Patrologiae Cursus Completus
Elenchus Operum Quae In Hoc Quinto Tomo Continentur.
Elenchus Operum Quae In Hoc Quinto Tomo Continentur.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Sermones Ad Populum.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Sermones Ad Populum.
Classis IV. De Diversis.
Sermo CCCXLI De eo quod Christus tribus modis in Scripturis intelligitur contra Arianos habitus
Sermo CCCXLII De Sacrificio vespertino In quo explicatur initium Evangelii Joannis.
Sermo CCCXLIII De Susanna et Joseph: cum exhortatione ad castitatem
Sermo CCCXLIV De amore Dei et amore seculi
Sermo CCCXLV De contemptu mundi.
Sermo CCCXLVI . De peregrinatione nostra in hac vita, per fidem.
Sermo CCCXLVIII De timore Dei,
Sermo CCCXLIX De Charitate, et de caeco illuminato,
Sermo CCCLI De utilitate agendae poenitentiae,
Sermo CCCLII De utilitate agendae poenitentiae,
Sermo CCCLIII In die octavarum Infantium: quos exhortatur verbis Petri apostoli, etc.
Sermo CCCLV De Vita et Moribus clericorum suorum,
Sermo CCCLVI De Vita et Moribus clericorum suorum,
Sermo CCCLVIII De pace et charitate.
Sermo CCCLIX De eo quod scriptum est in Ecclesiastico, cap. etc. De lite et concordia cum Donatistis
Sermo CCCLX Ad vigilias Maximiani de quodam Donatista qui reversus est ad Ecclesiam.
Sermo CCCLXI De Resurrectione mortuorum,
Sermo CCCLXII De Resurrectione mortuorum,
Sermo CCCLXIII De cantico Exodi Cap.
Classis V. Sermones Dubii. Quos inter qui visi sunt minus referre Augustinum, typis minutioribus exhibentur.
Sermo CCCLXIV De Samsone Judic. capp.
Sermo CCCLXV De versu 7 Psalmi etc.
Sermo CCCLXVII De verbis Evangelii Lucae, cap. ubi de divité et Lazaro
Sermo CCCLXVIII De verbis Evangelii Joannis, cap. et de verbis Apostoli, ad Ephesios, cap.
Sermo CCCLXXXIV De Trinitate, sive de Scripturis veteribus et novis contra Arianos
Sermo CCCLXXXV De amore hominis in hominem
Sermo CCCLXXXVI De dilectione inimicorum
Sermo CCCLXXXVII De correptione proximi
Sermo CCCLXXXVIII . De faciendis eleemosynis,
Sermo CCCLXXXIX De faciendis eleemosynis,
Sermo CCCXC De faciendis eleemosynis,
Sermo CCCXCIII De poenitentibus
Sermo CCCXCIV . De Natali Ss. Perpetuae et Felicitatis.
Sermo CCCXCV . De Ascensione Domini,
Sermo CCCXCVI . In assumptione episcopi.
Sermo S. Presbyteri Eraclii, Discipuli S. Augustini, Ipso Praesente Habitus .
Sermo S. Presbyteri Eraclii, Discipuli S. Augustini, Ipso Praesente Habitus .
S. Aurelii Augustini Sermonum Quorumdam Qui Adhuc Desiderantur Fragmenta Reperta In Collectaneis Eugypii, Bedae, Flori Ac Joannis Romanae Ecclesiae Di
Ex Sermone contra Pelagianos, in Eugypii tomo 2, cap. 287 aut 288
Ex Sermone de Passione Domini, in Collectione Bedae et Flori ad Rom. V.
Item ex Sermone de Passione Domini, Beda et Florus ad Rom. XII.
Item ex Sermone de Passione, Beda et Florus ad Rom. XV.
Item ex Sermone de Passione, Beda et Florus ad Galat. VI.
Item ex Sermone de Passione, Beda et Florus ad Ephes. IV.
Ex Sermone de Resurrectione Domini, Beda et Florus ad Rom. VI.
Ex Sermone octavarum Paschae, inter Collectanea Joannis diaconi in Genesim nondum vulgata
Ex Sermone de Quinquagesima resurrectionis, Florus ad I Cor.
Ex Sermone de Apostolo Paulo, in conversione cujusdam Fausti pagani, Florus ad Rom. XIV.
Ex Sermone de Natali sancti Quadrati Beda nondum vulgatus ad Cor.
Item ex Sermone de tribus virgis, Beda nondum vulgatus ad I Thess.
Ex Sermone de bono Nuptiarum, Beda et Florus ad I Cor.
Ex Sermone de verbis Apostoli, Non est nobis collucatio, etc. Beda et Florus ad Ephes.
Ex Sermone de Sabbato, Florus ad II Cor.
Ex Sermone de Calendis Januariis contra Paganos, Joannes diaconus in Leviticum.
Item ex Sermone de Calendis Januariis contra Paganos, Joannes diaconus, ibid.
Appendix tomi quinti Operum S. Augustini Complectens Sermones Supposititios, In Quatuor Classes Subjecto Nunc Primum Ordine Digestos. Prima Classis Co
Classis Prima. De Veteri Et Novo Testamento.
Classis Prima. De Veteri Et Novo Testamento.
Sermo Primus . De ligno dignoscentiae boni et mali. Gen.
Sermo II . De vocatione Abrahae, etc. Gen.
Sermo IV . De vacca, ariete vel capra trium annorum, turture quoque et columba. Gen.
Sermo V . De tribus viris qui beato Abrahae apparuerunt. Gen.
Sermo VI . De immolatione Isaac,
Sermo VII . De immolatione Isaac,
Sermo VIII . De puero Abraham, qui missus est ad Rebeccam
Sermo X . De conceptu Rebeccae. Gen.
Sermo XVI . De eo quod scriptum est, etc. Exod.
Sermo XVII . De colluctatione Aegyptiorum et Israelitarum
Sermo XX . De decem plagis Aegyptiorum. Exod. cap.
Sermo XXI . De decem Plagis et decem Praeceptis. Exod. cap. et cap.
Sermo XXII . De eo quod scriptum est, Exod. cap.
Sermo XXIII . De Pharaonis saevitia et submersione. Exod. capp.
Sermo XXIV . De via trium dierum. Exod.
Sermo XXV . De amara aqua et manna. Exod. capp.
Sermo XXVI . De Raphidin, de petra percussa, et de Amalec. Exod.
Sermo XXVII . De filiis Israel
Sermo XXVIII . De exploratoribus et de botro
Sermo XXXII . De serpente aeneo et de virga Moysi
Sermo XXXIII . De Balaam et Balac
Sermo XXXVII . De David et Isai patre suo, et de Golia
Sermo XXXVIII . De plaga populi propter David, et de altaris aedificatione in area Areuna Jebusaei
Sermo XXXIX . De judicio Salomonis inter duas meretrices: contra Arianam haeresim
Sermo XLIV . De Elisaeo et Giezi puero
Sermo XLV . De Elisaeo, et securi in gurgite lapsa
Sermo LII . De beato Job, et de verbis Psalmi etc.
Sermo LIII . De verbis Psalmi etc.
Sermo LIV . De eo quod Propheta dicit in Psalmo
Sermo LV . De eo quod scriptum est in Psalmo
Sermo LVI . De verbis Psalmi etc., necnon Proverbiorum, cap. etc.
Sermo LVII . De muliere forti et de Ecclesia, in Proverbiorum cap.
Sermo LVIII . In eumdem locum Proverbiorum, cap.
Sermo LIX . De tribus pueris missis in fornacem ignis
Sermo LXI . De Pace, in illud Evangelii Matthaei cap. etc.
Sermo LXII . De verbis Evangelii Matthaei, cap. et cap. etc.
Sermo LXIII . De verbis Evangelii Matthaei, cap. etc.
Sermo LXIV . De verbis Evangelii Matthaei, etc. et de Oratione dominica, cap.
Sermo LXV . Rursum in Matthaei cap.
Sermo LXVI . De verbis Evangelii Matthaei, cap. etc.
Sermo LXVII . De verbis Evangelii Matthaei, cap. etc., deque duabus viis, arcta et lata.
Sermo LXVIII . De eisdem verbis Evangelii Matthaei, cap. etc.
Sermo LXX . De verbis Evangelii Matthaei, cap. etc.
Sermo LXXI . De verbis Evangelii Matthaei, cap. etc., deque aliis locis, exhortatorius ad bona opera
Sermo LXXIII . De verbis Evangelii Matthaei, cap.
Sermo LXXIV . De verbis Evangelii Matthaei, cap. deque adulterino habitu virorum ac mulierum
Sermo LXXV . De verbis Evangelii Matthaei, capp. etc.
Sermo LXXVI . De verbis Evangelii Matthaei, cap. etc.
Sermo LXXVII . De verbis Evangelii Matthaei, cap. etc.
Sermo LXXVIII . Rursum in Matthaei cap. etc., exhortatorius ad faciendas eleemosynas.
Sermo LXXIX . De verbis Evangelii Matthaei, cap. etc., de lapsu Petri
Sermo LXXXI . De verbis Evangelii Marci, cap. etc.
Sermo LXXXII . De verbis Evangelii Lucae, cap. etc.
Sermo LXXXIII . De verbis Evangelii Lucae, cap.
Sermo LXXXIV . De verbis Evangelii Lucae, cap. etc., cum expositione Orationis dominicae
Sermo LXXXV . De verbis Evangelii Lucae, cap. etc. deque Joannis cap. etc.
Sermo LXXXVI . De verbis Evangelii Lucae, cap. etc.
Sermo LXXXVII . De verbis Evangelii Lucae, cap. etc.
Sermo LXXXVIII . Rursum de verbis Evangelii Lucae, cap. etc.
Sermo LXXXIX . De verbis Evangelii Lucae, cap. et de verbis Apostoli ad Rom., cap. etc.
Sermo XC . De verbis Evangelii Joannis, cap. etc.
Sermo XCI . Rursum in Joannis cap. de sex hydriis aquae mutatae in vinum in nuptiis Cana Galilaeae.
Sermo XCII . Item in Joannis cap. de nuptiis in Cana Galilaeae
Sermo XCIII . De verbis Evangelii Joannis, cap. etc., et de non differendo Baptismo
Sermo XCIV . De verbis Evangelii Joannis, cap. etc. necnon cap. etc.
Sermo XCV . De verbis Evangelii Joannis, cap. etc.
Sermo XCVI . Rursus in Evangelii Joannis cap. de suscitatione Lazari
Sermo XCVII . De verbis Evangelii Joannis, cap.
Sermo XCVIII . De iisdem verbis Evangelii Joannis, cap.
Sermo XCIX . De verbis Actuum, cap. etc.
Sermo C . De verbis Actuum, cap.
Sermo CI . De verbis Actuum, cap. etc.
Sermo CII . De verbis Apostoli, Rom. cap.
Sermo CIII . De verbis Apostoli, Rom. cap. etc.
Sermo CIV . De verbis Apostoli, Cor. cap. etc.
Sermo CV . De verbis Apostoli, Cor. etc.
Sermo CVI . De verbis Apostoli, Cor. cap.
Sermo CVIII . De verbis Apostoli, Cor. cap.
Sermo CIX . De verbis Apostoli, Cor. cap. De resurrectionis futurae certitudine
Sermo CX . De eisdem verbis Apostoli, Cor. cap.
Sermo CXII . De verbis Apostoli, Tim. cap.
Sermo CXIII . De verbis Apostoli, ad Hebr. cap.
Sermo CXIV . De verbis Apostoli, ad Hebr. cap. etc.
Appendicis Classis II. Sermones De Tempore.
Appendicis Classis II. Sermones De Tempore.
Sermo CXV . De Adventu Domini, I
Sermo CXVI . De Adventu Domini, II
Sermo CXVII . In Natali Domini, I
Sermo CXVIII . In Natali Domini, II
Sermo CXIX . In Natali Domini, III
Sermo CXX . In Natali Domini, IV
Sermo CXXI . In Natali Domini, V
Sermo CXXII . In Natali Domini, VI
Sermo CXXIII . In Natali Domini, VII
Sermo CXXIV . In Natali Domini, VIII
Sermo CXXV . In Natali Domini, IX
Sermo CXXVI . In Natali Domini, X
Sermo CXXVII . In Natali Domini, XI
Sermo CXXVIII . In Natali Domini, XII
Sermo CXXIX . De Calendis Januariis, I
Sermo CXXX . De Calendis Januariis, II
Sermo CXXXI . In Epiphania Domini, I
Sermo CXXXII . In Epiphania Domini, II
Sermo CXXXIII . In Epiphania Domini, III
Sermo CXXXIV . In Epiphania Domini, IV
Sermo CXXXV . In Epiphania Domini, V
Sermo CXXXVI . In Epiphania Domini, VI
Sermo CXXXVII . In Epiphania Domini, VII
Sermo CXXXVIII . In Epiphania Domini, VIII
Sermo CXXXIX . In Epiphania Domini, IX.
Sermo CXL . In Quadragesima, I
Sermo CXLII . In Quadragesima, III
Sermo CXLIII . In Quadragesima, IV
Sermo CXLIV . In Quadragesima, V
Sermo CXLV . In Quadragesima, VI
Sermo CXLVI . In Quadragesima, VI
Sermo CXLVII . In Quadragesima, VIII
Sermo CXLVIII . In Quadragesima, IX
Sermo CXLIX . In Coena Domini. De eo quod scriptum est in Evangelio Joannis, cap. etc.
Sermo CL . De Passione Domini, I
Sermo CLI . De Passione Domini, II
Sermo CLII . De Passione Domini III et de Susanna
Sermo CLIII . De Passione Domini, IV
Sermo CLIV . De Passione Domini, V et de beato Latrone
Sermo CLV . De Passione Domini, VI seu de Cruce et Latrone
Sermo CLVI . De Passione Domini, VII
Sermo CLVII . In Vigilia Paschae, I. De verbis Genesis, cap. etc.
Sermo CLVIII . In Vigilia Paschae
Sermo CLXXI . In Pascha, XIII. De Resurrectione mortuorum
Sermo CLXXII . Dominica in octavis Paschae, ad Neophytos
Sermo CLXXVI . In Ascensione Domini, I
Sermo CLXXVII . In Ascensione Domini, II
Sermo CLXXVIII . In Christo divina et humana natura.
Sermo CLXXIX . In Ascensione Domini, IV
Sermo CLXXX . In Ascensione Domini, V
Sermo CLXXXI . In Ascensione Domini, VI
Sermo CLXXXII . In Pentecoste, I
Sermo CLXXXIII . In Pentecoste, II
Sermo CLXXXV . In Pentecoste, IV
Sermo CLXXXVI . In Pentecoste, V
Sermo CLXXXVII . In Pentecoste, VI
Appendicis Classis III. Sermones De Sanctis.
Appendicis Classis III. Sermones De Sanctis.
Sermo CLXXXVIII . In festo S. Vincentii
Sermo CLXXXIX . In festo Conversionis S. Pauli
Sermo CXC . In Cathedra S. Petri, I
Sermo CXCI . In Cathedra S. Petri, II.
Sermo CXCII . In Cathedra S. Petri, III
Sermo CXCIII . De Annuntiatione Dominica,
Sermo CXCIV . De Annuntiatione Dominica,
Sermo CXCV . De Annuntiatione Dominica,
Sermo CXCVI . In Natali Joannis Baptistae, I
Sermo CXCVII . In Natali Joannis Baptistae
Sermo CXCVIII . In Natali Joannis Baptistae, III
Sermo CXCIX . In Natali Joannis Baptistae, IV
Sermo CC . In Natali Joannis Baptistae, V
Sermo CCI . In Natali apostolorum Petri et Pauli, I
Sermo CCII . In Natali apostolorum Petri et Pauli, II
Sermo CCIII . In Natali apostolorum Petri et Pauli, III
Sermo CCIV . In Natali apostolorum Petri et Pauli, IV
Sermo CCV . In Natali apostolorum Petri et Pauli, V
Sermo CCVI . In Natali sancti Laurentii, I
Sermo CCVII . In Natali sancti Laurentii, II
Sermo CCVIII . In festo Assumptionis B. Mariae
Sermo CCIX . In festo omnium Sanctorum
Sermo CCX . In Natali sancti Stephani protomartyris, I
Sermo CCXI . In Natali sancti Stephani, II
Sermo CCXII * . In Natali sancti Stephani, III
Sermo CCXIII . In Natali sancti Stephani, IV
Sermo CCXIV . In Natali sancti Stephani, V
Sermo CCXV . In Natali sancti Stephani, VI
Sermo CCXVI . In Natali sancti Stephani, VII
Sermo CCXVII . In Natali sancti Stephani, VIII
Sermo CCXVIII . In Natali sanctorum Innocentium I,
Sermo CCXIX . In Natali sanctorum Innocentium II,
Sermo CCXX . In Natali sanctorum Innocentium, III
Sermo CCXXI . In Natali sanctorum Innocentium, IV Et de verbis Apocalypsis, etc., cap. cap.
Sermo CCXXII . De sanctis Apostolis
Sermo CCXXIII . De uno sancto Martyre
Sermo CCXXIV . De Martyribus, I
Sermo CCXXVI . De Martyribus, III
Sermo CCXXVII . De Martyribus, IV
Sermo CCXXVIII . In festivitate Virginum de lectione Evangelica.
Sermo CCXXIX . In Dedicatione ecclesiae vel altaris Consecratione, I
Sermo CCXXX . In Dedicatione ecclesiae vel altaris Consecratione, II
Sermo CCXXXI . In Dedicatione ecclesiae vel altaris Consecratione, III. Et de verbis Regum cap. etc.
Appendicis Classis IV. Sermones De Diversis.
Appendicis Classis IV. Sermones De Diversis.
Sermo CCXXXII . De sancta Trinitate
Sermo CCXXXIII . De Fide catholica, I
Sermo CCXXXIV . De Fide catholica, II
Sermo CCXXXV . De Fide catholica, III
Sermo CCXXXVI . De Fide catholica, IV
Sermo CCXXXVII . De Symbolo, I: ac de deitate et omnipotentia Patris
Sermo CCXLII . De Symbolo, VI: ad Competentes
Sermo CCXLIII . De Symbolo, VII
Sermo CCXLIV . De Symboli fide et bonis moribus
Sermo CCXLV . De mysterio Trinitatis et Incarnationis, I
Sermo CCXLVI . De mysterio Trinitatis et Incarnationis, II
Sermo CCXLVII . Quare natus et passus sit Christus
Sermo CCXLVIII . De Sepultura Domini
Sermo CCXLIX . De extremo Judicio, I
Sermo CCL . De Judicio extremo, II
Sermo CCLI . De Judicio extremo, III
Sermo CCLIV . De Confessione peccatorum, et Poenitentia
Sermo CCLXI . Admonitio de illis qui publicam poenitentiam petunt.
Sermo CCLXII . De Poenitentia.
Sermo CCLXIV . Expositio fidei, et interpretatio nominis ejus.
Sermo CCLXV . De christiano nomine cum operibus non christianis
Sermo CCLXVI . Quales sint christiani boni, et quales mali
Sermo CCLXVII . Ad Competentes exhortatorius
Sermo CCLXVIII . De mandatis Dei servandis
Sermo CCLXXII . De diligendis inimicis, I
Sermo CCLXXIII . De diligendis inimicis, II
Sermo CCLXXV . Quare sancti viri et justi in hoc saeculo in peccatoribus vindicaverint
Sermo CCLXXVI . De dilectione parentum, et de decimis.
Sermo CCLXXVII . De reddendis decimis
Sermo CCLXXIX . De Martyribus vel Phylacteriis
Sermo CCLXXX . De Dominica et aliis diebus festis pie celebrandis
Sermo CCLXXXII . Admonitio ut populus ad integrum Missas perexspectet.
Sermo CCLXXXIII . Admonitio orandum esse attente, et de sermonibus otiosis.
Sermo CCLXXXIV . De quadam psallendi consuetudine, in die Epiphaniae
Sermo CCLXXXV . De ritu psallendi, etc.
Sermo CCLXXXVI . Ut genua flectantur in oratione, et de verbis otiosis vitandis.
Sermo CCLXXXVII . De periculo sacerdotis et de raptorum correptione
Sermo CCXCI . De Castitate et Munditia
Sermo CCXCII . De Castitate conjugali
Sermo CCXCIII . De incauta familiaritate extranearnm mulierum
Sermo CCXCIV . Admonitio ut ebrietatis malum totis viribus caveatur
Sermo CCXCV . Admonitio contra ebrietatis malum
Sermo CCXCVII . De Humilitate et Timore Domini
Sermo CCXCVIII . De Adversitate temporali
Sermo CCXCIX . De esuriendo et sitiendo Dei verbo.
Sermo CCC . Qualiter excipiendum Dei verbum
Sermo CCCII . De studio sapientiae, lectione et meditatione legis Dei
Sermo CCCIII Admonitio populi ut lectiones divinas audire studeant, etc.
Sermo CCCIV . De Misericordia, et Indulgentia
Sermo CCCVII . De similitudine ulmi et vitis, seu, quid sibi invicem conferans divers et pauper
Sermo CCCXIV . De erepto energumeno.
Sermo CCCXVI . De sancto Laurentio
Sermo CCCXVII . In Natali Martyrum Massae Candidae
Index Rerum Quae In Hoc Quinto Volumine Continentur.
Index Rerum Quae In Hoc Quinto Volumine Continentur.
S. Augustini Episcopi Sermonum Ordo Novus Cum Ordine Veteri Comparatus.
S. Augustini Episcopi Sermonum Ordo Novus Cum Ordine Veteri Comparatus.
Augustini Sermones De Scripturis.
Appendix. Sermones De Scripturis.
S. Augustini Episcopi Sermonum Ordo Vetus Cum Ordine Novo Comparatus.
S. Augustini Episcopi Sermonum Ordo Vetus Cum Ordine Novo Comparatus.
In fine tomi XI editionis Benedictinae, praeter haud pauca additamenta ad praesentem tomum V pertinentia, quae nos in decursu voluminis loco suo natur
Sermo CCXCV . Admonitio contra ebrietatis malum .
1. Ebriosi velut naufragae naves. Irrident sobrios quasi non viros. Frequenter Charitatem vestram, fratres charissimi, paterna pietate admonui, ut ebrietatis malum tanquam inferni foveam vitare vel fugere deberetis. Et licet apud plures profecerit castigatio nostra; multi tamen sunt qui nec Deum timent, nec eos qui honesti sunt vel sobrii reverentur; et tantum bibunt, ut interdum necesse habeant viscera nimio potu plena per vomitum relaxare; et tanquam fractae naufragae naves, ita ipsius ebrietatis horrendis fluctibus fatigantur, ut nec ubi sint recognoscant, et dicere aliquid vel audire quod ad rationem pertinet, omnino non valeant. Illud vero quale est quod ipsi infelices ebriosi, quando se nimio vino ingurgitant, rident et vituperant eos qui rationabiliter hoc tantum quod sufficit bibere volunt, dicentes eis: Erubescite et verecundum sit vobis, quare non potestis bibere quantum nos. Dicunt enim eos non esse viros. Et videte miseriam ebriosorum. Se dicunt esse viros, qui in ebrietatis cloaca jacent: et illos dicunt non esse viros, qui honeste et sobrie stant. Jacent prostrati, et viri sunt: stant erecti, et viri non sunt? Victor ebrietatis vituperatur, et victus ebrietate laudatur. Irridetur sobrius, qui et se et alios potest regere: et non irridetur, imo non plangitur ebriosus, qui nec se nec alios potest agnoscere.
2. Excusationis ergo dicunt se adactos. Sed vel morte resistendum fuisset. Martyrium quid sit, et quomodo nunc subeatur. Solent tamen ebriosi ita se excusare velle ut dicant: Persona potens me coegit ut amplius biberem, et in convivio regis non potui aliud facere. Ad excusandas excusationes in peccatis ista praetendimus; et quod implere nolumus, non potuisse nos dicimus. Nolle in culpa est nostra; et non posse praetenditur. Etiamsi usque ad hoc veniretur, ut tibi diceretur, Aut bibes aut morieris; melius erat ut caro tua sobria occideretur, quam per ebrietatem anima moreretur. Sed excusatio ista falso objicitur. Ipsi enim reges et quicumque alii sunt potentes, quia Deo propitio et christiani sunt et prudentes, et sobrii, et toto corde Deum timentes, si te viderint definisse ut eis non acquiescas pro timore Dei inebriari; forte sub hora videntur irasci, postea vero te in grandi admiratione suscipiunt, dicentes: Quantum cum illo egimus, quantis eum minis et terroribus fatigavimus; et tamen nunquam eum a sobrietate separare potuimus! Nam et Deus, qui te videt pro suo amore inebriari non velle, ipse tibi gratiam etiam illorum dabit, qui te ut amplius biberes videbantur hortari et cogere. Nemo dicat, fratres charissimi, quod in istis temporibus martyres non sint; quotidie martyres fiunt. Martyr enim, Testis interpretatur. Quicumque ergo pro veritate testimonium dederit, et omnes causas cum justitia judicaverit, quidquid pro testimonio veritatis vel justitiae pertulerit, totum ei Deus pro martyric computabit. Ac sic et ille 2308 qui ebrietati resistit, si cum Dei adjutorio perseverare voluerit, et pro ipsa re aliquas pertulerit tribulationes; omnia ei Deus ad martyrii gloriam reputabit.
3. Ebriosi injustitiae in Deum convincuntur. Velim tamen scire, fratres charissimi, quicumque dominus habet plures servos, si vel unum ex illis velit fieri ebriosum? Sine dubio nullus est qui hoc voluerit aliquando aut velit. Et qua fronte, qua conscientia qui servum non vult habere ebriosum, ipse vult ebriosus fieri? Ecce de donis Dei tu habes servum, et te habet Deus servum: qualiter vis ut tibi serviat servus tuus, taliter et tu servire Domino tuo debes. Dic mihi, rogo te, si justum tibi videtur, ut tu habeas servum sobrium, et Deus habeat te ebriosum. Ac sic te dignum judicas, cui servus sobrius serviat; et Deum indignum putas cui tu sobrius servire debeas. Haec ergo, fratres charissimi, diligenter attendite et considerate, quia non est justum ut faciamus Deo quod nolumus nobis fieri. Forte dices: Quomodo Deo facio quod mihi fieri nolo? Audi quomodo. Tibi non placet servum ebriosum habere; et tu non vis sobrius Deo servire.
4. Ebrietatem vix putant peccatum. Poena aeterna plectetur. Nec in praesenti impune committitur. Clerici etiam majoris ordinis vitio huic obnoxii. Ideo enim, charissimi, tanta facilitate se inebriant homines, quia putant ebrietatem aut parvum aut nullum peccatum esse. Sed pro ista ignorantia maxime sacerdotes in die judicii reddituri sunt rationem, si commissis sibi populis, quae vel quanta mala de ebrietate nascantur, assidue noluerint praedicare. Qui ergo credit ebrietatem parvum esse peccatum, si se non emendaverit, et pro ipsa ebrietate poenitentiam non egerit; cum adulteris et homicidis aeterna illum sine remedio poena cruciabit, secundum illud quod ipsi bene nostis beatum Apostolum praedicasse, Neque, inquit, fornicarii, neque idolis servientes, neque molles, neque masculorum concubitores, neque avari, neque adulteri, neque ebriosi regnum Dei possidebunt (I Cor. VI, 9 et 10) . Videte quia ebriosos cum fornicatoribus, et idolis servientibus, et masculorum concubitoribus et adulteris junxit. Et illud: Nolite inebriari vino, in quo est luxuria (Ephes. V, 18) . Et ideo definiat ac deliberet unusquisque apud se, ebrietatem grave peccatum esse: et tunc aut nunquam aut difficile eum ebrietas poterit superare. Cum enim non solum in futuro saeculo propter ebrietatem torquendi sint homines, sed etiam in praesenti per ipsam ebrietatem multis frequenter infirmitatibus fatigentur, vel morbum corporis timeant, qui de animae suae salute non cogitant, oculorum suffusionem atque caliginem, capitis vertiginem et membrorum tremorem expavescant, qui inferni supplicia non formidant. Et hoc quidem non solum laicis, sed etiam clericis dicimus: quia quod pejus est, multi sunt etiam majoris ordinis clerici, qui cum aliis sobrietatis bonum deberent jugiter praedicare, non solum hoc non faciunt, sed etiam et se et alios inebriare non erubescunt nec metuunt. Sed agnoscant et doleant quicumque tales sunt, quia si se noluerint emendare, et pro se et pro aliis necesse eis erit aeterna supplicia sustinere.
5. Compotationes post convivia diversis nominibus. Sitis irritamenta. Duo tantum post hanc vitam loca. Illud vero quale est, quod jam transacto convivio et expleta siti, cum amplius bibere nec possint nec debeant; tunc quasi novelli, quasi et qui ipsa hora supervenerint, diversis nominibus incipiunt bibere, non solum vivorum hominum, sed etiam Angelorum et reliquorum antiquorum sanctorum, aestimantes quod maximum illis honorem impendant, si se in illorum nominibus nimia ebrietate sepeliant: ignorantes quod nullus tam gravem injuriam sanctis Angelis vel sanctis hominibus agnoscitur irrogare, quam illi qui in eorum nominibus bibendo per ebrietatem suas animas probantur occidere. Sunt enim aliqui qui sola ex causa 2309 aliqua salsa cibaria sibi ordinant fieri, ut per ipsam salsitudinem nimia se possint ebrietate obruere. Haec enim si Pagani qui Deum ignorant faciant, nec mirandum est, nec nimis dolendum; quia et in Deo spem non habent, et antiquam parentum suorum consuetudinem servant. Christiani vero (quos Deus de tenebris reduxit ad lucem, de morte vocavit ad vitam, quibus omnes Scripturae clamant, ebrietatem fugere, sobrietatem diligere) quare turpissimas illorum ebrietates imitantur, de quorum perfidia liberari per Dei gratiam meruerunt? Et ideo rogo, et per tremendum diem judicii vos adjuro, ut et quantum potestis, ebrietatis malum auxiliante Domino fugiatis, et jam vobis incipiat verecundum esse, quod huc usque Gentibus et Paganis in ebrietatis turpitudine vos voluistis similes exhibere. Et ideo quia Deo propitio illis dissimiles estis in fide, similes esse in ebrietate penitus non debetis: quia etiamsi reliqua peccata Christiani non admittant, sola eos, si frequens fuerit, ebrietas, et emendatio ac poenitentia non subvenerit, in inferni profunda praecipitat, secundum illud quod jam dictum est, Neque ebriosi regnum Dei possidebunt. Sed dicit aliquis: Ego regnum Dei nolo, aeternam tantum requiem obtinere desidero. Nemo se decipiat, fratres: duo enim loca sunt, et tertius non est ullus. Qui cum Christo regnare non meruerit, cum diabolo absque dubitatione ulla peribit .
6. Castigandi ebriosi. Ad extremum qui amico suo nimium propinando in anima efficitur inimicus, et corpus ejus debilitare, et animam probatur occidere. Melius erat ut ex illo quod una die plus eum accipere coegit quam expedit, per duos aut tres dies ipsum amicum ad suum convivium revocaret; et unde eum una die nimium bibendo debilitat, ipsum in aliis diebus sufficiente potu reficeret; ut nec ille potum perderet, nec amicum deciperet: aut certe, quod est melius, quidquid nimio potu perditura erat gula, pauperibus daretur in eleemosynam; ut et caro rationabiliter bibendo reficeretur, et per misericordiam pauperum animae redemptio praepararetur. Et nos quidem istam castigationem non propter eos qui sunt honesti et sobrii diximus: quia Deo propitio multos novimus parca et sobria convivia praeparare. Et ideo vos qui pro Dei amore hoc tantum bibitis quod oportet, satagite ut quod ab ebriosis in terra perditur, a vobis per eleemosynam in coelo reponatur. Non vobis sufficiat quod vos honesti et sobrii estis; sed quantum potestis, ita castigate et corripite ebriosos, ut eis nunquam liceat vobis praesentibus amplius bibere quam oportet: ut dum et ipsi sobrietatem diligitis, et alios per vestram admonitionem ab ebrietatis perditione revocatis, non solum pro vestra, sed etiam pro aliorum salute duplicia vobis praemia in aeterna beatitudine praeparetis .
7. Rusticorum quorumdam consuetudo et prodigalitas. Et illud quam lugendum et erubescendum est, fratres charissimi, quod dicuntur aliqui rustici, quando aut vinum habuerint, aut alia sibi pocula fecerint, quasi ad nuptiale convivium, ita ad bibendum vicinos vel proximos suos invitare, ut eos per quatuor aut quinque dies teneant, et nimia ebrietate sepeliant; et tamdiu ad domos suas de illa lugenda potatione non redeant, donec omnem potum, quem ille qui eos invitaverat habuit perexpendat; et unde se vel per duos aut tres menses cum omni familia sua rationabiliter reficere potuit, quatuor aut quinque diebus dolenda aut erubescenda bibitione consumat. Ego, fratres charissimi, dum haec humiliter et cum grandi charitate pro sollicitudine paterna commoneo, absolvo apud Deum conscientiam meam. Qui vero me libenter audierit, et fideliter quod ei praedicatum est, implere 2310 voluerit, habebit praemium aeternum: qui autem contempserit, timeat ne ei aeternum necesse sit sine ullo fine sustinere supplicium. Sed credimus de misericordia Dei, quod ita omnes ebriosi de ebrietatis malo ad bonum sobrietatis sunt per Dei gratiam redituri, ut et nobis gaudium faciant, et ipsi feliciter ad aeternum pervenire mereantur praemium. Amen.