(Vers. 20.) Honora patrem et matrem.

73. Pulchre mihi hodie legitur Legis exordium, quando mei natalis est sacerdotii; quotannis enim quasi de integro videtur incipere sacerdotium, quando temporum renovatur aetate. Bonum etiam quod legitur: Honora patrem et matrem (Exod. XX, 12) . Vos enim mihi estis parentes, qui sacerdotium detulistis: vos, inquam, filii, vel parentes: filii singuli, universi parentes; libenter enim meos 1787D dixerim vos vel liberos, vel parentes, qui verbum Dei auditis et facitis: filios, quia scriptum est: Venite, 1788A filii, audite me (Psal. XXXIII, 12) : parentes, quia ipse Dominus dixit: Quae mihi mater aut fratres? Mater et fratres mei hi sunt qui audiunt verbum Dei et faciunt (Luc. VIII, 21) .

74. Bene ergo Lex quae praemiserat: Diliges Dominum Deum tuum, et diliges proximum tuum, subjecit: Honora patrem tuum et matrem. Primus enim gradus iste pietatis est; namque hos auctores 1490 tibi esse voluit Deus. Honora obsequiis, ut abstineas a contumeliis, quia ne vultu quidem laedenda pietas est parentum. Sed parum est non laedere, quia Lex prospexit ne patiantur injuriam: Qui enim maledixerit patri vel matri, morte morietur (Exod. XXI, 17) : tu honora, ut bonus sis. Aliud est Legis beneficium, aliud pietatis officium. Honora tuos, quia suos Dei 1788B Filius honoravit. Legisti enim, Et erat subditus illis (Luc. II, 51) : si Deus servulis, quemadmodum tu parentibus? Honorabat igitur Joseph et Mariam Christus non naturae debito, sed pietatis officio. Honorabat et patrem Deum, quemadmodum nemo potuit honorare, ut esset obediens usque ad mortem: honora ergo et tu parentes.

75. Est autem honor non solum honorificentiae, sed etiam largitatis: Viduas honora, quae vere viduae sunt (I Tim. V, 3) . Honor enim est deferre pro meritis. Pasce patrem tuum, pasce matrem tuam. Et si paveris matrem, adhuc non reddidisti dolores, non reddidisti cruciatus quos pro te passa est: non reddidisti obsequia quibus te illa gestavit: non reddidisti alimenta quae tribuit tenero pietatis affectu, immulgens 1788C labris tuis ubera: non reddidisti famen quam pro te illa toleravit; ne quid quod tibi noxium esset, ederet; ne quid quod lacti noceret, hauriret. Tibi illa jejunavit, tibi manducavit, tibi illa quem voluit cibum non accepit, tibi quem noluit cibum sumpsit, tibi vigilavit, tibi flevit: et tu illam egere pateris? O fili, quantum tibi sumis judicium, si non pascas parentem! Illi debes quod habes, cui debes quod es. Quantum judicium, si pascat Ecclesia quos tu nolis pascere! Si quis fidelis, inquit, aut si qua fidelis habet viduas, subministret illis; ut non gravetur Ecclesia, ut his quae vere viduae sunt, sufficiat (I Tim. V, 16) . Hoc de extraneis: quid de parentibus?

76. Non otiose diximus proxime, quia nos materna querela praestrinxit: sed maluimus eum qui 1788D talis est, publice monere, quam domestice coercere. Et si nostra voce non proditur, vel suo tamen 1789A erubescit affectu. Ne commiseris, fili, ut parentes tuos aliorum fames pascat: ne commiseris, fili, ut jejunia pauperum parentibus tuis cibum quaerant. Si non propter gratiam et salutem, propter verecundiam pasce vel tu, fili, vel tu, filia. Non pudet si te ingrediente in Ecclesiam, alienis manus suas anus mater extendat, et praetermissa filia, de extraneis stipem poscat; cum tu transeas sublimi collo, et nutibus oculorum, trahens vestem, habens inaures, et dextralia, et annulos, et reliqua quae Esaias dicit (Esai. III, 16 et seq) ? Quid si in te sermonem suum vertat, reposcens naturae debitum, nutrimentorum pretium, manus tuae quod genitrici debetur officium? Quid respondebis?

77. Dabisne aliis? Quid si tibi objiciant: Vade, prius matrem tuam pasce. Nam et si pauperes sunt; 1789B impiam tamen non quaerunt collationem. 1491 Nonne audisti supra quia dives ille in bysso et purpura recubans, cujus de mensa micas Lazarus colligebat, poenis cruciatur aeternis qui pauperi non impartivit alimenta (Luc. XVI, 19 et seq.) ? Si non donare extraneis grave est, quanto gravius excludere parentes? Sed dicis te quod eras parentibus collaturus, Ecclesiae malle conferre. Non quaerit donum Deus de fame parentum. Unde reprehendentibus Judaeis quia discipuli Domini manus non lavarent, respondit Jesus: Quicumque dixerit: Munus quodcumque est ex me, tibi proderit, non honorificabit patrem aut matrem (Matth. XV, 5 et 6) .

78. Quapropter obscuritatem sensus non imprudenter 1789C defleximus. Nam Judaei cum hominum traditionem sequuntur, Dei negligunt: discipuli traditionem Dei praeferentes, hominum negligebant, ut manus non lavarent, cum panem manducarent; quoniam, Qui lotus est totus, non habet necesse ut manus lavet (Joan. XIII, 10) . Laverat eos Jesus, lavacrum aliud non quaerebant; uno enim Christus baptisimate omnia solvit baptismata. Itaque quem laverit Ecclesia, non habet necesse iterum lavari. Ergo mysterio intendebant discipuli, non sui munditiam corporis, sed animae requirentes. Hoc reprehendebant Judaei: sed argute redarguuntur a Domino, quod inania observent, profutura despiciant. Et ideo illis dicit: Vos quare dicitis patri aut matri, quos Lex praecipit honorari: Munus quodcumque est ex me, tibi proderit 1789D (Exod. XX, 12) ; id est, cum petit aliquid ad sumptum egens pater aut mater a filio, quia Legem timens Judaeus excusationem non dandi requirit, dicere solet: Munus quod est ex me, tibi proderit; ut dicatam a filiis Deo pecuniam pater religiosus accipere reformidet. Sec haec traditio hominum est excusationes 1790A obtexentium avaritiae suae. Caeterum Dei traditio est, ut prius pascas parentes (Dist. 86, cap. Caeterum) . Nam si juxta divinum oraculum, contumelia parentis morte luitur (Exod. XXI, 17) , quanto magis fames, quae morte gravior est!

79. Quo loco insolentem Dominus infrenat jactantiam. Multi enim, ut praedicentur ab hominibus, Ecclesiae conferunt, quae suis auferunt; cum misericordia a domestico progredi debeat pietatis officio. Da ergo prius parenti, da etiam pauperi, da illi presbytero quod tibi abundat terrenum, ut ab illo accipias spirituale quod tibi deest; etenim qui honorat, honorabitur. Vide ergo quia ille cum accipit, tradit: et accipit non quasi inops, sed quasi remuneraturus majore mensura. Da pauperi in requiem ejus, ut et tu communicans de tuo inopi, requiem 1790B consequaris. Sed ut pascendos Scriptura dicit parentes (Luc. XIV, 26) : ita propter Deum relinquendos parentes; si impediant devotae mentis affectus.