S. AURELII AUGUSTINI HIPPONENSIS EPISCOPI CONTRA DUAS EPISTOLAS PELAGIANORUM AD BONIFACIUM ROMANAE ECCLESIAE EPISCOPUM Libri quatuor .

 CAPUT PRIMUM.

 2. Novi quippe haeretici, inimici gratiae Dei, quae datur pusillis et magnis per Jesum Christum Dominum nostrum, etsi jam cavendi evidentius apertiore

 3. Haec autem quae duabus Epistolis eorum respondeo: uni scilicet quam dicitur Romam misisse Julianus, credo ut per illam, quos posset, suos aut inven

 CAPUT II.

 5. Liberum autem arbitrium defendendo praecipitant, ut de illo potius ad faciendam justitiam, quam de Domini adjutorio confidatur, atque ut in se quis

 CAPUT III.

 7. Non itaque, sicut dicunt nos quidam dicere, et iste audet insuper scribere, omnes in peccatum, velut inviti, carnis suae necessitate coguntur: 0554

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 10. «Dicunt etiam,» inquit, «motum genitalium et commixtionem conjugum, a diabolo fuisse repertam: et propterea eos qui nascuntur innocentes , reos es

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 14. Apostolum ex sua et aliorum qui sub gratia, non sub lege adhuc sunt, persona locutum esse. Hinc autem jam incipit, propter quod ista consideranda

 CAPUT IX.

 0559 16. Quod autem ait in hoc Epistolae loco ad Romanos, Peccatum ut appareat peccatum, per bonum mihi operatum est mortem congruit superioribus ubi

 CAPUT X.

 18. An forte metuimus ea quae sequuntur. Quod enim operor, ignoro: non enim quod volo, hoc ago sed quod odi, illud facio: ne forte ex his verbis quis

 19. Jam illud quod sequitur, nonne unde loquatur, apertissime ostendit? Scio enim quia non habitat in me, hoc est in carne mea, bonum. Si enim non exp

 20. Apertius autem quod sequitur utrumque declarat: Condelector enim legi Dei secundum interiorem hominem video autem aliam legem in membris meis, re

 21. Deinde subjungit propter quod dicta sunt omnia: Miser ego homo, quis me liberabit de corpore mortis hujus? Gratia Dei per Jesum Christum Dominum n

 22. Visum autem aliquando etiam mihi fuerat, hominem sub lege, isto Apostoli sermone describi . Sed vim mihi fecerunt postea ista verba, quod ait, Nun

 CAPUT XI.

 24. His atque hujusmodi in ista Scripturae apostolicae circumstantia diligenter consideratis, recte intelligitur Apostolus, non quidem se solum in sua

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 27. Sed de ista concupiscentia carnis falli eos credo, vel fallere cum qua necesse est ut etiam baptizatus, et hoc si diligentissime proficit, et Spi

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 30. «Dicimus,» inquit, «has quae nunc aguntur in orbe terrarum, a Deo nuptias institutas, nec reos esse conjuges, sed fornicatores et adulteros condem

 31. «Motum,» inquit, «genitalium, id est, ipsam virilitatem sine qua non potest esse commixtio, a Deo dicimus institutam.» Ad hoc respondemus, motum g

 CAPUT XVI.

 33. Hoc pudoris genus, haec erubescendi necessitas certe cum omni homine nascitur, et ipsis quodammodo naturae legibus imperatur, ut in hac re verecun

 CAPUT XVII.

 35. Duarum vero reliquarum quamlibet elegeritis, non est adversus vos ulla contentione laborandum. Etsi enim quartum nolueritis eligere, ubi est omniu

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

 CAPUT XXIV.

 LIBER SECUNDUS.

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 3. Jam vero gratiam Christi simul oppugnant, Baptismum ejus simul evacuant, carnem ejus simul exhonorant sed etiam haec modis causisque diversis. Nam

 4. Desinant itaque Pelagiani Catholicis objectare quod non sunt, sed ipsi potius festinent emendare quod sunt : nec ideo se velint haberi amabiles, qu

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 7. Quid illud quod idem Papa de hac ipsa causa etiam Numidiae rescripsit episcopis, quia de utroque concilio, et de Carthaginensi scilicet et de Milev

 8. Quid ad haec dicunt isti, qui suas calumniosas impietates audent etiam scribere, audent et orientalibus episcopis mittere? Tenetur Coelestius litte

 CAPUT V.

 10. Unde autem hoc eis visum fuerit nobis objicere, quod fatum asseramus sub nomine gratiae, cum aliquanto attentius cogitarem prius eorum verba quae

 CAPUT VI.

 12. Fatum quippe qui affirmant, de siderum positione ad tempus quo concipitur quisque vel nascitur, quas constellationes vocant, non solum actus et ev

 CAPUT VII.

 14. Sed ut id quod dicimus alicujus exempli manifestatione 0581 clarescat, constituamus aliquos ab aliqua meretrice geminos editos, atque ut ab aliis

 15. Nobis in duobus istis geminis unam procul dubio habentibus causam, difficultatem quaestionis cur alius sic, alius vero sic mortuus est, velut non

 0583 16. Sed ut vobis auferretur omnis vestrae caliginis latebra, propterea geminos tales proposui, qui neque parentum meritis juvarentur, et animo in

 CAPUT VIII.

 18. Hoc enim nobis objiciendum putarunt, quod invito et reluctanti homini Deum dicamus inspirare, non quanticumque boni, et ipsius imperfecti cupidita

 CAPUT IX.

 20. Nam sicut dictum est, Hominis est praeparare cor, et a Domino responsio linguae ita etiam dictum est, Aperi os, et adimplebo illud Praeparatur vo

 21. Quapropter multa Deus facit in homine bona, quae non facit homo: nulla vero facit homo, quae non facit Deus ut faciat homo. Proinde cupiditas boni

 CAPUT X.

 0588 23. Quae cum ita sint, nihil in Scripturis sanctis homini a Domino video juberi, propter probandum liberum arbitrium, quod non inveniatur vel dar

 LIBER TERTIUS.

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 3. Ecce quod dicimus: ecce unde nobis objiciunt, quod «sic legem» dicamus «datam, ut gravioris sit causa peccati:» non audientes Apostolum dicentem, L

 CAPUT III.

 5. Baptismus igitur abluit quidem peccata omnia, prorsus omnia, factorum, dictorum, cogitatorum, sive originalia, sive addita, sive quae ignoranter, s

 CAPUT IV.

 7. Hic certe si quaeramus, utrum hoc Testamentum, quod dicit confirmatum a Deo non infirmari a lege quae post quadringentos et triginta annos facta es

 8. Sive igitur Abraham, sive ante illum justi, sive post eum usque ad ipsum Moysen, per quem datum est Testamentum a monte Sina in servitutem generans

 9. Ad Testamentum autem vetus, quod est a monte Sina in servitutem generans, quod est Agar, illi pertinent, qui cum acceperint legem sanctam et justam

 10. Et vetus igitur Testamentum Deus condidit: quia Deo placuit, usque ad plenitudinem temporis promissis terrenis tanquam in praemio constitutis prom

 11. Verum haec plane magna distantia est, quod faciunt ista sub lege positi, quos littera occidit, terrenam felicitatem vel cupiditate adipiscendi vel

 12. Aliter itaque dicitur jam obtinente loquendi consuetudine vetus Testamentum, Lex et Prophetae omnes, qui usque ad Joannem prophetaverunt quod dis

 13. Sed dicet aliquis: Quomodo vetus appellatur, quod post quadringentos et triginta annos factum est per Moysen (Id. III, 17) et novum dicitur, quod

 CAPUT V.

 15. Cum itaque justi omnes et antiquiores et Apostoli ex fide vixerint recta, quae est in Christo Jesu Domino nostro moresque tam sanctos cum fide ha

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 18. Quam vero est, non dico impudens, sed insana superbia, nondum esse aequales Angelis Dei, et putare se jam posse habere justitiam aequalem Angelis

 19. Ex hoc factum est, virtutem, quae nunc est in homine justo, perfectam hactenus nominari, ut ad ejus perfectionem pertineat etiam ipsius imperfecti

 20. Abjicit ergo illa beatus Paulus praeterita justitiae 0603 suae tanquam detrimenta et stercora, ut Christum lucrifaciat, et inveniatur in illo non

 21. Secundum hanc autem justitiam Dei, hoc est, quae ex Deo nobis est, nunc fides operatur per dilectionem (Galat. V, 6). Id autem operatur , quomodo

 22. Nam ex quo loco suscepit haec dicere, sic exorsus est: Videte canes, videte malos operarios, videte concisionem. Nos enim sumus circumcisio qui sp

 23. Quamobrem qui secundum justitiam quae in lege est, sine fide gratiae Christi vivit, sicut se Apostolus 0606 sine querela vixisse commemorat, nulla

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 LIBER QUARTUS.

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 5. Quid eis igitur prodest, quod dicunt, «Omne peccatum non de natura, sed de voluntate descendere » et Manichaeis malam naturam dicentibus causam ess

 6. In eo sane quod dicunt, «Per Adam mortem ad nos transisse, non crimina,» non habent adversarios Manichaeos: quia nec ipsi astruunt originale peccat

 7. Sed hoc ideo dicunt isti, dum volunt ex verbis Apostoli in suum sensum homines detorquere. Ubi enim ait Apostolus, Per unum hominem peccatum intrav

 8. Propter quid autem idem apostolus dicit, nos per Christum reconciliari Deo, nisi propter quod facti fuimus inimici? Et hoc quid est, nisi peccatum?

 CAPUT V.

 10. De laude legis. Rursus in laude legis quid eis prodest, quod contra Manichaeos verum dicunt, quando ex hoc ad illud volunt ducere, quod falsum con

 11. Nusquam autem isti inimici gratiae ad eamdem gratiam vehementius oppugnandam occultiores moliuntur insidias, quam ubi legem laudant, quae sine dub

 CAPUT VI.

 13. Quid eis prodest, quod in laude ipsius liberi arbitrii, «gratiam dicunt adjuvare uniuscujusque bonum propositum?» Hoc sine scrupulo acciperetur ca

 14. Ita namque illis tumor ipse aures cordis obstruxit, ut non audiant, Quid enim habes quod non accepisti (I Cor. IV, 7)? non audiant, Sine me nihil

 15. Quid remansit pelli morticinae, unde possit inflari, et dedignetur, quando gloriatur, in Domino gloriari? Quid ei remansit, quando quidquid dixeri

 16. Sed quare istos homines oves facit, et istos non facit, apud quem non est acceptio personarum (Rom. II, 11)? Ipsa est quaestio, quam beatus Aposto

 CAPUT VII.

 18. «Et Spiritum sanctum» fatendum est «etiam antiquis temporibus» non solum «mentes bonas adjuvisse,» quod et isti volunt verum etiam bonas eas feci

 19. Quae cum ita sint, desinant Pelagiani quinque istarum rerum insidiosissimis laudibus, id est, laude creaturae, laude nuptiarum, laude legis, laude

 CAPUT VIII.

 21. Beatissimum, corona etiam martyrii gloriosissimum Cyprianum, nec Africanis atque occidentalibus tantum, verum et orientalibus Ecclesiis, fama prae

 22. Hoc enim et in epistola, cujus de Mortalitate titulus inscribitur, ita dicit: «Regnum Dei, fratres dilectissimi, esse coepit in proximo, praemium

 23. In epistola autem quam scripsit ad episcopum 0625 Fidum, cum sexaginta sex coepiscopis suis, a quo fuerat consultus propter circumcisionis legem,

 24. Quid ad ista dicturi sunt, gratiae Dei non solum desertores, sed etiam persecutores? quid ad ista dicturi sunt? Quo pacto nobis paradisi possessio

 CAPUT IX.

 26. Numquid iste sanctus tam memorabilis Ecclesiarum in verbo veritatis instructor, liberum arbitrium negat esse in hominibus, quia Deo totum tribuit

 CAPUT X.

 28. Dicant, si audent Pelagiani, hunc hominem Dei Manichaeorum errore perversum, quia ita laudat sanctos, ut tamen fateatur neminem in hac vita ad tan

 CAPUT XI.

 30. Pelagiani dicunt ab homine incipere meritum per liberum arbitrium, cui Deus subsequens gratiae retribuat adjumentum. Etiam hic eos refellat venera

 31. Jam vero quoniam Pelagiani dicunt, justos in hac vita vel esse vel fuisse, qui sine ullo peccato vixerint , in tantum ut vita futura, quae in prae

 CAPUT XII.

 33. Quid est ergo quod rabiosa mentis caecitate nunc jactant, toto penitus Occidente non minus stultum quam impium dogma susceptum: quandoquidem Domin

 34. Quid est ergo quod dicunt, Simplicibus episcopis , sine congregatione synodi in locis suis sedentibus, 0638 extorta subscriptio est?

Chapter 18.—Perfection of Righteousness and Full Security Was Not Even in Paul in This Life.

But how impudent I do not say, but how insane, is the pride which, not yet being equal to the angels of God, thinks itself already able to have a righteousness equal to the angels of God; and does not consider so great and holy a man, who assuredly hungered and thirsted after that very perfection of righteousness, when he was unwilling to be lifted up by the greatness of his revelations; and yet that he might not be lifted up, he was not left to his own choice and will, but received “the thorn in the flesh, a messenger of Satan, to buffet him; on which account he besought the Lord thrice that it might depart from him, and the Lord said unto him, My grace is sufficient for thee, for strength is made perfect in weakness.”222    2 Cor. xii. 7. What strength, save that to which it belongs not to be lifted up? And who doubts that this belongs to righteousness? The angels of God, then, are endowed with this perfection of righteousness, since they always behold the face of the Father, and thus of the entire Trinity, because they see through the Son, in the Holy Spirit. But nothing is more sublime than that revelation, nor yet does any of the angels in that contemplation of rejoicing ones find a messenger of Satan needful that he may be buffeted by him, lest so great a magnitude of revelation should lift him up. The apostle Paul certainly had not yet that perfection of virtue, nor yet was he equal to the angels of God; but there was in him the weakness of lifting himself up, which also had to be checked by the angel of Satan, lest he should be lifted up by the magnitude of his revelations. Although, then, the first lifting up cast down Satan,223    [The reference is to the sin of pride, by which Satan himself fell from the estate of holiness in which he was created.—W.] yet that greatest Physician, who well knew how to make use of even evil things, applied from the angel of Satan, against the mischief of elation, a wholesome, although a painful, medicament, just as an antidote used to be made even of serpents against the poisons of serpents. What, then, is the meaning of “My grace is sufficient for thee,” except that you may not by giving way succumb to the buffet of the messenger of Satan? And what is “Strength is made perfect in weakness,” except that in that place of weakness hitherto, there may be the perfection of virtue, so that in the very presence of infirmity, lifting-up may be repressed? Which infirmity assuredly shall be healed by future immortality. For how is that soundness to be called perfect where medicine is still needful, even from the buffet of an angel of Satan?

18. Quam vero est, non dico impudens, sed insana superbia, nondum esse aequales Angelis Dei, et putare se jam posse habere justitiam aequalem Angelis Dei; nec intueri tam magnum et sanctum virum , qui utique ipsam justitiae perfectionem esuriebat atque sitiebat, quando magnitudine revelationum nolebat extolli; nec tamen, ut non extolleretur, arbitrio suo voluntatique commissus est , sed accepit stimulum carnis, angelum satanae, qui eum colaphizaret; propter quod Dominum ter rogavit, ut discederet ab eo; dixitque ei Dominus, Sufficit tibi gratia mea; nam virtus in infirmitate perficitur (II Cor. XII, 7-9). Quae virtus, nisi ad quam pertinet non extolli? Et quis dubitat hoc ad justitiam pertinere? Hujus igitur justitiae perfectione sunt praediti Angeli Dei, qui semper vident faciem Patris (Matth. XVIII, 10), ac per hoc totius Trinitatis, quia per Filium vident in Spiritu sancto. Nihil est autem ista revelatione sublimius: nec tamen Angelorum quisquam illa contemplatione laetantium necessarium habet angelum satanae, a quo colaphizetur, ne illum tanta magnitudo revelationis extollat. Hanc perfectionem virtutis utique nondum habebat apostolus Paulus, nondum aequalis Angelis Dei: sed inerat illi extollendi se infirmitas, quae per angelum etiam satanae fuerat comprimenda, ne revelationum magnitudine extolleretur. Quanquam itaque ipsum satanam elatio prima dejecerit: tamen summus ille medicus, qui bene uti novit etiam malis, de angelo satanae adhibuit contra elationis vitium, salubre, quamvis molestum medicamentum; sicut fieri consuevit antidotum, etiam de serpentibus contra venena serpentum. 0602 Quid est ergo, Sufficit tibi gratia mea; nisi, ne deficiendo succumbas sub colapho angeli satanae? Et quid est, Virtus in infirmitate perficitur; nisi quia in isto loco infirmitatis hactenus perfectio potest esse virtutis, ut ipsa infirmitate praesente elatio reprimatur? Quae utique infirmitas, futura immortalitate sanabitur. Quomodo est enim dicenda sanitas plena, ubi etiam de angeli satanae colapho adhuc est necessaria medicina?