μόνον τοὺς φύσει, ἀλλὰ καὶ τοὺς θέσει, καὶ ποιῶσιν, ὅσα ἐπιτάσσουσι. 20.123 Ἡ οὖν Μαρία ὡς θησαυροὺς «ἐτήρει πάντα» ὡς τῶν πραγμάτων ἐπιστήμων· οὐ γὰρ ὡς δωδεκαετοῦς παιδίου ἤκουεν, ἀλλ' ὡς τελείου «ἐτήρει πάντα τὰ ῥήματα αὐτοῦ». «Ἡλικίᾳ» δὲ οὐ τῇ σώματος, ἐν ᾗ προέκοπτεν οὐκ ἐφ' ἡμῖν οὔσῃ, ἀλλ' ἐπὶ τῇ φύσει· τῇ δὲ ψυχῆς, ἥτις ἐφ' ἡμῖν, ἣν ἐνίσχυεν «ὁ καταργήσας τὰ τοῦ νηπίου». 21.125 Ἐπὶ μὲν τῷ παρὰ Ἰουδαίοις μόνοις κηρυσσομένῳ λόγῳ προφητικῷ ἀναγράφεται βασιλεία μόνον Ἰου δαίων. «Ὅρασις», γάρ φησιν, «ἣν εἶδεν Ἡσαΐας κατὰ τῆς Ἰουδαίας καὶ κατὰ τῆς Ἱερουσαλήμ, ἐν βασι λείᾳ Ὀζίου καὶ Ἰωαθὰμ καὶ Ἀχὰζκαὶ Ἐζεκίου»· καὶ οὐδένα ἄλλον οἶδα βασιλέα ἀναγεγραμμένον ἐν τῷ χρόνῳ τῆς προφητείας, ἢ τὸν τῆς Ἰουδαίας, ἐπί τινων δὲ προφητειῶν καὶ τὸν βασιλέα τοῦ Ἰσραήλ. Ὅτε δὲ ἤμελλε τὸ μυστήριον τοῦ εὐαγ γελίου ὁ Ἰωάννης κηρύσσειν, ἀνα γέγραπται οὐχὶ Ἰουδαίων μόνος βα σιλεὺς Ἡρώδης οὐδὲ Ῥωμαίων μό 21.126 νος Τιβέριος· ἐπειδὴ δὲ τὸ μυστήριον τοῦ εὐαγγελίου ἔδει κηρύσσεσθαι ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ καὶ ὅλου τοῦ κόσμου ἐδόκει Τιβέριος εἶναι βασιλεύς, διὰ τοῦτο «ἐν ἔτει πεντεκαιδεκάτῳ τῆς ἡγεμονίας Τιβερίου Καίσαρος» καὶ τὰ ἑξῆς ἀναγέγραπται. Καὶ εἰ μὲν οἱ ἀπὸ τῶν ἐθνῶν μόνοι ἤμελλον σῴζεσθαι, πάντῃ δὲ ἀπεκέκλειστο ἡ σωτηρία τῶν υἱῶν Ἰσραήλ, ἤρκει τό· «ἐν ἔτει πεντεκαιδεκάτῳ τῆς ἡγεμονίας Τιβερίου Καίσαρος». Ἐπειδὴ δὲ ἔδει καὶ τοὺς ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας καὶ τοὺς ἀπὸ τῆς Ἰτουραίας καὶ Τραχωνίτιδος καὶ Ἀβι ληνῆς πιστεύειν, διὰ τοῦτο ἀναγρά φονται καὶ αὗται αἱ βασιλεῖαι ἤγουν τετραρχίαι. 21.127 Οὐδέποτε «γέγονε ῥῆμα θεοῦ» ἐπί τινα τῶν προφητῶν «ἐν τῇ ἐρήμῳ», εἰ μὴ νῦν μόνον διά τινα μυστικὴν θεωρίαν. Ἐπειδὴ δὲ ἤμελλε «πολλὰ τὰ τέκνα τῆς ἐρήμου μᾶλλον» εἶναι, τοῦτ' ἔστι τῆς ἐξ ἐθνῶν ἐκκλησίας, «ἤπερ τῆς ἐχούσης» ὡς «ἄνδρα» τὸν νόμον, τῆς Ἰουδαίων φημὶ συναγω γῆς, διὰ τοῦτο «ἐγένετο ῥῆμα θεοῦ πρὸς Ἰωάννην ἐν τῇ ἐρήμῳ». Εἰ γὰρ μὴ τοῦτο ἦν, ἐκ περισσοῦ ἐποίει «κηρύσσων ἐν τῇ ἐρήμῳ». 21.128 Ἀλλ' ἦν πρόδρομος Χριστοῦ «ἡ φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ», ψυχῇ τῇ μὴ ἐχούσῃ πόλεμον· καὶ οὐ τότε δὲ μό νον, ἀλλὰ καὶ νῦν πρῶτος «ὁ λύχνος ὁ καιόμενος καὶ φαίνων» ἔρχεται «κηρύσσων βάπτισμα μετανοίας εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν», εἶτα μετὰ τοῦτον ἔρχεται «τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν», περὶ οὗ φησιν ὁ λύχνος· «ἐκεῖνον δεῖ αὐξάνειν, ἐμὲ δὲ ἐλαττοῦσθαι». «Καὶ ἦλθεν εἰς πᾶσαν τὴν περίχω ρον τοῦ Ἰορδάνου». Ποῦ γὰρ ἔδει τὸν βαπτιστὴν περιέρχεσθαι ἢ «εἰς τὴν περίχωρον τοῦ Ἰορδάνου», ἵν' ἐάν τις βούληται μετανοεῖν, εὐθέως εὐπορήσῃ τοῦ ποταμοῦ; Ἑρμηνεύεται δὲ Ἰορδάνης «καταβαίνων». Κα ταβαίνων γάρ ἐστιν ἀληθῶς ὁ ποτα μὸς τοῦ θεοῦ, τὸ ὕδωρ τὸ ἀληθινόν, τὸ ὕδωρ τὸ σωτήριον. 21.129 Καὶ κηρύσσει «εἰς ἄφεσιν ἁμαρ τιῶν βάπτισμα». «Εἰς ἄφεσιν ἁμαρ τιῶν» τίνι ἢ τῷ μηκέτι ἁμαρτάνοντι; τῷ γὰρ ἔτι ἁμαρτάνοντι ἄφεσις ἁμαρτιῶν οὐ δίδοται. Εἶτα τὸν Ἡσαΐαν παρίστησι τοῦτο αὐτὸ φωνοῦντα. Τί γὰρ φησίν; «Φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ». Βούλεται δὲ τὴν ὁδὸν κυρίου εὑρεῖν ἐν ὑμῖν, ἵνα συνοδεύσῃ ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν. Ἐπειδὴ δὲ ὁ Ἰωάννης πρόδρο μος ἦν τοῦ λόγου, εἰκότως «φωνὴ» ὠνόμασται, οὐ λόγος· προλαμβάνει 21.130 γὰρ ἡ «φωνὴ» τὸν λόγον· πρώτη γὰρ ἡ «φωνὴ» φθάνει ἐπὶ τὰς ἀκοάς, εἶτα ὁ ἀκουόμενος ὑπὸ τῆς φωνῆς λόγος. Οὐ γὰρ αἰσθητὴν λέγει «ὁδόν», ἀλλὰ τὴν ἔνδον ἐν καρδίᾳ, ἣν ὁδεύει ἐμπεριπατῶν καρδίαις ἁγίων. 22.132 «Φάραγξ» ἐστὶν βαθεῖα καὶ κοιλὴ πᾶς ἄπιστος, ὃς πιστεύσας εἰς Χρι στὸν πληροῦται τῶν τοῦ πνεύματος καρπῶν, τοῦτ' ἔστι τῶν ἀρετῶν· 22.133 «ὄρος» δὲ καὶ «βουνὸς» ταπεινωθείς ἐστιν ὁ τῶν Ἰουδαίων ὑψηλόφρων λαός. Καὶ ἐπὶ μὲν τῶν ἐθνῶν ταῦτα γεγένηται, ἐπὶ δὲ τοῦ λαοῦ καθαι ρεθέντος τό· «πᾶν ὄρος καὶ βουνὸς ταπεινωθήσεται»· «ὄρος» γὰρ ἦν ποτε καὶ «βουνός», καθῃρέθησαν δὲ καὶ τεταπείνωνται. Ἢ τοίνυν οὕτω νοήσεις, ὅτι «ὄρη» μὲν καὶ «βουνοὶ» αἱ ἀντι κείμεναι δυνάμεις, αἳ διὰ τῆς Χριστοῦ ἐπιδημίας ἐταπεινώθησαν, αἱ δὲ «φάραγγες» οἱ ἄνθρωποι, οἳ πεπλή ρωνται ἐπ' ἔργοις ἀγαθοῖς. 22.134 Γεγένηται δὲ καὶ «πάντα τὰ