EPISTOLA AD VALERIUM COMITEM , CUI AUGUSTINUS TRANSMITTIT NUNCUPATUM IPSI LIBRUM PRIMUM DE NUPTIIS ET CONCUPISCENTIA.

 S. AURELII AUGUSTINI HIPPONENSIS EPISCOPI DE NUPTIIS ET CONCUPISCENTIA Ad Valerium comitem LIBRI DUO.

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 4. Quid ergo dicimus, quando et in quibusdam impiis invenitur pudicitia conjugalis? utrum eo peccare dicendi sunt, quod dono Dei male utantur, non id

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XI.

 13. Omne itaque nuptiarum bonum impletum est in illis parentibus Christi, proles, fides, sacramentum. Prolem cognoscimus ipsum Dominum Jesum: fidem, q

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 15. Itaque et Apostolus cum hinc loqueretur, ait: Hoc autem dico, fratres: tempus breve est reliquum est et ut qui habent uxores tanquam non habentes

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

 26. Hoc generi humano inflictum vulnus a diabolo, quidquid per illud nascitur, cogit esse sub diabolo, tanquam de suo frutice fructum jure decerpat: n

 CAPUT XXIV.

 CAPUT XXV.

 CAPUT XXVI.

 CAPUT XXVII.

 CAPUT XXVIII.

 CAPUT XXIX.

 32. Deinde adjungit Apostolus: Scio enim quia non habitat in me, hoc est in carne mea, bonum: velle enim adjacet mihi, perficere autem bonum non inven

 CAPUT XXX.

 34. Verum illud quod ait, Video autem aliam legem in membris meis repugnantem legi mentis meae ipsa est ista de qua loquimur concupiscentia, lex pecc

 CAPUT XXXI.

 36. Subjungit autem Apostolus, et dicit: Igitur ego ipse mente servio legi Dei, carne autem legi peccati. Quod sic intelligendum est: mente servio leg

 CAPUT XXXII.

 CAPUT XXXIII.

 CAPUT XXXIV.

 CAPUT XXXV.

 LIBER SECUNDUS .

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 3. Verba ergo de libro meo tibi a me misso tibique notissimo ista posuit, quae refutare conatus est. «Damnatores nos esse nuptiarum operisque divini,

 4. Deinde alia mea verba subtexuit, ubi dixi: «Nec advertunt quod ita nuptiarum bonum malo originali, quod inde trahitur, non potest accusari sicut a

 5. Deinde ad nostra superiora verba revertitur, quae nescio cur repetat: «Eos autem qui de tali commixtione nascuntur, dicimus trahere originale pecca

 6. Post haec illud nostrum posuit, ubi diximus: «Haec enim quae ab impudentibus impudenter laudatur pudenda concupiscentia, nulla esset, nisi homo ant

 CAPUT III.

 8. Non est ita ut loqueris, quicumque ista dixisti non est ita: multum falleris, vel fallere meditaris: non liberum negamus arbitrium sed, Si vos Fi

 9. Audi ergo breviter, quid in ista quaestione versetur. Catholici dicunt humanam naturam a creatore Deo bono conditam bonam, sed peccato vitiatam med

 CAPUT IV.

 11. Quae sequuntur ergo, ita praenotavit, qui tuae Dilectioni chartulam misit: «Contra eos,» inquit, «qui nuptias damnant, et fructus earum diabolo as

 12. Attende et caetera, quibus se existimat adversus nos huic praemisso titulo consonare. «Deus,» inquit, «qui Adam ex limo fuerat fabricatus, Evam co

 13. Post haec quae veraciter et catholice dicta sunt, imo in divinis libris veraciter scripta, non autem ab isto catholice dicta sunt, quia non intent

 CAPUT V.

 15. Sed adjungit, et dicit: «Per quid igitur sub diabolo sunt, quos Deus fecit?» Sibique veluti ex nostra voce respondet: «Per peccatum,» inquit, «non

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 18. Verum nunc, obsecro te, paulo attentius intuere, quod nomen invenerit, quo rursus operiret quod erubescit aperire. «Genuerat enim eum,» inquit, «A

 CAPUT VIII.

 20. Neque hoc ideo dixerim, quod alius putandus sit praeter summum et verum Deum, vel humani seminis, vel ipsius hominis creator ex semine : sed hoc t

 CAPUT IX.

 22. Voluptatem tamen iste et hic dixit, quia potest voluptas et honesta esse non dixit carnis concupiscentiam, vel libidinem, quae pudenda est: sed i

 CAPUT X.

 CAPUT XI.

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 27. Attende caetera «Hoc etiam,» inquit, «Apostoli confirmat auctoritas. Cum enim beatus Paulus de mortuorum resurrectione loqueretur, ait: Insipiens,

 CAPUT XIV.

 29. De qua fraude quid adjuvaretur ejus intentio, cum aliquanto attentius cogitarem, nihil potui reperire, nisi quia testem voluit adhibere Apostolum,

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

 CAPUT XXIV.

 CAPUT XXV.

 CAPUT XXVI.

 42. Ad haec responsurus, prius volo esse intentum lectorem, nihil agere istos, nisi ut salvator non sit parvulis necessarius, quos peccata prorsus a q

 43. Quid est ergo quod ait, «Ex fructibus suis arbor agnoscitur,» quia hoc in Evangelio dixisse Dominum legimus? Numquid inde Dominus loquebatur, et n

 CAPUT XXVII.

 45. Ad omnia ista huic respondet Apostolus, qui neque voluntatem arguit parvuli, quae propria in illo nondum est ad peccandum neque nuptias in quantu

 46. Quid autem aliud indicant etiam sequentia verba apostolica? Cum enim hoc dixisset, adjunxit, Usque enim ad legem peccatum in mundo fuit: id est, q

 47. Adhuc quaerat, «per quid peccatum inveniatur in parvulo.» Respondeant ei paginae sanctae: Per unum hominem peccatum in hunc mundum intravit, et pe

 CAPUT XXVIII.

 48. «Si peccatum,» inquit, «ex voluntate est, mala voluntas quae peccatum facit: si ex natura, mala natura.» Cito respondeo, Ex voluntate peccatum est

 CAPUT XXIX.

 50. Quod autem iste sibi quasi religiose dicere visus est, «Si natura per Deum est, non potest in ea esse originale malum:» nonne religiosius sibi ali

 51. Quid autem dicam de ipsis divinarum Scripturarum tractatoribus, qui in catholica Ecclesia floruerunt, quomodo haec non in alios sensus conati sunt

 CAPUT XXX.

 CAPUT XXXI.

 CAPUT XXXII.

 CAPUT XXXIII.

 56. Quodlibet autem de pudenda concupiscentia carnis iste sentiat, de parvulis, pro quibus laboramus, ut salvatore indigere credantur, ne sine salute

 CAPUT XXXIV.

 58. Hoc autem peccatum, quod ipsum hominem in paradiso in pejus mutavit, quia multo est grandius quam judicare nos possumus, ab omni nascente trahitur

 CAPUT XXXV.

 60. Sed, ut dixi, sentiat de ista libidine iste quod libet, praedicet ut libet, laudet quantum libet (sicut enim multis locis significat, multum libet

Chapter 7 [VI.]—Man’s Disobedience Justly Requited in the Rebellion of His Own Flesh; The Blush of Shame for the Disobedient Members of the Body.

When the first man transgressed the law of God, he began to have another law in his members which was repugnant to the law of his mind, and he felt the evil of his own disobedience when he experienced in the disobedience of his flesh a most righteous retribution recoiling on himself. Such, then, was “the opening of his eyes” which the serpent had promised him in his temptation28    Gen. iii. 5.—the knowledge, in fact, of something which he had better been ignorant of. Then, indeed, did man perceive within himself what he had done; then did he distinguish evil from good,—not by avoiding it, but by enduring it. For it certainly was not just that obedience should be rendered by his servant, that is, his body, to him, who had not obeyed his own Lord. Well, then, how significant is the fact that the eyes, and lips, and tongue, and hands, and feet, and the bending of back, and neck, and sides, are all placed within our power—to be applied to such operations as are suitable to them, when we have a body free from impediments and in a sound state of health; but when it must come to man’s great function of the procreation of children the members which were expressly created for this purpose will not obey the direction of the will, but lust has to be waited for to set these members in motion, as if it had legal right over them, and sometimes it refuses to act when the mind wills, while often it acts against its will! Must not this bring the blush of shame over the freedom of the human will, that by its contempt of God, its own Commander, it has lost all proper command for itself over its own members? Now, wherein could be found a more fitting demonstration of the just depravation of human nature by reason of its disobedience, than in the disobedience of those parts whence nature herself derives subsistence by succession? For it is by an especial propriety that those parts of the body are designated as natural. This, then, was the reason why the first human pair, on experiencing in the flesh that motion which was indecent because disobedient, and on feeling the shame of their nakedness, covered these offending members with fig-leaves;29    Gen. iii. 7. in order that, at the very least, by the will of the ashamed offenders, a veil might be thrown over that which was put into motion without the will of those who wished it: and since shame arose from what indecently pleased, decency might be attained by concealment.

CAPUT VI.

7. Carnis suae inobedientia homini juste retributa. Erubescentia de inobedientibus membris. Ibi homo primitus Dei lege transgressa, aliam legem repugnantem suae menti habere coepit in membris, et inobedientiae suae malum sensit, quando sibi dignissime retributam inobedientiam suae carnis invenit. Talem quippe etiam serpens oculorum apertionem seducendo promiserat, ad aliquid videlicet sciendum, quod melius nesciretur. Tunc in se quippe sensit homo quid fecit: tunc a bono malum, non carendo, sed perpetiendo discrevit. Injustum enim erat ut obtemperaretur a servo suo, id est a corpore suo, ei qui non obtemperarat Domino suo. Nam quid est, quod oculi, labia, lingua, manus, pedes, inflexiones dorsi, cervicis et laterum, ut ad opera sibi congrua moveantur, positum in potestate est, quando ab impedimentis corpus liberum habemus et sanum; ubi autem ventum fuerit ut filii seminentur, ad voluntatis nutum membra in hoc opus creata non serviunt, sed exspectatur ut ea velut sui juris libido commoveat, 0418 et aliquando non facit animo volente, cum aliquando faciat et nolente? Hincne non erubesceret humani libertas arbitrii, quod contemnendo imperantem Deum etiam in membra propria proprium perdidisset imperium? Ubi autem convenientius monstraretur inobedientiae merito depravatam esse humanam naturam, quam in his inobedientibus locis, unde per successionem substitit ipsa natura? Nam ideo proprie istae corporis partes naturae nomine nuncupantur. Hunc itaque motum ideo indecentem quia inobedientem, cum illi primi homines in sua carne sensissent, et in sua nuditate erubuissent, foliis ficulneis eadem membra texerunt (Gen. III, 7): ut saltem arbitrio verecundantium velaretur, quod non arbitrio volentium movebatur; et quoniam pudebat quod indecenter libebat, operiendo fieret quod decebat.