S. AURELII AUGUSTINI HIPPONENSIS EPISCOPI, DE PECCATORUM MERITIS ET REMISSIONE, ET DE BAPTISMO PARVULORUM, Ad Marcellinum libri tres .

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 10. Imitantur quidem Adam, quotquot per inobedientiam transgrediuntur mandatum Dei: sed aliud est quod exemplum est voluntate peccantibus, aliud quod

 CAPUT X.

 12. Attende etiam quae sequuntur. Cum enim dixisset, In quo omnes peccaverunt secutus adjunxit, Usque ad legem enim peccatum in mundo fuit: Si enim d

 CAPUT XI.

 14. Sed non, inquit, sicut delictum, ita et donatio. Si enim ob unius delictum multi mortui sunt, multo magis gratia Dei et donum in gratia unius homi

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 17. Si enim ob unius delictum mors regnavit per unum, multo magis qui abundantiam gratiae et justitiae accipiunt, in vita regnabunt per unum Jesum Chr

 18. Itaque sicut per unius delictum in omnes homines ad condemnationem, ita et per unius justificationem in omnes homines ad justificationem vitae. Ho

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 20. Lex autem subintravit, ut abundaret delictum. Hoc ad originale homines addiderunt jam propria voluntate, non per Adam: sed hoc quoque solvitur san

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 25. Dicet aliquis: Quomodo ergo et ipsi vocantur in poenitentiam? Numquid tantillos potest aliquid poenitere? Huic respondetur: Si propterea poenitent

 CAPUT XX.

 0124 27. An vero quisquam etiam hoc dicere audebit, quod ad parvulos haec sententia non pertineat, possintque sine participatione corporis hujus et sa

 28. Hinc est etiam illud, Pater diligit Filium, et omnia dedit in manu ejus. Qui credit in Filium, habet vitam aeternam: qui autem incredulus est Fili

 CAPUT XXI.

 30. Nam et hi quibus videtur injustum ut parvuli sine gratia Christi de corpore exeuntes, non solum regno Dei, quo et ipsi fatentur nisi per Baptismum

 CAPUT XXII.

 32. Multa enim dici possunt de miris vocationibus hominum, sive quas legimus, sive quas experti sumus, quibus eorum opinio subvertatur, qui credunt an

 33. Cedamus igitur et consentiamus auctoritati sanctae Scripturae, quae nescit falli nec fallere: et sicut nondum natos ad discernenda merita eorum al

 CAPUT XXIII.

 CAPUT XXIV.

 35. Ego, inquit, lux in saeculum veni, ut omnis qui crediderit in me, non maneat in tenebris

 CAPUT XXV.

 36. Quamvis eos nonnulli mox natos illuminari credant, sic intelligentes quod scriptum est, Erat lumen verum, quod illuminat omnem hominem venientem i

 0130 37. Itaque illud quod in Evangelio positum est. Erat lumen verum, quod illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum, ideo dictum est, quia nu

 38. Cur autem, cum dixisset, quod illuminat omnem hominem addiderit, venientem in hunc mundum Sortitus sum animam bonam, et veni in corpus incoinqui

 CAPUT XXVI.

 CAPUT XXVII.

 41. Hanc doctrinam suscipientes Apostoli, vide quanta contestatione declarent. Petrus in prima Epistola: Benedictus, inquit, Deus et Pater Domini nost

 42. Ex Epistola etiam Joannis haec mihi occurrerunt, quae huic quaestioni necessaria visa sunt. Quod 0133 si in lumine, ambulaverimus, sicut et ipse e

 43. Jam nunc attende in hanc rem Pauli apostoli testimonia, tanto utique plura, quanto plures Epistolas scripsit, et quanto diligentius curavit commen

 44. Item ad Corinthios: Tradidi enim vobis in primis, inquit, quod et accepi, quia Christus mortuus est pro peccatis nostris secundum Scripturas Chari

 45. Item ad Galatas: Gratia vobis et pax a Deo Patre, et Domino Jesu Christo, qui dedit semetipsum pro peccatis nostris, ut eximeret nos de praesenti

 46. Ad Ephesios etiam: Et vos cum essetis mortui delictis et peccatis vestris, in quibus aliquando ambulastis secundum saeculum mundi hujus, secundum

 47. Ad Colossenses etiam ita loquitur: Gratias agentes Patri idoneos facienti nos in partem sortis sanctorum in lumine, qui eripuit nos de potestate t

 48. Et ad Timotheum: Humanus, inquit, sermo et omni acceptione dignus, quia Christus Jesus venit in mundum peccatores salvos facere, quorum primus ego

 49. Ad Titum etiam: Exspectantes, inquit, illam beatam spem et manifestationem gloriae magni Dei, et salvatoris nostri Jesu Christi, qui dedit semetip

 50. Ad Hebraeos quoque Epistola, quanquam nonnullis incerta sit , tamen quoniam legi quosdam huic nostrae de Baptismo parvulorum sententiae contraria

 51. Apocalypsis etiam Joannis has laudes Christo per canticum novum testatur offerri: Dignus es accipere librum, et aperire signacula ejus quoniam oc

 52. Item in Actibus Apostolorum, inceptorem vitae Petrus apostolus dixit esse Dominum Jesum, increpans Judaeos quod occidissent eum, ita loquens: Vos

 53. Hoc tanto aggere testimoniorum, cujus adversus veritatem Dei elatio non prematur? Et multa quidem alia reperiri possunt, sed et finiendi hujus ope

 0139 54. Verumtamen commodius est, etiam ex ipso Vetere Testamento testimonia pauca depromere, quae vel ad supplementum, vel potius ad cumulum valere

 CAPUT XXVIII.

 56. Consideratis autem omnibus divinis testimoniis quae commemoravi, sive singillatim de unoquoque disputans, sive acervatim multa congestans, vel qua

 CAPUT XXIX.

 CAPUT XXX.

 59. Erat autem homo, inquit, ex Pharisaeis Nicodemus nomine, princeps Judaeorum. Hic venit ad Jesum nocte, et dixit ei: Rabbi, scimus quia a Deo venis

 CAPUT XXXI.

 CAPUT XXXII.

 CAPUT XXXIII.

 CAPUT XXXIV.

 64. Quamobrem vides quantum jam distet inter eos, contra quos in hoc opere diu jam multumque disserui, quorum etiam unius legi librum ea continentem,

 CAPUT XXXV.

 66. Vellem tamen, quisquis hoc sapit, diceret, quod peccatum viderit vel putarit infantis recentis ab utero, cui redimendo fatetur jam Baptismum neces

 CAPUT XXXVI.

 CAPUT XXXVII.

 CAPUT XXXVIII.

 CAPUT XXXIX.

 LIBER SECUNDUS.

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 6. Repellamus itaque ab auribus et mentibus nostris eos qui dicunt, accepto semel liberae voluntatis arbitrio, nec orare nos debere, ut Deus nos adjuv

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 9. Ac per hoc in eo quod scriptum est, Qui natus est ex Deo, non peccat, et non potest peccare, quia semen ejus in ipso manet (I Joan. III, 9) et si

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 13. Daniel vero post orationem quam fudit Deo, de se ipse dicit: Cum orarem, et confiterer peccata mea, et peccata populi mei Domino Deo meo (Dan. IX,

 14. Job autem post tam magnum de illo justitiae testimonium Dei, quid dicat ipse videamus. In veritate, inquit, scio quia ita est. Quemadmodum enim ju

 15. Fragilitatem quoque ipsam, vel potius damnationem carnalis generationis ostendens ex originalis transgressione peccati, cum de peccatis suis agere

 16. Quid quod ipse Dominus, qui ei perhibuerat testimonium, cum etiam Scriptura, hoc est, Dei Spiritus dixerit, in omnibus quae contigerunt ei, non eu

 CAPUT XI.

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 19. Nam de Zacharia et Elisabeth, qui nobis saepe in hujus quaestionis disputationibus objiciuntur, quid dicamus, nisi quod evidenter Scriptura testat

 20. Quid autem de Zacharia et Elisabeth laudabile dictum est, quod non in eo comprehendatur, quod de se Apostolus, cum in Christum nondum credidisset,

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI.

 24. Sed ecce, inquiunt, Apostolus dicit, «Bonum certamen certavi, fidem servavi, cursum consummavi superest mihi corona justitiae, quod non diceret,

 25. Sint licet homines tanta excellentes justitia, ut ad eos de columna nobis loquatur Deus, qualis Moyses et Aaron in sacerdotibus ejus, et Samuel in

 CAPUT XVII.

 0168 27. Nullius proinde culpae humanae in Deum referas causam. Vitiorum namque omnium humanorum causa superbia est. Ad hanc convincendam atque aufere

 CAPUT XVIII.

 29. Namque illud Apostoli quod commemoravi, sic defendere quidam voluerunt, ut dicerent, «ideo quidquid etiam bonae voluntatis habet homo, Deo tribuen

 0169 30. Quapropter nisi obtineamus, non solum voluntatis arbitrium, quod huc atque illuc liberum flectitur, atque in eis naturalibus bonis est, quibu

 31. Quocirca quoniam quod a Deo nos avertimus, nostrum est, et haec est voluntas mala quod vero ad Deum nos convertimus, nisi ipso excitante atque ad

 0170 32. Quare autem illos velit convertere, illos pro aversione punire: quanquam et in beneficio tribuendo nemo juste reprehendat misericordem, et in

 CAPUT XIX.

 33. Cum autem ab illo illius adjutorium deprecamur ad faciendam perficiendamque justitiam, quid aliud deprecamur, quam ut aperiat quod latebat, et sua

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

 CAPUT XXIV.

 CAPUT XXV.

 40. Sed ne quis dicat, propterea recte potuisse Abrahae filios decimari, quamvis jam fuissent in lumbis patris sui decimati, quia decimatio talis res

 41. At enim Apostolus ait, Filii vestri immundi essent, nunc autem sancti sunt (I Cor. VII, 14): et ideo, fidelium filii jam baptizari minime debuerun

 42. Nostrae autem, imo ipsius Apostoli sententiae, qui dixit, Ex uno omnes ad condemnationem et, Ex uno omnes ad justificationem vitae Alioquin filii

 CAPUT XXVI.

 CAPUT XXVII.

 44. Objectio Pelagianorum. Neque illud fallat, quod nec parenti post conversionem obsunt propria peccata: «Quanto enim magis,» inquiunt, «filio ejus o

 CAPUT XXVIII.

 46. Nec mireris, quod dixi, manente concupiscentialiter 0179 lege peccati reatum ejus solvi per gratiam Sacramenti. Sicut enim facta et dicta et cogit

 CAPUT XXIX.

 48. Idem ipse itaque Salvator est parvulorum atque majorum, de quo dixerunt Angeli, Natus est vobis hodie salvator (Luc. II, 11): et de quo dictum est

 CAPUT XXX.

 CAPUT XXXI.

 51. Hinc et ipse Dominus mori voluit, ut, quemadmodum de illo scriptum est, per mortem evacuaret eum qui potestatem habebat mortis, id est, diabolum,

 CAPUT XXXII.

 CAPUT XXXIII.

 CAPUT XXXIV.

 55. Caro enim quae primo facta est, non erat caro peccati, in qua noluit homo inter delicias paradisi servare justitiam. Unde statuit Deus, ut post ej

 56. Tale aliquid nobis insinuatum est de patriarcha 0184 David in libro Regnorum, ad quem propheta cum missus esset, eique propter peccatum quod admis

 CAPUT XXXV.

 CAPUT XXXVI.

 59. De anima vero, utrum et ipsa eodem modo propagata, reatu qui ei dimittatur obstricta sit (neque enim possumus dicere, solam carnem parvuli, non et

 LIBER TERTIUS, SEU AD EUMDEM MARCELLINUM EPISTOLA,

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 3. Postremo ad id quod intellectu perspicacissimo assequi non valemus, auctoritate divina consentire cogamur. Bene quod ipsi nos admonent, justitiam C

 0188 4. Jam caeteris, quae Pelagius insinuat eos dicere, qui contra originale peccatum disputant, in illis duobus prolixi mei operis libris satis, qua

 CAPUT III.

 6. Videsne, obsecro, quemadmodum hoc totum Pelagius, non ex sua, sed ex aliorum persona indiderit scriptis suis, usque adeo sciens hanc nescio quam es

 CAPUT IV.

 8. Ac per hoc si ambigui aliquid habent verba apostolica quibus dicit, Per unum hominem peccatum intravit in mundum, et per peccatum mors, et ita in o

 9. Quanquam toto ipso loco, ubi per unius peccatum multorum condemnationem, et per unius justitiam multorum justificationem Apostolus loquitur, nihil

 CAPUT V.

 11. Vides quanta fiducia ex antiqua et indubitata fidei regula vir tantus ista loquatur? Qui haec documenta certissima ideo protulit, ut illud quod er

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 14. Haec non ideo commemoravi, quod disputatorum quorumlibet sententiis tanquam canonica auctoritate nitamur sed ut appareat, ab initio usque ad prae

 CAPUT VIII.

 16. Sed si Baptismus, inquiunt, mundat antiquum illud delictum, qui de duobus baptizatis nati fuerint, debent hoc carere peccato. Non enim potuerunt a

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XI.

 20. Quanquam etiam ibi ad Corinthios locum ipsum de resurrectione diu tractatum sic in fine concluserit, ut nos dubitare non sineret, mortem quoque co

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 23. Illud autem quod dicunt, sine ullo peccato aliquos 0200 homines jam ratione utentes, in hoc saeculo vixisse vel vivere: optandum est ut fiat, cona

Chapter 33.—Through Grace We Have Both the Knowledge of Good, and the Delight Which It Affords.

But when we pray Him to give us His help to do and accomplish righteousness, what else do we pray for than that He would open what was hidden, and impart sweetness to that which gave no pleasure? For even this very duty of praying to Him we have learned by His grace, whereas before it was hidden; and by His grace have come to love it, whereas before it gave us no pleasure,—so that “he who glorieth must glory not in himself, but in the Lord.” To be lifted up, indeed, to pride, is the result of men’s own will, not of the operation of God; for to such a thing God neither urges us nor helps us. There first occurs then in the will of man a certain desire of its own power, to become disobedient through pride. If it were not for this desire, indeed, there would be nothing difficult; and whenever man willed it, he might refuse without difficulty. There ensued, however, out of the penalty which was justly due such a defect, that henceforth it became difficult to be obedient unto righteousness; and unless this defect were overcome by assisting grace, no one would turn to holiness; nor unless it were healed by efficient grace would any one enjoy the peace of righteousness. But whose grace is it that conquers and heals, but His to whom the prayer is directed: “Convert us, O God of our salvation, and turn Thine anger away from us?”375    Ps. lxxxv. 4. And both if He does this, He does it in mercy, so that it is said of Him, “Not according to our sins hath He dealt with us, nor hath He recompensed us according to our iniquities;”376    Ps. ciii. 10. and when He refrains from doing this to any, it is in judgment that He refrains. And who shall say to Him, “What hast Thou done?” when with pious mind the saints sing to the praise of His mercy and judgment? Wherefore even in the case of His saints and faithful servants He applies to them a tardier cure in certain of their failings, in order that, while they are involved in these, a less pleasure than is sufficient for the fulfilling of righteousness in all its perfection may be experienced by them at any good they may achieve, whether hidden or manifest; so that in respect of His most perfect rule of equity and truth “no man living can be justified in His sight.”377    Ps. cxliii. 2. He does not in His own self, indeed, wish us to fall under condemnation, but that we should become humble; and He displays to us all the self-same grace of His own. Let us not, however, after we have attained facility in all things, suppose that to be our own which is really His; for that would be an error most antagonistic to religion and piety. Nor let us think that we should, because of His grace, continue in the same sins as of old; but against that very pride, on account of which we are humiliated in them, let us, above all things, both vigilantly strive and ardently pray Him, knowing at the same time that it is by His gift that we have the power thus to strive and thus to pray; so that in every case, while we look not at ourselves, but raise our hearts above, we may render thanks to the Lord our God, and whenever we glory, glory in Him alone.

33. Cum autem ab illo illius adjutorium deprecamur ad faciendam perficiendamque justitiam, quid aliud deprecamur, quam ut aperiat quod latebat, et suave faciat quod non delectabat? quia et hoc ab illo esse deprecandum, ejus gratia didicimus, dum antea lateret; ejus gratia dileximus, dum antea non delectaret: ut qui gloriatur, non in se, sed in Domino glorietur. Extolli quippe in superbiam, propriae voluntatis est hominum, non operis Dei: neque enim ad hoc eos compellit aut adjuvat Deus. Praecedit ergo in voluntate hominis appetitus quidam propriae potestatis, ut fiat inobediens per superbiam. Hic autem appetitus etiam si non esset, nihil molestum esset; et cum hoc voluit homo, sine difficultate noluisset: secutum est autem ex debita justa poena tale vitium, ut jam molestum esset obedire justitiae. Quod vitium nisi adjuvante gratia superetur, ad justitiam nemo convertitur; nisi operante gratia sanetur, justitiae pace nemo perfruitur. Cujus autem gratia vincitur et sanatur, nisi illius cui dicitur, Converte nos, Deus sanitatum nostrarum, et averte iram tuam a nobis (Psal. LXXXIV, 5)? Quod et si facit, misericordia facit, ut dicatur, Non secundum peccata nostra fecit nobis, neque secundum iniquitates nostras retribuit nobis (Psal. CII, 10). Et quibus non facit, judicio non facit. Et quis dicet illi, Quid fecisti, cui misericordia et judicium pia sanctorum mente cantatur? Idcirco etiam sanctos et fideles suos in aliquibus vitiis tardius sanat, ut in his eos minus quam implendae ex omni parte justitiae sufficit, delectet bonum, sive cum latet, sive cum etiam manifestum est: ut quantum pertinet ad integerrimam regulam veritatis ejus, non justificetur in conspectu ejus omnis vivens. Nec in eo ipso vult nos damnabiles esse, sed humiles, commendans nobis eamdem gratiam suam: ne facilitatem in omnibus assecuti, nostrum putemus esse quod ejus est; qui error multum est religioni pietatique contrarius. Nec ideo tamen in eisdem vitiis nobis permanendum esse 0171 existimemus, sed adversus ipsam maxime superbiam, propter quam in eis humiliamur, et nos vigilanter conemur, et ipsum deprecemur ardenter, simul intelligentes et quod sic conamur, et quod sic deprecamur, dono illius nos habere: ut in omnibus non ad nos respicientes, sed sursum cor habentes, Domino Deo nostro gratias agamus, et cum gloriamur, in illo gloriemur.