CAPUT II.

De his quae coagulantur, et quae non possunt coagulari.

Incoagulabilia vero sunt quaecumque aut non habent humorem aquosum pro-

pter partes continuitate siccas : aut si habent aquam, tamen cum aqua plurimum habent calidi et terrei, sicut mel, et mustum, quae semper propter calidum multum sibi immixtum sunt ferventia : quia calido dissolvente humidum eorum coctum, semper emittunt ampullas ad superficiem superiorem, sicut faciunt res quae bulliunt. Illa enim quae nihil habent humoris aquei, non possunt coagulari, eo quod sicut diximus in antecedentibus, motus coagulationis necessario incipit ab humido : et quae nihil habent humoris aquei, non sunt humida : et ideo necesse est quod sint incoagulabilia. Quae autem habent humorem, habent eum cum plurimum calido terreo, coagulari non possunt : quoniam calidum commiscet terreum cum aquoso, et aquosum efficitur inseparabile a terreo, vel propter abundantiam suam, sicut in musto, vel propter visicositatem suam , sicut in melle : abundans autem in ipsis calidum impedit ne frigido coagulentur. Sunt praeterea incoagulabilia quaecumque quidem aqua participant, sed tamen cum aqueo humore plurimum habent humoris acri, praecipue si sint viscosa, sicut oleum, et hydrageros, hoc est, argentum vivum. Magis tamen oleum est incoagulabiie quam argentum vivum , quia oleum totum exuritur antequam coaguletur, sicut supra docuimus : sed argentum vivum propter multam commixtionem sui humidi cum terreo, non de facili constat et exsiccatur : quia enim proportionale est humidum sicco, ideo non adhaeret tangenti : quia siccum tenet humidum ne adhaereat : et quia humidum undique tangit siccum, ideo motum habet velocem sicut a se moveatur : propter quod etiam argentum vivum nominatur. In operibus autem alchimicis siccatur per multam adustionem et mixtionem sulphuris cum ipso non omnino adurentis ipsum. Dicitur etiam quod si in fornace ardenti ponatur, et ligna viridia de corillo successivo in ipso volvantur, quod induratur et coagulatur, quia corillus at- trahit vehementer humidum : fornax autem caliditate sua aufert corillo humidum sibi connaturale, quo ablato attrahit

alienum ex argento vivo : et ita diu vicissitudinari possunt ligna corilli, praecipue si decorticat a sint, quod argentum vivum constabit, et coagulatur calido ustivo per nimiam siccitatem. Quod autem coriilus prae aliis multis lignis attrahit humorem, patet ex hoc quod si. juxta vitem plantetur, adurit eam attrahendo sibi humidum vitis. Nota autem quod si hydrageros ita exsiccetur per calidum, postea per calidum non solvetur : et ideo haec exsiccatio potius est correctio argenti vivi quam coagulatio. Exsiccatur enim tunc terrestre quod in ipso est, et deducitur ad lateris naturam. Et ideo non est instantia quae inducta est de praedicto exemplo, quod coagulata quando solvuntur, et soluta quando coagulantur, in eadem, specie manent, sicut aes coagulatum et liquidum in una specie : hydrageros autem praedicto modo constans non manet specie una, nec in eisdem componentibus . Similiter autem si aliquid est humidum habens multum, hoc est, viscosum multum, illud non erit coagulatum, sicut est gluten. Quod autem supra dictum est, quod quoddam vinum est coagulabili et elixabile, hic autem dicitur quod mustum est incoagulabile, non est contrarium : quia supra diximus quod hoc accidit vino quod coagulatur, per se tamen est incoagulabili, et propter humidi et calidi abundantiam, sicut dicitur hic. Et tantum dictum sit de incoagulabili.