227

ἤλθοσαν ἔθνη εἰς τὴν κληρονομίαν σου," καὶ τὰ ἑξῆς. Τὴν δὲ ἐπάνοδον αὐτῶν ἔσεσθαι μετ' εἰρήνης δηλοῖ, ἣν μεθ' ἠρεμίας καὶ σχολῆς δορυφορούμενοι κατὰ τὸ πρόσταγμα Κύρου πεποίηνται, συμμαχοῦντος αὐτοῖς τοῦ Θεοῦ, καὶ πρὸς τὴν ἰδίαν συνάγοντος πόλιν. ιγιεʹ. 9Ἰδοὺ συνήσει ὁ παῖς μου, καὶ ὑψωθήσεται, καὶ δοξασθήσεται, σφόδρα. Ὃν τρόπον ἐκστήσονται ἐπὶ σὲ πολλοὶ, οὕτω ἀδοξήσει ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων τὸ εἶδός σου. Καὶ ἡ δόξα σου ἀπὸ υἱῶν ἀνθρώπων9, κ.τ.λ. Ἀντὶ τοῦ συνήσει ὁ παῖς μου, Ἀκύλας ἐξέδωκεν· Ἐπιστημονισθήσεται δοῦλός μου. Καὶ ὁ Σύμμαχος· ∆οῦλός μου. Περὶ τούτου δὲ τοῦ παιδὸς ἢ δούλου καὶ πρότερον ἔλεγεν· "Ἰδοὺ ὁ παῖς μου, ἀντιλήψομαι αὐτοῦ." Καὶ μετ' ὀλίγα· "Καὶ ἐν τῷ ὀνόματι αὐτοῦ ἔθνη ἐλπιοῦσιν." Οἷς πάλιν ἐπιφέρει· "Καὶ ἔδωκά σε εἰς διαθήκην γένους, εἰς φῶς ἐθνῶν." Καὶ προϊὼν αὖθις· "Γένεσθέ μοι μάρτυρες, κἀγὼ μάρτυς, λέγει Κύριος ὁ Θεὸς, καὶ ὁ παῖς ὃν ἐξελεξάμην." Τὰ δὲ παρόντα τοῖς πρὸ βραχέος ἀκόλουθα, ἐν οἷς ἔλεγεν, "Ὅτι ἐγώ εἰμι αὐτὸς ὁ λαλῶν πάρειμι," καὶ τὰ ἐφεξῆς. Ἐν οἷς περὶ τῆς ἐπιδημίας αὐτοῦ, καὶ τῆς τῶν εὐαγγελιστῶν αὐτοψίας εἰπὼν, νῦν ὅπως ἐν ἀνθρώποις φανήσεται δείκνυσιν ὁ εἰπών· Αὐτὸς ὁ λαλῶν πάρειμι. Τὸ ἀνθρώπινον εἴρηται δοῦλος ὁ κατὰ φύσιν υἱὸς, δοξάζεσθαί τε διὰ τῆς ἀναστάσεως, ὑψοῦσθαί τε διὰ τῆς ἀναλήψεως. Τὰ γὰρ εὐφημότερα προειπὼν, τὰ περὶ τοῦ πάθους αὐτοῖς ἐπενήνοχεν. Καὶ τὸ συνήσει δὲ, ἤγουν ἐπιστημονισθήσεται, τοῖς ἀν 2517 θρωπίνοις μέτροις ἁρμόττει. Ἀναλαβὼν γὰρ δούλου μορφὴν, δι' ἣν καὶ λέγεται δοῦλος, πάσης αὐτὴν σοφίας ἐπλήρωσεν. Πῶς γὰρ οὐκ ἤμελλεν αὐτοεπιστήμη καὶ λόγος ὑπάρχων, καὶ ἧς ἀνείληφε σαρκὸς δι' ἄκραν ἕνωσιν ὑπάρχων ἀχώριστος; Οὐδὲν οὖν ἐν τοῖς ὑπὲρ ὑμῶν γεγονόσιν ἀσύνετον. Κατὰ γὰρ τὸν ∆αβὶδ, "Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησεν." ∆ιὸ, φασί τινες, ὑψοῦται παρ' ἡμῶν ὡς Θεὸς, καὶ δοξάζεται. Πιστεύοντες γὰρ εἰς αὐτὸν, Σωτῆρα καλοῦμεν, καὶ Λυτρωτὴν, Θεόν τε, καὶ Κύριον. Οἷς ἐπιλέγει· Ὃν τρόπον ἐκστήσονται ἐπὶ σὲ πολλοί. Ἢ, κατὰ Θεοδοτίωνα, ὃν τρόπον ἐθαύμασαν. Μέχρι γὰρ οἱ μὴ πιστεύοντες τὸ ταπεινὸν αὐτοῦ τῆς εἰς ἀνθρώπους παρόδου θαυμάζουσιν, ἀμηχανοῦντες πῶς ἄνθρωπος γεγονὼς εὐτελῆς τε καὶ ἄδοξος (ἐκάλουν γὰρ αὐτὸν Σαμαρείτην, φάγον τε, καὶ μέθυσον, καὶ ἐκ πορνείας γεγενημένον, καὶ ἁμαρτωλὸν), ἀνωτέρω τῶν πολεμεῖν αὐτὸν πειρωμένων καθίσταται. Οἱ δὲ πιστοὶ, καὶ τὰ ἔθνη, θαυμάζουσι προσκυνοῦντες αὐτοῦ τὴν θεότητα, τὴν οἰκονομίαν καταπληττόμενοι· ὁποῖος ἦν Ἀμβακοὺμ λέγων· "Κύριε, εἰσακήκοα τὴν ἀκοήν σου, καὶ ἐφοβήθην. Κατενόησα τὰ ἔργα σου, καὶ ἐξέστην." βασιλεῖς δὲ, μετὰ τὰς κατ' αὐτοῦ βλασφημίας, καὶ τὸ διῶξαι τὴν Ἐκκλησίαν αὐτοῦ, μηδὲν ὀνήσαντες ἐσιώπησαν, τῆς αὐτοῦ διδασκαλίας ἡττώμενοι. Ἐπεὶ καὶ ἄλλοι ἄλλαις θεηλάτοις ἀντὶ τούτων ἠλαύνοντο μάστιξιν, διά σε μὲν ἐσίγων. Οἱ δὲ διατάγμασι τὰς Ἐκκλησίας ἀνεγείρειν ἐκέλευον, καὶ τὰ συνήθη ποιεῖν ἐν αὐταῖς· τούτους δὲ τοὺς πιστοὺς καὶ ἀπίστους ἀντιδιαιρῶν ἐπιφέρει· Οἷς οὐκ ἀνηγγέλη περὶ αὐτοῦ, ὄψονται· τοῖς ἐκ περιτομῆς ἀντιδιαστέλλων τοὺς ἐθνικούς. Οἱ μὲν γὰρ νόμον καὶ προφήτας εἶχον· καὶ πρώτοις ἐκήρυξεν ἐλθὼν ἐπὶ τὰ ἀπολωλότα πρόβατα Ἰσραήλ. Οἱ δὲ τούτων ἦσαν ἀνήκοοι. Καὶ ὅμως τὴν ἐξ αὐτοῦ σωτηρίαν τεθέανται, τοῖς τῆς ψυχῆς ὄμμασιν αὐτὸν θεασάμενοι, καὶ τὴν αὐτοῦ συνέντες διδασκαλίαν, ὡς ἐκείνοις ἁρμόσαι τὴν προφητείαν τήν· "Ἀκοῇ ἀκούσετε, καὶ οὐ μὴ συνῆτε." Καί· Βλέποντες βλέψετε, καὶ οὐ μὴ ἴδητε. Τούτοις δὲ τοῦ Σωτῆρος τὸν λόγον εἰπόντος, "Μακάριοι οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες·" περὶ ὧν τὸ συνῆκαν ὁ προφήτης φησίν. Ῥίζα γὰρ συνέσεως ἡ πίστις· "Ἐὰν γὰρ μὴ πιστεύσητε, φησὶν, οὐδ' οὐ μὴ συνῆτε." Ὃ δὴ καὶ θαῦμα τοῖς προφήταις παρεῖχε. ΚΕΦΑΛ. ΝΓʹ. αʹιβʹ. 9Κύριε, τίς ἐπίστευσε τῇ ἀκοῇ ἡμῶν, καὶ ὁ βραχίων Κυρίου τίνι ἀπεκαλύφθη; Ἀνηγγείλαμεν ὡς παιδίον ἐναντίον αὐτοῦ, ὡς ῥίζα ἐν γῇ διψώσῃ· οὐκ ἔστιν εἶδος αὐτῷ, οὐδὲ δόξα. Καὶ εἴδομεν αὐτὸν, καὶ οὐκ εἶχεν εἶδος, οὐδὲ κάλλος. Ἀλλὰ τὸ εἶδος αὐτοῦ ἄτιμον, καὶ ἐκλεῖπον