(Vers. 13.) Et consummata omni tentatione, diabolus recessit ab illo usque ad tempus.

35. Prope omnium criminum fontes haec tria genera demonstrantur esse vitiorum. Neque enim consummatam omnem tentationem Scriptura dixisset; nisi in his tribus esset omnium materia delictorum, quorum semina in ipsa origine sunt cavenda. Finis ergo tentationum, finis est cupiditatum; quia causae tentationum causae cupiditatum sunt. Causae autem cupiditatum sunt carnis oblectatio, species gloriae, aviditas potentiae. Quam religiosum videtur ut commorationem christianae feminae non recuses! Sed crebra inde tentatio. Si attentos Deo viderit diabolus, suggerit ut decipiat: sed tu quamvis de 1622D proposito praesumas, cave tentationem, sciens naturam. Haec tria, si recorderis, etiam Paulus cavenda praescribit, designans tres esse species peccatorum, a quibus liber exspectat justitiae coronam. 1623A Neque enim, inquit, in verbo adulationis fuimus, neque in occasione avaritiae, Deus testis est, 1344 neque gloriam quaerentes ab hominibus (I Thess. II, 5 et 6) ; et ideo diabolum vicit, coronam petivit.

36. Vides ergo ipsum diabolum non esse in studio pertinacem, cedere solere verae virtuti. Et si invidere non desinat, tamen instare formidat; quia frequentius refugit triumphari. Audito itaque Dei nomine, Recessit, inquit, usque ad tempus; postea enim non tentaturus, sed aperte pugnaturus advenit.

37. Docet igitur te Scriptura divina non tibi contra carnem et sanguinem, sed contra insidias spiritales esse certamen (Ephes. VI, 12) . Vides magnificentiam christiani viri, qui certat cum rectoribus mundi: et 1623B licet constitutus in terris, adversus spiritalia nequitiae quae sunt in coelestibus, animi virtute decernit. Non enim de terrenis contendimus, ut dimicemus in terra: sed spiritalibus propositis praemiis, de regno Dei et Christi haereditate necesse est spiritalia prius impedimenta superentur. Corona proposita est, subeunda certamina sunt. Nemo potest, nisi vicerit, coronari: nemo potest vincere, nisi ante certaverit. Ipsius quoque coronae major est fructus, ubi major est labor: Arcta enim et angusta est via, quae ducit ad vitam . . . . lata vero et spatiosa, quae ducit ad mortem (Matth. VII, 14 et 13) . Et ideo tentationem neutiquam timere debemus; est enim causa victoriae, materia triumphorum.

38. Dives ille, qui tentationem non sensit in saeculo, 1623C in poenis est apud inferos: pauper ille Lazarus qui ita paupertate morboque afflictus est et attritus, ut vibices ejus a canibus lamberentur, vitae istius labore miserabilis, coronam gloriae quaesivit aeternae (Luc. XVI, 22) . Multae enim tribulationes, non quorumcumque, sed justorum (Psal. XXXIII, 20) . Denique quos diligit Dominus, saepe castigat (Hebr. XII, 6) . Petrus tentatus est, ut negaret: negavit, ut fleret (Luc. XXII, 57 et seq.) . Et quid de caeteris dicam? Nempe Job erat probatus Deo: sed licet probatus erat; victor tamen non erat (Job. I, 12, et II, 6) . Probata erat devotio; virtutis tamen praemium non habebat. Et ideo tentandus offertur, ut gloriosior redderetur.

39. Illius quoque certaminis refert ut gradum 1623D spectes. Non unum telum diabolus habet, frequentat spicula; ut aut praemio vincat, aut taedio. Primo cupiditate vulnerat, secundo pietate, tertio sanitate; 1624A mentis enim pariter et corporis pugnat ulceribus. Diversitas quoque ipsa tentationum pro diversitate certantium est. Avaritiae damno dives urgetur, pater dispendio filiorum, homo doloribus, corpus ulceribus. Quanta haec tela! Unde Dominus noluit habere quod perderet; et ideo pauper huc venit, ne haberet diabolus, quod auferret. Vis scire quam verum sit? Ipsum Dominum dicentem audi: Venit hujus mundi princeps, et in me invenit nihil (Joan. XIV, 30) . Noluit etiam paucorum esse pater, ut esset omnium. Frustra autem corporis tentaretur ulceribus, qui contemneret omnes corporis passiones: simul ut ostenderet nobis quod immaculata, corporis hoste depulso, victoria sibi deberetur. Sed ille quasi homo suis tentatur, hic publicis: illi patrimonium aufertur, 1624B huic regnum orbis offertur. Nec totus 1345 sine fraude diabolus, qui exasperare Dei Filium vereretur: illum injuriis tentat, hunc praemiis. Ille quasi servulus dicit: Dominus dedit, Dominus abstulit (Job. I, 21) : hic naturae suae dispositionisque conscius sua sibi ridet offerri. Et ut ad illud revertamur, ingruit nuntius super nuntium (Ibid., 14 et seq.) , congeminant vulnera: nec tamen fortis athleta mente turbatur. Adhibetur mulier primae fraudis illecebra (Job. II, 9) : hic per virginem natus errori obnoxiam non habebat. Amici adhibentur qui pravis consiliis opprimant reluctantem. Sed in omnibus quae acciderunt ei, nusquam peccavit Job labiis suis in conspectu Dei (Ibid., 10) .

40. Nam quod maledicit diei, dicens: Pereat 1624C dies illa in qua natus sum (Job III, 3) ; et infra: Et maledicat ei is qui maledixit diem illam, qui habet magnum cetum opprimere (Ibid., 8) , ad prophetiam pertinet; eo quod diabolum tamquam procellosi saeculi istius cetum Dominus noster Jesus Christus oppressit: et generationis suae carnalis diem perire desiderat; ut dies ejus in regeneratione numeretur. Pereat, inquit, dies saecularis, ut dies spiritalis oriatur. Ergo in tentatione sanctus Job mysteria loquebatur; qui enim vincebat saeculum, Christum videbat.

41. Nos igitur non timeamus tentationes, sed magis tentationibus gloriemur, dicentes: Cum infirmamur, tunc potentes sumus; tunc enim nectitur corona justitiae (II Cor. XII, 10) . Sed illa Paulo fortassis 1624D accommoda: nos autem quia plures coronae sunt, quamcumque sperare debemus. In saeculo laurus corona est, corona est scutum. At vero tibi proposita 1625A est corona deliciarum: Corona enim deliciarum obumbrabit te (Prov. IV, 9) . Et alibi: Scuto bonae voluntatis suae circumdabit te (Psal. V, 13) . Gloria quoque et honore quem dilexit Dominus, coronavit (Psal. VIII, 6) . Ergo qui vult coronam dare, tentationes suggerit. Et si quando tentaberis, cognosce quia paratur corona. Tolle martyrum certamina, tulisti coronas: tolle cruciatus, tulisti beatitudines.

42. Nonne tentatio Joseph virtutis est consecratio? Nonne injuria carceris corona est castitatis? Quemadmodum regni in Aegypto consortium potuisset adipisci, nisi venditus fuisset a fratribus? Quod Dei factum arbitrio, ut justus probaretur, ipse monstravit, dicens: Quemadmodum fieret in hodierno, ut pasceretur populus multus (Gen. L, 20) ? Non debemus 1625B igitur tentationes saeculi pro malis timere, quibus bona praemia comparantur: sed magis rogare contemplatione conditionis humanae; ut eas tentationes subeamus, quas ferre possimus.