536 PARISIEN.

testes inveniri non potuerint, qui testimonium ferrent coram ipsis iudicibus aut si hoc difficilius fuerit, coram iudice de- legato, ad normam dictae Constitutionis Benedictinae. - Meo iudicio, processus tam defectuosus auget possibilitatem er- randi, et non meretur nisi responsionem negativam.

Negandum non est quaestionem moveri posse, et reapse movetur, utrum requiratur rigorosa Constitutionis Benedi- ctinae observantia, quando de dispensatione tantum agitur coram S. C. C. tractanda. Siquidem actus « consultivus », qualis est actus S. C. in casibus ubi dispensatio petitur, dif- fert essentialiter a « iudicio », quo nullitas alicuius matri- monii pronuntiatur; et aliunde certum videtur quod solemni- tates Benedictinae, iudices potius, iudicium ferentes, respi- ciant, non eos qui votum consultivum emittere debent, ita ut sententia negativa non sit improbabilis. Nihilominus tu- tior et verior est sententia opposita, quae ceteroquin in ipso stylo S. C. nititur. - Vid. Litteras ad Archiep. Paris, in Act. et praeterea confirmatur ratione. Revera in dispensa- tionibus huiusmodi non minus quam in causis de Imped. di- rimenti impotentiae, « non-consummatio » est factum, ut ita dicam, centrale et capitale a quo solutio pendet. Probari igitur debet plenissime, nullum circa illud remanere debet dubium positivum, et proinde sedulo observanda quaecumque per processum ordinata fuere, quae omnia eo unice tendunt ut veritatem circa factum non-consummationis patefaciant, semota formidine collusionis inter partes vel cuiuscumque deceptionis. Deficiente ergo a forma canonica processu, prae- sertim cum defectus non errori, sed perversae voluntati ad- scribendum videtur, petitio refici potest ac debet.

Sanatur quidem processus defectus quandoque, per dispen- sationem S. Pontificis; sed utrum hoc expediat in casu, me- lius apparebit ex dicendis circa secundum punctum, nempe non-consummationem, ad quam nunc gressum facimus.

DE NON-CONSUMMATIONE. - Quo magis clarescat discussio huius rei, ex qua sors petitionis potissimum pendet, iuvat prae oculis habere historiam istius parum felicis connubii.