S. AURELII AUGUSTINI HIPPONENSIS EPISCOPI DE GESTIS PELAGII Ad Aurelium episcopum. LIBER UNUS .

 0319 1. Posteaquam in manus nostras , sancte papa Aureli, ecclesiastica gesta venerunt, ubi Pelagius ab episcopis quatuordecim provinciae Palaestinae

 CAPUT PRIMUM.

 3. Aliud est autem, hominem per scientiam legis ad non peccandum adjuvari et aliud est, non posse esse sine peccato, nisi qui scientiam legis habueri

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 6. Denique in illo libro, ubi illa capitula Pelagius scripsit, huic positioni , qua dixit, «Omnes voluntate propria regi, et suo desiderio unumquemque

 7. Nam et illud quod posuit de Psalmo in eodem Capitulorum libro, ut quasi probaret, «Omnes voluntate propria regi,» Dilexit maledictum, et veniet ei

 8. Quae cum ita sint, filii Dei qui hoc noverunt, et se Dei Spiritu regi et agi gratulantur, quomodo moveri potuerunt, cum audirent vel legerent a Pel

 9. Item recitatum est quod in libro suo Pelagius 0325 posuit, «In die judicii iniquis et peccatoribus non esse parcendum, sed aeternis eos ignibus exu

 10. Quod autem addidit Pelagius, «Et si quis aliter credit, Origenista est:» hoc acceperunt judices, quod revera in Origene dignissime detestatur Eccl

 11. Quomodo autem fiet hoc judicium, difficile in Scripturis sanctis comprehendi potest: modis enim multis significatur, quod uno modo futurum est. Na

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 14. Numquidnam ergo fratres nostros, ut etiam hoc inter caetera objicerent, sine causa verba ista moverunt? Non utique: sed Veteris Testamenti nomen m

 15. Quomodo ergo non merito commoverentur filii promissionis, filii liberae Jerusalem in coelis aeternae, cum ista discretio apostolica atque catholic

 CAPUT VI.

 17. Numquid hic poterant judices, vel debebant, incognita et incerta damnare, quando nemo contra aderat, qui ea quae ad viduam reprehensibilia scripta

 18. An et illud fortasse tractandum est, utrum recte dictum sit «non tanquam haereticos, sed tanquam stultos anathematizandos qui ita sentirent, quoni

 19. Nos sane cum hanc Pelagii defensionem in illa, quam prius accepimus, chartula legeremus , aderant quidam sancti fratres, qui se Pelagii libros exh

 20. Illud sane quod Pelagius suum esse confessus est, adhuc latebrosum est: sed puto quod in istorum gestorum consequentibus partibus elucebit. Ait en

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XI.

 24. Ad haec sibi objecta, sicut gesta testantur. Pelagius ita respondit: «De posse quidem hominem sine peccato esse, dictum est,» inquit, «superius: d

 25. His autem quaestionibus, et istarum sententiarum contentiosissimis assertionibus jam usquequaque ferventibus, multorum fratrum perturbabatur infir

 26. Unde nunc duo illa videamus, quae noluit anathematizare Pelagius, qui etiam sua esse cognovit sed ut illud, quod in eis offendebat, auferret, quo

 CAPUT XII.

 28. Sed ad hoc objectum vigilanti circumspectione respondit, quam sine dubio catholici judices approbaverunt. «Dictum est,» inquit, «a nobis, sed ita,

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV.

 31. Dicam etiam aliquid laetius . Superius metuebam (Supra, n. 20), cum diceret Pelagius, adjuvante gratia Dei posse esse hominem sine peccato, ne for

 32. Sed quod ista sequitur, me rursum sollicitat. Cum enim de quinto capitulo libri Coelestii huic fuisset objectum, quod «affirment unumquemque homin

 33. Quid est ergo, unde me de hoc capitulo sollicitum factum esse praedixi? Hoc videlicet, quod ait Pelagius, «Donare Deum ei, qui fuerit dignus accip

 34. Hoc forte dicet: Ego non ex operibus, sed ex fide dixi Apostolum dignum fuisse, cui tantae illae gratiae donarentur non enim opera, quae bona ant

 35. Quid est ergo quod idem dicit apostolus, Bonum certamen certavi, cursum consummavi, fidem servavi de caetero superest mihi corona justitiae, quam

 36. Redditur ergo debitum praemium Apostolo digno: sed ipsum apostolatum indebitum gratia donavit 0342 indigno. An hoc me dixisse poenitebit? Absit: e

 37. Merito, quod gesta indicant, etiam hoc usus est testimonio sanctus Joannes Jerosolymitanae antistes Ecclesiae, sicut interrogatus quae apud illum

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 41. Cur ergo, ait aliquis, hoc judices approbaverunt? Fateor, ideo jam ipse ambigo: sed nimirum, aut breve dictum eorum audientiam et intentionem faci

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

 CAPUT XXIV.

 CAPUT XXV.

 50. At nunc si Pelagius Deum cogitat, si non est ingratus ejus misericordiae, qui eum ad episcoporum judicium propterea perduxit, ut haec anathemata d

 CAPUT XXVI.

 52. «Domino dilectissimo, et desideratissimo fratri Pelagio, Augustinus, in Domino salutem. Gratias ago plurimum, quod me litteris tuis exhilarare dig

 CAPUT XXIX.

 CAPUT XXX.

 55. Quid sibi ergo vult, quod in hac epistola ita gloriari ausi sunt, ut non solum possibilitatem non peccandi, sed etiam facilitatem, sicut in libro

 CAPUT XXXI.

 CAPUT XXXII.

 CAPUT XXXIII.

 58. Postea etiam de libro Coelestii capitula sibi objecta in eadem chartula multa congessit neque his intervallis quae continent gesta, duas responsi

 CAPUT XXXIV.

 CAPUT XXXV.

 61. Quoniam necesse erat impleri quod praedixit apostolus Paulus, Oportet et haereses esse, ut probati manifesti fiant in vobis (I Cor. XI, 19): post

 62. Ista haeresis cum plurimos decepisset, et fratres, quos non deceperat, conturbaret Coelestius quidam talia sentiens, ad judicium Carthaginensis E

 63. Ex iis etiam, quae Coelestium dixisse vel scripsisse, tanquam dogmata discipuli ejus, sunt objecta Pelagio sua quaedam et ipse cognovit, sed alit

 64. Has ex nomine Coelestii quatuor sententias non sic approbaverunt episcopi judices, sicut eas Coelestius sensisse dicebatur: sed sicut de his respo

 65. Nunc similiter recapitulando illa paulo attentius videamus, quae illum contraria reprobare et anathematizare dixerunt. In hoc enim potius tota hae

 66. De his autem quae post hoc judicium ibi a nescio quo cuneo perditorum, qui valde in perversum perhibentur Pelagio suffragari, incredibili audacia

49. [XXV.]—Pelagius’ Behaviour Contrasted with that of the Writers of the Letter.

If now that man,141    Pelagius. too, were to confess that he had once been implicated in this error as a person possessed, but that he now anathematized all that hold these opinions, whoever should withhold his congratulation from him, now that he was in possession of the way of truth, would surely surrender all the bowels of love. As the case, however, now stands, he has not only not acknowledged his liberation from his pestilential error; but, as if that were a small thing, he has gone on to anathematize men who have reached that freedom, who love him so well that they would fain desire his own emancipation. Amongst these are those very men who have expressed their good-will towards him in the letter, which they forwarded to me. For he it was whom they had chiefly in view when they said how much they were affected at the fact of my having at last written that work. “If, indeed, it has happened,” they say, “that some are removed from the influence of this clearest light of truth, whose blindness required its illumination, yet even to them,” they go on to remark, “we doubt not, the self-same grace will find its way, by the merciful favour of God.” Any name, or names, even they, too, thought it desirable as yet to suppress, in order that, if friendship still lived on, the error of the friends might the more surely die.

CAPUT XXV.

49. Si ergo et iste confiteretur, ita in hoc errore se fuisse aliquando, ut hominem praeoccupatum, sed nunc anathematizare qui haec tenent; quisquis ei non gratularetur, tenente jam illo viam veritatis, ipse amitteret viscera charitatis. Nunc vero parum est quod se non confessus est ab ea peste liberatum, sed anathematizavit insuper liberatos, qui eum sic diligunt, ut etiam ipsum cupiant liberari: in quibus et isti sunt, qui benevolentiam suam erga illum significaverunt, his ad me datis litteris suis; nam et ipsum praecipue cogitabant, cum dicerent, hoc se affici, quod tarde illum librum scripserim? «Siquidem contigit,» inquiunt, «absentes fieri quosdam, quorum caecitati ista tam perspicuae veritatis illustratio deberetur; ad quos etsi tardius,» inquiunt, «non diffidimus propitio Deo eamdem gratiam pervenire.» Nomen quippe vel nomina ipsi quoque adhuc tacenda putaverunt, ut vivente amicitia, error potius moreretur amicorum.