Capitulus 58

Clama, ne cesses.

Hic excludit inutile remedium, quo se praeparare ad salutem volebant: et primo indicit denuntiationis officium, ponens denuntiandi modum, ut alte, sine timore deprimente: clama. Supra 40: exalta in fortitudine tua vocem, qui evangelizas sion. Ut continue, ne cesses. Infra 62: super muros tuos, jerusalem, constitui custodes; tota die et nocte non tacebunt. Ut clare et aperte, quasi tuba. Oseae 8: in gutture tuo sit tuba. Et denuntiationis verbum, annuntia scelera, quantum ad majora; peccata, quantum ad communia. Supra 16: his qui laetantur super muros cocti lateris, loquimini plagas suas. Secundo propheta excludit in persona domini inutile remedium: me etenim. Et circa hoc duo facit. Primo excludit remedium in quo confidebant; secundo hortatur ad ea in quibus deficiebant, nonne hoc est.

Circa primum duo. Primo ostendit confidentiae eorum praesumptionem quantum ad tria in quibus confidebant: scilicet in sacrae scientiae inquisitione: me etenim quaerunt, in Scripturis, vias, praecepta et voluntates meas, quasi gens, idest ac si essent parati ad faciendum. Ez. 33: dicunt unus ad alterum. Iterum in oratione: rogant me judicia, idest ut judicem pro eis contra adversarios, appropinquare, ore. Supra 29: appropinquat populus iste ore suo.

Iterum confidebant in jejuniorum observatione: quare jejunavimus, et non aspexisti, quasi gratum; humiliavimus, quantum ad circumstantia jejunium, in exteriori humiliatione, nescisti, scientia approbationis, Malach. 3: vanus est qui servit deo: et quod emolumentum, quia servavimus praecepta ejus? secundo ostendit bonorum dictorum reprobationem: et primo reprobationis causam, quae est culpa voluptatis: ecce in die; voluntas in his quae carni placent. Eccl. 18: post concupiscentias tuas non eas. Item culpa crudelitatis: et omnes debitores, ad litteram, ut diu possent insistere causis agendis, vel ad ejus consecutivum. Iac. 4: litigatis et belligeratis.

Item culpa vanitatis: nolite jejunare ut audiatur, propter laudem hominum. Matth. 6: tu autem cum oraveris, intra in cubiculum tuum, et clauso Ostio ora patrem tuum. Vel ut audiatur; idest si vultis quod oratio vestra a deo exaudiatur. Ps. 101: domine, exaudi orationem meam, et clamor meus ad te perveniat.

Secundo ostendit bonorum insufficientiam: numquid tale, quia deus non eligit per se poenam vestram, neque ad afflictionem carnis: quod tangit in hoc quod dicit: per diem, totam, affligere. Neque quantum ad abjectionem exterioris humilitatis; quod tangit in hoc quod dicit, quasi circulum; scilicet, caput ad pedes inclinare, vel circumducere sicut monachi faciunt, non inquantum ordinatur ad virtutem mentis. Matth. 6: cum jejunatis nolite fieri sicut hypocritae tristes.

Joel. 2: scindite corda vestra, et non vestimenta vestra. Nonne hoc est.

Hic adhibet utile consilium: et primo quantum ad studium pietatis in proximum; secundo quantum ad cultum religionis in deum, si averteris. Circa primum duo facit. Primo ponit pietatis consilium, ut cedant calumniae: colligationes, falsas causas, quibus astute pauperes obligabant sicut usurarii, fasciculos, idem, deprimentes, quantum ad poenas ad quas obligabant.

Qui confracti, longa servitute, onus, servitutis.

Matth. 23: alligant onera gravia et importabilia; digito autem suo nolunt ea movere.

Et ut intendant misericordiae, exhortans ad misericordiam quantum ad famelicos, frange; idest si modicum habeas; quantum ad vagos, et egenos; quantum ad nudos, cum videris, iob 31: si negavi quod volebant. Et ponit exhortationis causam, et carnem, quia scilicet est ejusdem speciei tecum. Job 5: visitans speciem tuam. Secundo ostendit consilii fructum, et erumpet. Et primo quantum ad efficaciam meritorum. Tum quantum ad opera virtutum: quasi mane lumen tuum; scilicet, merita tua clare patebunt in praemiis, quae modo a domino non aspecta conquereris. Colliget, de captivitate, vel in misericordiae protectione. Psal. 36: educet quasi lumen justitiam tuam.

Tum quantum ad suffragia orationis, tunc invocabis. Supra 30: ad vocem clamoris tui statim ut audierit, respondebit tibi. Secundo quantum ad consecutionem bonorum: et primo resumit meritum: si abstuleris catenam, qua pauperes opprimis, digitum extendere, detrahendo et comminando: cum effuderis, per compassionem, repleveris, per necessariorum subventionem. Secundo promittit praemium: orietur. Et primo quantum ad bonorum multiplicationem, ponens liberationem a malis: orietur in tenebris, adversitas in lucem prosperitatis, ignorantia in lucem scientiae, vel peccatum in lucem scientiae mutabuntur, quantum ad spiritualia. Et requiem, quantum ad mala temporalia, 2 Cor. 4: deus qui dixit de tenebris.

Multiplicationem bonorum interiorum spiritualium: implebit splendoribus, scilicet virtutibus vel consolationibus, et ossa tua, quantum ad corporalia.

Eccli. 30: splendidum cor et bonum; et bonorum exteriorum: et eris quasi hortus, propter prosperitatem, vel omnium bonorum indeficientiam.

Num. 24: quam pulchra tabernacula tua, Jacob. Secundo quantum ad patriae reaedificationem: et aedificabuntur, post reditum de captivitate, saeculorum, civitates, scilicet desertae in pristinis saeculis, suscitabis, superaedificando antiquis fundamentis. Supra 44: qui dico jerusalem, habitaberis; et civitatibus Juda, aedificabimini. Tertio quantum ad famae restitutionem: et vocaberis aedificator sepium, idest impedimentorum peccati, iniquitatum, vel in quietem, scilicet semitas, peccati, in quietem convertens.

Oseae 2: sepiam vias tuas spinis.

Si averteris. Hic ponit consilium, quantum ad cultum religionis in observatione sabbati: et primo ponit consilium, pedem, ne opera prohibita facias. Vocaberis sabbatum, idest celebrans hujusmodi sabbatum, quantum ad exercitium bonorum operum. Exod. 20: memento ut diem sabbati sanctifices. Alia littera: vocaveris; et est sensus idem. Secundo ponit fructum: tunc delectaberis, quantum ad bona spiritualia; sustollam, reducendo in terram tuam, quae montuosa est; cibabo, quantum ad fruitionem bonorum terrae. Job 22: tunc super omnipotentem deliciis afflues.

Nota super illo verbo, quasi tuba exalta, quod praedicatio est tuba, primo quia excitat ad vitae statum. 1 corinth. 15: canet enim tuba, et mortui resurgent incorrupti. Secundo quia hortatur ad bellum. 1 corinth. 14: si incertam vocem det tuba, quis parabit se ad bellum? tertio quia nuntiat viri incessum. Supra 27: clangetur in tubis. Quarto quia vocat ad consilium.

Oseae 8: in gutture tuo sit tuba. Quinto quia invitat ad festum. Psal. 80: buccinate in Neomenia tuba.

Item nota super illo, si abstuleris de medio tui catenam, quod est catena. Primo pietatis.

Eph. Ult.: pro quo legatione fungor in catena ista. Secundo iniquitatis. Sap. 17: una enim tenebrarum catena omnes erant colligati.

Tertio paupertatis. Job 36: si fuerint vincti; quarto servitutis.

Jer. 28: catenas ligneas; quinto carceris. Eccl. 4: de carcere catenisque interdum quis egrediatur ad regnum.