COLLATIO III.

(Vers. 16.). De plenitudine eius nos omnes accepimus.

i. Dici solet, quod cui caput infirmum, cetera membra dolent: et e converso dici potest: cui caput est sanum, cetera membra vigent . Bona enim dispositio capitis est membrorum omnium vigoratio, et capitis abundantia corporis relevatio. Secundum haec duo notantur in verbis istis: abundantia capitis, cum dicitur: De plenitudine eius, id est Christi, qui est Ecclesiae caput

et relevatio corporis, cum dicitur : Nos omnes accepimus, qui scilicet sumus Ecclesiae corpus. Fluit enim quodam modo spirituali a Christo capite in nos, qui sumus membra eius, spiritualis motus et sensus: est enim, secundum quod dicitur in Psalmo , " sicut unguentum in capite, quod descendit in barbam, barbam etc. et usque in oram vestimenti eius ", cui attestatur quod hic dicitur: De plenitudine eius nos omnes accepimus.

2. De plenitudine eius. Notandum, quod est quadruplex plenitudo, scilicet sufficientiae, abundantiae, excellentiae et supereffluentiae.

Plenitudo sufficientiae reperitur in quolibet iusto: de qua Psalmus : " Aperis tu manum tuam et imples omne animal benedictione ". - Plenitudo abundantiae reperitur in quolibet viro perfecto, secundum quod legitur Actuum sexto: " Stephanus, plenus gratia": et

Actuum secundo: " Repleti sunt omnes Spiritu sancto " etc.

Plenitudo excellentiae reperitur in beatissima Vtrotne, cui dictum est Lucae primo : " Ave, gratia plena "; quam plenitudinem tractans, beatus Bernardus ait: " Legimus Stephanum plenum gratia, Apostolos repletos Spiritu sancto, sed longe dissimiliter in Maria. Non enim habitavit in eis plenitudo Divinitatis corporaliter, quemadmodum in Maria".

Plenitudo supereffluentiae reperitur in Christo, de quo, secundum quod hic dicitur, nos omnes accepimus. Unde et ipse dicit Ecclesiastici vigesimo quarto: " Transite ad me, omnes, qui concupiscitis me, et a generationibus meis implemini ".

3. Fuit autem in Christo quadruplex plenitudo, scilicet sapientiae

clementiae

virtutis

et gloriae. Plenitudo sapientiae apparuit in praedicatione, plenitudo clementiae in passione, plenitudo virtutis in resurrectione, plenitudo gloriae in ascensione.

Fuit ergo plenus sapientia: Lucae secundo : "Puer autem crescebat et confortabatur, plenus sapientia, et gratia Dei erat in illo ".

Fuit plenus clementia: unde ei convenit quod dicitur Esther decimo quinto: "Valde mirabilis es, Domine, et facies tua plena est gratiarum ". Tu quidem mirabilis es, Domine, cuncta creando, et facies tua, Christe, plena apparuit gratiarum, omnia recreando. Ipse enim est sapientia, " quae desursum est, quae plena est misericordia et operibus bonis ", secundum quod dicitur Iacobi tertio.

Plenus fuit virtute et potentia, in cuius persona dicitur Michaeae tertio : " Repletus sum ego fortitudine Spiritus Domini, iudicio et virtute ".

Plenus fuit gloria: unde ad Colossenses secundo: " In ipso habitavit plenitudo Divinitatis corporaliter ".

4. Sapientia, ut dictum est, apparuit in praedicatione ; docebat enim eos " sicut potestatem habens " etc, secundum quod dicitur Mattbaei septimo .

Clementia in passione: tunc enim patuit, quod "apud Dominum misericordia et copiosa apud eum redemptio ", secundum quod dicitur in Psalmo.

Potentia in resurrectione: tunc enim data " est ei omnis potestas", id est dari manifestata, secundum quod dicitur Matthaei ultimo.

Gloria in ascensione: tunc enim vidimus gloriam eius, gloriam quasi Unigeniti a Patre ", Ioannis primo, quando quidem " assumtus est in caelum et sedet ad dexteram Patris ", secundum quod dicitur Marci ultimo.

3. In hoc enim apparuit gloria Unigeniti, quod sedet in dexteris Dei, quae quidem Unigeniti gloria solet notari in quatuor; quorum primum est, quod Pater omne iudicium dedit ei, secundum quod dicitur Ioannis quinto : " Pater omne iudicium dedit Filio". - Secundum est in hoc, quod per omnia limitis est Patri. Ipse enim est " splendor gloriae et figura substantiae eius", secundum quod dicitur ad Hebraeos primo.

Tertium est, quod constituit eum caput super omnem Ecclesiam, secundum quod dicitur ad Ephesios primo: " Omnia subiecit sub pedibus eius, et ipsum dedit capat super omnem Ecclesiam ".

Quartum est, quod dedit ei sedere ad dexteram suam, secundum quod habetur, ut dictum est, Marci ultimo.

Ista quatuor proprie conveniunt Christo nec alii conveniunt creaturae; unde versus:

Judicium, paritas, praelalio, sessio dexlerae Sunt Unigeniti praecellens gloria nati.

6. De plenitudine eius nos omnes accepimus.

De plenitudine sapientiae accepimus doctrinam instructionis: Apocalypsis tertio : "In mente habe, qualiter acceperis et audieris, et serva et paenitentiam age"; Ioannis decimo septimo Veritas ait: " Verba, quae dedisti mihi, dedi eis ", scilicet discipulis: "et ipsi acceperunt et cognoverunt vere, quia a te exivi "; dedi, docendo, et ipsi acceperunt, credendo.

De plenitudine clementiae accepimus gratiam adoptionis: ad Romanos octavo : " Non accepistis spiritum servitutis iterum in timore, sed accepistis spiritum adoptionis filiorum " etc.

De plenitudine potentiae accepimus virtutem protectionis, quam ipse promittebat Apostolis, Actuum primo: " Accipietis virtutem supervenientis Spiritus in vos, et eritis mihi testes"etc.

De plenitudine gloriae accepimus proemium aeternae retributionis: Sapientiae quinto: " Accipient regnum decoris et diadema speciei de manu Domini "; et Marci decimo: " Nemo est, qui reliquerit domum, aut fratres etc., qui non accipiat centies tantum in hoc saeculo et vitam aeternam in futuro ".

Sic ergo accepimus a Christo doctrinam instructionis, gratiam adoptionis, virtutem protectionis, gloriam ver praemiuin retributionis. Primum illuminat intellectum: secundum informat affectum: tertium roborat effectum: quartum adimplet desiderium.

7. Notandum autem, quod ratio accepti obligat nos ad quatuor: ad gratiarum actionem

ad mentis humiliationem - ad virtutis profectum - et acceptorum distributionem. Gratiarum actio impetrat, mentis humiliatio conservat, virtutis exercitatio ditat, acceptorum distributio dilatat.

Obligamur ad gratiarum actionem, iuxta quod dicitur primi Paralipomenon vigesimo nono : " Tua sunt omnia, Domine, et quae de manu tua accepimus dedimns tibi.. - Ad mentis humiliationem: primae ad Corinthios quarto: " Quid habes, quod non accepisti ? Si autem accepisti, quid gloriaris, quasi non acceperis"? - Ad virtutis profectum et exercitationem: secundae ad Corinthios sexto: " Hortamur vos, ne in vacuum gratiam Dei recipiatis "; et primae ad Thessalonicenses quarto: " Rogamus vos et obsecramus in Domino Iesu Christo, ut quemadmodum accepistis a nobis, quomodo oportet vos ambulare et placere Deo, sic et ambuletis, ut abundetis magis".

Ad aeceptorum distributionem: primae Petri quarto: "Unusquisque prout accepit gratiam, in alterutrum illam administrantes sicut boni dispensatores multiformis gratiae Dei"; et Matthaei decimo: "Gratis accepistis, gratis date".

8. De plenitudine eius nos omnes accepimus. Nos, inquam, omnes, qui aliquid accepimus: hoc ideo dictum sit, quia de plenitudine eius quidam accipiunt et ditantur

quidam autem de plenitudine eius aecipere non merentur.

Accipiunt enim de plenitudine eius quatuor genera hominum, scilicet innocentes, obedientes, pugnantes et contemplantes. Congruit enim, ut de manu patrisfamilias accipiant filii, servi, milites et amici. Per filios intellige innocentes, qui patris imaginem custodiunt impollutam: et isti de manu patris merentur accipere, secundum quod dicitur in Psalmo : "Innocens manibus et mundo corde, hic accipiet benedictionem a Domino ".

Per servos intellige obedientes, qui mandata Domini perficiunt: et isti merentur accipere, secundum quod dicitur primae ad Corinthios tertio : " Unusquisque propriam mercedem " accipiet "secundum suum laborem ". - Per milites intellige pugnantes, qui regis bella gerunt: et isti merentur accipere, secundum quod habetur Iacobi primo: " Beatus vir, qui suffert tentationem, quoniam, cum probatus fuerit, accipiet coronam vitae, quam repromisit Deus diligentibus se". - Per amicos intellige contemplantes, qui quasi in thalamo cum sponso dormiunt: et isti merentur accipere quod ab ipso petunt, secundum quod dicitur Matthaei septimo: "Qui petit accipit, et qui quaerit invenit"; et Ioannis decimo sexto dicit Salvator amicis suis: " Usque modo non petistis quidquam in nomine meo. Petite et accipietis, ut gaudium vestrum sit plenum ".

9. Isti accipiunt et ditantur: sed sunt alii, qui accipere non merentur. Non enim congruit, ut paterfamilias largiatur ignotis, ignaris et indignis, sive ingratis. - Ignoti sunt Domino qui propter temporalia ipsum obliviscuntur, ut mundani: et isti non accipiunt, secundum quod habetur Ioannis decimo quarto : " Ego, ait Veritas, rogabo Patrem, et alium Paracletum dabit vobis etc; quem mundus non potest accipere, quia non videt eum nec scit eum "; ideo nescit Deum, quia de solis munuams cogitat et obliviscitur eum. - Ignari sunt sive stulti qui concupiscentias insequuntur ; et isti non merentur accipere, quia statim acceptum in lutum proicerent. Istis dicitur Iacobi quarto : " Petitis et non accipitis, eo quod male petatis, ut in concupiscentiis vestris insumatis ".

Indigni sunt qui haesitando postulant, quia de largitate Dei diffidunt, sed nec isti merentur accipere: unde Iacobi primo: " Qui haesitat similis est fluctui maris, qui a vento movetur et circumfertur; non ergo aestimet homo ille, quod

. accipiat aliquid a Domino ".

Ingrati sunt illi quibus accepta non sufficiunt, sicut illi, de quibus Matthaei vigesimo , qui accipientes singulos denarios, murmuraverunt adversus patremfamilias ": et isti non merentur amplius accipere, sed magis amittere: merentur enim, ut ibi tangitur, novissimi esse. Ingrati etiam sunt qui de acceptis Domino non serviunt, similes servo pigro, qui mnam acceptam non multiplicavit, et ideo acceptam amittere meruit, secundum quod dicitur Lucae decimo nono: " Auferte ab eo mnam et date illi qui decem mnas habet ". 10. Nos igitur exhibeamus nos Deo notos ad ipsum frequenter revertendo, et exhibeamus nos gnaros concupiscentias declinando, et exhibeamus nos dignos fideliter postulando, et exhibeamus nos graios eidem de acceptis fideliter serviendo: et sic poterimus accipere de plenitudine eius.