Idyllium XII. Technopaegnion.

Ausonius Paulo suo salutem.

Misi ad te technopaegnion inertis otii mei inutile opusculum. Versiculi sunt monosyllabis coepti, et monosyllabis terminati. Nec hic modo stetit scrupea difficultas, sed accessit ad miseriam cogitandi, ut idem monosyllabum quod esset finis extremi versus, principium fieret insequentis. Dic ergo, O mora, et o poena, rem vanam quippe curavi. Exigua est, et fastiditur inconnexa, et implicatur, cum sit aliquid nihili, vel deprehenditur. Laboravi tamen, ut haberet aut historicon quippiam, aut dialecticon. Nam poeticam, vel 0898D sophisticam levitatem necessitas observationis exclusit. Ad summam, non est quod mireris, sed paucis litteris additis, est cujus miserearis, neque aemulari velis: et si huc quoque descenderis, majorem molestiam capias ingenii, et facundiae detrimento, quam oblectationem imitationis affectu.

Versus monosyllabis coepti, et finiti, ita ut a fine versus ad principium recurrant.

 

Res hominum fragiles alit, et regit, et perimit fors.
Fors dubia, aeternumque labans: quam blanda fovet spes.
Spes nullo finita aevo: cui terminus est mors.
Mors avida, inferna mergit caligine quam nox.
Nox obitura vicem: remeaverit aurea cum lux.
0899A Lux dono concessa deum: cui praevius est sol.
Sol, cui nec furto Veneris latet armipotens Mars.
Mars nullo de patre satus: quem Thressa colit gens.
Gens infrena virum: quibus in scelus omne ruit fas.
Fas hominem mactare sacris: ferus iste loci mos.
Mos ferus audacis populi: quem nulla tenet lex.
Lex naturali quam condidit imperio jus.
Jus genitum pietate hominum, jus certa Dei mens.
Mens, quae coelesti sensu rigat emeritum cor.
Cor vegetum mundi instar habens, animae vigor, vis. ac
Vis tamen hic nulla est: verum est jocus et nihili res.

Ut in vetere verbo est, sequitur ver hyemem, ubi jam similium nugarum subtexo nequitiam, et hi versiculi monosyllabis terminantur, exordio tamen libero, quamquam 0899B fine legitimo. Sed laboravi, ut quantum posset videri apud aures indulgentissimas absurda concinerent, insulsa reciperent, hiulca congruerent: denique haberent et amara dulcedinem, et inamoena venerem, et aspera lenitatem. Quae quidem omnia quoniam insuavis materia devenustat, lectio benigna conciliet. Tu quoque mihi tua crede securior, quippe meliora. Sed, ut quod per adagionem coepimus, proverbio finiamus, mutuum muli scabunt.

Monosyllabi tantum in fine positi.

 

Aemula dis, naturae imitatrix, omniparens ars.
Pacato ut studeat ludus meus, esto operi dux.
Arcta, inamoena licet, nec congrua carminibus lex.
Judice sub tanto fandi tamen accipiet jus.
0899C Quippe et ridiculis data gloria, ni prohibet fors.

De membris.

Indicat in pueris septennia prima novus dens.
Pubentes annos robustior anticipat vox.
Invicta et ventis, et solibus, est hominum frons.
Edurum nervi cum viscere consociant os.
Palpitat irrequies, vegetum, teres, acre, calens cor.
Unde vigent sensus, dominatrix quos vegetat mens.
Atque in verba refert modulata lege loquax os.
Quam validum est, hominis quota portio, caeruleum fel!
Quam tenue, et molem quantam fert corpoream crus!
0899D Pondere sub quanto nostrum moderatur iter pes!

Inconnexa.

Saepe in conjugiis fit noxia, si nimia est dos.
Sexus uterque potens, sed praevalet imperio mas.
Qui recte faciet, non qui dominatur, erit rex.
Vexat amicitias, et foedera dissociat lis.
Incipe, quidquid agas: pro toto est prima operis pars.
Insinuat coelo, disque inserit emeritos laus.
Et disciplinis conferta est, et vitiis urbs.
Urbibus in tutis munitior urbibus est arx.
Auro magnus honos. Auri pretium tamen est aes.
Longa dies operosa viro, sed temperies nox.
0900A Qua caret Aethiopum plaga, pervigil, irrequies gens.
Semper ubi aeterna vertigine clara nitet lux.

De Deis.

Sunt et coelicolum monosyllaba. Prima deum Fas,
Quae Themis est Graiis. Post hanc Rhea, quae Latiis Ops.
Tum Jovis et Consi germanus, Tartareus Dis.
Et soror et conjux fratris, regina deum, Vis.
Et qui quadrijugo curru pater invehitur Sol.
Quique truces belli motus ciet armipotens Mars:
Quem numquam pietas, numquam bona sollicitat Pax,
Nec cultor nemorum reticebere, Maenalide Pan,
Nec Genius domuum, Larunda progenitus Lar.
0900B Fluminibusque Italis praepollens sulfureus Nar.
Quaeque piat divum perjuria, nocticolor Styx.
Velivolique maris constrator Leuconotos Libs.
Et numquam in dubiis hominum bona destituens Spes.

De Cibis.

Nec nostros reticebo cibos, quos priscus habet mos,
Irritamenta quibus additur aequoreum sal.
Olim communis pecori cibus, atque homini glans.
Ante equidem campis quam spicea suppeteret frux.
Mox ador, atque adoris de polline pultificum far.
Instruxit mensas quo quondam Romulidum plebs.
Hinc cibus, hinc potus, cum dilueretur aqua puls.
0900C Est inter fruges morsu piper aequiparans git.
Et Pelusiaco de semine plana, teres lens.
Et duplici defensa putamine quinquegenus nux.
Quodque cibo et potu placitum, labor acer apum, mel.
Naturae liquor iste novae: cui summa natat fex.

De Historiis.

Solamen tibi, Phoebe, novum dedit Oebalius fios.
Flore alio reus est Narcissi morte sacer fons.
Caedis Adoneae mala gloria fulmineus sus.
Perjurum Lapitham Junonia ludificat nubs.
Ludit et Aeacidem Parnassia Delphicolae fors.
Treicium Libycum freta Cimmeriumque secat bos.
Non sine Hamadryadis fato cadit arborea trabs.
0900D Quo generata Venus Saturnia desecuit falx.
Sicca inter rupes Scythicas stetit alitibus crux.
Unde Prometheo de corpore sanguineus ros.
Adspergit cautes, et dira aconita creat cos.
Ibycus ut periit, vindex fuit altivolans grus.
Aeacidae ad tumulum mactata est Andromachae glos.
Carcere in Argivo Philopoemena lenta adiit mors.
Tertia opima dedit spoliatus Aremoricus Lars.
Sera venenato potu abstulit Annibalem nex.
Res Asiae quantas letho dedit immeritas fraus!
Ultrix flagravit de rupibus Euboicis fax.
Stat Jovis ad cyathum, generat quem Dardanius Tros.
Praepetibus pennis super aera vectus homo Cres.
0901A Intulit incestam tibi vim Philomela ferus Thrax.
Barbarus est Lydus, servus Geta, femineus Phryx.
Fallaces Ligures: nullo situs in pretio Car.
Vellera depectit nemoralia vestifluus Ser.
Nota in portentis Thebana tricorporibus Sphinx.
Nota et parvorum cunis muliebre secus Strix.

De vere primo.

Annus ab exortu cum floriparum reserat ver,
Cuncta vigent: nemus omne viret: nitet auricomum rus.
Et fusura umbras radicitus exigitur stirps.
Non denso ad terram lapsu glomerata fluit nix.
Florum spirat odor, Libani ceu montis honor thus.

Per interrogationem et responsionem.

Quis subit in poenam capitali judicio? vas.
0901B Quid si lis fuerit nummaria, quis dabitur? praes.
Quis Mirmilloni contenditur? aequimanus Thrax.
Inter virtutes quod nomen Mercurio? fur.
Thuribula, et paterae, quae tertia vasa deum? lanx.
Cincta mari quaenam tellus creat Hippocratem? Cos.
Grex magis, an regnum Minoida sollicitat? grex.
Quid praeter nubem Phaeacibus impositum? mons.
Dic, cessante cibo, somno quis opimior est? glis.
Tergora dic clypeis accommoda quae faciat? glus.
Sponte ablativi casus quis rectus erit? spons.
Quadrupes oscinibus quis jungitur auspiciis? mus.
Quid fluitat pelago, quod non natat in fluvio? pix.
Bissenas partes quis continet aequipares? as.
Tertia defuerit si portio, quod reliquum? bes.

0901C De litteris monosyllabis Graecis ac Latinis.

Dux elementorum studiis viget in Latiis Α.
Et suprema notis adscribitur Argolicis Ω.
Hta quod Aeolidum, quodque ε valeo hoc Latiare Ε.
Praesto, quod E Latium semper breve, Dorica vox Ε.
Hoc tereti argutoque sono negat Attica gens Ο.
Ω quod et Ο Graecum compensat Romula vox Ο.
Littera sum lotae similis, vox plena jubens, Ι.
Cecropiis ignota notis ferale sonans Υ.
Pythagorae bivium ramis pateo ambiguis Y.
Vocibus in Graiis numquam ultima conspicior Μ.
Zeta jacens, si surgat, erit nota, quae legitur Ν.
Maeandrum, flexusque vagos imitata vagor Ξ.
Dividuum Betae monosyllabon Italicum Β.
0901D Non formam, at vocem Deltae gero Romuleum Δ.
Hostilis quae forma jugi est, hanc efficiet Π.
Ausonium si P scribas, ero Cecropium Ρ.
Et Rho quod Graecum, mutabitur in Latium Ρ.
Malus ut antemnam fert vertice, sic ego sum Τ.
Spiritus hic, flatu tenuissima vivificans Η.
Haec tribus in Latio tantum addita nominibus Κ,
Praevaluit postquam Gammae vice functa prius C,
Atque aliam pro se titulo replicata dedit, Q.
Ansis cincta duabus erit cum Iota, leges Θ
In Latio numerus denarius, Argolicum Χ.
Haec gruis effigies Palamedica porrigitur Φ.
Cappa fui quondam Boeotia, nunc Latium Κ.
Furca, tricornigera specie, pene ultima sum Ψ.

0902A Grammaticomastiae.

Elogodaedalia strides modo qui nimium trux,
Frivola condemnas? nequaquam: cum pretio est merx,
Ennius ut memorat, replet te laetificum gau.
Livida mens hominum concretum felle coquat pus.
Dic, quid significent catalecta Maronis? in his al
Celtarum posuit, sequitur non lucidius tau.
Et quod germano mixtum male lethiferum min?
Imperium, litem, Venerem, cur una notet res?
Sitne peregrini vox nominis, an Latii fil?
Lintribus in geminis constratus ponto sit, an pons?
Bucolico sepes dixit Maro, cur Cicero seps?
Vox solita, et cunctis notissima, si memores, lac,
Cur condemnetur ratio, magis ut faciat lact?
0902B An Libyae ferale malum, sit Romula vox seps?
Si bonus est insons, contrarius, et reus est sons.
Dives opum cur nomen habet Jove de Stygio Dis?
Unde Rudinus ait, Divum domus altisonum coel?
Et cujus de more, quod adstruit, endo suam do?
Aut de fronde loquens, cur dicit populea frus?
Sed quo progredior? quae finis, quis modus et calx?
Indulge, Pacate, bonus, doctus, facilis vir.
Totum opus hoc sparsum, crinis velut Antiphilae; pax.