(Cap. XII. — Vers. 6, 7.) Nonne quinque passeres veneunt dipondio, et unus ex illis non est in oblivione coram Domino? Sed et capilli capitis vestri 1726D omnes numerati sunt. Nolite timere, multis passeribus pluris estis.

109. Pulcherrimum locum tenendae simplicitatis et aemulandae fidei Salvator intexuit, ne Judaicae perfidiae more alia premamus affectu, alia voce simulemus; cum ultimo tempore occulta cogitationum accusantium, aut etiam defendentium secretum nostrae mentis aperitur, ut videantur. Quae enim major est simplicitatis illecebra, quam ut unusquisque cognoscat latebram fraudis esse non posse?

1727A 110. Sed quoniam gemina est causa perfidiae, quae aut ex inolita malitia, aut ex accidenti metu nascitur; 1436 ne quis metu territus potestatis, Deum quem corde cognoscit, negare conetur, pulchre addidit animae tantum formidabile esse supplicium, poenam corporis non esse metuendam; mors enim naturae finis, non poena est; et ideo mortem supplicii corporalis esse defectum, poenam vero animae esse perpetuam; eoque Deum solum esse metuendum, cujus potestati non natura praescribat, sed eadem natura subjaceat; mortem vero non esse terribilem, quam locupletiore fenore sit immortalitas redemptura.

111. Inspiraverat Dominus simplicitatis affectum, virtutem mentis erexerat, fides sola nutabat; bene 1727B eam de vilioribus roboravit; nam si Deus oblivionem passerum non habet, hominum habere qui potest? Quod si tanta est Dei, et tam aeterna majestas, ut unus ex passeribus, aut nostrorum numerus capillorum praeter scientiam Dei non sit; quam indignum est aestimare quod fidelium corda Dominus aut ignoret, aut spernat, qui viliora cognoscat!

112. Fortasse dicat aliquis: Quomodo Apostolus dixit: Numquid de bobus cura est Deo (I Cor. IX, 9) ; cum utique bos passere pretiosior sit? Sed aliud est cura, aliud scientia. Denique numerus capillorum non in actu computationis, sed in facilitate cognitionis accipitur; non enim sollicitam Deus curae numerantis intendit excubiam; sed cui cognita sunt omnia, quasi numerata sunt omnia. Bene tamen numerari 1727C dicuntur; quia illa quae volumus servare, numeramus.

113. Possumus tamen hic discutere aliquod intelligentiae spiritalis arcanum; praesertim cum hoc videatur absurdum, ut homines non potius hominibus quam passeribus comparentur. Videntur enim quinque isti passeres quinque esse corporis sensus, tactus, odoratus, gustus, visus, auditus; qui modo passerum si terrenarum sordium rimentur illuviem, atque ex incultis locis et fetidis cibum quaerant, delictorum suorum laqueis occupati, ad superiorum operum fructus, quibus epulantur animae, revolare non possunt. Est enim lenocinantis quidam laqueus voluptatis, qui nostrorum vestigiis animorum quaedam vincula subnectat; ut si igneum vigorem, puritatemque 1727D naturae, terrenae materiae sensus hebetaverit, luxuriae pretio saecularis addictum sub quadam vitiorum auctione constituat.

114. Sunt etiam quaedam nostrorum nundinae delictorum. Itaque variarum capti illecebris voluptatum, aut venumdamur sub peccato, aut redimimur a peccato. Christus nos redimit, adversarius vendit; ille auctionatur ad mortem, hic redimit ad salutem. Unde bene Matthaeus duos passeres posuit (Matth. 1728A X, 29) , corpus animamque significans; quoniam caro quoque si consentiens Dei legi, et exuens se lege peccati in naturam animae sensuum puritate transierit, alis ad coelum spiritalibus elevatur. Itaque docemur quia volandi nobis gratiam natura dedit, voluptas abstulit, quae malorum escis gravat animam, atque in naturam corporeae molis inclinat.

115. Meritoque posuit quia nemo illorum cadit sine voluntate Dei (Ibid.) ; quod enim cadit, vergit in terram; et quod volat, fastigio immortalitatis evehitur. Ne cui autem dubium esset quod 1437 Matthaeus dixit, Lucas evidenter absolvit, quia voluntas hominis Deo cognita est; non enim quicumque cadit, voluntate Dei cadit; sed qui delictorum suorum mole ruerit, Deum latere non poterit; nam 1728B et Job ex Dei voluntate tentatur (Job I, 12) . Dedit tibi adversarium, sed proposuit praemium. Nec excuses fragilitatem, qui habes imaginem, accepisti munitionem; unde et hoc proficit ad salutem, ut sine permissione Dei diabolum nocere non posse cognoscas; ne potentiam diaboli magis timeas, quam divinitatis offensam.

116. Jam illud non dubium est, animae passerem comparari, cum legeris: Anima nostra sicut passer erepta est de laqueo venantium (Psal. CXXIII, 7) . Et alibi: Quomodo dicitis animae meae: Transmigra in montem sicut passer (Psal. X, 2) ? Ipsum quoque hominem legimus comparari passeri; quia scriptum est: Ego autem sicut passer singularis in aedificio (Psal. CI, 1728C 8) ; scilicet ex duobus passeribus in unum passerem, hoc est, spiritalis substantiae subtilitatem, concordantis utriusque alae compage formatus. Ergo passer bonus est, cui volandi natura suppeditat. Est etiam malus passer, qui volandi usum terrenae vitio labis aboleverit: quales sunt isti passeres, qui dipondio veneunt.

117. Alibi asse veneunt, alibi dipondio (Matth. X, 29) . Quanta vilitas delictorum! Mors enim vilis, sed pretiosa virtus. Etenim adversarius tamquam captiva mancipia vilioris pretio aestimationis addicit; at vero Dominus tamquam speciosa servitia, quae ad imaginem et similitudinem sui fecit, idoneus sui operis aestimator magno pretio nos redemit, sicut sanctus Apostolus dixit: Empti enim estis pretio magno (I Cor. VI, 20) . Et bene magno, quod non aestimatur 1728D aere, sed sanguine; quia pro nobis mortuus est Christus, qui pretioso nos sanguine liberavit, sicut etiam sanctus Petrus in Epistola commemorat sua, scribens ad nos: Quia non corruptibilibus argento vel auro, inquit, redempti estis de vana vestra conversatione paternae traditionis: sed pretioso sanguine quasi agni incontaminati et immaculati Christi Jesu (I Petr. I, 18 et 19) . Et bene pretioso, quia immaculati corporis sanguis est, quia sanguis est Filii Dei; 1729A qui non solum de maledicto legis, sed etiam de impietatis morte perpetua nos redemit.

118. In summa igitur hic sensus est; si Dominus vilibus avibus, et infidelibus hominibus vel in oriundo sole, vel in terrena fecunditate prospexit; si misericordiae suae omnibus munus impertit, haud esse dubitandum contemplationem apud illum fidelium valituram esse meritorum. Praeclare autem et fidem acuendo intexuit, et fidei ipsi virtutum fundamenta subjecit; nam ut fortitudinis incentivum est fides, ita fidei firmamentum est fortitudo.