Capitulus 64

Utinam dirumperes.

Hic porrigit petitionem et primo petit judicis praesentiam; secundo petit misericordiam, ecce tu iratus. Circa primum duo.

Primo ponit petitionem; secundo petitionis impletionem, descendisti.

Circa primum duo. Primo petit judicis adventum, dirumperes: figurative loquitur, quasi super caelos habitanti; vel exinanires temetipsum, despiciens majestatem, et carnem assumeres. Ps. 143: inclina caelos tuos, et descende. Secundo ponit adventus effectum in creaturis insensibilibus, scilicet in montibus: a facie tua montes: quasi dicat, non sustinentes praesentiam tuam, si tibi placeret.

Vel montes, potentes, et superbi. Supra 34: tabescent montes. In aquis, aquae arderent, quia totus igneus es, si velles. Sapien. 16: quodam tempore aqua super virtutem ignis exardebat. Vel per aquas, populi. Apoc. 17. Aquae multae, populi multi. Secundo effectum in hominibus: et primo in gentibus, a facie tua. Ps. 64: turbabuntur gentes.

Ad litteram, commovebuntur. Vel referendum ad conversionem gentium post christi adventum.

Secundo in Judaeis: cum feceris; non sustinebimus, idest nos, qui consueti sumus, videre, et audire prae stupore; sicut territi fuerunt, Exod. 20. Unde Hebr. 12: excusaverunt se, etc.. Vel non sustinebimus, adventum, credentes etiam visis miraculis. Descendisti.

Hic ponit petitionis impletionem: et primo quantum ad adventum, descendisti, ad judicandum nos: praeteritum pro futuro. Vel in uterum virginis. Vel melius, secundum litteralem sensum, ponit effectus probationem; quasi dicat: si modo descenderes, haec contingerent quae etiam contigerunt quando descendisti ut liberares populum tuum de Aegypto. Exod. 4. Ps. 17: inclinavit caelos, et descendit, et caligo sub pedibus ejus. Secundo quantum ad effectum. Primo in miraculis: a facie tua montes, scopuli Arnon, Num. 21. (Ps. 113) montes exultaverunt. Mystice Judaei, vel Daemones.

Secundo in beneficiis. Et primo ponit beneficiorum magnitudinem: a saeculo non audierunt: quia nunquam similia visa vel audita, qualia deus Judaeis fecit: et sanctis in gloria faciet. 1 corinth. 2: oculus non vidit nec auris audivit, et in cor hominis non ascendit, quae praeparavit deus diligentibus se. Secundo quantum ad benefaciendi promptitudinem: occurristi laetanti, in auxilium, dum adhuc erat in petendo, vel veniendo ad te: laetanti, in te. Sap. 6: dignos se sapientia. Mystice simeoni. Luc. 2: ecce tu iratus. Hic ponit misericordiam: et primo ostendit petendi necessitatem; secundo porrigit petitionem, et nunc, domine.

Circa primum duo. Primo ostendit necessitatem ex eminentia mali quantum ad culpam; tum ex malorum perpetratione: ecce tu iratus, et peccavimus: praeposterus ordo: ideo iratus, quia peccavimus: et tamen salvabimur, tua misericordia. Supra 59: scelera nostra.

Et quantum ad bonorum imperfectionem, et facti sumus. Universae justitiae: quia aliis peccatis involuti. Job 9: si lotus fuero quasi aquis nivis. Et quantum ad poenam, et cecidimus, interfecti: vel a statu dignitatis.

Abstulerunt, a terra nostra. Job 13: contra folium quod vento rapitur, ostendis potentiam tuam. Secundo ostendit necessitatem quantum ad defectum auxilii: et primo humani: non est qui invocet, et teneat te, precibus.

Cantic. 3: teneo eum, nec dimittam. Secundo divini: abscondisti faciem tuam, misericordiae tuae, in manu, idest in opere; juxta illud: mors et vita in manu, Proverb. 18. Deuteron. 32: abscondam faciem meam ab eis.

Et nunc, domine.

Hic ponit misericordiam: et circa hoc duo facit.

Primo petit misericordiam, assignans rationem: pater noster es tu. Jerem. 18: sicut lutum in manu figuli, sic nos in manu dei. Job 10: memento, quaeso, quod sicut lutum feceris me.

Et porrigit petitionem: ne irascaris satis, idest nimis, vel secundum quod merita nostra exigunt.

Ps. 78: ne memineris iniquitatum nostrarum antiquarum; cito anticipent nos misericordiae tuae.

Secundo proponit miseriam: ecce, domine, omnes nos; sumus, sancti, idest sanctuarii templi, scilicet jerusalem. Thren. 1: manum suam misit hostis ad omnia desiderabilia. Et miratur patientiam: numquid super?, Habac. 1: quare respicis super iniquitates nostras? nota super illo verbo, quae praeparasti diligentibus te; quia deus praeparat sanctis primo locum aeternae quietis. Joan. 14: si quominus dixissem vobis, quia vado parare vobis locum. Secundo regnum aeternae dignitatis. Matth. 25: venite benedicti patris mei, percipite regnum quod vobis paratum est ab origine mundi. Tertio mensam divinae refectionis. Psal. 22: parasti in conspectu meo mensam. Quarto lucernam aeterni luminis. Ps. 131: paravi lucernam christo meo.

Item nota super illo quasi pannus menstruatae universae justitiae, quod opus justitiae immundatur inquinamento, primo mortalis maculae. Eccli. 47: dedisti maculam in gloria tua. Secundo commissae negligentiae. Jerem. 48: maledictus homo qui facit opus domini negligenter.

Tertio intentionis perversae. Matth. 6: si oculus tuus; quarto insurgentis superbiae.

Supra 57: omnes eos auferet ventus.