Capitulus 57

Iustus perit.

Hic ostendit diversitatem obedientium divinis consiliis ab illis qui non obediunt, quantum ad evasionem periculorum: et primo assignat diversitatem; secundo ponit utriusque partis confirmationem, qui autem habet fiduciam.

Circa primum duo. Primo promittit justis a periculis quietem; secundo aufert impiis evasionis spem, vos autem accedite.

Circa primum duo facit. Primo ponit justorum tribulationem, quia sine aliqua reputatione occiduntur: colliguntur, a praesenti vita, et a terra sua captivi, ac si non essent justi, a facie malitiae, idest a praesentia malorum. Habac. 1: quare respicitis contemptores, vel a facie malitiae, idest ne in malitiam mutarentur. Sapient. 4: raptus est, ne malitia mutaret cor ejus. Secundo promittit eis quietem: veniet pax in cubili; idest, in domo sua securus erit, vel in quiete cordis sui.

Job 5: scies quoniam pacem habeat habitaculum tuum. Vos autem accedite.

Hic aufert injustis evasionis spem: et primo arguit ipsorum culpam; secundo aufert evasionis fiduciam, ego autem annuntiabo.

Circa primum duo. Primo arguit peccati perversitatem; secundo in peccato obstinationem, in multitudine. Circa primum duo. Primo arguit in eis blasphemiam, ponens peccati consuetudinem, inquantum in hoc patres suos imitantur, filii auguratricis, quae contra meum praeceptum auguriis intendebat, adulterae, inquantum me derelicto idolis adhaerebat, Oseae 2: judicate matrem vestram, judicate. Ponens etiam peccati speciem: super quem lusistis? quasi dicat, super deum, blasphemantes ipsum. Supra 37: cui exprobrasti.

Secundo arguit in eis idolatriam: et primo ponit consuetudinem: numquid non, supra 1: vae genti peccatrici, populo nequam, filiis sceleratis.

Secundo ponit peccati speciem, qui consolamini.

Aggravat autem in eis peccatum idolatriae ex tribus.

Primo ex locorum diversitate; secundo ex divini foederis violatione, quia juxta me; tertio ex peccandi aviditate, dilexisti stratum. Diversitas autem locorum in quibus sacrificabant ostenditur tripliciter.

Primo quantum ad loca amoena; secundo quantum ad loca sublimia, super montem; tertio quantum ad loca familiaria, et post Ostium. Circa primum quatuor. Primo describit locorum amoenitatem, vel ex umbris arborum, quia consolamini: jer. 2: sub omni ligno frondoso tu prosternebaris meretrix: vel ex ubertate aquarum: immolantes parvulos, idest filios tuos.

Ezech. 16: tulisti filios tuos et filias tuas quas generasti mihi, et immolasti eis ad devorandum, Ps. 105: effuderunt sanguinem.

Secundo peccati dilectionem: in partibus torrentis pars, quasi: hoc sortem tuam reputasti. Sap. 2: ubique relinquamus signa laetitiae nostrae: quoniam haec est pars nostra.

Tertio sacrificii oblationem: et ipsis effudisti libamen, quantum ad humida; sacrificium, quantum ad sicca. Supra 1: confundimini ab idolis vestris. Quarto justam dei indignationem: numquid, jerem. 5: numquid non super his visitabo? dicit dominus. Super montem. Hic ponit loca sublimia, in quibus immolabant. Cubile: loquitur ad similitudinem meretricis, quae se amatoribus prostituit. 4 Reg. 17: fecerunt sibi statuas.

Et post Ostium. Hic designat loca familiaria, quia juxta introitum domorum idola ponebant, ut in magna memoria haberent. Ezech. 8: adduxit me in visione.

Quia juxta me. Hic aggravat peccatum ex divini foederis violatione, quo deo quasi sponsa conjuncta erat; et loquitur sub similitudine adulterae, quae ampliat lectum, ut iuxta virum, adulterum suscipiat, et cum eo facit pactum de contrahendo, dimisso viro; in quo significatur quod in templo idola coluit. Ezech. 16: facta es quasi mulier adultera, quae super virum suum inducit alienos. Dilexisti.

Hic aggravat peccatum ex peccandi solicitudine: et primo quantum ad pronitatem peccandi, manu aperta, idest sine aliquo impedimento. Jer. 3: frons meretricis facta est ei, noluit erubescere.

Ez. 16: nec sic es satiata.

Secundo quantum ad studium placendi, quia ornabat se: et ornasti te, idest thymiama meum proponens in eorum cultum. Prov. 7: aspersisti cubile tuum thymiama. Tertio quantum ad sollicitudinem invitandi: misisti legatos, quia etiam a longinquis terris diversa idola congregabat; et sic usque ad inferos, idest usque ad profundum peccatorum. Ezech. 23: insanivit super eos. In multitudine.

Hic ostendit in peccatis obstinationem.

Primo, quia non revocabantur peccati labore, in multitudine, idest in multiplici cultu idolorum.

Sap. 5: lassati sumus in via iniquitatis et perditionis.

Secundo quia non revocabantur temporali prosperitate. Vitam manus, idest, ad manum habebas unde posses vivere; et ideo non rogasti me, sed solicita, pro divitiis tuis, idola timuisti, mei oblita. Job 21: ducunt in bonis dies suos, et in puncto ad inferna descendunt.

Tertio quia non es revocata divina expectatione: et mei non es. Tacens, dissimulans, expectans te ad misericordiam. Sap. 11: dissimulans peccata propter poenitentiam.

Supra 42: tacui, semper silui.

Ego autem annuntiabo justitiam tuam, quam facis, vel quam suscipere debes: opera, idola. Congregati, ex diversis gentibus.

Deut. 32: surgent, et opitulentur vobis, et in necessitate vos protegant. Qui autem.

Hic confirmat diversitatem: et primo quantum ad justos; secundo quantum ad injustos: impii autem.

Evasionem autem bonorum a periculis confirmat ex tribus. Primo ex divina mansuetudine, promittens evasionem quantum ad patriae restitutionem.

Qui confidunt in idolis, opera eorum non proderunt eis. Qui autem terram promissionis. Ps. 36: mansueti autem hereditabunt terram. Et quantum ad viae expeditionem: et dicam, scilicet principibus medorum: viam facite, liberando, praebete iter, dando licentiam repatriandi, declinate, ut nos non impediatis, auferte, ut nec alii.

Jerem. 50: tollite de via lapides, Ps. 21: tu autem in sancto habitas laus Israel.

Et quantum ad divinam pietatem: et cum contrito. Psalm. 50: cor contritum et humiliatum deus non despiciet.

Secundo assignat rationem, ex culpae purgatione promittens remissionem: non enim in sempiternum, psalm. 102: non in perpetuum irascetur, neque in aeternum comminabitur. Et subjungit rationem, ponens expletam in puniendo justitiam, propter iniquitatem. Abscondi, ut non adjuvarem. Abiit vagus, quasi ovis sine pastore.

Job 22: propter peccata tua plurima, et infinitas iniquitates tuas. Promittens in salvando misericordiam: vias ejus vidi, oculo misericordiae, ipsi, quantum ad principes, lugentibus, quantum ad populum; vel ipsi, quantum ad Judaeos, aut quantum ad advenas adiunctos; vel quantum ad terram et habitatores. Psalm. 102: qui propitiatur omnibus iniquitatibus tuis, qui sanat omnes infirmitates tuas. Tertio confirmat ex prophetarum praenuntiatione: creavi, quasi ex nihilo eos restituens, labiorum, prophetarum qui haec praedixerunt, qui longe, in captivitate dispersi sunt. Ephe. 2: et veniens evangelizavit pacem his qui prope, et his qui longe. Impii autem.

Hic confirmat quod dixerat de malis per quamdam similitudinem: et primo ponit ipsam.

Fervens, idest semper fluctuans, redundant, ad littus ubi lutum faciunt, et conculcantur.

Iob 41: fervescere faciet. Et concludit propositum: non est pax, ut scilicet salventur.

Supra 48 idem.

Nota super illo verbo, justus perit, et non est qui recogitet, quod in passione christi homo debet recogitare primo dilectionem, ad reamandum. Can. 8: pone me ut signaculum super cor tuum.

Secundo amaritudinem, ad compatiendum. Thren. 3: recordare paupertatis et transgressionis meae, et absynthii et fellis. Tertio fortitudinem, ad fortiter patiendum. Heb. 12: recogitate eum qui talem pro vobis sustinuit a peccatoribus adversus semetipsum contradictionem ut non fatigemini animis vestris deficientes. Quarto utilitatem, ad gratias agendum. Can. 7: ascendam in palmam, et accipiam fructus ejus.