CAPUT XIV.

De causa salsedinis maris secundum opiniones Antiquorum.

Maria autem sunt salsa , sicut quidam dixerunt : ideo quia cum salsum et dulce permixta sunt in mari, non percipitur salsum, sed totum apparet dulce. Sed sol calore suo elevat dulce, eo quod est subtile : et ideo evanescit, et solum salsum grossum percipitur et immutat sensum. Isti autem erraverunt in dictis corum : quia si verum dicerent, cum sicut jam habitum est, tantum revertatur ad marc de aqua dulci, quantum elevatur de ipso, oporteret quod mare dulcesceret in reversione aquae dulcis ad ipsum : et hoc nos non videmus. Adhuc autem oporteret quod mare continue esset dulce, quia continue tantum convertitur ad ipsum de aqua dulci, quantum elevatur de ipso. Alii autem magis grossi Philosophi dixerunt quod causa salsedinis maris est, quod in ipso sunt aquae salsae cum dulcibus, et immutant et alterant aquas dulces ad saporem salsum. Sunt isti autem rudes, qui petunt id quod est in principio : quia quaesitum est quare aquae maris sunt salsae : et ipsi dicunt quod sunt salsae et alterant dulces, et non dicunt causam quare aquae salsae sunt salsae, et quare aquae sunt amarae. Hi autem de quibus superius fecimus mentionem, qui dixerunt, quod sudor terrae causat mare, et quia sudor est salsus, ideo mare est salsum reprehensibiles sunt in hoc, quia sufficientem causam non assignaverunt: non enim dixerunt causam quare egrederetur salsus sudor ex terra dulci : causam enim materialem et efficientem in naturalibus convenit assignari, unde causam debuerunt dicere propter quam dulcedo quae ex terra est in aqua, est destructa et fit aqua salsa, propterea quod aliud sudori est admixtum materialiter quod facit eum salsum : sicut nos videmus quod aquae colatae per cineres aliud admiscetur, propter quod amittit dulcedinem, et efficitur amara, sicut enim videmus in corpore hominis, quia cum recipit cibum dulcem, egreditur ex cibo dulci superfluitas aliqua amara valde, sicut cholera, quae ad fel derivatur : et egreditur ex ipso aliqua superfluitas salsa, sicut urina quae descendit ad vesicam. Et in artificialibus

videmus etiam hoc in exemplo jam dicto de aqua colata per cineres, quae dicitur lixivium. Et in omnibus his causatur salsedo vel amaritudo ex aliqua superfluitate terrestri combusta, quae commiscetur cum istis : et similiter oportet esse in aquis salsis aliquam superfluitatem terrestrem combustam, ex qua causatur salsedo maris : et hoc dicere debuerunt si sufficienter dixissent.