CAPUT XXIII.

Et est digressio declarans descriptionem Isidori et usualem ventorum.

Usus vero ponit ventos certos, duodecim et duos erraticos, qui etiam potius aurae quaedam sunt quam venti, quorum nomina et rationes nominum sunt ista. Sunt enim, ut dictum est, quatuor principales , quorum primus veniens ab Oriente dicitur Subsolanus, a Meridie autem venit Auster, ab Occidente Favonius, a Septentrione venit ventus ejusdem nominis qui Septentrio vocatur : quilibet istorum geminos habet sibi hinc inde conjunctos. Subsolanus enim a latere dextro Vulturnum habet, a laeva Eurum. Auster autem a dextris Euroaustrum, a sinistris Austro africum. Favonius autem a dextris, hoc est, versus Meridiem habet Africum, a laeva autem sive versus Aquilonem habet Corum. Septentrio autem a dextris versus Occidentem habet Circium, a sinistris autem versus Orientem habet Aquilonem. Subsolanus autem dicitur, eo quod ipse nascitur sub radiis solis cum oritur in aequinoctiali. Eurus autem dicitur, eo quod ab Eoo, id est, Oriente veniat. Vulturnus autem, eo quod alte tonat : unde Lucretius poeta dicit :

Altitonans Vulturnus et Auster fulmine pollens.

Auster autem dicitur quasi hauri ster, eo quod aquas haurit : et hoc est quod Graece Notus vocatur secundum dicta Auctorum, eo quod pestilentiam facit : aliquando Euroauster dicitur, eo quod ex una parte habeat Eurum, et ex alia Austrum. Similiter dicitur Austerafricus, eo quod junctus sit hinc inde Austro et Africo. Hic idem dicitur bitonotus, eo quod sit eryps, id est, hinc et inde notus. Zephyrus autem Graeco nomine appellatur, eo quod flores et gramina ejus flatu vivificentur. Zea enim est, et zoe est vivere. Hic Latine aliquando Favonius dicitur, eo quod foveat ea quae nascuntur de terra. Africus autem dicitur, eo quod frequenter in Africa initium accipit flandi. Corus autem qui flat ab Occidente tropici aestivi, sic dicitur, eo quod circulum ventorum quasi claudit, et ad se trahit. Hic ab Antiquis Caurus dicebatur, et a

pluribus vocatur argestes ventus. Septentrio autem dicitur, eo quod veniat ab Ursa majori et minori, ubi septem stellae trahunt circulum circa polum Aquilonarem. Circius autem dictus est, eo quod Coro sit junctus, et aliquem ejus habet effectum . Aquilo autem dicitur , quia aquas ligat et stringit, et nubes dissipat. Hic idem Boreas aliquando dicitur a loco in quo oritur : flat enim ab Hyperboreis montibus, propter quod dictum est supra, quod flat a montibus altis longe distantibus a nobis : et ideo purus venit ad nos. Inter omnes hos ventos licet sint quatuor principales, tamen duo tantum dicuntur esse cardinales venti, scilicet Septentrio et Meridies : quia nascuntur in locis ubi major est exsufflatio ventorum : et quia certis anni temporibus frequenter flant, sicut supra diximus, quia in vere et in autumno flat Septentrio : ideo flabra Aquilonis dicuntur etesiae, eo quod annus Graece dicitur etos, et certo tempore anni venit flatus Aquilonis. Huic autem contrarius est flatus Meridiei. Erraticorum autem ventorum unus est frequentius in ripa maris, et alius in mari : in ripa quidem propter debilitatem suam dicitur aura, quasi aereus flatus. In mari autem flans altanus dicitur, eo quod in alto mari flat. Mure enim altum dicitur aliquantulum. Tamen ab hac descriptione differentem dicunt quidam aliquorum ventorum transpositionem : dicunt enim quod Eurus Subsolano conjungitur versus torridam, et ideo magis calidus est quam Subsolanus, et est minus siccus, eo quod respicit Meridionalem : Vulturnus antem subjungitur Subsolano ex parte Aquilonis. Similiter Zephyrus collateralis est Favonio ex parte Meridiei, Circius autem ex parte Septentrionis. Superior autem descriptio quae Isidori est, conjunxit Favonio Africum et Corum. Similiter dicunt quod Austro ex parte Orientis conjungitur Africus, ex parte Occidentis Notus, et huic conjunxit Isidorus Euroaustrum et Austroafricum. Similiter dicunt quod Corus collateralis est Boreae ex parte Orientis et Aquilo ex parte Occidentis : et huic conjunxit Isidorus Circium et Aquilonem. De his autem sunt versus.

Sunt Subsolanus, Vulturnus, et Eurus eoi

id est, Orientales.

Atque die medio Notus haeret, et Africus Austro. Circius occasu Zephyrusque Favonius afflant. Adveniunt Aquilo, Boreas et Corus ab alto.

Ut autem utraque istarum descriptionum melius sciatur, ponemus duas figuras, unam descriptionis primae, et alteram descriptionis secundae : neque oportet nos laborare in considerando istas descriptiones, quia non distinguuntur nisi in nominibus ventorum. Attendendum tamen, quod licet venti sint tot, tamen fere quaeliet terra habet ventos qui in ea frequentius fiant, sicut dicit Seneca, sicut in Gallia frequentius flat Circius, et in Germania Occidentali frequentius Favonius : juxta montes autem qui Alpes dicuntur, frequentius fiat Septentrio, et sic de aliis. Attende etiam, quod secundum situm ventorum dicuntur calidi et humidi et sicci vel frigidi, sicut praedictum est.

AdminBookmark

AdminBookmark