COLLATIONES SEU DISPUTATIONES SUBTILISSIMAE

 COLLATIO PRIMA.

 Sed contra rationem primam arguitur sic : Quandoque aliqua plura habent aliquam unam rationem ad quam conveniunt, et diversas rationes formales, quibu

 Contra secundam rationem positionis arguitur sic : si propter hoc est tantum una prudentia secundum speciem respectu omnium agibilium, quia est unum p

 Contra rationem tertiam positionis arguitur : sub eadem ratione sub qua prudentia dictat de agibili, sub eadem ratione virtus moralis inclinat in illu

 

 COLLATIO II.

 Praeterea, ad principalem quaestionem arguitur sic : alia a voluntate sunt sufficiens causa agens per modum naturae cujuscumque intelleetionis igitu

 

 COLLATIO III.

 Contra intentum duarum primarum rationum, nempe intellectum esse tantum occasionem, seu causam sine qua non electionis, arguit primo, quia quando volu

 

 COLLATIO IV.

 

 COLLATIO V.

 

 COLLATIO VI.

 Ad quaestionem dicebatur, quod habitus non est principium activum respectu actus, nec quantum ad substantiam actus, nec quantum ad moralitatem in actu

 Secundum principale, scilicet quod habitus non sit causa moralitatis in actu, probatur sic : actus praecedentes habitum virtutis non secundum rectam r

 Ad primam rationem principalem dicendum, quod prudentia dicitur activa et ars factiva, non quia sit principium agendi, aut faciendi proprias actiones

 COLLATIO VII.

 Arguitur quod non: intellectus agens non potest pati: ergo nec intellectus possibilis potest agere. Consequentia probatur ex 3. de Anima, sicut intell

 Praeterea, arguitur sic ad principale : si intellectus esset activus, qui dicitur possibilis, tunc intellectus possibilis posset sibi fabricare specie

 Praeterea, quod dicitur, quod intellectus, licet sit activus, non tamen est tota causa actus, sed species, inquantum tenet vicem objecti, ita quod int

 

 COLLATIO VIII.

 Videtur quod sic : actus distinguuntur per objecta sua ex 2. de Anima

 

 COLLATIO IX.

 

 COLLATIO X.

 Quod non videtur : per rationem naturalem cognoscimus quod Deus est intellectivus, et natura intellectualis, et per consequens quod sit natura volitiv

 Praeterea, non major certitudo in actu credendi per habitum infusum potest haberi de aliquo objecto credibili, quam per actum credendi fidei acquisita

 

 COLLATIO XI.

 Praeterea, secundo ad principale arguitur: positis principiis concurrentibus quae sufficiunt ad actum intelligendi, necessario ponitur actus intellige

 Praeterea tertio ad propositum arguitur sic : quandocumque aliqua duo extrema habent ad invicem connexionem aliquam naturalem per aliquod medium conne

 Resolutio secundum mentem Doctoris, quod Deus non movet ullum intellectum naturaliter nisi suum: ab aliis autem si vult videtur, si non vult videtur e

 COLLATIO XII.

 Respondetur quod non : quia nihil potest quietare intellectum ex se perfecte, nisi habeat rationem objecti simpliciter, et primo primi sed relatio no

 

 COLLATIO XIII.

 Posita opinione Philosophi, quod non potest haberi scientia quid est de Deo, vel substantia, ponit modum dicendi, quod Deus relucet in creatura, et su

 

 COLLATIO XIV.

 COLLATIO XV.

 Contra, in priori per naturam, quo Beatus videt Deum, ante velle effraenatum habet velle ideo prior est impossibilitas peccandi, quameffraenatio fere

 COLLATIO XVI.

 

 COLLATIO XVII.

 Dicitur quod sic : quia illud in se habet omnem rationem appetibilis, et nullam rationem fugibilis ergo necessario appetitur a voluntate : nam ideo

 Praeterea, arguitur contra rationem positionis, quod non concludat : quia si voluntas ideo non potest non velle finem ultimum sibi ostensum, quia in i

 COLLATIO XVIII.

 Dicitur quod per objectum, qui est finis ultimus sibi clare ostensus, necessitatur voluntas ad eliciendum actum volendi circa illud objectum, ita quod

 

 COLLATIO XIX.

 Contra positionem quaestionis arguitur sic : Intelligens communissimum debet habere objectum communissimum sub ratione communissima, talis est essenti

 Ad principale, quod Deitas sit primum objectum intellectus : quia operatio intelligendi non tantum est circa entia, sed circa non entia, ita intellect

 COLLATIO XX.

 Praeterea : arguitur quod Beatus videns essentiam divinam videat infinita, et per consequens videat essentiam sub ratione infinita, quia sub ratione,

 COLLATIO XXI.

 

 COLLATIO XXII.

 Ad primum: perfectio simpliciter potest dici ut universaliter perfectio, et est in quolibet melius ipsum quam non ipsum, sic sapientia est perfectio s

 Contra arguitur : intellectus Dei in primo signo aeternitatis, aut intelligit distincte istas perfectiones, aut non : si sic, cum intelligit eas in se

 COLLATIO XXIII.

 

 COLLATIO XXIV.

 Contra ista: quando dicunt, quod essentia indeterminata indeterminatione sua determinat se ad actum, arguitur : aut intelligunt, quod determinatur sic

 COLLATIO XXV.

 Resolutio hujus collationis, juxta Doctorem, et communem, 1. d. 26. a n. 4. personae constituuntur relationibus, et explicatur et probatur ibi usque a

 COLLATIO XXVI.

 

 COLLATIO XXVII.

 Quod sic, probatur ex creaturis. Licet eminenter sint in causis, quae sunt creatorum, tamen non omnia, quae in creaturis sunt, possumus attribuere Deo

 Contra, quasi in materia est, quasi in potentia respectu formalis termini productionis, similiter personae distinguerentur specie sicut relationes.

 Ad primam, quando arguitur, quod non includit imperfectionem, est in Deo, concedo : sed ratio subjecti non includit imperfectionem, nego. Ad probation

 COLLATIO XXVIII.

 

 COLLATIO XXIX.

 

 COLLATIO XXX.

 Quod speculativa : quia Theologia ejus est nobilissima : aliqua speculativa est nobilior omni practica, 1. Metaphysicae ergo, etc.

 Ad principale, quod Theologia Dei sit practica : illa scientia Dei dicitur esse practica, cujus primum objectum est operabile, contingens : hujusmodi

 COLLATIO XXXI.

 Juxta duas primas rationes docet personas divinas cum sint ex se necesse esse, prius habere esse quam creaturas in esse intelligibili. Circa hoc dispu

 Contra resolutionem personas prius produci, quam creaturas in esse intelligibili, adducit quinque rationes, quas variis solutionibus et replicis ampli

 COLLATIO XXXII.

 In hac collatione statim post initium ponit opinionem dicentium Deum nihil ad extra cognoscere posse nisi per respectus superadditos essentiae suae, s

 COLLATIO XXXIII.

 Disputat subtilissime hac collatione, an creaturae habuerint este aliquod reale ab aeterno, ut tenet Henric. per rationes hic primo positas, dicens il

 COLLATIO XXXIV.

 

 COLLATIO XXXV.

 Ad quaestionem dico, quod vestigium est impressio derelicta ex transitu gradientis, conformis sibi ex ea parte, qua tangit in gradiendo sed ante mund

 JUDICIUM R. P. F. LUCAE WADDINGI

 COLLATIO XXXVI.

 Licet ubique, et sparsim per universam suam doctrinam Scotus dicat distinctionem hanc formalem inter essentiam divinam, et relationes atque attributa,

 COLLATIO XXXVII.

 Omnes difficultates, quas hic attingit Doctor, videlicet an essentia sit formalis terminus generationis in Divinis ? et an essentia divina, prout est

 Potissima quae hic pertractat Doctor de notitia ingenita in Patre, et de notitia genita per se subsistente in persona distincta, per quam Pater nullo

 COLLATIO XXXVIII.

 In hac collatione potissimis utitur rationibus Henrici et Goffredi, quibus probant Filium generari de substantia seu de essentia Patris, ut de quasi m

 COLLATIO XXXIX.

 Quod non, arguitur : quia intellectus divinus non convertit se supra intellectum informatum notitia simplici, nisi ut habet esse particulare in aliqua

 Videtur imperfecta haec quaestio, et aliqua adhuc in ea desiderari. Eam novit Doctor contra opinionem Henrici asserentis intellectum paternum, quando

COLLATIO XIX.

Virum haec essentia divina, ut haec, distincta a seipsa, ut concipitur sub omni ratione allributali speciali, sit primum objectum intellectus?

Scotus 1. dist .13. num. 23. et 2. d. 1. q. 1. et alii ibi citati.

Quod non videtur : quia omnis cognitio fit per assimilationem cognoscentis ad cognitum, ratio assimilationis est veritas. Probatio, quia veritas est adaequatio rei ad intellectum, sive conformitas, et talis adaequatio, sive conformitas intellecti ad intellectum est veritas; ergo veritas est primum objectum intellectus sui, vel essentia divina sub tali attributo.

Item, quod est perfectissimum in entibus, et aliorum omnium maxime contentivum, est primum objectum intellectus divini, quia illud quod est primum, est perfectum ; sed divina essentia sub ratione exemplaris est perfectissime omnium contentiva; ergo ipsa sub tali ratione est primum objectum intellectus sui, et ita veritas est primum objectum, quia veritas est conformitas exemplaris ad exemplata.

Respondetur, quod haec essentia divina, ut haec, est primum objectum intellectus. Quod declaratur sic : illud debet poni primum objectum potentiae, quod primo movet potentiam, et sub cujus ratione eam movent omnia quaecumque movent ipsam ; exemplum de colore, qui primo movet visum, et non album et nigrum, quia neutrum eorum movet visum, nisi sub ratione coloris, quod est primum objectum. Sed essentia divina primo movet, quia ratio ejus est ratio prima, et prius ibi, idem quod perfectius, nam creatura non potest primo movere intellectum divinum, quia tunc vilesceret intellectus divinus, quia perficeretur formaliter aliquo finito, nec essentia divina sub aliqua ratione attributali, quod notitia attributorum non naturam dicunt, sed ea quae circumstant naturam, secundum Damascenum lib. 1. cap. 4.

Praesupponunt igitur subjectum tanquam perfectius se, quia est causa illorum aliquo modo; ergo essentia divina, ut haec, est primum objectum intellectus.

Item, objectum primi intellectus simpliciter debet esse principale intelligibile simpliciter, sub ratione simpliciter primaria ; sed primus intellectus simpliciter est intellectus divinus, et primum intelligibile simpliciter est essentia divina, quia unumquodque sicut se habet in entitate, ita in cognoscibilitate; ergo,etc.

Item, quod ratio entis vel essentiae, prima sit ratio, patet per Avicennam, qui dicit, quod illud quod primo occurrit intellectui, et in quod omnia resolvuntur, ipsum autem in nullum aliud, est ens; ergo ratio entis est ratio prima.

Ad primum dicitur, quod omnis cognitio fit per assimilationem, tanquam p r aliquam habitudinem mediam cognoscentis ad cognitum, non quod assimilatio sit objectum ipsum, sed aliquid communicans ipsum, sicut quaedam relatio. Exemplum : color omnis est visibilis, non quod visibilitas sit ratio objectiva, sed est quaedam relatio media communicans colorem, prout comparatur ad potentiam visivam, et ita ly per in propositione prima, vel potest dicere circumstantiam modi objecti referentis unum ad aliud objectum et ad potentiam, et sic nihil ad propositum.

Ad secundum dicitur similiter, quod essentia divina est prius aliquo modo prioritatis, perfectissimum objectum intellectus sui, et perfectissime omnium contentiva, quam sub ratione exemplaris, quia ipsa est quoddam pelagus infinitum ; nec ipsa ratio exemplaris est primum objectum, sed quidam modus circumstans objectum in comparatione ad medium ejus, et sub ipsa ratione essentiae est perfectius omnium contentiva, quam sub ratione exemplaris, quia ratio ejus ut essentia, est prius et fundamentum ipsius, ut est exemplar.