Pars 3

Ecce rex tuus venit etc.. Dictum fuit quod in verbis istis possumus videre adventus demonstrationem cum dicit: ecce; secundo adventus utilitatem ibi venit; tertio et quarto modum veniendi ibi: mansuetus. Dictum etiam fuit quod per hoc quod dico: ecce, quatuor solemus intelligere: primo rei certificationem, secundo temporis determinationem, tertio rei manifestationem et quarto confortationem. De conditione etiam advenientis, quae notatur cum dicit rex tuus, dictum fuit quod adventus personae requiritur, expectatur vel annuntiatur cum solemnitate propter ejus magnitudinem si est rex vel legatus vel propter personae amicitiam et affinitatem, et ista fuerunt in isto qui venit.

Considerandum autem quod ipse est rex universae creaturae.

Unde in Judith: creator aquarum et rex universae creaturae, specialiter autem dicitur rex tuus, scilicet hominis propter quatuor: primo propter imaginis suae similitudinem, secundo propter specialem dilectionem, tertio propter specialem curam et sollicitudinem et quarto propter naturae humanae societatem.

Primo dico christus dicitur rex tuus, id est hominis, propter imaginis suae similitudinem. Scitis quod specialiter ad regem pertinere dicuntur qui insignia regis portant quasi ejus imaginem, et cum omnis creatura dei sit, specialiori tamen modo creatura dei dicitur qui imaginem dei portat, et hic est homo. Unde in Genesi: faciamus hominem ad imaginem, et similitudinem nostram.

In quo consistit ista similitudo? dico quod non attenditur secundum similitudinem corporalem, sed secundum intelligibile lumen mentis. In deo autem est fontalitas intelligibilis luminis et nos habemus signum hujus luminis. Unde Psalmus: signatum est super nos lumen vultus tui domine. Lucis hujus habet homo sigillum, unde in homine creata est ista imago sed contingit quod derugatur et obscuratur per peccatum. Psalmus: et imagines eorum ad nihilum rediges. Propter hoc misit deus filium suum ut imaginem istam per peccatum deformatam reformaret. Studemus igitur reformari secundum apostolum qui dicit: exuentes veterem hominem induite novum hominem qui secundum deum creatus est et qui renovatur in imagine ejus qui creavit eum. Et quomodo renovamur? certe quando imitamur christum. Ista autem imago quae in nobis est deformata, in christo est perfecta.

Debemus igitur imaginem christi portare. Unde apostolus ad Corinthios: sicut portavimus imaginem terreni, ita portemus imaginem coelestis et in epistola hodierna: induimini christum, id est imitamini christum. In hoc consistit perfectio vitae christianae.

Secundo dicitur christus rex tuus, id est hominis, propter specialem amorem. Consuetum est in collegio quando episcopus diligit aliquos specialiori modo quam alios quod dicitur episcopus eorum. Deus diligit omnia quae sunt, sed specialiori modo diligit homines. Unde Isaias: ubi est zelus tuus et fortitudo tua, multitudo viscerum tuorum super me. Videte quod specialiter diligit deus naturam humanam. Invenimus enim diversos gradus naturae, sed non invenimus quod deus gradum inferioris naturae transferat in gradum superioris naturae ut gradum stellae in gradum solis, vel gradus inferiorum Angelorum in gradus superiorum Angelorum; sed hominem deus transtulit in gradum et equalitatem Angelorum.

Unde in Luca: filii resurrectionis, sancti, equales erunt Angelis.

Deus igitur dilexit homines specialiter. Igitur non debemus esse ingrati tantae dilectioni, sed debemus nostrum amorem totaliter in ipsum transferre. Si diligeret aliquem pauperem, miserum se reputaret ille pauper si non recompensaret regi amorem suum pro posse suo. Dominus ex infinitate amoris ad hominem dixit: deliciae meae sunt esse cum filiis hominum. Ergo debemus ei recompensare amorem istum.

Tertio dicitur christus rex tuus, id est hominis, propter singularem curam et sollicitudinem. Verum est quod deus habet curam de omnibus.

Unde XII libri sapientiae: est ei cura de omnibus.

Non est res ita parva quod subtrahatur a divina providentia, quia sicut res est a deo, ita et ordo est a deo, et providentia idem est quod ordo. Specialiter autem homines subduntur divinae providentiae. Unde Psalmus: homines et jumenta salvabis domine, scilicet salute corporali, filii hominis in tegmine alarum tuarum sperabunt. Et quomodo sperant? dico quod non solum spiritualia bona, immo etiam aeterna praeparantur eis a deo quos perducit ad vitam aeternam, et quantum ad hoc non est deo cura de aliis. Unde apostolus: non est deo cura de bobus. Deus actum hominis non permittit indiscussum. Unde in libro sapientiae: tu autem dominator peccatum cum magna tranquilitate judicas.

Quarto dicitur christus rex tuus, scilicet hominis, propter naturae humanae societatem. Unde in deuteronomio: non poteris alterius gentis regem facere qui non sit frater tuus. In hac enim prophetia de christo dominus disponebat quod hominibus regem constitueret.

Noluit quod esset alterius gentis, id est alterius naturae, qui non esset frater noster. Unde apostolus dicit de christo: nunquam Angelos apprehendit, sed semen Abrahae, in quo videtur homo habere privilegium super Angelos. Christus rex est Angelorum, et est homo, non Angelus. Angeli etiam serviunt homini.

Unde apostolus: omnes sunt administratorii spiritus. Oportuit etiam quod christus esset homo ad hoc quod salvaret quia dicit apostolus ad Hebraeos: qui sanctificat et sanctificatur ex uno sunt, propter quod compungitur nos fratres dicens: narrabo nomen meum fratribus meis. Patet modo de adventus demonstratione et advenientis conditione.

Sequitur videre advenientis utilitatem, quae notatur cum dicit: venit tibi; scilicet non compulsus propter suam utilitatem, sed propter nostram. Venit autem propter quatuor: primo venit ad manifestandam divinam majestatem, secundo ad reconciliandum nos deo, tertio ad liberandum nos a peccato, et quarto ad donandum nobis vitam aeternam.

Primo dico venit christus ad manifestandam nobis divinam majestatem. Homo maxime desiderat habere cognitionem veritatis, et praecipue veritas considerata est de deo. Homines autem in tanta erant ignorantia quod ignoraverunt quod esset deus. Aliqui dicebant quod esset corpus, alii dixerunt quod non habebat curam de singulis, et ideo venit filius dei ut nos veritatem doceret. Unde dicit: in hoc natus sum, ad hoc veni in mundo ut testimonium perhibeam veritati. Et in johanne: deum nemo vidit unquam, et propter hoc filius dei venit ut tu veritatem cognosceres. Parentes nostri in tanto errore fuerunt quod divinam veritatem ignoraverunt. Sed nos per adventum filii dei reducti sumus ad veritatem fidei.

Secundo venit christus ad reconciliandum nos deo. Poteras dicere: deus erat mihi inimicus propter peccatum; melius igitur fuit mihi ipsum ignorare quam cognoscere. Propter hoc venit christus non solum ad manifestandum nobis divinam majestatem, sed ad reconciliandum nos deo. Unde apostolus ad ephesios et veniens evangelizabit pacem iis qui prope et iis qui longe sunt. Et alibi dicit apostolus: reconciliati sumus deo per mortem filii ejus et propter hoc in nativitate christi cantabant Angeli: gloria in excelsis deo, et post resurrectionem dominus portavit pacem discipulis suis dicens: pax vobis.

Tertio venit ut nos a servitute peccati liberaret. Unde apostolus: jesus christus venit in mundum peccatores salvos facere.

Qui facit peccatum servus est peccati, indiget dicitur: si filius vos liberaverit, vere liberi eritis. Et: filius hominis venit quaerere et salvum facere quod perierat.

Quarto venit christus ut in praesenti nobis daret vitam gratiae et in futuro vitam gloriae. Unde in johanne: ego veni ut vitam habeant, scilicet vitam gratiae in praesenti, et quia justus ex fide vivit et abundantius habeant, scilicet vitam gloriae in futuro per caritatem. Unde in johanne: nos scimus quia translati sumus de morte ad vitam quia diligimus fratres, et vivamus per bona opera. Item in johanne: haec est vita aeterna ut cognoscant te deum verum et quem misisti jesum christum. Patet modo de advenientis utilitate.

Sed quomodo venit? dico quod venit mansuetus hoc est multum.

Unde in proverbiis: sicut fremitus leonis, ita et ira regis et hilaritas ejus sicut ros super herbam. Mansuetudo est ira mitigata. Modo deus venit cum mansuetudine, sed in futuro veniet cum ira. Unde Isaias: ecce nomen domini veniet de longinquo quasi ardens furor ejus. Job: nunc enim non infert furorem nec ulciscitur zelus valde. Modo enim venit christus cum mansuetudine et nos cum mansuetudine debemus ipsum recipere. Unde beatus Jacob: in mansuetudine suscipite insitum verbum quod salvare potest animas vestras. Videte mansuetudinem christi possumus considerare in quatuor: primo in ejus conversationem, secundo in ejus correctionem, tertio in ejus gratiosam hominis susceptionem, et quarto in ejus passionem.

Primo dico possumus videre mansuetudinem christi in ejus conversationem quia tota conversatio ejus pacifica fuit; non quaesivit jurgiorum materias, sed omnia vitavit quae litem poterant inducere. Unde dixit: discite a me quia mitis sum et humilis corde. Et in hoc debemus ipsum imitari. Christus ascendens jerosolymam sedit super asinum qui est animal mansuetum, non super equum, et fuit filius subjugalis. Debemus igitur esse mansueti.

Unde in ecclesiastico: fili in mansuetudine perfice opera tua et super hominum gloriam dirigeris.

Item apparet mansuetudo christi in ejus correctionem. Multa opprobria a persecutoribus suis sustinuit, non tamen cum ira aut jurgio eis respondebat. Super illud: propter veritatem et mansuetudinem etc.. Dicit Augustinus in expositione quod cum christus loqueretur, veritas agnoscebatur; cum inimicis patienter respondebat, mansuetudo laudabatur. Psalmus: supervenit mansuetudo et corripiemur. Isaias: non contendit neque clamabat.

Tertio apparet mansuetudo christi in gratiosa hominum susceptione.

Aliqui homines nesciunt recipere cum mansuetudine. Sed christus peccatores benigne recipiebat et cum eis comedebat et ipsos ad sua convivia admittebat vel ad eorum convivia ibat, ita quod mirabantur Pharisaei dicentes: quare magister vester manducat cum publicanis. Fuit igitur mansuetus. Unde potest dicere de ipso ecclesia illud II regum: mansuetudo tua multiplicavit me. Igitur qui alios habent regere debent esse mansueti.

Quarto apparet mansuetudo christi in ejus passione quia tamquam agnus ad passionem ivit et cum malediceretur non maledicebat; omnes tamen poterat morti tradere. Unde dicit in jeremia: ego quasi agnus qui portatur ad victimam. In mansuetudine vero bene imitatus est ipsum beatus Andreas qui cum positus esset in cruce et populus ipsum vellet deponere de cruce precibus obtinuit et rogavit ne ipsum de cruce deponerent, sed quod ipsi per passionem sequerentur ipsum. Unde impletum est in ipso: vir iste mitissimus in populo apparuit. Mansuetudo facit hereditare terram beatam. Unde in matthaeo: beati mites quoniam ipsi hereditabunt terram, quod nobis praestare dignetur qui cum deo patre et spiritu sancto etc..