COLLATIO XLIV.

(Vers. 50.). Expedit, ut unus moriatur homo pro populo, et non tota gens pereat.

1. Cum hoc dicatur ad litteram de morte Christi, hic tangitur necessitas, cum dicitur: Expedit, ut unus moriatur homo pro populo: quasi dicat: alias moreretur populus. Cuius etiam tangitur utilitas, cum dicitur: Et non tota gens pereat. Notandum igitur, quid mors Christi debeat facere pro nobis

et quid debeat facere in nobis.

Circa primum nota, quod mors Christi est nobis remedium contra malum

et est nobis suffragium ad bonum.

2. Est ergo nobis remedium contra malum: et in malo, praecipue pro quo sanando Christus mortuus est, tria sunt: scilicet macula, reatus et offensa. Notandum est, quod mors Christi delet maculam, tollit paenam, conciliat offensam.

Mors ergo Christi delet culpam: Apocalypsis primo : " Lavit nos a peccatis nostris in sanguine suo"; ad Romanos sexto:"Quicumque baptizati sumus in Christo Iesu, in morte ipsius baptizati sumus ", baptizati, id est loti.

Mors Christi igitur tollit paenam; Isaiae quinquagesimo tertio : " Tradidit in mortem animam suam et cum sceleratis reputatus est, et ipse peccata multorum tulit". - Mors Christi conciliat offensam: ad Romanos quinto:," Cum adhuc inimici essemus, reconciliati sumus Deo per mortem Filii eius".

Sic ergo mors Christi est remedium contra malum.

3. Est etiam mors Christi suffragium ad bonum. Suffragatur enim ad bonum veniae, ad bonum gratiae et ad bonum gloriae. - Mors Christi impetrat veniam: unde ad Hebraeos nono : "Ideo novi testamenti mediator est, ut, morte intercedente, in redemptionem earum praevaricationum, quae erant sub priori testamento, repromissionem accipiant qui vocati sunt aeternae hereditatis "; et ideo ad Hebraeos duodecimo confortat Apostolus fideles dicens: "Accessistis ad novi testamenti mediatorem Iesum et sanguinis aspersionem melius loquentem quam Abel"; ideo melius loquentem, quia sanguis Abel loquebatur vindictam, sed sanguis Christi loquitur . veniam. - Item, mors Christi meretur gratiam; unde primae Petri tertio : " Christus semel pro peccatis nostris mortuus est etc., ut nos offerret Deo, mortificatus quidem carne, vivificatus autem spiritu ".

Item, mors Christi aperit ianuam. " Ipse enim per sanguinem suum semel introivit in sancta, aeterna redemptione inventa ", ad Hebraeos nono: et haec apertio probata est introductione illorum in regno, qui ante mortem eius captivi detinebantur in limbo: de quo dictum est Osee decimo tertio: " Ero mors tua, o mors, morsus tuus ero, inferne a.

Haec ergo facit mors Christi pro nobis. 4. Considera postea, quid debeat facere in nor bis: et attende, quia mors Christi est a nobis amanda, praedicanda et imitanda.

Debemus enim mortuum pro nobis Christum amare: unde ad Romanos octavo ait Apostolus: " Christus Iesus, qui mortuus est, qui et resurrexit, qui est ad dexteram Patris, qui etiam interpellat pro nobis "; et postmodum in eodem exclamat: Quis ergo nos separabit a caritate Christi "? Et ad Romanos quinto: "Commendat Deus suam caritatem in nobis, quoniam, cum adhuc peccatores essemus, secundum tempus, Christus pro nobis mortuus est".

Debemus etiam mortuum pro nobis Christum praedicare: unde Apostolus primae ad Corinthios secundo : " Non iudicavi, me scire aliquid inter vos nisi Iesum Christum . et hunc crucifixum ".

Debemus etiam mortuum pro nobis Christum imitari: unde secundae ad Corinthios quarto: " Semper mortificationem Christi Iesu in corpore nostro circumferentes, ut et vita Iesu in corporibus nostris manifestetur ".

5. Nota antem, quod ad imitandam mortem Christi obligamur ex debito, allicimur promisso, animamur exemplo. - Obligamur ex debito: Chri- stus enim comparavit vitam nostram morte sua: secundae ad Corinthios quinto : " Christus pro omnibus mortuus est, ut qui vivunt iam non sibi vivant " etc.

Allicimur ex promisso: unde ad

Romanos sexto: " Si complantati facti sumus similitudini mortis eius, simul et resurrectionis erimus "; et eodem: Si mortui sumus cum Christo, credimus, quia simul vivemus cum illo ".

Animamur exempio: unde primae Petri secundo : " Christus passus est pro nobis, vobis relinquens exemplum, ut sequamini vestigia eius" etc: et primae Petri quarto: " Christo igitur in carne passo, et vos eadem cogitatione armamini ".

ANNOTATIO 40.

(Vers. 5.). Diligebat autem Dominus Mariam, Martham et Lazarum.

Per istos tres nota tria genera hominum a Deo dilectorum.

Per Mariam intellige contemplativos: per Martham, activos: per Lazarum, poenitentes. Eos habes significatos, Ezechielis decimo quarto , per Noe, Daniel et Iob, qui " in iustitia sua liberant animas suas "; eosdem etiam per Petrum, Iacobum et Ioannem, Matthaei decimo septimo, qui ascendunt cum Domino in montem. Ista enim tria genera hominum a peccato liberantur et a Deo diliguntur et in monte gloriae assumuntur.

Annotatio 41.

(Vers. 35.). Et lacrymatus est Iesus.

Nota, quod ter lacrymatus est. Lacrymatus est in resuscitatione, Ioannis undecimo unde hic dicitur: Lacrymatus est Iesus.

Item, lacrymatus est Iesus, cum appropinquaret civitati: Lucae decimo nono: " Videns Iesus civitatem, flevit super illam dicens : Quia si cognovisses et tu "!

Lacrymatus est etiam in passione: ad Hebraeos quinto: " Cum clamore valido et lacrymis offerens, exauditus est pro sua reverentia ".

In passione flevit, compatiens miseriae culpae: ad monumentum flevit, compatiens miseriae poenae: super civitatem flevit, compatiens ignorantiae.

ANNOTATO) ii.

(Vers. 43.). Et cum haec dixisset, clamavit voce magna: Lazare, veni foras.

Nota, quod ter legitur Christus clamasse. Clamavit enim in templo: Ioannis septimo : " Stabat Iesus et clamabat dicens: Si quis sitit, veniat ad me et bibat ".

Clamavit ad sepulcrum Lazari; unde hic: Haec cum dixisset, clamavit etc.

Clamavit in cruce: Matthaei vigesimo septimo: " Iesus autem, iterum clamans voce magna, emisit spiritum ". - Stans in templo clamavit ad populum: stans ad sepulcrum clamavit ad Lazarum: pendens in cruce clamavit ad Patrem. Primus clamor fuit pro ignorantia populi instruenda: secundus clamor, pro miseria relevandas tertius, pro culpa humani generis dimittenda. Unde illa relevavit clamando, quibus compatiebatur flendo .

Annotatio 43.

(Vers. 39.). Tollite lapidem.

Nota, quod peccatum dicitur lapis, quia operit: Psalmus : " Operti sunt iniquitate et impietate sua ".

Quia premit: Psalmus: " Sicut onus grave gravatae sunt super me ".

Quia includit: Isaiae sexagesimo primo: " Ut annuntiarem clausis apertionem " .

Vel ideo dicitur peccatum lapis, quia habet opacitatem, duritiam et gravitatem.

Obscurat enim intellectum: Ecclesiastici undecimo : Error et tenebrae peccatoribus concreata sunt ".

Indurat voluntatem ; Ieremiae decimo septimo: " Induraverunt cervicem suam, ut non audirent me ".

Gravat virtutem: Gregorius: " Peccatum, quod per poenitentiam non diluitur, mox suo pondere ad aliud trahit ".

(Vers. 44.). Prodiit qui fuerat mortuus, ligatus pedes et manus institis, et facies eius erat ligata sudario.

1. Nota, quod tria erant in mortuo ligata: facies, pedes et manus. Ligat enim peccatum faciem cogitationis , ut non valeat de Deo peccator recogitare; pedes affectionis, ut non possit a peccato resipiscere: manus operationis, ut non possit in bono proficere.

Vel aliter: ligantur pedes affectionum per malum amorem, ne peccator culpam detestetur: unde Threnorum primo : " Expandit rete pedibus meis".

Ligatur facies per malum pudorem, ne peccatum confiteatur: Psalmus: "Confusio faciei meae cooperuit me ". - Ligantur manus per inordinatum torporem, ne de peccato satisfaciat: unde Acinum duodecimo, ligatus erat Petrus in manibus; unde legitur ibidem, quod in adventu Angeli " ceciderunt catenae de manibus eius ". Iste enim est triplex modus ligandi captivum, scilicet ut incatenetur pedibus, collo et manibus.

2. Prodiit, inquit, qui fuerat mortuus.

Nota, quod Dominus suscitavit tres mortuos: puellam in thalamo, Lucae octavo ; adolescentem in porta, Lucae septimo: Lazarum de monumento, Ioannis undecimo. Per puellam significantur peccantes in sola voluntate: per adolescentem, peccantes in opere: per Lazarum, peccantes in consuetudine.

Capitulum XII. Iesus ergo ante sex dies Paschae.

Annotatio 45.

(Vers. 3.). Maria ergo accepit libram unguenti etc.

Nota, quod Maria triplex unguentum obtulit

Domino et in triplici statu. Obtulit enim unguentum

Domino recumbenti et Domino ad passionem accedenti et eidem resurgenti.

Domino recumbenti obtulit unguentum: Lucae septimo : "Ecce, mulier, quae erat in civitate peccatrix, ut cognovit, quod Iesus accubuit in domo Pharisaei, attulit alabastrum unguenti " etc. - Domino ad passionem accedenti obtulit unguentum: Ioannis duodecimo: " Maria accepit libram unguenti nardi pistici pretiosi et unxit pedes eius" etc: et Matthaei vigesimo sexto: " Accessit ad eum mulier, habens alabastrum unguenti pretiosi " etc. - Domino resurgenti obtulit unguentum: Marci ultimo: " Cum transisset Sabbatum, Maria Magdalene et Maria Iacobi et Salome emerunt aromata, ut venientes ungerent Iesum ". - Primum unguentum obtulit Maria ad ungendum pedes, et significat unguentum contritionis. - Secundum unguentum obtulit ad ungendum pedes et caput, et significat unguentum compassionis: compungitur enim anima ex consideratione afflictionis humanitatis, quae significatur per pedes: et ex consideratione dignationis Divinitatis, quae significatur per caput,

Tertium unguentum ad unctionem totius corporis, et significat unguentum devotionis, quo perungit anima totum Christum, et hoc duce Spiritu, qui " omnia scrutatur, etiam profunda Dei ".

Annotatio 46.

(Vers. 7.). Sinite illam etc. 1. Nota, quod Dominus ter respondit pro Maria. Respondit pro illa Pharisaeo indignanti: Lucae septimo : " Si esset propheta, sciret, qualis est mulier, quae tangit eum, quia peccatrix est ". -Respondit etiam pro ea sorori conquerenti et dicenti, Lucae decimo: " Domine, non est tibi curae, quod soror mea reliquit me solam ministrare "? - Respondit etiam discipulo murmuranti et dicenti: " Ut quid perditio haec" etc, Matthaei vigesimo sexto, et Ioannis duodecimo: " Quare unguentum non vaeniit trecentis denariis " etc.

2. Et nota, quod respondens Pharisaeo, commendavit Mariae dilectionem: Lucae septimo : " Dimittuntur ei peccata multa, quia dilexit multum ". -Respondens sorori, commendavit Mariae discretionem: Lucae decimo: " Maria optimam partem elegit".

Respondens discipulo, commendavit Mariae operationem dicens, Matlhaei vigesimo sexto: " Bonum opus operata est in me ". - Unde invenitur Maria commendabilis quantum ad intellectum ex discretione, quantum ad affectum ex dilectione, quantum ad effectum ex operum pietate.