καθικέτευον, προσφέροντες καὶ βίαν. ὁ δ' οὐ γινώσκων τὴν ῥοπὴν τῆς ταλαντούχου τύχης, καὶ τὴν ἀμφίρροπον αὐτῆς θέλησιν ὑποτρέσας, ἀνθρώπῳ θείῳ προσφοιτᾷ καὶ θεοφορουμένῳ καὶ ταῖς τοῦ πνεύματος αὐγαῖς πλουσίαις πυρσουμένῳ, ἐκφαίνει τὸ κρυπτόμενον, ἅπαντα καταλέγει, τὴν στάσιν καὶ τὸν τάραχον καὶ τοῦ λαοῦ τὴν βίαν. ἀκούει ταῦθ' ὁ πολιὸς τὰς φρένας καὶ τὰς τρίχας, ὁ κύκνος ὁ τοῦ πνεύματος, ὁ κελαδῶν τὰ θεῖα· ἀπαγορεύει, νουθετεῖ μηδὲν νεωτερίζειν, "μὴ καὶ τὰς κόρας κεντηθῇς" φησὶ "τὰς τῶν ὀμμάτων, καὶ πάντα προσαποβαλεῖς, πάντα προσαπολέσεις." βλέπει βαρυθυμήσαντα Βαρδάνιον ὁ γέρων, βλέπει τοὺς ἕλκοντας αὐτοῦ τὸν ἵππον τῷ ῥυτῆρι, καὶ μετακαλεσάμενος αὖθις τὸν στρατηγέτην "σὺ μέν, λαμπρότατέ" φησι, "τρισμέγιστε στρατάρχα, οὐκ ἐπιτεύξῃ τῆς ἀρχῆς, εἰ καὶ μυρία κάμῃς· τῶν ταττομένων δέ τινες ὑπὸ τὴν σὴν παλάμην τὴν ζώνην ἀναζώσονται τὴν τῆς ἡγεμονίας. ὁρᾷς τοὺς σοὺς ὑπασπιστὰς ἐκείνους τοὺς τρεῖς ἄνδρας; Λέων Θωμᾶς καὶ Μιχαὴλ αἱ κλήσεις τοῖς ἀνδράσι. τούτων ὁ Λέων τῶν ἀνδρῶν πρῶτος ἀρχηγετήσει, καὶ μετ' αὐτὸν τῷ Μιχαὴλ τὸ κράτος προσφοιτήσει. ὁ δὲ Θωμᾶς ὁ τρίτατος σφαδάσει μὲν ἐκθύμως καὶ βασιλείας ὄνομα πρὸς ἑαυτὸν ἑλκύσει, πλὴν οὐκ εἰς τέλος ἐνεγκεῖν τὸ θελητὸν ἰσχύσει, τῶν ὀφθαλμῶν δὲ τὰς αὐγὰς ἀπεσβεσμένας ἕξει." Καὶ ταῦτα μὲν ἀπέβησαν ἐν χρόνοις τοῖς ἰδίοις, ὡς ἡ πνευματοκίνητος ἐθεσπιῴδει σάλπιγξ. ὁ δὲ σμικρολογώτατος αὐτάναξ Νικηφόρος Βουλγάροις ἰστρογείτοσι μάχην στερρὰν συνάψας ἔργον μαχαίρας γίνεται, βρωματισμὸς ῥομφαίας, τῷ Σταυρακίῳ τῷ παιδὶ καταλιπὼν τὰ σκῆπτρα. ἀλλὰ γὰρ καὶ Σταυράκιος τάχιον ἀποφθίνει ἐν ταύτῃ δορατότρωτος ἀναφανεὶς τῇ μάχῃ καταβελής τε γεγονώς, ἔξαιμος, τραυματίας. τῷ Μιχαὴλ δὲ προσγελᾷ τῷ Ῥαγγαβὲ τὸ κράτος, τῆς Νικηφόρου θυγατρὸς γαμέτῃ Προκοπίας. ἔβλεψε τότε Βυζαντὶς ἡμέραν ἐλευθέραν, ἄτερ αἱμάτων καὶ σφαγῶν, βιαίων ἁρπαγμάτων, ἀσκότωτον, ἀθόλωτον, οὐκ ἐξαμαυρουμένην ἀνδροκτασίας ζοφερῷ καὶ ταραχώδει νέφει. ἔβλεψε τότε Βυζαντὶς ἡλίους εὐποιίας καὶ στιλβηδόνας ἀγαθῶν καὶ δωρεῶν ἀκτῖνας. ἦν γὰρ καλοῖς ὁ Μιχαὴλ παντοίοις ἀπαστράπτων, καὶ φιλελεύθερος ἀνὴρ καὶ γαληνὸς καὶ πρᾶος, οὐχ αἵμασι τερπόμενος, οὐκ ἐπιχαίρων φόνοις, ἀλλ' ἄλσος θεοφύτευτον, ἀλλὰ λειμὼν χαρίτων, παράδεισος κηπεύσιμος νάμασι θεοβρύτοις. Ἀλλὰ καὶ πάλιν ἔρρευσε τὸ ῥόδον πρὸ τῆς ὥρας, ὡς ἄγρωστις δροσότροφος ἐψύγη καὶ παρῆλθεν, ὡς ἄνθος, ὅ φασι, λοκρόν, ὡσεὶ καπνός, ὡς ὄναρ, ἀνθῆσαν ἐπὶ τέσσαρσιν χρόνοις μῆνας ἐννέα, ἀνέβη δ' ἄχερδος πυκναῖς φρίσσουσα ταῖς ἀκάνθαις καὶ ῥάμνος ἀγριόκεντρος αἱμάσσουσα καρδίας. ὁ Λέων ὁ δυσώνυμος ἐπιπηδᾷ τῷ κράτει, ὁ κρεωβόρος ὁ δεινὸς τῶν τοῦ Χριστοῦ προβάτων. ὁ τοίνυν κράτωρ Μιχαὴλ τὴν τόλμαν τοῦ τυράννου καὶ τὴν ὁρμὴν ἀναμαθὼν καὶ τὴν ἀποστασίαν αὐτὸς ἑκὼν ἐξίσταται τοῦ πολυζήλου θρόνου, πληρῶν κἀν τούτῳ τοῦ Χριστοῦ τοὺς νόμους τοὺς ἐνθέους, καὶ τῷ διώκτῃ πεφηνὼς ἄντικρυς ἄλλος κάστωρ. λέγουσι γὰρ αἱ παλαιαὶ τῶν ζῳογράφων βίβλοι ὡς ἔστι ζῷον χέρσυδρον κάστωρ ὠνομασμένον, καὶ τούτου χρησιμεύουσιν οἱ κύλινδροι τοῦ γόνου πρὸς ἀποσόβησιν οἰκτρῶν παθῶν δυσαπαλλάκτων· ὅπερ εἰδότες οἱ πολλοὶ τῶν θηροδιωκτούντων τὸ ζῷον μεταθέουσι δικτύοις λινοπλόκοις, καὶ τοῖς κυσὶ τοῖς δρομικοῖς χρώμενοι συνεργάταις. ὁ κάστωρ τοίνυν συνιδὼν τῆς μάχης τὴν αἰτίαν, καὶ κατιδὼν ὡς ἄφυκτοι τῶν θηρατῶν αἱ πάγαι, τοὺς σπερμογόνους ἐνδακὼν καὶ παιδουργοὺς κυλίνδρους χαρίζεται τοῖς θέλουσιν, ὁ δ' ἀποτρέχει φεύγων, κἀντεῦθεν πάντα περιττά, καὶ δρόμοι καὶ διώξεις, καὶ τῶν δικτύων αἱ πλοκαὶ καὶ τῶν κυνῶν τὸ τάχος. οὕτως ἑκὼν καὶ Μιχαὴλ παραχωρεῖ τοῦ στέφους τῷ θηροτρόπῳ Λέοντι, τῷ δυσωνυμουμένῳ, ὃς ἦν βλαστὸς κακόβλαστος ἐξ ὅρων Ἀρμενίων. πάλιν ἀνέζησε πικρὰ ῥίζα τῆς πρὶν ἀκάνθης, πάλιν ἐξήνεγκε βλαστοὺς τῶν πρὶν κεντρωδεστέρους καὶ τὸ χρυσοῦν γεώργιον ἠπείλησε συμπνῖξαι,

57