383. (3. ) Laudismus de sancta Cruce.

Pars Prior.

1. Recordare sanctae crucis, Qui perfectam vitam ducis,

Delectare iugiter; Sanctae crucis recordare, Et in ipsa meditare

Insatiabiliter.

2. Stes in cruce Christo duce, Donec vivas in hac luce

Moto procul taedio, Non quiescas nec tepescas, In hoc crescas et calescas Cordis desiderio.

3. Ama crucem, mundi lucem, Et habebis Christum ducem

Per aeterna saecula; Cruce corpus circumcinge, Hanc constringe, manu pinge

Consignando singula.

4. Cor in cruce, crux in corde Sit, cum corde sine sorde,

Quae tranquillum faciat; Lingua crux efficiatur, Crucem promat et loquatur

Et nunquam deficiat.

5. Crux in corde, crux in ore Quodam intimo sapore Det tibi dulcedinem, Crux in membris dominetur Et ubique situetur Intra totum hominem.

6. Cor a cruce sorbeatur Et in illam rapiatur

Amoris incendio, Dissipata carnis rixa Mens sit tota crucifixa

Spiritali gaudio.

7. Specialem fer amorem Et praecipuum honorem

Crucis salutiferae, Cum fervore medullarum Nisu virium tuarum Velis hanc diligere.

8. In praeclara cruce stude Et in ipsam te reclude

Magna cum laetitia; Christo sis confixus cruci, Ut tu valeas perduci

Secum ad caelestia.

9. Quaere crucem, quaere clavos, Quaere manus, pedes cavos,

Quaere fossam lateris; Ibi plaude, ibi gaude Sine fraude summa laude, Quantumcunque poteris.

10. Istud pactum non sit fractum, Crux praecedat omnem actum,

Ut succedant prospera; Crux est optima medela, Contra zabulorum tela

Valde salutifera.

11. Sis in cruce Christi totus, Prompto animo devotus

Iubilo dulcedinis; Servum Dei crux defendit, Comprehendit et ostendit

Viam rectitudinis.

12. Cum temptatus et afflictus, Derelictus quasi victus

Es inter angustias, Non sis piger neque lentus, Sed sollicitus, intentus, Cruce frontem munias.

13. Cum quiescis et laboras, Quando rides, quando ploras,

Doles sive gaudeas, Quando vades, quando venis, In solaciis et poenis Crucem corde teneas.

14. Crux in omnibus pressuris, Multum gravibus et duris

Est tutum remedium, Crux in poenis et tormentis Est dulcedo piae mentis

Et verum refugium.

15. Crux est vena paradisi, In qua solum sunt confisi,

Qui vicerunt omnia; Crux est mundi medicina, Per quam bonitas divina

Fecit mirabilia.

16. Crux est salus animarum, Verum lumen et praeclarum,

Et dulcedo cordium; Crux est vita beatorum Et thesaurus perfectorum

Et decor et gaudium.

17. Crux est speculum virtutis, Gloriosae dux salutis, Tota spes fidelium; Crux est decus salvandorum Et solacium eorum Atque desiderium.

18. Crux est navis, crux est portus, Crux deliciarum hortus, In quo florent omnia; Crux est fortis armatura Et protectio secura Conterens daemonia.

19. Crux est arbor decorata, Christi sanguine sacrata,

Cunctis plena fructibus, Quibus animae fruuntur, Cum supernis nutriuntur Cibis in caelestibus.

20. 0 quam felix permanebis, Nunc in cruce si studebis,

Donec mundo vixeris, Sine fine laetus eris Tu, qui sanctam crucem quaeris,

Si perseveraveris.

21. Crucem quaere, crucem gere, Christi crucem intuere,

Ut amore langueas, Summa fide crucem vide Et plenissime confide

Donec vitam habeas.

22. Circa crucem exercere

Mentem debes, huic placere

Et hanc semper gerere; Hoc est opus salutare Circa crucem laborare Corde, ore, opere.

Pars Altera.

1. Recordare, frater pie, Septem vicibus in die

Passionis Domini, Per quam sumus liberati Et aeternae vitae dati

Ac superno lumini.

2. Hanc si arnas et honoras, Dicas illi certas horas Adhibendo studium: Horam primam, matutinam, Sextam, ternam, vespertinam, Nonam, completorium.

3. Quando sedes, stas et iaces, Quando loqueris et taces,

Fessus cum quieveris, Christum quaeras, in quo speras, Crucifixum corde geras,

Ubicumque fueris.

4. Diligenter pone mentem Super Christum patientem

Ut tibi condoleas, Christi mortem, Christiane, Plange sero, plange mane,

In planctu congaudeas.

5. Quam despectus et abiectus Rex caelorum est effectus,

Ut salvaret saeculum; Esurivit et sitivit, Pauper et egenus ivit

Usque ad patibulum.

6. Recordare paupertatis Et extremae vilitatis

Et gravis supplicii; Si es compos rationis, Esto memor passionis,

Fellis et absynthii.

7. Cum deductus est immensus Et in cruce tunc suspensus,

Aberant discipuli; Manus, pedes confoderunt Et aceto potaverunt

Summum regem saeculi.

8. Illi oculi beati

Sunt in cruce obscurati

Et vultus expalluit; Suo corpori tunc nudo Non remansit pulchritudo, Decor omnis abfuit.

9. Propter hominum peccata Eius caro cruciata

Fuit inter verbera, Membra sua sunt distenta Propter aspera tormenta Et illata vulnera.

10. Inter magnos cruciatus Est in cruce lacrimatus

Et emisit spiritum; Suspiremus et fleamus, Toto corde doleamus

Super unigenitum.

11. Dum hoc audis, ingemisce Et in istis planctum misce

Et cordis maestitias, Corpus ange, corde plange, Mentem frange, manu tange,

Christi mortem sentias.

12. Virum respice dolorum Et novissimum virorum,

Fortem ad supplicia; Tibi gratum sit et aequum Iam in cruce mori secum

Et pati convicia.

13. Quando vides te afflictum, Desolatum, ita victum,

Quod quasi deficias, Christi cogita dolores, Graves poenas et labores,

Sputa, contumelias.

14. Bone frater, quidquid agas, Crucifixi vide plagas Et sibi compatere, Omni tempore sint tibi Quasi spiritales cibi, His gaudenter fruere.

15. Crucifixe, fac me fortem, Ut libenter tuam mortem

Plangam, donec vixero, Tecum volo vulnerari, Te libenter amplexari

In cruce desidero.

16. Da cruorem quasi rorem, Ut te plorem redemptorem

Christum, qui me refoves, Non te trices, sed felices Cicatrices mille vices

Tuas in me renoves.

17. Totum sit, quod ego dixi, Ad honorem crucifixi,

Ad laudem et gloriam, Ut meorum peccatorum Gloriosus rex caelorum

Mihi donet veniam.

Die erste derselben ersetzt

Str. 1 und lautet:

1. Si virtutes Christi scires, Dando vires reperires Maxima solacia,

Si temptares et gustares, Quam libenter laborares Ad habenda talia.

F erner schaltet es nach Str. 19 folgende drei Strophen ein:

Crux excellit omne donum Et acquirit omne bonum

Suis amatoribus, Crux expellit omnem metum Et cor facit esse laetum

Plenum que fulgoribus.

Crux est plena gaudiorum, In qua Christus, rex caelorum, Voluit occumbere,

Crux est tota virtuosa, Speciosa, copiosa Glorioso munere.

Crux doctrinas dat divinas, Notas neque peregrinas,

Ad se trahit omnia, Crux amanda, crux miranda, Veneranda praedicanda

Dona dat caelestia.

Am Schlusse des ersten Teiles, nach Str. 22 fugt endlich B noch bei:

Nos dignare custodire, Crucifixe, cui servire Iure debent omnia,

Per virtutem sanctae crucis Duc nos ad aeternae lucis Gloriosa gaudia.

5, 4 bis

6 lauten in B:

Crux est gladius et scutum, Quod ex omni parte tutum Esse facit hominem.

19, 4 bis 6 lauten in B:

Quibus animae devotae Sunt ab omni labe latae Nitentque virtutibus.