CAPUT XXII.

Et est digressio declarans quare duodecim venti secundum Varronem et Senecam sunt, et quae sunt nomina eorum, et quae est figura repraesentans illud.

Ut autem completius sciantur naturae ventorum, interponemus ea similiter quae dixit Varro Astronomus, et Seneca in libro de Quaestionibus naturalibus. Varro autem sicut vir diligens et studiosus studuit rationi quare duodecim sunt, et duodecim ventos esse dicit: non enim in eodem loco sol semper oritur aut occidit: sed. alius est ortus ejus atque occasus in aequinoctiali, quia Aries et Libra : et alius est ortus ejus et occasus in solstitiali aestivo, quia finis Geminorum et principium Cancri : et alius est ortus ejus et occasus in solstitiali hyemali, quia finis Sagittarii et principium Capricorni : et ideo secundum Varronem ventus qui surgit ab Oriente aequinoctiali Subsolanus apud nos dicitur : ab Oriente autem hyberno Eurus exit, quem nos dicimus Vulturnum : ab Oriente autem solstitiali aestivo apud nos sine nomine est, quod. Graeci tamen kieckian vocant . aequinoctialis autem Occidens Favonium mittit, quem zephyrum esse dicunt: a solstitiali autem aestivo Occidente Corus venit : ab Occidente hyberno Africus ruens et furibundus, apud Graecos hyps dicitur: a Septentrionali autem latere summus est Aquilo, medius Septentrio, imus Trachias, huic deest apud nos vocabulum : a Meridiano autem axe Euronotus est : deinde Notus, qui Latine Auster dicitur : deinde Leuconotus, qui apud nos sine nomine est: placet autem duodecim esse ventos, non quia ubique sint tot, sed quia nusquam plures. Qui autem duodecim ventos esse dixerunt, ratione hac dixerunt, quia tot sunt coeli discrimina. Coelum enim dividit per circulos quinque qui per mundi cardines eunt. His sextus accedit, qui superiorem partem mundi ab inferiori secernit : hunc Graeci horizonta vocant, unde finitor est ausus. Adjicien dus est his circulus Meridianus, qui horizonta rectis angulis secat : ergo horizon v illos orbes efficit, x partes, scilicet v ab ortu, et v ab occasu. Meridianus autem circulus qui horizonti contrariatur, regiones duas adjicit: et sic duodecim aer discrimina accipit, et totidem facit ventos. His autem verbis per omnia videtur consentire Seneca. Sunt enim quinque circuli magni, quorum quilibet sphaeram in duo aequalia secat, sicut faciunt duo coluri, qui. polos mundi transeunt : et aequinoctialis, qui venit ab Oriente in Occidentem : et zodiacus, qui venit a solstitiali aestivo per duo puncta aequinoctii. usque ad solstitialem hyemalem. Quintus autem est circulus Meridiei, qui variatur secundum diversitatem distantiae ab Oriente mundi, secat tamen sphaeram in duo media, et incipit a polo Septentrionali, et transit per Zenith capitis illius cujus ipse est Meridianus, et vadens per aequinoctialem, regyrat per polum Australem in polum Septentrionalem unde incepit. Et isti non sunt quinque circuli de quibus loquitur Varro. Circulus autem qui omnes hos secat in duo media, di-

stinguens inferius hemisphaerium a superiori, horizon est, qui est sicut superficies quaedam secans terram in duo media, et extensa usque in quatuor puncta Orientis et Occidentis, Septentrionis et Meridiei. Circuli autem de quibus Varro loquitur, sunt duo paralleli circuli, qui describuntur motu poli zodiaci, et duo tropici aestivus et hyematis, et circulus aequinoctialis. Horum enim quilibet dividitur per horizontem in duo : licet non quilibet per quemlibet horizontem dividatur in duo aequalia : obliquus enim horizon tropicos per inaequalia secat : Meridianus autem horizontem in duo aequalia secans, duas regiones, Orientalem scilicet et Occidentalem facit in hemisphaerio. Secundum ergo has divisiones tres partes sunt ab Oriente super Occidentem, scilicet ortus ab aequinoctiali, et ortus a tropico aestivo, et ortus solis a tropico hyberno sive hyemali : tres enim sunt ab occasu, scilicet occasus ab aequinoctiali, et est occasus a tropico aestivo, et occasus a tropico hyberno : tres etiam sunt in Aquilone, scilicet a Meridiano directe secante parallelum Aquilonarem: et a parte Orientali versus colurum tres similiter in Meridie, scilicet directe in Meridionali secante parallelum Australem ad angulos rectos sphaerales : et unus ex parte Orientis versus coiurum, et alter ex parte Occidentis versus coiurum. Horum autem omnium figura est hic. Describemus enim circulum qui est in loco duorum colurorum : eo quod in plano aliter describere non possumus. Circulus autem sit semper qui est a b sig. d. Et sit a Aquilo, et b Meridies, et c Oriens, et D Occidens : et ponam quod centrum sit E, quod est loco terrae : deinde ducam diametrum a b quae est loco Meridionalis circuli, et ducam diametrum c d quae est loco aequinoctialis . Signabo etiam in quarta circuli a d duo puncta sig. f, et alia duo in quarta quae est a sig. respondentia illis quae sunt h i : et protraham lineas duas G H quae est loci tropici aestivi, et lineam f i quae est in loco paralleli Aqui- lonaris : et eodem modo faciam ex parte paralleli Meridiei, signando circulum tropicum hyemalem per lineam 1. s et parallelum Meridionalem m n : duo autem loca in quibus circulus Meridiei secat duos parallelos, signabo duobus punctis, quorum unum est ex parte Aquilonis quod est o, et alterum ex parte Meridiei, quod est p : circulus autem horizontis notabitur per superficiem in medio circulorum contentam : et dico tunc quod a quolibet punctorum dictorum secundum Varronem venit unus ventus, cujus venti nomen supra est positum in Graeco vel in Latino, et ponam etiam in figura polum sphaerii ut levior sit doctrina.

AdminBookmark