S. AURELII AUGUSTINI HIPPONENSIS EPISCOPI DE GESTIS PELAGII Ad Aurelium episcopum. LIBER UNUS .

 0319 1. Posteaquam in manus nostras , sancte papa Aureli, ecclesiastica gesta venerunt, ubi Pelagius ab episcopis quatuordecim provinciae Palaestinae

 CAPUT PRIMUM.

 3. Aliud est autem, hominem per scientiam legis ad non peccandum adjuvari et aliud est, non posse esse sine peccato, nisi qui scientiam legis habueri

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 6. Denique in illo libro, ubi illa capitula Pelagius scripsit, huic positioni , qua dixit, «Omnes voluntate propria regi, et suo desiderio unumquemque

 7. Nam et illud quod posuit de Psalmo in eodem Capitulorum libro, ut quasi probaret, «Omnes voluntate propria regi,» Dilexit maledictum, et veniet ei

 8. Quae cum ita sint, filii Dei qui hoc noverunt, et se Dei Spiritu regi et agi gratulantur, quomodo moveri potuerunt, cum audirent vel legerent a Pel

 9. Item recitatum est quod in libro suo Pelagius 0325 posuit, «In die judicii iniquis et peccatoribus non esse parcendum, sed aeternis eos ignibus exu

 10. Quod autem addidit Pelagius, «Et si quis aliter credit, Origenista est:» hoc acceperunt judices, quod revera in Origene dignissime detestatur Eccl

 11. Quomodo autem fiet hoc judicium, difficile in Scripturis sanctis comprehendi potest: modis enim multis significatur, quod uno modo futurum est. Na

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 14. Numquidnam ergo fratres nostros, ut etiam hoc inter caetera objicerent, sine causa verba ista moverunt? Non utique: sed Veteris Testamenti nomen m

 15. Quomodo ergo non merito commoverentur filii promissionis, filii liberae Jerusalem in coelis aeternae, cum ista discretio apostolica atque catholic

 CAPUT VI.

 17. Numquid hic poterant judices, vel debebant, incognita et incerta damnare, quando nemo contra aderat, qui ea quae ad viduam reprehensibilia scripta

 18. An et illud fortasse tractandum est, utrum recte dictum sit «non tanquam haereticos, sed tanquam stultos anathematizandos qui ita sentirent, quoni

 19. Nos sane cum hanc Pelagii defensionem in illa, quam prius accepimus, chartula legeremus , aderant quidam sancti fratres, qui se Pelagii libros exh

 20. Illud sane quod Pelagius suum esse confessus est, adhuc latebrosum est: sed puto quod in istorum gestorum consequentibus partibus elucebit. Ait en

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XI.

 24. Ad haec sibi objecta, sicut gesta testantur. Pelagius ita respondit: «De posse quidem hominem sine peccato esse, dictum est,» inquit, «superius: d

 25. His autem quaestionibus, et istarum sententiarum contentiosissimis assertionibus jam usquequaque ferventibus, multorum fratrum perturbabatur infir

 26. Unde nunc duo illa videamus, quae noluit anathematizare Pelagius, qui etiam sua esse cognovit sed ut illud, quod in eis offendebat, auferret, quo

 CAPUT XII.

 28. Sed ad hoc objectum vigilanti circumspectione respondit, quam sine dubio catholici judices approbaverunt. «Dictum est,» inquit, «a nobis, sed ita,

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV.

 31. Dicam etiam aliquid laetius . Superius metuebam (Supra, n. 20), cum diceret Pelagius, adjuvante gratia Dei posse esse hominem sine peccato, ne for

 32. Sed quod ista sequitur, me rursum sollicitat. Cum enim de quinto capitulo libri Coelestii huic fuisset objectum, quod «affirment unumquemque homin

 33. Quid est ergo, unde me de hoc capitulo sollicitum factum esse praedixi? Hoc videlicet, quod ait Pelagius, «Donare Deum ei, qui fuerit dignus accip

 34. Hoc forte dicet: Ego non ex operibus, sed ex fide dixi Apostolum dignum fuisse, cui tantae illae gratiae donarentur non enim opera, quae bona ant

 35. Quid est ergo quod idem dicit apostolus, Bonum certamen certavi, cursum consummavi, fidem servavi de caetero superest mihi corona justitiae, quam

 36. Redditur ergo debitum praemium Apostolo digno: sed ipsum apostolatum indebitum gratia donavit 0342 indigno. An hoc me dixisse poenitebit? Absit: e

 37. Merito, quod gesta indicant, etiam hoc usus est testimonio sanctus Joannes Jerosolymitanae antistes Ecclesiae, sicut interrogatus quae apud illum

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 41. Cur ergo, ait aliquis, hoc judices approbaverunt? Fateor, ideo jam ipse ambigo: sed nimirum, aut breve dictum eorum audientiam et intentionem faci

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

 CAPUT XXIV.

 CAPUT XXV.

 50. At nunc si Pelagius Deum cogitat, si non est ingratus ejus misericordiae, qui eum ad episcoporum judicium propterea perduxit, ut haec anathemata d

 CAPUT XXVI.

 52. «Domino dilectissimo, et desideratissimo fratri Pelagio, Augustinus, in Domino salutem. Gratias ago plurimum, quod me litteris tuis exhilarare dig

 CAPUT XXIX.

 CAPUT XXX.

 55. Quid sibi ergo vult, quod in hac epistola ita gloriari ausi sunt, ut non solum possibilitatem non peccandi, sed etiam facilitatem, sicut in libro

 CAPUT XXXI.

 CAPUT XXXII.

 CAPUT XXXIII.

 58. Postea etiam de libro Coelestii capitula sibi objecta in eadem chartula multa congessit neque his intervallis quae continent gesta, duas responsi

 CAPUT XXXIV.

 CAPUT XXXV.

 61. Quoniam necesse erat impleri quod praedixit apostolus Paulus, Oportet et haereses esse, ut probati manifesti fiant in vobis (I Cor. XI, 19): post

 62. Ista haeresis cum plurimos decepisset, et fratres, quos non deceperat, conturbaret Coelestius quidam talia sentiens, ad judicium Carthaginensis E

 63. Ex iis etiam, quae Coelestium dixisse vel scripsisse, tanquam dogmata discipuli ejus, sunt objecta Pelagio sua quaedam et ipse cognovit, sed alit

 64. Has ex nomine Coelestii quatuor sententias non sic approbaverunt episcopi judices, sicut eas Coelestius sensisse dicebatur: sed sicut de his respo

 65. Nunc similiter recapitulando illa paulo attentius videamus, quae illum contraria reprobare et anathematizare dixerunt. In hoc enim potius tota hae

 66. De his autem quae post hoc judicium ibi a nescio quo cuneo perditorum, qui valde in perversum perhibentur Pelagio suffragari, incredibili audacia

54. [XXX.]—On the Letter of Pelagius, in Which He Boasts that His Errors Had Been Approved by Fourteen Bishops.

For I will not be silent as to the transactions which took place after this trial, and which rather augment the suspicion against him. A certain epistle found its way into our hands, which was ascribed to Pelagius himself, writing to a friend of his, a presbyter, who had kindly admonished him (as appears from the same epistle) not to allow any one to separate himself from the body of the Church on his account. Among the other contents of this document, which it would be both tedious and unnecessary to quote here, Pelagius says: “By the sentence of fourteen bishops our statement was received with approbation, in which we affirmed that ‘a man is able to be without sin, and easily to keep the commandments of God, if he wishes.’ This sentence,” says he, “has filled the mouths of the gainsayers with confusion, and has separated asunder the entire set which was conspiring together for evil.” Whether, indeed, this epistle was really written by Pelagius, or was composed by somebody in his name, who can fail to see, after what manner this error claims to have achieved a victory, even in the judicial proceedings where it was refuted and condemned? Now, he has adduced the words we have just quoted according to the form in which they occur in his book of “Chapters,” as it is called, not in the shape in which they were objected to him at his trial, and even repeated by him in his answer. For even his accusers, through some unaccountable inaccuracy, left out a word in their indictment, concerning which there is no small controversy. They made him say, that “a man is able to be without sin, if he wishes; and, if he wishes, to keep the commandments of God.” There is nothing said here about this being “easily” done. Afterwards, when he gave his answer, he spake thus: “We said, that a man is able to be without sin, and to keep the commandments of God, if he wishes;” he did not then say, “easily keep,” but only “keep.” So in another place, amongst the statements about which Hilary consulted me, and I gave him my views, it was objected to Pelagius that he had said, “A man is able, if he wishes, to live without sin.” To this he himself responded, “That a man is able to be without sin has been said above.” Now, on this occasion, we do not find on the part either of those who brought the objection or of him who rebutted it, that the word “easily” was used at all. Then, again, in the narrative of the holy Bishop John, which we have partly quoted above,145    In 37 [XIV.] he says, “When they were importunate and exclaimed, ‘He is a heretic, because he says, It is true that a man is able, if he only will, to live without sin;’ and then, when we questioned him on this point, he answered, ‘I did not say that man’s nature has received the power of being impeccable,—but I said, whosoever is willing, in the pursuit of his own salvation, to labour and struggle to abstain from sinning and to walk in the commandments of God, receives the ability to do so from God.’ Then, whilst some were whispering, and remarking on the statement of Pelagius, that ‘without God’s grace man was able to attain perfection,’ I censured the statement, and reminded them, besides, that even the Apostle Paul, after so many labours,—not, indeed, in his own strength, but by the grace of God,—said, ‘I laboured more abundantly than they all; yet not I, but the grace of God that was with me.’”146    1 Cor. xv. 10. And so on, as I have already mentioned.

CAPUT XXX.

54. Jam enim, quae post hoc judicium consecuta sint, quae hanc suspicionem magis augeant, non tacebo. Pervenit in manus nostras nonnulla epistola, quae ipsius Pelagii diceretur, scribentis ad amicum suum quemdam presbyterum, qui eum litteris, sicut eadem epistola continetur, benigne admonuerat, ne per ejus occasionem se aliquis a corpore Ecclesiae separaret. Ibi inter caetera, quae inserere longum est, nec opus est, ait Pelagius: «Quatuordecim episcoporum sententia definitio nostra comprobata est, qua diximus, posse hominem sine peccato esse, et Dei mandata facile custodire si velit, Quae sententia,» inquit, «contradictionis os confusione perfudit, et omnem in malum conspirantem societatem ab invicem separavit.» Sive ergo istam epistolam Pelagius vere scripserit, sive sub ejus nomine a quocumque conficta sit, quis non videat, quemadmodum hic error et de judicio ubi convictus atque damnatus est, tanquam de victoria glorietur? Sic enim posuit haec verba, quemadmodum leguntur in libro ejus, qui Capitulorum vocatur, non quemadmodum objecta sunt in judicio, vel ejus etiam responsione repetita. Nam et illi qui objecerunt, nescio qua incuria, minus posuerunt verbum, de quo non parva est controversia. Posuerunt enim eum dixisse. «Posse hominem, si velit, esse sine peccato, et Dei mandata custodire si velit:» de facilitate nihil est dictum. Deinde ipse respondens ait, «Posse quidem hominem esse sine peccato, et Dei mandata custodire, si velit, diximus:» neque ipse dixit, «facile custodire;» sed tantummodo, «custodire.» Ita alio loco inter illa de quibus me Hilarius consuluit, atque rescripsi, sic objectum est: «Posse hominem esse sine peccato, si velit.» Ad quod ipse ita respondit: «Posse quidem hominem sine peccato esse, dictum est superius.» Neque hic ergo, vel ab eis qui objecerunt, 0351 vel ab ipso qui respondit, additum est, «facile.» Superius etiam in narratione sancti Joannis episcopi ita commemoratum est: «Illis,» inquit, «instantibus et dicentibus, Quia haereticus est; dicit enim quoniam potest homo, si voluerit, esse sine peccato: et de hoc interrogantibus nobis eum, respondit, Non dixi quoniam recepit natura hominis ut impeccabilis sit; sed dixi quoniam qui voluerit pro propria salute laborare et agonizare, ut non peccet et ambulet in praeceptis Dei, habere eum hanc possibilitatem a Deo. Tunc quibusdam susurrantibus et dicentibus, quod sine Dei gratia diceret Pelagius posse hominem perfici: Culpans,» inquit, «super hoc etiam intuli, quia et apostolus Paulus multum laborans, sed non secundum suam virtutem, sed secundum gratiam Dei, dixit, Amplius omnibus illis laboravi, non ego autem, sed gratia Dei mecum» (I Cor. XV, 10.): et caetera quae jam commemoravi (Supra, n. 37).