COLLATIO LVIII.

(Vers. 20.). Tristitia vestra vertetur in gaudium.

1. Nota, quod est tristitia, quae vertitur in gaudium: et est tristitia, quae continuatur in luctum. Prima est tristitia bonorum, et haec est sustinenda.

Secunda est tristitia malorum, et haec est fugienda.

Tristitia iustorum triplex est: tristitia contritionis, quae accidit homini ex consideratione sui: secundae ad Corinthios septimo : " Quae enim secundum Deum tristitia est paenitentiam in salutem stabilem operatur; saeculi autem tristitia mortem operatur".

- Tristitia compassionis, quae accidit homini ex consideratione proximi: Psalmus:"Quaesivi, qui simul contristaretur mecum, et non inveni"; et Proverbiorum decimo: "Filius stultus moestitia est matri suae".-Tristitia spiritualis desolationis, quam habet anima propter absentiam sponsi: de qua hic : "Mundus gaudebit, vos autem contristabimini, sed tristitia vestra vertetur in gaudium ". - Haec tristitia toleranda est, quia brevis: Ioannis decimo sexto: "Vos igitur nunc quidem tristitiam habetis: iterum autem videbo vos " etc.

2. Nota, quod dicitur: Nunc tristitiam habetis, quasi dicat: momentaneam tristitiam habetis, quia levis: tristitia enim spiritualis semper habet intra se admixtam veritatem consolationis: unde magis proprie dicitur quasi tristitia quam tristitia: ideo secundae ad Corinthios sexto : " Quasi tristes, semper autem gaudentes ". - Quia utilis; secundae ad Corinthios septimo: "Ecce, quae est secundum Deum tristitia quantam in vobis operatur sollicitudinem, sed defensionem, sed indignationem, sed timorem, sed desiderium, sed aemulationem, sed vindictam ". -Haec est tristitia, quae, ut hic dicitur, vertetur in gaudium. De his tribus primae Petri primo : "In quo exsultabitis, modicum nunc si oportet contristari in variis tentationibus".

Nota, quod dicit: contristari nunc, ecce, tristitia brevis: contristari modicum, ecce, tristitia levis: item: si oportet contristari, exsultabitis, ecce, tristitia utilis.

3. Sequitur de tristitia malorum, quae triplex est, scilicet tristitia culpae; de qua Ecclesiastici trigesimo octavo : " A tristitia festinat mors "; et Ecclesiastici decimo quarto: " Felix, qui non habuit animi sui tristitiam, et qui non est stimulatus in tristitia delicti ".

Tristitia sequelas: Ecclesiastici decimo quarto: " Oculus malus ad mala, et non satiabitur pane, sed indigens et in tristitia erit super mensam suam ".

Tristitia damnationis aeternae; Ezechielis vigesimo tertio: " Ebrietate et dolore repleberis, calice moeroris et tristitiae, et bibes illum usque ad faeces ".

Haec autem tristitia fugienda est, quia dissipat consilium rationis: Ecclesiastici decimo quarto : " Felix, qui non habuit animi sui tristitiam, et qui non excidit a spe sua ". Cruciat affectum voluntatis: Ecclesiastici trigesimo: " Multos occidit tristitia, et non est utilitas in illa ". Enervat vigorem virtutis: Ecclesiastici trigesimo octavo: "A tristitia festinat mors et cooperit virtutem, et tristitia cordis flectit cervicem ".

4. Vel distingue aliter: quia tristitia mala aufert pinguedinem internae devotionis: Proverbiorum decimo septimo . " Spiritus tristis exsiccat ossa ".

Aufert vigorem bonae operationis: Ecclesiastici trigesimo octavo: " A tristitia festinat mors " etc., ut supra.

Aufert spem acternae retributionis: Ecclesiastici decimo quarto: " Felix, qui non habuit animi sui tristitiam, et qui non excidit a spe sua ".