133. De s. Benedicto Nursino.

1. Pange, lingua, gloriosi
confessoris Domini

Dignique institutoris
ordinis monastici

Benedicti praeconia
colendo sollemnia.

2. In benedictionibus

praeventus dulcedinis

Admiranda puer egit,
clarescens miraculis,

Capisterium instaurat
piis fusis lacrimis.

3. Habitum sacrum suscepit
a Romano monacho,
Sublacum specum incolit

ignotus triennio
Ministrante sibi panem
dicto Dei famulo.

4. Post haec notus multis factus
in patrem eligitur

A monachis universis
cuiusdam coenobii,

Quibus vir Dei praedixit
suis non aptum moribus.

5. Tum veneno mixto vino

in vase vitrario
Super sanctus crucem fecit,

et vas vitreum (mox) fregit,
Sicuti pro dicto signo

proiecisset lapidem.

6. Intellexit ergo sanctus
vas esse pestiferum,

Quod portare vitae signum
nullo modo potuit;

Dein fratres allocutus
ad desertum rediit.

7. Exinde monasteria
exstruxit duodecim

Singillatim duodenos
deputando monachos,

Quorum non valebat unus
orare cum ceteris ;

8. Trahebatur enim foras

a nigro puerulo
Per fimbriam vestimenti

vacabatque levibus ;
Quem sanavit pater pius

inflictis verberibus.

9. Et montem nocte conscendens

oravit diutius
Et tres petras superponens

fodi iussit ocius,
Quo facto confestim aquae

effluxere largiter.

10. Excussum falcastri ferrum

a suo manubrio
Ut in aquam misit hastam

enatavit subito,
Sicque vati Elisaeo

demonstratur similis.

11. Puer quoque monachellus
ut in flumen cecidit,

Mox pater sanctus agnovit,
ad quem transmittit Maurum,

Qui cucurrit super aquas
praeceptoris meritis.

12. Quandam gentem paganorum
convertit ad Dominum,

Succidit silvas et aram
destruxit Apollinis

Ac Martino confessori
construxit ecclesiam.

13. Quod antiquus cernens hostis
fremebat inclamitans:

Maledicte Benedicte,

ut quid me persequeris?

Vocem fratres audiebant,
sed videbant neminem.

14. Post haec inimicus fratres

fabricantes petiit
Atque monachum exstinxit

prostrato pariete,
Quem pater resuscitavit

suis sanctis precibus.

15. At Totila, rex Gothorum,
prophetiae spiritum

Ut probaret viri sancti,
transmisit spatarium;

Quem a longe cernens sanctus
exclamavit fortiter:

16. Pone fili, pone fili

ornamenta regia;
Non sunt tua, sed Totilae,

vestrum regis omnium.
Qui confestim tremefactus

ad sancti pedes (cor)ruit.

17. Post haec ipsemet tyrannus

venit personaliter
Et sedentem sanctum cernens

ante ipsum procidit
Nec a terra exsurrexit,

donec sanctus surgeret.

18. Tum regem obiurgat sanctus
de malis operibus
Monendo, ut iam cessaret

a tantis flagitiis;
Cuncta illi eventura
praedixit et breviter.

19. Quibus idem rex auditis

satisfactus rediit
Sancti benedictione

percepta humillime
Et deinde minus fuit

crudelis in opere.

20. At deficiente pane

quodam famis tempore

Fratres videns contristatos
vir sanctus adloquitur

Adhortans et meliora
promisit in crastinum;

21. Sequenti die farinae,
en, ducenti modii

Inventi sunt ante portam
eius monasterii;

Sed quis ibi deportant
nescitur in hodie.

22. Moniales exeuntes
ad vocem diaconi
Reconciliat oblata
salutari hostia,
Sicque ultra non sunt visae
exire ecclesiam.

23. Evomente terra corpus
nec habentis monachi

Benedictionem patris
fecit corpus Domini

Super pectus eius poni,
sic terra retinuit.

24. Elephantino percussus
morbo puer parvulus
Ad virum Dei deductus

sanitatem recipit
Oratione effusa
ab eius mente pia.

25. Infestante creditore

quendam bonum hominem
Ad sanctum ivit et sibi

misereri postulat;
Quem ille ad se redire

praecepit post biduum ;

26. Quo recedente vir sanctus
oravit per biduum

Et viro ad se reverso,
quod poscebat, tradidit

Mox repertos super arcam
duodenos solidos.

27. Hinc abscessit laetus ille
sancto reddens gratias,

Creditori satisfecit,
sicut ille iusserat

Pater sanctus Benedictus,
qui ei subvenerat.

28. Quadam die quidam pauper

venit subdiaconus
Et poposcit sibi dari

parum quiddam olei,
Quod mox dari iussit pater

mandans canepario.

29. Praeceptum illi audivit,

oboedire noluit ;
Quod ut agnovit vir Dei,

Demandavit proici
E fenestra super petras

vitreum vas olei.

30. Quod iactatum non est fractum
nec effusum oleum,

Delinquentem increpavit
congregatis fratribus

Et post in orationem
se dedit ferventius.

31. Quo orante, en, vas magnum

iuxta se ab oleo
Vacuum, sed mox repletum

rebuccare incipit ;
Complevit orationem,

et firmum stat oleum.

32. Ialla, Gothus asper, dirus,
alligatum rusticum

Perducens ad Dei virum
exclamavit fortiter:

Surge, surge et da mihi
istius res hominis.

33. At tunc sanctus levat caput

et iniecit oculos
Ad praedicta rusticani

alligati brachia.
Res mira, mox eius vincla

soluta sunt pariter.

34. Sanctum alter rusticanus
importunis precibus

Rogabat, ut suscitaret
functum vita filium ;

Oravit, et mox revixit
plerisque cernentibus.

35. Consistens in cella sua,
en, sororis animam

Videt caelum penetrare
in columbae specie;

Deo grates agit sanctus
in hymnis et laudibus.

36. lntempestae noctis hora

ad fenestram permanens

Devotissime orando
lucem cernit subito

Irradiasse et cunctas
effugasse tenebras ;

37. In quam lucem figens visum
mira cernit, caelitus

Mundum totum recollectam
ante suos oculos

Necnon animam Germani
deferri ab angelis.

38. Diem mortis praecognoscens
revelavit fratribus
Praesentibus indicendo
super his silentium,
Absentibus indicando
sui signum transitus.

39. Propinquante sancti fine
languore corripitur
Et eo ingravescente
Ferri in ecclesia
Se fecit, ubi et cepit
sacramenta Domini.

40. Quibus actis sustentatus
monachorum manibus

In verbis orationis
sacrum reddit spiritum

Et in caelum deportatur
angelorum manibus.

41. Tunc duo e suis fratres
viam cernunt palliis

Decoratam et coruscam
mirandis lampadibus,

A sancta cella in caelum
qua polum conscenderat.

42. Eia, nunc te, sancte pater,
precamur humiliter,

Iuves nos tuae iam sacrae
professores regulae,

Ut ea impleta tecum
regnemus perpetuo.

43. Quod te procurante nobis
impendat divinitus

Trina et una maiestas
patris, nati, spiritus,

Qui trinus et unus Deus
exstat ante saecula.

133b. De s. Benedicto, Clusino Abbate iuniore.

1. Insignis Dei famulus,
Abbas Clusinus optimus,
Ut Benedictus nomine,
Sic erat Christi munere.

2. Cuius fidem in opere
Servans sigillum inclitae
Normae gerebat pectore.
Per quem lauderis, Domine,

3. Quem suis iubes finibus
Sacris exire cultibus,
Pium pastorem caelitus
Clusae dedisti ovibus.

4. Nudus timore saeculi,
Fretus fervore fidei,
Inter nexus pestiferos
Clusinos rexit monachos.

5. Constans praeceptis regulae
Eos instruxit optime
Et iugo semper Domini
Colla subdebat placidi.

6. Inclitus pastor gremiis
Gregem confovens propriis
Cunctis in eo viribus
Excubabat sollicitus.

7. Austerus fuit improbis,
Dignos insectans meritis,
Ne dolis hostis falleret,
Quos Benedictus aleret.

8. Summi te laudant ordines.
Deus, oramus supplices,
Ut ipsius suffragio
Parcas nobis in saeculo.