Thomas Aquinas, In IV Sententiarum – In Libros Sententiarum

Ulterius. Videtur quod aliqua delectatio sit optimum. Illud enim quod est ultimus finis, est optimum. Sed delectatio est ultimus finis: ut enim dicitur 7 ethicor., est finis architecton.

Architectonicarum autem fines sunt nobiliores et desiderabiliores, ut dicitur in 1 ethicor..

Ergo delectatio est optimum.

Argumentum 2

Praeterea, dicitur in 2 caeli et mundi: omnis res est propter suam operationem.

Sed operatio est propter delectationem, cum delectatio sit operationis perfectio, ut dicitur in 10 ethic.. Ergo delectatio est ultimus finis.

Argumentum 3

Praeterea, illud quod desideratur tantum propter se et nunquam propter aliud, est ultimus finis.

Sed delectatio est hujusmodi: stultum enim est quaerere quare aliquis velit delectari. Ergo delectatio est ultimus finis.

Argumentum 4

Praeterea, illud quod omnes appetunt, et cum cujus contrario nihil est eligibile, videtur esse optimum, et ultimus finis. Sed omnes delectationem appetunt; et pueri, et bestiae, et homines sapientes, et insipientes: nec aliquod bonum esset eligibile, si esset triste: nec etiam esset possibile in aliquo bono continue perseverare, si esset triste.

Ergo delectatio est optimum.

Sed Contra 1

Sed contra, ultimus finis hominis et optimum ejus est beatitudo ipsius. Sed beatitudo non est delectatio, sed magis operatio, ut ex supra dictis patet. Ergo delectatio non est optimum.

Sed Contra 2

Praeterea, secundum Platonem, delectatio est generabilis natura. Sed nulla generatio est optimum: quia generatio est motus ad perfectionem.

Ergo nulla delectatio potest esse optimum.

Sed Contra 3

Praeterea, omne quod eligitur, eligitur in ordine ad optimum. Sed, sicut dicit philosophus in 10 ethic., circa multa studium faceremus, etiam si nullam delectationem inferrent; puta videre, recordari, scire, et virtutes habere.

Ergo delectatio non est optimum.

Sed Contra 4

Praeterea, omne illud quod a natura ordinatur ad aliquid non est ultimus finis. Sed natura ordinat delectationem ad operationem; unde operationibus nutritivae et generativae ordinatis ad conservationem individui et speciei, natura delectationem apposuit, ut ad haec opera animalia magis inclinarentur. Ergo delectatio non est optimum, vel ultimus finis.