EX ACTIS CONSISTORIALIBUS 387

gis ac magis caritate accendimur gentium christianarum, earum- que caussa non possumus non suspenso animo impendentes formi- dines pertimescere. Nihi l est igitur tanti , quanti ab Europa peri- culum bolli prohiberi: ita quidem ut quidquid in hanc caussam confertur operae, in salutem publicam conferri iudicandum sit . - "Verumtamen ad fiduciam rerum tranquillarum, parum est cupere neque satis inest in mera voluntate praesidii. Similique modo in- gentes copiae et vis infinita bellici apparatus hostilem impetum •continere, ne erumpat, aliquandiu possunt, quietem parere secu- ram et stabilem non possunt. Immo vero districta minaciter arma ad alendas sunt, quam ad tollendas simultates ac suspiciones ap- tiora : percellunt animos sollicita expectatione rerum futurarum, atque illud nominatim pariunt incommodi, ut in cervicibus popu- lorum imponantur onera, incertum saepe utrum tolerabiliora bello. - Itaque quaerenda paci fundamenta sunt et firmiora et coniun- ctio ra naturae: propterea quod ius suum vi armisque defendere concessum est non repugnante natura: sed il lud natura non pati- tur, vim esse iuris efficientem caussam. Quoniam pax tranquilli- tate ordinis continetur, consequens est ut quemamodum privato- rum, ita et imperiorum concordia in iustitia maxime et caritate nitatur. Violare neminem, alieni iuris vereri sanctitatem, colere fidem benevolentiamque mutuam, perspicuum est vincula concordiae esse firmissima atque immutabilia, quorum adeo pollet virtus, ut vel semina inimicitiarum atque aemulationis nulla esse patiatur. Iamvero utriusque virtutis parentem et custodem Deus esse iussit Ecclesiam suam : quae idcirco nihil habuit, neque est habitura sanctius, quam conservare iustitiae caritatisque leges, propagare, tueri. Hoc proposito terras omnes Ecclesia peragravit: dubiumque est nemini, quin barbaras gentes, iniecto amore iustitiae mitiga- tas, ab immanitate studiorum bellicorum ad pacis artes humani- tatemque traduxerat. Tenues, potentes, qui parent qui imperant, aeque omnes iubet servare iustitiam, nec quicquam pro iniuria contendere. Ipsa est, qua populos universos, quantumvis vel locis dissitos, vel genere differentes, necessitudine et caritate fraterna coniunxit. Ac probe memor legum atque exemplorum divini aucto- ris sui, qui rex pacificus appellari voluit , cuius ipsum natalem caelestia pacis praeconia nunciavere, quiescere vu l t homines in pulcritudine pacis ac multa prece studet contendere a Deo, ut belli discrimina a capite fortunisque populorum defendat. Quamdiu autem et opus fuit et per tempora licuit, nulla in re l ibentius,