APAMIEN. ET VICTORIEN. 151

ptembris 1642, const. Commissi nobis Clementis XI , 7 De- cembris 1708, brev. Nuper Innocentii X I I , const. Cum sem- per oblatas Benedicti X I V , ac demum const. Amantissimi Pi i I X ; quibus accedunt speciales leges, quae in unaquaque civitate au t regione vigere possunt, prout in Gallia potissi- mum accidit.

Porro nulla adest in hisce legibus mentio, nullaque spe- cialis dispositio, qua t ranslato festo s. Ioannis in diem 25 Iunii det ineantur fideles ad observantiam diei festi et sa- cerdotes ad applicationem pro populo.

Imo haec obligatio videtur exclusa ex morali illo « pr in- cipio quod satisfieri potest per unum actum duplici praecepto, si in illo unico actu totum ponatur, quod per diversas leges praescribitur » Scavini theol. mor. tract. 2 disp. unie. c. 7 q. 4.

Et talis est communis DD. sententia apud Scavini loc. cit., D'Annibale tom. 3 § 420 aliosque passim.

Imo haec doctrina, analogice saltem quasi definita inve- ni tur in const. Amantissimi, ubi Pius IX decernit quod « quando una cum solemnitate divinum officium t rans la tum fuerit in dominicum diem, una t an tum missa pro populo est applicanda. »

Et clarius etiam in resolutione a S. C. C. data in T re- viren. Missae pro populo 24 Aprilis 1875, cui concinit de- cretum datum a S. C. R i t u u m in Oritana diei 23 Maii 1846', cum resolutionibus datis die 18 Octobris 1818, 23 Maii 1835, et in una Ensilden. 23 Iulii 1730.

Accedit in themate quod nullimode dubitetur, quin ferialis sit dies 25 Iunii , et omnino liberi fideles ab observantia : hoc enim ipsi instantes videntur admit tere, Romae observatur, et ubique receptum videtur . Porro si ferialis habetur hic dies pro fidelibus, non intel l igi tur cur festivus et onere missae gravatus debeat esse pro sacerdotibus. E ten im haec duo, nempe obligatio audiendi sacrum et necessitas l i tandi pro populo correlativa valde sunt ; imo olim in sua origine erant simultanea. Quod si hodie contingat observantiam diei festi