Thomas Aquinas, In IV Sententiarum – In Libros Sententiarum

Sed poenitentia, cum sit virtus, de qua Augustinus dicit, quod deus eam in nobis sine nobis facit, est ex infusione. Ergo non habet causam in suo subjecto; et ita timore non concipitur.

Argumentum 2

Praeterea, illud quod in esse perfectum prodit, non tantum concipitur, sed etiam perfecte generatur.

Sed poenitentia in esse perfectum prodit, quia etiam defectus ad perfectum revocat. Ergo ejus generatio non debet timore concipi.

Argumentum 3

Praeterea, plus provocatur homo ad poenitentiam ex expectatione gloriae quam ex comminatione poenae; unde joannes poenitentiam praedicans dixit: poenitentiam agite; appropinquabit enim regnum caelorum; Matth. 3. Sed expectatio gloriae pertinet ad spem, vel caritatem, quam excitat; poenae autem comminatio ad timorem. Ergo magis dicendum fuit, quod oriatur ex spe vel amore, quam ex timore.

Argumentum 4

Praeterea, si concipiatur timore; aut timore initiali, aut servili, aut mundano, aut casto. Non mundano, quia ille magis ad peccatum trahit; similiter etiam nec servili, quia ille non est simul cum poenitentia; generans autem et generatum, sive concipiens et conceptum, oportet esse simul; similiter nec initialis, aut castus, aut filialis, quia isti non praecedunt poenitentiam; oportet autem quod concipiens praecedat conceptum. Ergo nullo modo poenitentiae virtus timore concipitur.

Sed Contra 1

Sed contra, secundum Augustinum, timor introducit ad caritatem. Sed introductio caritatis et aliarum virtutum est per poenitentiam.

Ergo poenitentia a timore initium sumit.

Sed Contra 2

Praeterea, contrariorum contraria sunt principia.

Sed delectatio peccati ad peccatum attraxit.

Ergo et acerbitas poenae a peccato revocat. Revocatio autem fit per poenitentiam. Ergo timor, qui poenam respicit, est poenitentiae principium.