COLLATIONES IN EVANGELIUM S. IOANNIS
COLLATIO LXVII. ET PRIMA DE PASSIONE CHRISTI.
COLLATIO LXVIII. ET SECUNDA DE PASSIONE CHRISTI.
COLLATIO LXIX. ET TERTIA DE PASSIONE CHRISTI.
(Vers. 8.). Cum venerit Paracletus, ille arguet mundum etc.
1. Nota, quod quatuor arguunt peccatorem. Arguit enim peccatorem propria conscientia: Ieremiae secundo : "Arguet te malitia tua, et aversio tua increpabit te ".
Arguit sacra Scriptura: secundae ad Timotheum tertio: " Omnis Scriptura divinitus inspirata utilis est ad docendum, ad arguendum, ad erudiendum, ad corripiendum ": ad docendum vera, ad arguendum falsa, ad erudiendum de iustitia, ad corripiendum perversa.
Arguit divina iustitia, haec in futuro: Psalmus : " Arguam te et statuam contra faciem tuam?: et iterum: " Domine, ne in furore tuo arguas me ".
Arguit etiam divina misericordia in praesenti; Apocalypsis tertio: " Ego quos amo arguo et castigo ".
Propter haec argumenta cavebat sibi Habacuc dicens: " Super custodiam meam stabo et figam gradum super munitionem , et contemplabor, ut videam, quid dicatur mihi, et quid respondeam ad arguentem me ".
2. Cum venerit, inquit, Paracletus, ille ar- guet mundum. Nota, quod arguit Spiritus sanctus, . et arguit spiritus malus, sed differenter.
Arguit enim spiritus malus ad seducendum; arguit Spiririlus sanctus ad docendum: ille sophistice, iste demonstrative.
Arguit enim spiritus malus ad seducendum dupliciter: aliquando quasi in dictione , cum decipit per suggestionem: tunc enim est principium fallendi quasi in voce: aliquando quasi extra dictionem, quando decipit per rerum ostensionem; tunc enim est principium decipiendi quasi m re. Primo modo decepit Evam, Genesis tertio , scilicet per verba: et propter hoc dicitur Habacuc secundo: " Contemplabor, ut videam, quid dicatur mihi, et quid respondeam ad arguentem me ". - Secundo modo decepit David, quando ostendit ei Bersabee, secundi Regum undecimo: et propter hoc dicitur Ecclesiastici decimo nono: " Vinum et mulieres apostatare faciunt" etiam " sapientes et arguunt sensatos ". Haec ergo sunt argumenta spiritus mali, quae dissolvit sapientia, de qua dicitur Sapientiae octavo , quod " ipsa scit versutias sermonum et dissolutiones argumentorum ". 3. Arguit Spiritus sanctus quasi demonstrative ad docendum, et hoc dupliciter : aliquando ostensive, ut promoveat discentes: aliquando quasi ad impossibile, ut reducat errantes.
Quasi ostensive arguit Christus discipulos," quibus et praebuit se ipsum vivum post passionem suam in multis argumentis, per dies quadraginta apparens eis et loquens de regno Dei", Actuum primo .
Quasi ad impossibile arguit illos, de quibus hic dicitur: Arguet mundum de peccato et de iustitia et de iudicio. Isti enim sunt quasi tres termini divinae argumentationis. Proponit enim dignitatem divinae iustitiae, illud scilicet quod habetur Ezechielis decimo octavo : " Anima, quae peccaverit, ipsa morietur ". Et assumit peccatum transgressionis humanae, quasi dicat: tu peccasti. Haec enim est passio contraria disciplinae, quam non acciperet doctor Spiritus, nisi daretur a respondente, id est a peccatore. Tertio concludit ex his indiciam damnationis aelernae. Per hunc modum arguit Spiritus sanctus de peccato et iustitia et iudicio, quia iustitiam proponit, peccatum assumit et iudicium concludit. Hoc autem argumentum facit Spiritus, non ut stetur in iudicio damnationis, sed ut, viso inconvenienti, quod sequitur ex peccato, redeat peccator ad veritatem correctionis: propter quod dicitur Apocalypsis tertio : " Ego quos amo. arguo et castigo".