CAPUT XXV.

Quare Orientales venti sunt meliores ventis Occidentibus : in quo est digrossio declarans complexionem ventorum.

Venti etiam Orientales calidiores sunt ventis Occidentibus. Licet enim ventus sit ex vapore frigido et sicco, tamen ex loco in quo oritur et per quem vadit flatus ejus, acquirit aliquando proprietatem alterius complexionis : et hoc modo dicimus quod Aquilo est ventus frigidus et siccus, et Meridies calidus et humidus, et Orientalis calidus et siccus, et Occidenta- lis frigidus et humidus. Laterales autem venti habent proprietates principalium re, missas, et aliquid participant qualitatis illius venti versus quem habent generationem. Non autem per viam illarum tantum dicitur Orientalis calidior Occidentali : sed etiam ideo, quia sol diutius agit in vaporem Orientalis venti quam agat i\n vaporem venti Occidentalis : licet enim mora solis quasi semper sit aequalis, ita quod ita diu ascendit in Orientem sicut descendit in Occidentem, tamen triplicem virtutem infundit vapori Orientali, et non nisi simpliciter infundit virtutem suam vapori Occidentali. In Oriente enim primo emittit radium initians calorem in eo, et secundo per paulatinum accessum auget calorem generatum, et tertio per praesentiam corporalem consumit eum et trahit secum aliquamdiu : et tunc deinde incipit declinare ab eo et tum remitti incipit calor vaporis. In Occidente autem versus nos non ita procedit, sed vapore vix illuminato statim cadit sol sub habitabilem nostram, et majorem vaporis partem trahit secum, et remanet frigi dius et grossius vaporis super Orientem sole non praesente, et ideo frigidior est ventus.

Ex dictis autem jam duo patent, quorum unum est, quod licet ventus Orientalis calidior sit vento Occidentali et subtilior et clarior, tamen in mane cum sol agit in ipsum, calidior est et purior et subtilior et sanior, quam post Meridiem quando sol declinat ab ipso : eo quod tunc incipit vapor frigiditate propria et loci inspissari et turbari, et frigidiorem reddit ventum. E contrario autem est de Occidentali propter oppositam causam. Altorum autem quare rubor in mane significat pluviam, et in sero significat serenum : quia scilicet in mane rubor est signum, quod sol vaporem elevatum in inferiori hemisphaerio trahit secum ad. superius, et ibi calore suo facit ascendere ad locum altum frigidum ubi est generatio pluviarum. In sero autem rubor signum est, quod sol vaporem elevatum in superiori hemisphaerio trahit secum

ad inferius hemisphaerium et emundat superius hemisphaerium et serenat ipsum a vaporibus ex quibus generantur pluviae. Patet etiam ex his, quod sol aliquando est causa abseissionis ventorum, et quandoque est causa alterationis ventorum. Causa autem ventorum est duplex, scilicet generando et elevando vaporem : quia vapor aliquando generatus stat usque ad locum ubi a frigiditate qua repercutitur elevari non potest, et sol calefaciendo eum elevat, et tunc fit ventus, et hoc modo praecipue flat ventus in die et abscinditur in nocte. Abscissionis autem ventorum est causa duplex, scilicet per fervorem et remotionem. Per fervorem quidem quando ita calidus est, quod multo plus consumit de vapore quam elevet: quia tunc id quod est in terra extrahendo consumit et redigit terram in pulverem, qui propter nimiam siccitatem evaporare non potest. Per remotionem autem cum adeo oblique respicit terram aliquantulum, quod frigus congelatis fortissime inducitur: tunc enim pars terrae ita cohaeret parti, quod non potest separari vapor ab ipsa, et sol debilis caloris est, quod quasi nihil elevat. Causa autem alterationis est sicut diximus de vento Orientali et de vento Occidentali : quia hos praecipue alterat, eo quod illis obviat in cursu suo cum moventur ab Oriente in Occidentem.