Alexander of Hales, Summa Theologica

Quaeritur consequenter de modo propagationis, id est utrum propagatio humani generis ab Adam sit? per multiplicationem substantiae decisae ab eodem in generatione, a. sicut ponit Magister, II libro Sententiarum, 30 dist. , dicens "Omne, quod in humanis corporibus naturaliter est descenditque a primo parente lege propagationis et in se auctum et multiplicatum est, nulla exteriori substantia in idem transeunte, et ipsum in futuro resurget, fomentum quidem habet a cibis, sed non convertuntur cibi in humanam substantiam, quae scilicet per propagationem descendit ab Adam ". Ex hoc verbo videtur quod illud solum sit de veritate substantiae posterorum quod propagatum est a primis parentibus.

b. Item, ad idem, Beda super illud Marc. 7,15: Nihil est extra hominem introiens in eum, quod possit eum coinquinare etc: " Quia ad primum tactum liquidior cibus et potus per membra diffunditur, quamvis tenuissimus humor et liquens esca, cum in venis et artubus cocta fuerit et digesta, per occultos meatus, quos Graeci poros vocant, ad inferiora dilabitur et in secessum vadit". Igitur omnino quod intrat os, exit nec cedit in naturam eius quod alitur.

c. Item, Augustinus, XXII De civitate Dei, cap. 20 , quaerit: Si aliquis nutriatur carnibus humanis, in quo debent carnes illae resurgere ? Et dicit respondendo: " Reddetur caro illa homini, in quo esse caro illa humana primitus coepit:

ab illo quippe altero tamquam mutuo sumpta deputanda est ". Ex hoc patet quod non convertitur alimentum in veritatem naturae alendi .

d. Item, Augustinus, in eodem, determinat de parvulis quod resurgent in perfectione corporali. Unde dicit, cap. 14 : "Ipsa membra omnia iam sunt latenter in semine, cum etiam natis nonnulla adhuc desint, sicut dentes et si quid eiusmodi. Secundum hanc rationem profecto in resurrectione corporis detrimenta non timemus " etc Igitur videtur quod in semine lateant omnia membra quantum ad perfectionem corporalem, et ita nihil de nutrimento est de veritate naturae.

e. Item, in libro De animalibus , habetur quod semen, quod est materia generationis, assimilatur filio egredienti de domo patris sui. Quod sic exponitur: sicut filius egrediens defert secum partem substantiae suae et eam negotiando multiplicat, sic semen partem substantiae prolis augmentandae secum defert et eam multiplicat .

f. Item, Augustinus, XXII De civitate Dei, cap. 14 : " In ratione uniuscuiusque materiae indita corporali, iam quodam modo, ut ita dicam, liciatum videtur esse quod nondum est, immo quod latet, sed accessu temporis erit vel potius apparebit. In hac ergo infans iam brevis aut longus est, qui brevis longusve futurus est". Ex hoc patet quod tota quantitas hominis est in portione illa quae descinditur a parentibus, et quantitas in qua resurget Unde subiungitur ibidem: "Secundum hanc rationem profecto in resurrectione corporis detrimenta non timemus ". Igitur, ut videtur, nihil resurget nisi quod est in semine.

g. Item eodem libro et eodem cap.: " Creatori rerum, qui creavit cuncta de nihilo, quo modo deesse posset unde adderet quod addendum fore mirus Artifex nosset ? " Ex hac auctoritate arguit Augustinus, ibidem, cap. 14 quod, cum tota giganteae magnitudinis moles sit in ratione modica, possibile est resurgere eum qui brevis est cum moritur, in magna mole et sine additamento extrinseco, ut videtur, cum Dominus tantam ibi veritatem in illa ratione creaverit. Ergo a simili in proposito.

Contra: 1. Omnes fuimus in Adam seminaliter, secundum Anselmum . Sed, licet in grano uno sit virtus seminalis ad granum producendum in esse, non tamen f illud in esse producit nisi subintrante humiditate extrinseca. Quod sic determinanti habentes notitiam huius: dicunt enim quod granum, terrae mandatum, si fuerit nimis calidum, aduritur ; si nimis frigidum, mortificatur: si nimis siccum, arescit) si nimis humidum, putrescit. Similiter est, si terra, in qua seminatur, eamdem patitur intemperiem, corrumpitur granum; si vero conveniant in temperie granum et terra, vis humorositate relaxatur; caliditas autem existens in ipso, elementaris dico, inveniens substantiam grani relaxatam agit quod suum est, dissolvit ipsum et dissolvendo humiditatem multiplicat: humiditas autem replet substantiam grani, donec repleto grano fiat ruptum et post fit transsubstantiatio alicuius partis egredientis in radicis essentiam, quae terrae infigitur et mediante ipsa attrahitur nutrimentum, quod transit in substantiam grani. Similiter est de semine quod deiectum est in moneta conceptionis, sicut patet in medicina , ubi determinatur quo modo fit relaxatio humorosae substantiae et attractio nutrimenti et multiplicatio et augmentum per nutrimenti subingressum. Non ergo in propagatione a primo homine est hominum productio et esse completum per multiplicationem eius quod decisum est ab Adam, sed per additionem factam ex subingressu alimenti.

2. Item, opus multiplicationis est a solo Deo: est enim creatio quaedam, ut supra tactum est .

3. Item, Hugo : " Sane sex sunt opera, quibus omnia, quae fiunt, ad effectum perducuntur . Primum opus est de nihilo aliquid facere. Secundum opus est de aliquo aliqua facere secundum substantiam et quantitatem in maius. Tertium opus est de aliquibus aliquid facere secundum substantiam et quantitatem in minus. Quartum opus est de aliquo aliqua facere, non tamen secundum substantiam et quantitatem in maius. Quintum opus est de aliquibus aliquid facere, non tamen secundum substantiam et quantitatem in minus. Sextum opus est de aliquo nihil facere. Ex iis sex operibus quatuor soli Deo possibilia sunt, duo reliqua tantum creaturae possibilitati conveniunt. De nihilo enim aliquid facere et de aliquo aliqua in maius et de aliquibus aliquid in minus sive de aliquo nihil, solus Deus potest . Duo reliqua, id est de aliquo aliqua non in maius, sicut cum totum in partes dividitur, vel de aliquibus aliquid non in minus, quemadmodum cum partes in toto uniuntur, creatura facere potest ". Facere autem de aliquo aliquid secundum quantitatem et substantiam in maius, est opus multiplicationis, sicut habetur ab eodem ; ergo etc.

4. Item, Anselmus : " Triplex est cursus rerum in esse, voluntarius, naturalis et mirabilis ". Propagatio ergo hominum a primo homine aut est secundum cursum voluntarium aut etc. Non secundum voluntarium: non enim est generatio vel productio hominis ad statum completum secundum actum voluntatis. Neque secundum mirabilem : non enim sunt opera mirabilia generatio et productio hominis ad esse completum, ex quo fiunt secundum cursum naturae. Neque secundum naturalem, quia actio naturae est finita. Sed si fieret huiusmodi multiplicatio per naturam, natura posset in actionem infinitam, quia non reperiret ubi staret et semper inveniret materiam convenientem suae actioni, quia qua ratione ex illa materia parva successive sive consequenter possent multiplicari quasi homines infiniti per naturam, eadem ratione possent alii tot multiplicari ex eadem, et ita in infinitum.

5. Si autem diceretur, sicut supra tactum est , quod ratione quantitatis materiae divisibilis et extensibilis est in infinitum - contra, habetur a Philosopho : Omnium constantium natura terminus est et ratio magnitudinis et augmenti: sicut ergo est status in rebus naturae et terminus in augmentando, similiter est, ut videtur, in diminuendo ; ergo non est possibile huiusmodi extensionem vel divisionem esse per naturam.

Respondeo: Circa quaestionem propositam diversi diversa sentiunt, quorum propter difficultatem quaestionis expedit manifestatio. Sunt igitur quidam consentientes determinationi M agistri Sententiarum, quidam dicunt contrarium.

Ponunt enim quidam cum Magistro quod "transmisit Adam modicum quid de sua substantia in corpora filiorum quando eos procreavit, id est aliquid modicum de massa substantiae eius divisum est et inde formatum corpus filii, suique multiplicatione sine rei extrinsecae adiectione auctum est". Ad ostendendum autem quod quandoque fit augmentum rei per multiplicationem huiusmodi, dicunt quod materia, quae est in minimo aere, hoc modo est sufficiens ut ex ea fiat quasi infinitum, non quidem alterius speciei, ut ignis vel terrae, sed etiam eiusdem, ut agris; et eadem ratione, cum semen decisum de Adam, habuit in se quatuor elementa, in minimo terrae, quod fuit in semine illo, fuit materia sufficiens quasi ad infinitam terram et in minimo aquae quasi ad infinitam aquam, et similiter de aere et igne: et ita in illo minimo semine erat materia sufficiens quasi ad infinitos homines, non dico materia nuda, sed materia cum rationibus seminalibus. Materia enim, ut dicunt, quae est sub modico aere, est possibilis ad tantam extensionem quantae est totus aer, immo quod tantus aer inde posset fieri quantus est totus aer universi. Cum ergo sit triplex natura in nobis, infima, ut terrena, media, ut diaphana, suprema, ut caelestis, potest fieri multiplicatio sic: ex natura enim media, quam habet materia ex aqua et agre , habet ut rarefiat et sic fiat maior per rarefactionem: ex natura lucis, quam habet materia cum corporibus caelestibus communem, habet ut maxime diffundat se sine sui diminutione, ut patet in lumine candelae, quod per sui multiplicationem crescit et diffundit se in alias candelas sine sui diminutione. Volentes ergo opinionem Magistri sustinere de huiusmodi multiplicatione, dicunt quod ex potentia et sufficientia materiae et ex rationibus seminalibus, quae eran in ipsa materia, secundum quod dicit Augustinus , De vera religione, quod de uno grano sunt segetes segetum vel silvae silvarum etc, ut supra , quae quidem habent materiam distendere, quatenus eis inditum est a Creatore, et ex congruentia rarefactionis, quae fit secundum proprietates qualitatum elementorum mediorum, cuiusmodi sunt aer et aqua, et ex proprietate lucis diffundentis se

quae quidem est in corpore humano, sicut natura, qualitates contrarias elementorum concilians, cuius nunc actus occulti sunt

erat potentia in illa materia diffundendi et multiplicandi se sine quanti extrinseci additione, sicut dicit Magister in Sententiis . Et ponunt exemplum in puncto, qui est conterminalis infinitarum linearum, a quo si auferatur una linea, habet eumdem punctum separata pro termino quem prius habebat, nec est ille punctus nunc auctus, licet obtineat duo loca punctalia et prius nonnisi unicum, sed est multiplicatus. Similiter in proposito: sicut enim non est hic novi puncti creatio, sed prioris multiplicatio, sic non est hic novae materiae creatio, sed prioris multiplicatio.

Huic autem opinioni assentientes ulterius explanando dicere possunt quod, cum in homine sit caro secundum speciem, caro secundum materiam et similiter de aliis partibus

quia in singulis et similium partium et dissimilium est quaedam pars secundum speciem, quaedam secundum materiam

quantum ad illud quod in homine dicitur esse secundum speciem, est descensus secundum propagationem a primo homine: quantum ad illud quod in homine est secundum materiam, est ab alimento. Quantum igitur ad illud quod est in homine secundum speciem, est augmentatio per multiplicationem: quantum ad aliud, per receptionem alimenti. Et potest dici quod in homine est natura habens potentiam multiplicandi se a natura elementari et virtute lucis coexistentis in tali harmonia. Et videtur posse persuaderi ad hoc per hoc quod si minimum ignis convertatur in aquam vel aerem vel terram, materia, quae fuit prius sub specie ignis, iam est sub specie alterius elementi: quod esse non potest nisi iuxta congruentiam formae fiat multiplicatio materiae.

Praeterea , materia, secundum se considerata, est in termino simplicitatis ; quod sic est, non potest augmentari per rarefactionem nec augeri per appositionem: igitur nulla est eius augmentatio nisi per multiplicationem.

Praeterea, ubicumque est forma, cuius esse determinatur circa materiam quantam, materia divisionem habet et extensionem. Hoc etiam patet: quia, si consideretur materia sine omni forma, considerabitur ut sine omni extensione et dimensione ; prout consideratur cum forma, consideratur ut in maiore vel minore quantitate iuxta exigentiam formae ; natura autem ignis ad salutem suae speciei minus requirit de materia quam natura agris, et natura aeris quam aquae, et aquae quam terrae. In animabus autem et angelis, secundum Damascenum et alios , est ponere materiam, quae quidem materia nullius est dimensionis, quia extensio materiae, qua locum occupat, non est a se, sed a sua forma eam extendente, et ideo, si tota materia universi posset esse sine forma extendente eam, ut est forma in spiritibus, non occuparet locum nisi punctalem, ut spiritus. Unde videtur dicendum quod materia multiplicabilis est naturaliter iuxta congruentiam formae cuius est materia, et potestatem huius multiplicationis dicimus esse in natura elementari et virtute lucis . Cum autem augmentatio per additionem et rarefactionem data est infimae naturae corporali et nobilissimae naturae, quare non data est virtus augmentandi per multiplicationem ?

Dicimus ergo, secundum hanc opinionem, quod in semine deciso a parentibus ad procreationem prolis est duplex natura: quaedam est ad illud quod requitur ad partes secundum materiam f, et illa habet virtutem augmentativam per susceptionem nutrimenti; quaedam ad illud quod requiritur ad partes secundum speciem, et illa habet virtutem augmentativam per multiplicationem. Quantum igitur ad illud quod in nobis est partium secundum speciem, descendimus a primo homine per multiplicationem ipsius naturae ; quantum ad illud quod est in nobis secundum materiam, nequaquam.

Si obiciatur quod semen est ex superfluo cibi ultimi secundum Philosophum - responderi potest, sicut supra tactum est . Vel potest dici quod hoc intelligitur quantum ad illud de quo sunt partes secundum materiam, non de quo sunt secundum speciem.

1. Ad illud quod primo obicitur in contrarium, dici potest quod revera sicut ad propagationem grani ex grano requiritur subintratio humoris, ut tactum est , similiter in propagatione generis humani ex primo homine requiritur subintratio alimenti ut fiat multiplicatio et augmentum partium secundum materiam per nutrimenti subingressum et fomentum partium secundum speciem. Unde propter duo necessaria est attractio alimenti, scilicet ut sit materia partium secundum materiam et fomentum partium secundum speciem, quae multiplicantur et augmentantur ex portione 1. substantiae generantis decisae in generatione.

2. A d aliud quod sequitur, scilicet quod' opus multiplicationis est a solo Deo': dicendum quod hoc intelligitur ubi res multiplicabilis nulla substantia coniuncta vel communicata aliquo modo multiplicatur, ut erat in multiplicatione panum, Marc. 6,34-44; similiter in formatione Evae de costa Adae . Unde multiplicatio lucis, quae est substantia, secundum Augustinum , nulla ei coniuncta substantia, non posset esse nisi a solo Deo, ut si vacuum esset circa corpus solare, credo quod lux solis non posset multiplicare se per naturam nec posset fieri nisi a prima potentia: potest autem lux multiplicare se, coniuncta illi substantia apta ad susceptionem huius multiplicationis. Similiter potest dici in proposito: nisi illi parti, quae est de vera substantia patris, esset aliqua substantia coniuncta, scilicet substantia alimenti ministrantis fomentum eidem , non multiplicaretur nec posset multiplicari nisi a solo Deo. Sic videtur posse dici de multiplicabilibus habentibus esse completum per aliquam formam determinatam. De re autem completa, ut quae caret forma complente , ut de prima materia in ratione qua prima, potest dici quod illa est multiplicabilis iuxta quod requirit forma perficiens eamdem. Et hoc videtur probabiliter posse dici quod sicut dispositione ordinatissima summae sapientiae a prima potentia est creaturis, praeditis virtute activa, data potestas multiplicandi se sive formas proprias in earum susceptibilibus, ut patet de quibusdam elementis, similiter existenti in gradu extremo possibilitatis debea dari possibilitas apta ad sui ipsius multiplicationem a forma completiva illius sine natura alia. Et hoc videtur congruere perfecto et ordinatissimo Artifici omnia ordine congruentissimo producenti in esse, ne a tanto Artifice sit aliquid productum in esse ut forma naturali perficiatur, quod nullo modo natura perfici possit: quod esset, si materia, naturali forma perficienda, quae , in quantum est materia, omnino simplex et ita nulli formae naturali apta, in quantum huiusmodi, per naturam aliquam inferiorem multiplicari non posset ita ut aptaretur ad formae convenientis susceptionem. Nec videtur dissonum rationi quod carni primi parentis, quae condita fuit ut esset principium omnium sui generis et ita divinae gereret imaginis rationem quae etiam in aliqua sui parte erat deificabilis, scilicet per gratiam unionis cum Dei virtute necnon et in multis partibus per glorificationem, data esset aliqua praerogativa naturae quantum ad potestatem multiplicationis sui, cum hoc datum sit quibusdam creaturis incomparabiliter minoris dignitatis quantum ad formas earumdem. Unde ponentes materiam simpliciter posse in se naturaliter multiplicari, similiter et illud quod erat decisum a primo parente, non videntur a ratione sive a probabilitate deviare. Non hoc autem sic se habere assero, sed quadam congruentia coniciendo, ne videar dicto a tantis doctoribus obviare, ex quo non invenio ab aliquo doctorum sanctorum dici contrarium.

Si obiciatur contra hoc per verbum Augustini, Super Genesim ad litteram, X , in fine, quod videtur asserere quod nullum corpus augetur per multiplicationem, opponens contra Tertullianum , qui ponebat animam esse corpus et commetiri se corpori maiori et minori sine aliqua sibi facta additione, et hoc explanat ponens exemplum de massa metalli, quae aliquando dilatatur per tunsionem sine aliqua additione sibi facta

contra istum dicit Augustinus: " Quid absurdius quam putare massam cuiuspiam metalli ex aliqua parte crescere posse, dum tunditur nisi decrescat ex altera, vel augeri latitudine, nisi crassitudine minuatur, aut ullum esse corpus, manente naturae suae quantitate quod undique crescat, nisi rarescat ? " Ex ultimo verbo hic posito videtur quod absurdum sit ponere corpus aliquod, manente sua quantitate, crescere, nisi rarescat; ex quo videtur quod nunquam crescit aliquod corpus per sui multiplicationem. - Ad quod dici potest quod Augustinus loquitur secundum modum communem quo res crescunt sive efficiuntur maiores. Rei enim manentis in sua quantitate, id est cui nulla fit additio, non est alius modus crescendi secundum cursum communem quam per rarefactionem. Vel potest fieri vis in hoc quod dicit " manente sua quantitate", ut sit sensus: corpus manens in sua quantitate, ita quod non sit augmentata per additionem quanti neque per multiplicationem, non crescit nisi per rarefactionem, quia istis tribus modis, ut videtur, est corporum augmentatio, scilicet aut per additionem quanti aut per multiplicationem aut per rarefactionem.

3. A d hoc quod sequitur potest dici quod opinio Hugonis fuit quod haec multiplicatio a solo Deo fuit et inter opera mirabilia computanda. Unde dicit quod " quando simplex materia sive atomus simplex factus est, de nihilo aliquid factum est ; quando vero id ipsum simplex corpus in semetipso multiplicatur et in plura excrescit, fit aliquid de aliquo in maius, quod, licet mirabile videatur, maius tamen est de nihilo aliquid facere quam de aliquo plus facere. Hoc modo operandi de substantia costae, in se divina virtute absque extrinseco additamento multiplicata , corpus mulieris factum est". Et post quibusdam interpositis subiungitur: " Non itaque costae illi extrinsecus aliquid additum est, sed ipsa ex semetipsa, divina virtute operante, multiplicata est, quemadmodum postea naturam humanam a primis parentibus in subsequentem generationem seminatam a modico iam in tantum multiplicatam cernimus, ut multa hominum millia ex ea iam excrevisse videamus. Et hoc totum ad secundum opus pertinet, quando de aliquo fiunt aliqua in maius ".

In hoc ergo consentiunt illi, quorum praetacta est opinio , et Hugo cum Magistro Sententiarum, quod illud quod seminatum est a primis parentibus ad sequentem generationem non crescit neque crevit additione extrinseca, sed sui in se multiplicatione. Sed differunt in positione modi, quia Hugo ponit quod illa multiplicatio est opus mirabile et sola virtute divina: alii ponunt quod est a natura et virtute data naturae. Et forte possent hae opiniones, quae diversae videntur, concordari, si verba Hugonis retorquerentur ad conditionem originalem corporis primi hominis, in qua praeter legem communem aliis corporibus inditam, potestas multiplicativa sui, quae est potestas mirabilis, fuit data eidem, ut ex congruentia praedicta potest supponi .

4. Ad id quod postea obicitur, dicendum quod huiusmodi propagatio est secundum cursum naturalem.

Ad id quod obicitur quod 'operatio naturae finita est': dicendum quod verum est; unde et multiplicatio generis humani et propagatio finita est. Nec videtur inconveniens aliquod sequi, posito quod actio esset infinita, concurrentibus causis superioribus et inferioribus in actione illius, sed quia operatio naturae, et maxime in propagatione humani generis, est propter finem specialem, scilicet multiplicationem electorum quantum ad quemdam numerum praeordinatum in divina sapientia, illo numero adimpleto, iuxta nutum primae causae, cessabit efficacia actionis causarum illarum. Sicut enim scribitur in libro Fontis vitae , causa, propter quam omnia facta sunt, est voluntas adinveniens omnia, quia motus, per quem fiunt omnia, alligatus est voluntati Primi ; sed voluntas agit secundum beneplacitum volentis; ergo omnis creatura pro voluntate Creatoris deficiet, non habens in ratione sua causam permanendi. 5. Ad aliud quod sequitur, dicendum quod sicut omnium constantium natura terminus est magnitudinis et augmenti, ita omnium constantium natura terminus est diminutionis et detrimenti univoce loquendo, quia sicut est terminus in actu magnitudinis habentis formam et speciem, ita est terminus in actu detrimenti et diminutionis habentis formam et speciem: forma enim hominis non salvaretur in corpore cuiusque magnitudinis neque forma ignis. Unde res naturalis quanta, existens in quacumque differentia, non est apta ad susceptionem cuiusque formae, sed quantitas materiae limitata est secundum exigentiam formae, et hoc est quod dicit Philosophus: Omnium constantium etc. Si vero consideretur res quanta ut est quanta, non terminata sub finita forma aliqua, non est determinatus status eius sive limitatus neque a parte magnitudinis et augmenti neque a parte diminutionis et detrimenti.

Alii sunt opinionis contrariae, ponentes illud modicum, quod decisum erat a primo parente, augmentari exteriori substantia in id transeunte, non autem fuisse auctum in se et multiplicatum. Qui possunt sic respondere ad obiecta pro Magistro.

a. Ad primum ergo pro illa parte dici potest quod alimentum non totaliter emittitur per secessum. Ut enim habetur ab Augustino, De vera religione : Aliquid de cibo sive de alimento "foeculentissimum redditur terrae ad aliquas formas assumendas", et foeculentissimum illud vocat stercora: " aliquid per totum corpus exhalat", scilicet per fumositates et sudores; "aliquid totius animalis latentes numeros accipit et inchoatur in prolem"

et vocat"latentes numeros " rationes et distinctiones quae necessariae sunt ad hoc quod corpus perfectibile anima rationali sit in convenienti harmonia et organizatione, quae requiritur ad animae susceptionem

aliquid mutatur in carnem. Sic ergo, secundum Augustinum, alimentum in quatuor dividitur, quorum unum inchoatur sive transit in prolem. Quod ergo dicit Dominus : Omne quod in os intrat etc, non intelligit universaliter, sed sub hoc sensu: de omnibus cibis aliquid in secessum vadit, utpote de cibis corporalibus pars foeculentissima. Unde dicit Guitmundus, II libro De corpore Domini contra Berengarium : "De cibis nostris corruptibilibus physici et medici docent, dicentes partem ciborum et potuum eam quae corpulentior et corruptior est per secessum egeri ; partem autem subtilitate utiliorem vi naturae per diversas corporis partes distrahi et in carnis naturam et sanguinis versum iri; partem vero aliam, subtilem quidem, sed minus utilem, per partes corporis similiter transfusam, per poros evaporari; partem vero residuam, neque 1. tantisper subtilem neque adeo, ut post est, corpulentam, per fluxum narium aut per sputa vel quolibet simili modo iactari. Quae si ita sunt, immo quia ita sunt, non igitur cibus omnis, qui in ventrem vadit, in secessum emittitur , sed id tantum dixit ' ''et in secessum emittitur', ''de parte videlicet cibi notissima loquens ".

b. Et similiter patet responsio ad auctoritatem Bedae.

c. Ad aliud dicendum quod, cum in homine dividatur substantia corpulenta, quia quaedam pars illius est de veritate humanae naturae, quaedam nequaquam, quantum ad illud quod fuit de veritate naturae illius, quia hoc fuit illi proprium

et dico de veritate illius quantum ad veritatem quae requiritur ad hoc quod salvaretur in esse proprio, non in suo simili

si quis educatus esset carnibus humanis huiusmodi, illae essent reddendae illi in quo prius fuerunt, tamquam mutuo sumptae ab illo.

Ex hac ratione patet quod in homine est veritas naturae duplex, scilicet illa quae requiritur ad hoc quod persona salvetur in proprio esse et quod salvetur in simili in specie. Quaeritur ergo, posito quod illud veritatis quo appetit generans salvari in sibi simili, non descinderetur per coitum, utrum resurgeret in illo. Si non, ergo aliquid de veritate primi hominis non resurget, posito quod propagatio facta est per multiplicationem partis decisae ab illo. Si autem resurget in illo , ergo videtur quod illud, quod proprie est ad hoc quod sit de veritate unius personae, in casu resurgere possit in alia; ergo, cum nihil resurget in aliquo quod non sit proprie de veritate illius, nulla est praetacta distinctio.

Ad hoc potest dici quod non resurget in illo neque in alio.

Quod patet sic: Ratio resurrectionis corporum est ordinatio eorumdem ad animam rationalem, et non ordinatio cuiuslibet corporis ad quamlibet animam, sed corporis ad animam sibi quadam individua coniunctione sociatam, ex qua sortitur esse perpetuum, quale est corpus cuius veritas est fundamentum fabricae corporis humani, et qua fulciuntur quae non habent esse fixum in corpore illo, sed fluunt et refluunt, cuiusmodi est caro secundum materiam et illa pars substantiae quae est ad alium producendum in esse per generationem. Quia ergo veritas naturae carnis sive substantiae quae est ut sit principium alterius, non habet esse fixum in corpore, cuius aliquo modo est pars, nec est animae individua coniunctione sociata, ex coniunctione cum illa anima, quae est perfectio corporis huius, non sortitur esse perpetuum nec rationem resurgendi. Si ergo non fiat per generationem apta ad susceptionem alterius animae nec ex ordinatione ad illam sortiatur esse perpetuum, non resurget. Nec est inconveniens aliquam partem corporis Adae, ut illam quae erat ad corpus producendum in esse, non resurgere. Et hoc etiam patere potest per hoc quod semen decisum sufficiens ad prolem producendam, si fiat in coitu cum sterili, ex eo quod nunquam perficitur anima rationali, non resurget.

d. Ad aliud dicendum quod non est intentio Augustini quod parvuli mortui debeant resurgere in perfectione corporali, quia fuerunt in semine deciso ab Adam secundum totalitatem molis corporalis actu vel potentia

potentia dico, propter opinionem Magistri , ex qua sequitur quod in illo fuerunt potentia .

sed quia fuerunt in illo secundum seminalem rationem, secundum quam sive cuius determinationem supplebit Dominus quod deficit ex parte molis. Unde dicitur, XXII libro De civitate Dei, 14 cap. : " Secundum hanc rationem profecto in resurrectione corporis detrimenta non timemus, scilicet quia Dominus supplebit quod deficit ex parte molis". Unde subiungitur eodem cap.: " Creatori rerum, qui creavit cuncta de nihilo " etc, ut supra .

e. Ad aliud quod sequitur, dicendum quod praedictam expositionem ponunt tenentes opinionem Magistri. Tenentes autem contrariam aliter exponunt, scilicet sic: materia generationis assimilatur filio egredienti de domo patris, quia sicut filius egrediens de domo patris; defert secum partem substantiae patris et illam accrescere facit acquirendo et addendo illi aliam, scilicet acquisitum, sic semen partem substantiae prolis secum defert quae augetur alimento converso in illud sive addito illi.

f. A d aliud quod sequitur, patet responsio ex dictis. Intelligit enim Augustinus de latentia in ratione seminali, secundum quam limitata est quantitas et determinata ipsius prolis, iuxta illud Philosophi : Omnium constantium natura etc.

g. Ad ultimum dicendum quod verbum August i n i est magis ad oppositum quam ad propositum. Dicit enim: " Creatori rerum quo modo deesse posset unde adderet quod addendum? " etc. Ex quo liquet quod necessaria erit ibi additio. Unde quod ibidem tangit Augustinus quod moles giganteae magnitudinis est in ratione modica, non dicitur quia in particula decisa a parentibus sit illa magna moles potentia perducenda ad actum per sui multiplicationem, sed quia ratio seminalis cum illa particula est determinata ad magnitudinem tantam.