Capitulus 16

Emitte agnum.

Hic describit poenae conditionem; et ponit duas conditiones. Primo aequitatem ex parte judicantis: secundo deceptionem ex parte patientis, et erit cum apparuerit. Aequitas autem poenae disponitur ex culpa praecedente; et ideo ordinat culpam. Ponit autem duplicem culpam. Primo contra contemptum promissi beneficii; secundo contra contemptum salubris dati consilii, ini consilium.

Circa primum duo facit. In prima promittit beneficium christi nascituri de eorum gente, ut ex hoc aliquam consolationem accipiant. Ruth enim Moabites nupsit booz, ex quo concepit Obed patrem jesse patris David, de quo natus est christus; ut dicitur Ruth ultim.. Et ideo dicit, o domine, pater, agnum, christum: joan. 1: de petra deserti, de Ruth gentili, cujus populus lapideus est, deos lapideos adorans: et ob hoc a deo desertus. Ad montem, jerusalem, in quo occisus est et surrexit, vel ecclesiam. Dominatorem. Apoc. 5: sedenti super thronum. Secundo ponit poenam contemnentium: erit sicut avis fugiens, unde fugerant, vel captivi ducebantur.

Supra 10: invenit quasi nidum manus mea fortitudinem populorum. Alii hic volunt, licet extorte, ad litteram exponere de tributo agnorum, quod rex Moab subtraxerat a rege Israel; sicut dicitur 4 Reg. 3, quod per prophetam praedicitur restituendum regi jerusalem. Dominatorem, in signum dominii, de petra deserti, locus in quo nutriebantur oves. Ini consilium. Hic ordinat poenam contra contemptum dati consilii.

Et dividitur in tres. In prima ponit consilium; in secunda consilii contemptum, audivimus, in tertia poenam contemnentium, idcirco. Circa primum tria ponit. Primo hortatur ad deliberationem, ini consilium quasi: delibera qualiter salvari possis. Consilium est ipsa quaestio quae vertitur inter consiliantes: Concilium congregatio consiliatorum.

Coge, quasi strictum consilium habens. Prov. 11: salus ubi multa consilia. Eccl. 32: omnia fac cum consilio, et post factum non poenitebis.

Secundo ponit consilii tenorem: pone quasi noctem: in quo hortatur ad duo. Ad receptationem Judaeorum fugientium, ut locum absconsionis praeparet. Pone quasi noctem, idest praepara te ad occultandos eos ita in die ac si in nocte; vel in meridie, aperta persecutione, ut fugientes celet. Absconde, ut abscondens non reveles vagos.

Hortatur etiam ut receptos amicabiliter sustentet, habitabunt. Infra 32: et erit vir.

Tertio assignat rationem, finitus. Et primo quantum ad hostium destructionem, ne eorum timorem dimittant: finitus est pulvis, multitudo exercitus Senacherib, consummatus est, idest occisus a filiis, miser, Senacherib: infra 37: defecit, quantum ad potentiam. Secundo quantum ad Judaeorum restaurationem, ut libentius faciant: quantum ad regni praeparationem, praeparabitur, in misericordia dei, vel regis misericordis: solium, regum Juda; quantum ad regis potestatem: sedebit, quasi quiete regnabit, quantum ad judicii aequitatem: in veritate judicans, quantum ad sententiae prolationem: quaerens, quantum ad causarum discussionem: reddens, quantum ad sententiae executionem.

Et hoc potest exponi de ezechia, vel de christo.

Supra 9: super solium David et super regnum ejus sedebit.

Nota super illo verbo, emitte agnum, quod christus dicitur agnus primo propter vitae puritatem.

Exod. 12: erit agnus sine macula, agnus, anniculus. Secundo propter mortis mansuetudinem.

Infra 53: quasi agnus coram tondente se non aperuit os suum. Tertio propter peccati expiationem.

Joan. 1: ecce agnus dei, ecce qui tollit peccata mundi.

Nota super illo verbo, de petra deserti, quod beata virgo dicitur petra primo propter gratiae firmitatem, Eccl. 26: fundamenta aeterna.

Secundo propter continentiae frigiditatem. Infra 32: sicut umbra petrae prominentis in terra deserta.

Tertio propter fructus ubertatem. Job 29: petra fundebat rivos olei.

Et nota, quod ista petra fuit singularis deserti: quia praecipua quantum ad primum. Can. 4: tota pulchra es, amica mea. Secundo, quia prima quantum ad secundum. Can. 1: curremus in odorem unguentorum tuorum. Virgo quantum ad tertium. Supra 7: ecce virgo concipiet et pariet filium.

Nota super illo verbo, emitte, scilicet tu pater filium, quod pater misit filium primo sicut sol radium. Eccl. 43: tripliciter sol exurens montes.

Secundo sicut fons fluvium. Eccl. 24: ego quasi fluvius dorix. Tertio sicut pater filium. Joan. 3: sic deus dilexit mundum ut unigenitum daret.

Audivimus. Hic ponit contemptum consilii ex superbia procedentem: unde describit eorum superbiam quantum ad tria.

Quantum ad divulgationem, audivimus, quasi publicum; quantum ad quantitatem, superbus est valde; quantum ad hoc quod excedit ejus dignitatem, superbia ejus, qua de bonis habitis se extollit, arrogantia, qua non habita praetendit; indignatio, qua vindictas praesumptuose proponit, plusquam etc.. Idcirco.

Hic ponit poenam contemnentium. Et primo puniendorum fletum, Moab ad Moab, idest ad invicem; de quo supra 15, satis dicitur. Secundo describit poenae modum: his qui laetantur, et ponuntur tria. Primo indicitur poenae denuntiatio prophetis vel nuntiis: qui laetantur, gloriantur, et confidunt de munitionibus ex muris lateritiis: Ezech. 33: si speculator viderit etc..

Secundo ponitur poenae descriptio quantum ad destructionem terrarum. Esebon, civitas, in cujus terris abundabat triticum. Sabama, civitas vicina, in qua abundabat vinum. Quantum ad hostium fortitudinem, domini gentium, idest Assyrii, vel chaldaei, multis gentibus dominantes, flagella, idest palmites qui sunt in summitate vitis, per quos metaphorice significantur principes et sublimes. Usque ad jazer, destruendo, quae est in ultimis finibus.

Quantum ad afflictionem hominum, errorem gentium, erraverunt. Ps. 106: erraverunt in solitudine, in inaquoso. Vilitatem remanentium, propagines, quae remanent in vinea excisis flagellis, sine fructu et decore. Dan. 4: germen radicum ejus, in terra sinite. Elongationem captivorum: transierunt mare, moabiticum, ducti captivi in Babylonem. Vel mare, idest euphratem, secundum consuetudinem Hebraeorum. Joel. 3: venundabunt eos sabaeis genti longinquae. Vel exponitur de Assyriis mare transeuntibus, et venientibus ad destruendum. Tertio ponitur prophetae compassio; et primo ponitur compassio super hoc, scilicet malum Moab, plorabo in fletu jazer, idest deflens illa civitatem Moab. Et similiter etiam vineam Sabama, et eleale. Secundo ponitur compassionis ratio quantum ad hostium impetum, calcantium, idest Assyriorum devastantium, et quantum ad sublatum ab eis gaudium, quod habebant de abundantia frumenti, de carmelo, idest de fertilitate: carmelus enim non est in Moab; sed utuntur Judaei nominibus propriis pro appellativis. Et gaudium quod habebant in abundantia vini, in vineis Ier. 48. Tertio infertur quasi ex ratione conclusio: super hoc, infortunio, venter, idest sensus, meus quasi cithara, faciens sonum ad planctum. Vel quia cithara auget gaudium laetis, et tristitiam tristibus. Vel propter concordiam virtutum prophetae. Et erit.

Hic ostendit frustrationem eorum, et de idolis, quibus sacrificabant in excelsis, et quibus sacrificabant in templis, quando erant in timoribus. Deut. 32: ubi sunt dii eorum in quibus habebant fiduciam? hoc verbum.

Hic est epilogus. Ex tunc, a morte regis Achaz. Et nunc. Hic ostendit brevitatem temporis. In tribus annis, qui erunt usque ad destructionem vestram, et a morte Achaz: suo tempore fuit visio hujus secundi verbi: vel in quibus durabit vestra persecutio vel impugnatio.

Anni mercenarii: quia post hos dominus reddet vobis mercedem pro peccatis vestris. Vel qui videntur magni, mercenarii sunt, et domino parvi.

Job 7: militia est vita hominis super terram; et quasi mercenarii dies ejus.