ἄγραν εὑρόντες δικτυεύοντα γράφουσι τῷ δικαίῳ ὀλιγοσύλλαβον γραφὴν ἐν ἰαμβείῳ μέτρῳ, ἣν οὐ καλὸν νενομικὼς κατά τι παραφθεῖραι αὐτοὺς ἐκείνους τῇ γραφῇ δίδωμι τοὺς ἰάμβους. "τῷ ζῶντι νεκρῷ καὶ νεκρῷ ζωηφόρῳ, ναίοντι τὴν γῆν καὶ πατοῦντι τὸν πόλον, γραπτοὶ γράφουσι δέσμιοι τῷ δεσμίῳ." πρὸς οὓς αὐτὸς ἀντιγραφὴν ἀντιχαράξας γράφει "τοὺς ταῖς βίβλοισιν οὐρανῶν κλησιγράφους καὶ πρὸς μέτωπα σωφρόνως ἐστιγμένους προσεῖπεν ὁ ζώθαπτος ὡς συνδεσμίους." καὶ ταῦτα μὲν τὰ χρύσεα τῶν καλλιγλώττων ἔπη, ἄντικρυς θείου νέκταρος σταλάττοντα συρμάδας· ὁ δὲ καλὸς ἀγωνιστὴς Μεθόδιος ὁ πάνυ ἐγκαρτερήσας τῇ πικρᾷ καὶ κακοφρούρῳ στέγῃ, καὶ τοὺς ὀδόντας ἐκκρουσθεὶς καὶ συνθλασθεὶς τὰς γνάθους, καὶ πᾶσαν ἄλλην ἐνεγκὼν κολάσεων ἰδέαν, δι' ὧν αὐτὸν οἱ δυσσεβεῖς ἔπληττον ἀπανθρώπως ὡς ἄκμονα σιδήρεον χαλκεῖς σφυροκτυποῦντες, τέλος καθάπερ ἥλιος ἡμεραυγής, ὡς λύχνος, ἐξέκυψεν ὡς ἔκ τινος ὁρίζοντος ἐκεῖθεν, θελήσαντος, ὡς ἔοικε, τοῦ βλέποντος ἀβύσσους καὶ Χερουβὶμ καὶ Σεραφὶμ ὕπερθεν καθημένου ὡς πόλιν ὀχυρόπυργον τοῦτον ἐφ' ὅρους στῆσαι, ὡς μὴ τοσαύτην ἀρετὴν ὡς ἐν μοδίῳ λύχνον τῷ στυγερῷ καὶ ζοφερῷ καλύπτεσθαι σπηλαίῳ. ὁ κράτωρ γὰρ Θεόφιλος βίβλοις ἀεὶ σχολάζων καὶ σίμβλα τὰ τῆς γνώσεως κηροπλαστῶν ἐντεῦθεν ὡς μέλισσα φιλόπονος ἀνθῶν ἐκ λειμωνίων, λυβυρινθώδεσί τισι καὶ γρίφοις ἐντυγχάνει. ὧν ἐκλεπίσαι τὸ σκληρὸν καὶ τὸ στυγνὸν φωτίσαι οὐδεὶς ὀρθῶς δεδύνητο, καίτοι μυρίων ὄντων τῶν φήμην μεγαλώνυμον ἐχόντων ἐπὶ γνώσει. μεγάλως οὖν τῷ βασιλεῖ τότε βαρυθυμοῦντι εἷς τῶν προκοίτων πρόσεισι καὶ θαλαμηπολούντων, καὶ τὸν Μεθόδιον ὑμνεῖ, καὶ πάντα καταλέγει, τὴν πολυμάθειαν αὐτοῦ, τὸ πόριμον, τὴν γνῶσιν καὶ τὴν οὐρανοβάμονα σύνεσιν καὶ σοφίαν, εἴτε θεόθεν κινηθείς, εἴτε καὶ φίλτρον τρέφων πρὸς τὸν αἰθέριον τῷ νῷ καὶ θεοφόρον ἄνδρα. ἀκούει ταῦθ' ὁ βασιλεύς, μετάπεμπτον ποιεῖται τὸν ἱερὸν Μεθόδιον, ἐξάγει τοῦ σπηλαίου ὡς ἀπὸ κόχλου μάργαρον, ὡς ἀπὸ νέφους ἄστρον ἀκτῖνας ἀποστίλβοντα φαιδρὰς πυριμαργάρους καὶ ζόφον ἀπελαύνοντα καὶ σκοτασμὸν ἀγνοίας. τῆς γλώσσης οὖν Θεόφιλος γευσάμενος τῆς τούτου ἐγκατοικίζει τὸν καλὸν καλῶς ἐν βασιλείοις ὡς χρῆμα πολυτίμητον ἐν θησαυροῖς ἀσύλοις, ὡς λίθον μέγαν στίλβοντα πυρράκην φωτοβρύτην. κἀκεῖ παρακαθήμενος τῷ χρυσορρόῳ Νείλῳ ἤντλει τὴν πόσιν δαψιλῆ τῶν γλυκυχύμων ῥείθρων. Περᾶν δὲ μέλλων ποταμὸν τὸν τῆς ῥευστῆς οὐσίας, ὃν πάντα περικείμενον πάχος θνητοῦ σαρκίου ἀμήχανον μὴ διελθεῖν (ἐπείγει γὰρ ἡ φύσις, ἡ ταχουργὸς πορθμεύτρια, τὸ χρέος ἀπαιτοῦσα), ἔτος ἤδη δωδέκατον τῆς βασιλείας ἄγων, τῷ στέφει μὲν τὸν Μιχαὴλ κατακοσμεῖ τὸν παῖδα, ἔτι παιδίσκον ἁπαλὸν ὄντα τὴν ἡλικίαν, τὸ νεαρὸν δὲ τοῦ παιδὸς ὡς θέμις ὑποπτεύων συγκοινωνεῖν ἐκέλευσεν τούτῳ καὶ τὴν μητέρα, τοῦ κράτους ὡς φροντίστριαν αὐτῷ γενησομένην. ἣ μέχρι τότε νύκτερον ἔχουσα μαθητείαν καὶ σέβουσα τὰς ἱερὰς μορφὰς ἐν παραβύστῳ, Νικόδημος, ἂν εἴποι τις, ἀκάρδιος δειλόνους, τότε τορὸν ἐβόησε καὶ μετὰ παρρησίας, καὶ σάλπιγξ ἐχρημάτισεν εὔσημος χρυσοσάλπιγξ, ἢ μᾶλλον καλλικέλαδος νεοττοτρόφος ὄρνις, στρουθοὺς ἐπισυνάγουσα πάντοθεν τοὺς ἀπτέρους, περικρυβέντας μέχρις ἂν ὁ θηρευτὴς παρέλθῃ, καὶ σπέρματα τρισευγενῆ σχοῦσα κατὰ καρδίας, ὡς ἄρουρά τις εὔκαρπος, αὖλαξ λιπαροβώλαξ, χειμῶνος μὲν πιέζοντος οὐκ ἀνεδίδου βλάστην, ὡς δὲ παρῆλθε τὸ πικρὸν τῆς χειμερίας ὥρας τὸ δ' ἔαρ ὑπεγέλασε καὶ τὸ στυγνὸν ἐλύθη, τότε δὴ τότε καὶ βλαστὸν ἐξήνεγκε πολύχουν καὶ λήϊον πολύσταχυ, καὶ πλῆρες εὐκαρπίας, ὡς αὔραις κυμαινόμενον εὐπνόοις ζεφυρίαις, τοῦ πνεύματος ταῖς χάρισι τοῦ πάντα τελειοῦντος. ἀγχιθεάζοντας οὐκοῦν ἄνδρας συναγαγοῦσα, δικελλευτάς, ἂν εἴποι τις, φιλοεργοὺς δοκίμους, τὴν ἄκανθαν ἀνέσπασε τῆς εἰκονομαχίας. ἐνθέρμως δ' ἱκετεύσασα τοὺς θεσπεσίους ἄνδρας ὑπὲρ τοῦ συζυγήσαντος λιτάσασθαι τὸ θεῖον, καὶ
61