INSTRUCTIO DE CLANDESTINA CONIUGIIS, 45 i

qui hanc doctrinam exhibens, affirmat eamdem esse apud omnes Canonum tractatores pervulgatam. Hic igitur state, hic haerete. Nempe in iis etiam regionibus, in quibus Tridentinum de Ma- trimonio Decretum promulgatum non est, si sponsus ac sponsa non maritali affectu, sed fornicario invicem coiverint, non ideo eorum sponsalia in verum Matrimonium transire coram Deo > ac propterea coram Deo, sive in Conscientiae foro, iisdem ere- ptam non esse facultatem ad alia transeundi vota, si se legitima occasio praecedentium sponsalium dissolvendorum obtulerit.

» Ceterum in forum externum ac iudiciale deducta si copula sit, possent iidem ab Ecclesiastico iudice legitimorum instar con- iugum haberi, atque idcirco quoad alter eorum vixerit a quovis alio Matrimonio prohiberi, quia est haec praesumptio iuris et de iure, id est certa omnino et indubitata contra quam non admit- titur probatio : et consequenter non audiretur sponsus asserens, se non cognovisse sponsam affectu maritali, vel animo contra hendi Matrimonium cum illa.

» Quae cum ita sint, septimo Dubio bac ratione S. C. re- spondendum censet, nempe. Si in praefatis Regionibus ubi pu- blicatum non fuit decretum S. Concilii Tridentini duo sponsi carnalem inter se deinde habeant copulam, eam tamen non ex affectu maritali, sed affectu illicito ac fornicario ; haec eorum copula minime transire facit praecedentia eorumdem sponsalia in verum Matrimonium coram Deo: seu in foro conscientiae li- beri manent atque poterunt, si praedicta eorum sponsalia ex aliqua legitima causa dissoluta fuerint, nuptias alias licite inire. Nihilominus si eorum copula, in foro externo et iudiciali, pro- betur, poterunt iidem ex praesumptione iuris et de iure, contra quam non admittitur probatio, per Ecclesiasticam potestatem adigi ad se se habendos tamquam veros coniuges, quibus , vi- vente consorte, quodvis connubium interdictum sit ex cap. 30. De Sponsalib. et Matrim.

» Sed gradus faciendus est ad alterum enodandum Dubium, quod octavum in serie propositorum est; scilicet quale consilium dandum Missionariis earum regionum circa modum servandum (praesertim in Sacramenti poenitentiae administratione) cum iis Fidelibus, qui, post sponsalia et copulam habitam cum muliere, nuptias publice cum alia contraxerunt, quas ipsi bona fide iu-