O B I T U M A L I C U I U S C O N I U G I S . 4-41

Ex QUIBUS COLLIGES:

I. Quum nulli ex coniugibus, vivente altero coniuge, facultas sit contrahendi aliud matrimonium ; de morte coniugis absentis constare debere ut alter matrimonium contrahere possit.

II. De morte coniugis absentis constare debere legitimis con- suetisque probationibus per documenta scilicet vel per testes fide dignos.

III. Si plena legitima probatio haberi non possit ex carentia documentorum vel testium, permitti locorum Ordinarii proce- dere per indicia, coniecturas et praesumptiones, quae pruden- tem iudicem movere valeant ad praesumendam mortem con- iugis absentis eamdemque iuridice declarandam, ut alter coniux licite legitimeque (1) contrahere aliud matrimonium possit.

( 1 ) Dixi, ut alter coniux licite legi- possit: legitime quidem ut coram Eccle- timeque contrahere aliud matrimonium sia, idest in foro externo, alterum matri

ponant de rationabili causa ipsius famae; an eam acceperint a maiori, et saniori parte populi, et an ipsi de eadem fama recte sentiant; nec sit dubium illam fuisse concitatam ab illis, in quo- rum commodum inquiritur.

» 9. Tandem, si opus fuerit, praetereunda non erit investiga- tio per publicas ephemerides, datis Directori omnibus necessariis personae indiciis, nisi ob speciales circumstantias saniori, ac pru- dentiori consilio aliter censeatur.

» 10. Haec omnia pro opportunitate casuum Sacra haec Con- gregatio diligenter expendere solet; cumque de re gravissima agatur, cunctis aequa lance libratis, atque insuper auditis plurium Theologorum, et iuris prudentum suffragiis, denique suum iudi- cium pronunciat, an de tali obitu satis constet, et nihil obstet quominus petenti transitus ad alias nuptias concedi possit.

» 11. Ex his omnibus Ecclesiastici Praesides certam desu- mere possunt normam quam in huiusmodi iudiciis sequantur. Quod si non obstantibus regulis hucusque notatis res adhuc in- certa et implexa illis videatur, ad Sanctam Sedem recurrere debebunt, actis omnibus cum ipso recursu transmissis, aut saltem diligenter expositis. »