Index Rerum Et Sententiarum.

N. B. Duplex in hoc Indice adhibetur notatio arithmetica: prior, quae crassioribus characteribus respondet, textui continenter insertis, editionis Benedictinae columnas indicat, numeros posterior.

A

Aaron figura Christi, 861, 8. Cur terram repromissionis non introierit? 1245, 20.

Abel figura Christi, 862, 12. Et Ecclesiae populique Christiani, 185, 5. Cur Caino praeferatur, 187, 11. Cur sacrificium ejus Deo plus placuerit, 768, 7. Obtulit Deo non secunda sed prima, non exigua sed pinguia. 202, 402. Cur ille pastor, Cain vero operarius terrae legatur, 195, 24. Illi ambo duas sectas sibi compugnantes significabant, 184, 4. Per eos sapientiae humanae processus designatur, 187, 10.

Abnegatio. Ab eo deficit spiritus suus, et Christo adest, qui seipsum negat, ut illi adhaereat, 370, 47; 1104, 5.

Abominatio desolationis quae sit, 1507, 15. Quae secundum Judaeos, Ibid.

Abram cur, mutato nomine, vocatur Abraham, 292, 27. Eum votis suis Philosophia aequare non potuit, 282, 3. Ille disputationes Philosophorum divites facit, qui de ejus actu 2228 praecepta formarent sua, 322, 23. Quare Moyses eum nobis imitandum proposuerit, 281, 2.

Abrahami quanta devotio, in exsequendis mandatis Dei, 282, 3. Quanta ejus hospitalitas, 294, 32. Nonaginta novem annos cum processisset, puer cur dicatur, 298, 25. Quomodo Deus eum tentaverit, 304, 66 et seq. Tentatione Domini comprobatus est fidelis, 148, 9. Ducebatur plerumque falsa specie bonorum, sed non penitus inclinabatur, 315, 6. Num de ancilla filium suscipiens, adulterium commiserit, 209, 22 et seq. Tentatur ut fortis, incitatur ut fidelis, provocatur ut justus, 283, 3. Triumpho humilior factus est, 287, 16. Quoniam propter Deum contempsit omnia, recipit ab eo multiplicata omnia, 285, 9. Hoc quod pro magno inter Sapientum dicta celebratur ἕπου Θεῷ, id est, Sequere Deum, ipse perfecit, 283, 4.

Abraham a stellarum observatione demigrans Deum vidit, 317, 9. Quomodo viderit Dominum, 1267, 6. Dominus apparuit ei revelans sui corporis passionem, 307, 78. Perfectae 2229 in personis singulis Trinitati interiore mentis arcano deferebat, 197, 30. Quomodo prophetabat venturum justitiae Solem, 317, 11. Prophetavit quod ignorabat, 306, 71.

Abraham et David cur Matthaeus generis Christi auctores potissimum nominandos elegerit, 1316, 6 et seq. Congregationes gentium, et sacrosanctus Ecclesiae coetus oraculo divino Abrahae primo promissa sunt, ibid. Propago ejus diffusa est per haereditatem fidei, 289, 21. Qui sint semen Abrahae, et inter filios ejus recipiantur? 805, 61. Non solum credidit multitudinem populorum in Christum credentium, sed etiam coelestis gratiae splendorem, et resurrectionem vitae immortalis soboli Ecclesiae deferendam, 333, 48. Cur justi in Abrahae sinu requiescere legantur, 846, 11.

Absinthii herba cum oleo cocta qui ungitur, eum culices non tangunt.

Abstinentia ad paradisum revocavit, 538, 7.

Abstinentiae divitum ac pauperum elegans comparatio, 569, 16. Divites jejunant ut crimen admittant, 577, 44 et 45. Abstinentia in iis qui lustrale certamen subeunt, requiritur, 885, 1.

Abyssus multitudo et profundum aquarum dicitur, 19, 32.

Achab. Vide Avaritia.

Accipitres in proprios fetus inclementiae neutiquam accusandi, 103, 59.

Accolam inter et incolam, et advenam discrimen, 857, 36.

Accusator gravior unusquisque sui est, et inexcusabilem in se fert ipse sententiam, 959, 13. Ipsum te fugere tui accusatorem non potes, quem convenit propria conscientia, 977, 10. Non absurdum videtur, ut justus sit is qui se pro alio accuset, 1050, 21.

Actio et intentio quid sit, et quomodo differant, 1268, 8 et 9. Pro actibus hominis remunerationis est qualitas, 1481, 47.

Adam interpretatione latina homo dicitur, 979, 15. Ille extra paradisum factus, mulier vero intra paradisum, quid nos doceant, 153, 24. Adam in paradiso νοῦν terrenum interpretati sunt, 149, 11. Figuram accepit Christi, 1333, 49. Ille mens dicitur, Eva sensus, serpens delectatio, 313, 1. Serpentis typum accepit delectatio corporalis, mulier symbolum est sensus nostri, Adam mentis, 179, 73. Adam et Eva typus sunt animae et corporis, sicut Christi et Ecclesiae, 1352, 66.

Adam quomodo positus in paradiso operari et custodire, 154, 25. Quem soporem Deus in eum immiserit, 167, 50. Cur bestiae indomitae et volatilia coeli deducta sint ad eum, non autem pecora domita, 167, 49.

Adamum praevaricatorem an Deus bonus potuerit creare, 161, 40 et seq. An ei scientiam boni et mali recte interdixerit, 156, 30. Cur illi mandatum dederit, quod noverat minime servaturum, 160, 38 et seq.

Adamo quis cibus prohibitus, 163, 42. Praeceptum de non edendo de ligno scientiae boni et mali examinatur, 154, 26. Cur Deus Adae dixerit morte moriemini, et non simpliciter, moriemini, 163, 43. Quomodo qui mortem non gustaverat, mortem timere poterat, 155, 28 et 29. Unde mors ei acciderit, 159, 35 et seq.

Adam qua fraude dejectus, 738, 3; 753, 33. Triplex Adami peccatum, 1343, 33. De paradiso non descendisset, nisi delectatione deceptus esset, 418, 3. Superbiae peccato cecidit, 1046, 8. Scire voluit, quod scire non profuit, 1064, 24. Non sua culpa, sed vitio uxoris lapsus est, 174, 62. Cur serpens eum femineis magis illecebris, quam suis commisit venenis, 1163, 28. Gravius in paradiso cecidit, quam si cecidisset in terra, 776, 26.

Adam et Eva quomodo cognoverunt se esse nudos, 174, 63. Quomodo sibi succinctoria fecerint, et quid ea significent, 175, 64 et seq. Illos corporales de spiritalibus fecerat culpa commissa, 1108. 14.

Adam ut culpae reus num a Deo potuerit condemnari, 157, 31 et seq. Cur ante increpatur, quam mulier quae prior peccaverat? 177, 70. Discrimen inter ejus et serpentis condemnationem, 180, 75 et seq. Cur ante serpens damnetur, secundo mulier, tertio vir, 179. 73. Cur Deus post peccatum posuerit Adam contra paradisum, 168, 52. Ei non loci, sed morum mutatio naturae suae fecit exsilium, 1427, 73. De paradiso ejectus est, et in castellum relegatus, ut ageret poenitentiam, 787, 21. Castellum erat, in quo relegatus Adam perpetuo suae posteritatis haeredes stringebat exsilio, 1215, 23. V. Eva.

Adam cur illos inextricabiles laqueos incidit, quibus omnis ejus haereditas strangulatur, 1208, 47. Ejus culpa mors omnium est, 1352, 67. In illo fuimus omnes, et in illo omnes perierunt, 1467, 234. Ejecti eramus de paradiso Domini, ex quo Adam peccati sui conscius vultum Domini declinavit, 650, 32. V. Peccatum Originale.

Adami cum Christo comparatio, 1336, 7. Nos Adae ruina vacuavit, sed Christi replevit gratia, 953, 23. Mala Evae successio totum hominem devorabat: praeclara Christi haereditas 2230 totum hominem liberavit, 1155, 41. Nostro periculo Adam scientiae boni et mali famem solvit: nostro emolumento famem Christus suscepit, 1335, 6. In Adamo omne genus occidisset humanum, nisi Samaritanus descendens vulnera ejus acerba curasset, 1428, 73. Christus spolia, quae diabolus in Adam invaserat, vindicavit, 1241, 11. V. Christus.

Adolescentia sola est invalida viribus, infirma consiliis, vitio calens, fastidiosa monitoribus, illecebrosa deliciis, 633, 21 Adolescentiae nostrae motus fida senectutis statione placidantur, 188, 11. Adolescentes magis metu quam ratione revocantur a vitio, 504. 58.

Adriae caetera maria miscentur, 38, 13.

Advena in terra et peregrinus quis vere dici possit, 1003, 31.

Adversitas et tribulatio quaedam gratiae sunt, 1207, 40 et seq. Bonae sunt tribulationes quae sunt propriae justorum, qui non pro meritis suis, sed pro pietate eas sustinent, 925, 92. Omnia quae patiatur homo gravia in terra, non propter peccata sua eum perpeti, 653, 2; 657, 11 et seq. Non sine Dei judicio in tribulationes venimus, 1197, 8. Quid justo adversa, nisi exercitium fidei, insigne patientiae, eruditio gloriosa virtutis, confessio plena victoriae, 1146, 16. Cito fides inexercitata languescit, et crebris otiosa tentatur incommodis, 1111, 21. Tibi proficit, quod multi persecutores sunt, 1234, 43. Flagella justo remedia sunt salutis, 1112, 26.

Qui prosperorum cursu, et secundorum usurpatione ceciderunt, corriguntur adversis, 900, 30. Confidentiam non habemus in voluptatibus, habemus in passionibus, 1304, 70. In adversis beata vita est, etiamsi multis periculis inundetur, 454, 27 et seq. Afflictationes forti viro coronae sunt, invalido infirmitates, 319, 13. Qui in tribulatione non frangitur, et legem sequitur, beatus est, 754, 34. Eximia aliquorum exempla qui in adversis beati fuerunt, 473, 39 et seq. V. Martyres.

Haec prima virtus, ut non frangaris adversis, non extollaris secundis, 753, 31 et seq. Ille laudandus gubernator sui, qui secundis non extollitur, adversis non frangitur, 1070, 39. Justus neque dejiciatur adversis, neque extollatur secundis, 1244, 18. V. Prosperitas.

In adversis justus non frangitur, 1084, 17. Tunditur saecularium curarum fluctibus, sed non subruitur, 318, 11. Justi tentantur saecularibus afflictationibus, sed non alienantur a custodia praeceptorum coelestium, 320, 21. Dominus non frangi nos humilitate usque ad desperationem vult, sed usque ad correptionem, 1115, 5. Quisquis meliora sperat, numquam levioribus frangitur, 1045, 6.

Adversa quae putantur quare patienter ferenda, 685, 30. Quas Christus pro servulis suis suscipiebat passiones, nos pro Domino subeamus, 829, 32. Quando quatimur adversis, meditatio nobis in lege sit, 1122, 28. Fidelis miles non petit ut persecutiones quiescant, sed in persecutionibus se postulat adjuvari, 1110, 21. Cum animus urgetur adversis, tunc divinum implorat auxilium, 1086, 1. Deus adest suis justis semper, cum aliquibus feruntur adversis, et qua lege, 1243, 16. Justo semper bonus Deus etiam in adversis, 662, 3.

In angustiis justus magis Dominum grato benedicit affectu, 954, 25. Justum in adversis justitiam Dei laudare variis probatur exemplis, 1196, 6 et seq. Illud magnificum si subjectus injuriis, contumeliis, aegritudini, inopiae, judicium Dei laudes, 1098, 33. Magnum si tunc adhaereas Christo quando te procella aliqua conturbat, 1054, 34.

Desolationem sequitur humilitas, humilitatem patientia, patientiam probatio, probationem consolatio, 1087, 4. Quanto majores tribulationes fuerint, tanto uberior consolatio reservatur, 1099, 36. Unum solatii genus in aerumna est culpa vacare, 629, 10. Nihil prosunt flagella post mortem, 665, 8. In hac vita nec prospera permanent, nec adversa diuturna sunt, 748, 24. V. Persecutio et Tribulatio.

Adversariis fidem promissam esse servandam, 687, 36. Nemo gravior domestico adversario, nemo nocentior hoste eo cui coelestis substantiae potentia suffragatur, 885. 1. Ante de occultis pectoris tui atque secretis exterminandum adversarium, 928, 4.

Adulterium grave est, et naturae injuria, 87, 19. Barbarus agnoscit crimen adulterii esse sibi cavendum, 258, 8. Quidquid in eam quae non sit legitima uxer commissum fuerit, adulterii damnatur crimine, 291, 25. Quam severe Deus adulterium puniat, 284, 7; 302, 59 et 60 In brutis adulteria naturae ab hominibus procurata arguuntur, 82, 9.

Adulterae tria spicula sunt, oculi, verba, interpellandi assiduitas, 492, 23.

Aegyptii feminas aeque ac masculos circumcidebant, 348, 78.

Aemulationem in bono legimus et in malo, 778, 4 et seq Aemulus pro obliquo et invido ponitur in Scriptura, 781 2231 71. Subaemulatio astutiam habet, aemulatio simplicitatem, 781, 10.

Aenon dicitur oculus suppliciorum, 816, 3.

Aequinoctium VIII, ut Romani, vel ut alii putant, V kal. April. 253, 60.

Ἀὴρ Graeco nomine ver Latine dicitur, 263, 84.

An aer lunae exortu mutari soleat, 76, 30.

Aetas omnis munifica Christo est, 1293, 36. Vigor animi infirmitatem excludit aetatis, 801, 52.

Aethiopia abjecta et vilis latina interpretatione signatur, 151, 16.

Affectus hominum quamvis sancti sint, saepe mutantur, 1119, 18. Omnis potentia hominis in affectu est, 1060, 15. Errat oculus, ubi errat affectus, 406, 40.

Acar dicitur habitatio, et cur, 345, 72. Et advena, atque accola, 194, 23.

Agniculus multis licet versetur in millibus ovium, vocem matris agnoscit, et illa filii, 122, 25.

Agnus Paschalis figura erat Christi, 297, 40. Parentes nostri agnum manducantes quid figurarent, 902, 36.

Agri pleni pulchritudo describitur, 46, 36.

Agricolam esse aliud est, aliud operatorem terrae, 271, 107.

Ain littera, id est, oculus, sive fons, 1170, 1.

Alanorum bella, 1506, 10.

Albanus lacus fluctibus non miscetur, 39, 16.

Alea suas habet leges, quas fori jura non solvant, 603, 38.

Allegoria est cum aliud geritur, et aliud figuratur, 292, 28.

Alleluia, hoc est, laus Dei, 973, 3.

Aleph prima littera, cujus interpretatio, doctrina est, 973, 1.

Allio homines delectantur, 123, 28. Sumendum est pro medicamento, non pro cibo, ibid.

Amara non inferuntur a Deo, ut noceant, sed ut corrigant, 1084, 16.

Amari se exigit qui omnes amat, 1032, 45. Morale est ut quos diligimus, eos videamus, prae caeteris, 503, 56. Amoris aculei cito corda compungunt, nisi desiderii frena laxentur, 503, 37. V. Charitas et Dilectio.

Ambitiosus qui terrena maximi facit adorare videtur diabolum, 192, 16. Saepe quos vitia nulla delectant, facit ambitio criminosos, 1340, 31. Quo remedio telum ambitionis obtundatur, 1343, 34.

Ambrosii Sacerdotii natalis dies quotannis celebratus, 1489, 73. Gaudebat justos diu vivere, eosque mori dolebat, 211, 12. Plurima de Eliae gestis frequenti diversorum librorum sermone digessit, 537, 5. Non probandi ingenii sui gratia, sed populi sui instruendi causa laborem tractandi suscepit, 35, 7.

Amen cur saepius in Johannis Evangelio repetitum, 882, 36. Haec est symphonia quando in Ecclesia Psalmus respondetur, amen dicitur, 1468, 238.

Amiantus nullo facilis igne consumi, 541, 19.

Aminadab significatur pater beneplaciti, 993, 33.

Amygdalis quomodo medicentur agricolae, ut ex amaris fiant dulces, 55, 56.

Ἀμφίσκιοι qui sint, 73, 23.

Ananias mentitus est sibi, qui potuit minus offerre sine fraude, 769, 9. Morti addictus aeternae, universos ad fidei studium justo terrore composuit, 1197, 7.

Angelorum natura divinior expers manet injuriae corporalis, 1440, 126. Angeli sine zelo nihil sunt, et substantiae suae amittunt praerogativam, 1199, 14. Etsi aliquando coeperunt, erant tamen jam quando hic mundus est factus, 9, 17. Laudant Dominum ante ipsum mundi initium, 737, 2.

Angelorum mirablis potestas, 300, 53. Deus eis tantum tribuit, ut vivificandi habeant potestatem, 1356, 79. Quam citius concepto renuntiat peccato, qui Angelorum plena esse omnia considerat, 976, 9. Non est in potestate nostra videre angelum, sed in potestate illius est apparere, 1275, 26.

Angeli custodes boni sunt, 1055, 36. Illos mittit Dominus ad defensionem eorum qui haeredes futuri sunt promissorum coelestium, 976, 9. Unusquisque angelorum aut affectare patrocinium, aut vereri debet offensam, 1462, 210.

Angeli aliter quam homines egent misericordia Dei, 1066, 29; 1077, 58. Archangelus ipse a peccato non potuit abstinere, 1352, 76. Quo errore angeli de sua virtute et gratia dejecti, 677, 4. Leve vitium in angelo judicio graviore censetur, 1066, 29. Laus Jobi inferioris substantiae, condemnatio est angeli, qui de statu superiore dejectus est, 824, 21. Quam inanis pompa jactantiae angelicae, 770, 11.

Angeli mali et diabolus in quo loco sint, 1077, 58. Terrenis capti detinentur illecebris, 1078, 58. Ad commune jus indulgentiae Dei, remissionemque peccatorum non pertinent, 1077, 58. V. Diabolus.

Anima hominis quid sit, 266, 92. Qualis sit, 357, 4. Aristoteles 2232 ἐντελέχειαν esse dixit, 266, 92. Critias et ejus discipuli sanguinem esse dixerunt, ibid. Multi Philosophi ignem esse voluerunt, ibid. Fabulas philosophorum esse animas hominum pariter ac bestiarum esse communes, 408, 45. Secundum physiologos appellatur terra, 323, 26.

Anima non de luto, non de terra, opus est magnificum Dei generatione inspiratum, 1089, 10. Non est corporea, 405, 38. Incorporea, immaterialis et admirabilis est, 1091, 15 et seq. Dogma de incorruptione animae astruitur, 222, 36 et seq.; 405, 38, 41 et seq.

Anima melior hominis portio, 127, 39. In hac totus est, 129, 43, etc. Nomine hominis nuncupatur, 130, 45. Ad imaginem Dei est: corpus autem ad speciem bestiarum, 129, 42, 43 et seq.; 760, 48.

Anima ibi vivit, ubi nihil mortale, nihil infirmum amicta sit, nihil debitum poenae, 1253, 24. Alitur animus cognitione rerum, 1446, 148. Non aliud est quidquam quod vivere faciat rationabilem animam, quam alloquium Dei, 1045, 7. Quaedam videntur ejus esse aetates, 1041, 30. Quae sint ejus primitiae, 205, 1.

Animae in corpore tres affectiones sunt, rationabilis, concupiscibilis, irascibilis, 1444, 139. Irrationabile septem in partes dividitur, 242, 40. Quatuor motus, et qui sint, 335, 54. Majores aestus, fervoresque sunt animorum quam corporum, 1209, 1.

Animae gressus, ejus sunt profectus, 1137, 14. Quomodo dirigendi, 1144, 12. Primus ejus processus explicatur, 359, 8 et seq. Et secundus, 360, 11 et seq. Et tertius, 367, 38 et seq. Et quartus, 371, 50 et seq.

Animae pulchritudo et gratia quae sit, 231, 10; 382, 78; et 1188, 15. Et fortitudo, 216, 22. Et magnitudo, 1276, 31. Verbum Dei inscribit in anima vel naturae dona vel gratiae, 902, 80.

Anima cum sexum non habeat, utriusque sexus munera repraesentat, nubit, concipit, parit, 204, 47. Anima justi sponsa est Verbi, 1035, 8. Qualis animae sponsus, 1361, 24. Nemo est qui copulam vel animae et Spiritus, vel Christi et Ecclesiae non beatam putet, 1256, 36. Christo sponso quid potest placere nisi pax animi, puritas cordis, charitas mentis? 1361, 23. Qui sint ejus partus, et quam mature producendi? 205, 1.

Anima quanto majore desiderio cupit adhaerere Christo, tanto magis deficit, 1104, 4. Talis debet esse quae Verbum est receptura, ut moriatur mundo, et consepeliatur Christo, 373, 53. Cum adhaeret bono invisibili et immortali Deo fit illius similis, 406, 41. Divinis intendit, terrena refugit, 358, 6. Contemnit visibilia et sensibilia, ascendit ad aeterna, 360, 11.

Animae justorum aquilis comparantur, 1484, 55. Anima currus est qui equos bonos vel malos habet, 378, 65. Currus est Dei, 993, 34. Unde Philosophi curulia animarum certamina in suis libris expresserint, 379, 67. Virtutum ea ornata floribus hortus est, vel in se paradisum habet germinantem, 398, 19. Civitas est munita per Christum, obsessa per diabolum, 131, 49. Murus est et quomodo, 1256, 37.

In Anima hominis duae sectae, 184, 4. Ex ea bonum et malum, ibid. Quam divisionem suarum patiatur portionum? 337, 57. Gemina ejus nudatio, 272, 112 et 113. Quae sit aerugo ejus? 1270, 14. Tabescit quando peccatum minuitur; incrassatur cum peccata cumulantur, et quam ob causam, 856, 34. Mors illius irrepit sceleris effectu, tentante diabolo, carne suadente, 1357, 63. Cum semel adhaeserit cupiditatibus, difficile in altum potest, unde descendit, sine Dei furore revolare, 1352, 65. Cavendum ne agglutinetur huic corpori, 406, 40. Non fiat anima nostra caro, sed magis caro nostra fiat anima, 1011, 7. Numquam a corpore vinceretur, nisi prius a diabolo tentaretur, 1351, 62. Carnes animae sunt carnales cogitationes, 1168, 37.

Anima quomodo sanetur, 252, 59. Quomodo peccatum declinet atque abdicet, 1445, 144 et seq. Licet dissensio carnis et animae per praevaricationem primi hominis in naturam se verterit; tamen per crucem Salvatoris in societatis concordiam congruerunt, 1444, 141.

Animae in Scriptura ponuntur pro manibus et pro hominibus, 871, 11.

Anna talis inducitur, ut digna plane fuisse credatur, quae Redemptorem omnium venisse nuntiaret, 1301, 62.

Annus solaris quis? 74, 24. Lunaris secundum Hebraeos et Romanos quis? 74, 24. Quo mense incipiat, 253, 60; 258, 71. Plures quam sex millia anni computantur a mundi constitutione, 1412, 7.

Anserum excubiae Romana Capitolia a Gallo hoste servarunt, 97, 44.

Antichristus futurus ex tribu Dan, 523, 32. Ex abysso ascendit, ut adversus Eliam, Enoch, atque Joannem praeliaretur, 930, 10. Arius, aut Sabellius, immo omnes sunt Antichristi qui prava nos interpretatione seducunt, 1508, 21. Ubi Antichristus, ibi dies dimidii, 888, 8. Judaei in cum 2233 credituri sunt, 896, 19.

Apelles auctor ex quo plerique in Scripturam sacram quaestiones proponebant, 155, 28.

Apum mirabilis natura in prolis generatione, constructione favorum, collectione mellis, regis institutione ac fide erga illum, 106, 67 et seq. Earum cantus, 109, 76. Superfusae oleo necantur, aceto reviviscunt, ibid.

Apollinaristae arguuntur qui dicunt Christum corpus, non animam suscepisse, 868, 26.

Apollo Pythius non fuit auctor sententiae, Nosce te ipsum, sed ex Moyse desumpta, 986, 13.

Apostoli praestantiora, et actuosa sunt membra Christi, 948, 10. Cur Christus non sapientes aliquos, non divites, non nobiles, sed peccatores et publicanos elegerit, 1366, 44. Christus eos misit ad seminandum fidem, qui non cogerent, sed docerent: nec potestates exercerent, sed doctrinam humilitatis attollerent, 1424, 59. Praelia intestina Romanorum sedata, eo profecerunt, ut per totum orbem Apostoli mitterentur, 934, 21. Christi censores sunt quibus acquisitus est orbis, 1293, 36. Columnae sunt Ecclesiae, 1030, 38. In iis fuisse merita prophetarum, 1417, 27. Non solum secundum corpus viderunt Dominum, sed etiam secundum Verbum, 1267, 5. Boni flores sunt qui diversorum scriptorum atque operum suorum fuderunt odorem, 1040, 25. Apostolos quos Dominus ab omni peccatorum labe mundavit, macula nulla postea fuscavit, 520, 25. Dominus quod ante erat judicii sui, eis dedit peccata remittendi aequitate solvenda, ne cito solvenda diu ligata manerent, 858, 37. Cur non in suo, sed in Christi nomine daemoniis imperabant, 1341, 26. Cur apostolica instrumenta piscandi retia sint, 1354, 72. Apostoli horae sunt, Christus dies, 1464, 222.

Apparere quis dicatur, 1274, 24.

Aqua dividitur in tres species, mare, fluvios, lacus, 336, 55. Aquarum congregatio quomodo fieri potuerit, 35, 8 et seq. Quo omnis earum redundantia derivata est, 39, 14 et 15. Quomodo super coelos esse possint, 26, 9 et seq. Aquae mira diversitas, 57, 62. Congregari, timere, et fugere novit, quando Deus praecipit, 33, 1 et 2. Aquarum commendatio, 1514, 48.

Aquila an fetus suos alat, 104, 60. Quomodo eosdem probet, ibid. et 1212, 13.

Aquila et Symmachus qui unitatem Patris et Filii videre non potuerunt, eam aliquoties in sermone confessi sunt, 155, 27.

Arborum ortus, 51, 47 Diversitas, fecunditas, aetas, sexus, 54, 54; 61, 71. Utilitates, 59, 65. Lacrymae earum quantum inter se discrepent, 58, 63.

Arca Noe cum arca foederis comparatur, 234, 16. In ejus aedificatione descriptam humani figuram corporis, 232, 13; 248, 50.

Arcum suum cur Deus posuerit in nube, 790, 27.

Animalia propter hominem, alia propter utilitatem, alia delectationis gratia, alia voluptatis, 239, 33. Noxia in terris, in aquis innoxia sunt, 81, 6. V. Bestiae.

Ardea imbres formidans supra nubes volat, 97, 43.

Arida significat aliquam terrarum speciem, et qualem, 39, 17. Cur terra vocata sit arida? 40, 19.

Aries cur aeri comparetur, 334, 50. Figura est Verbi divini, 335, 52. Immolatus ab Abrahamo figura fuit Christi, 307, 77.

Ariminensi in concilio perfidae praevaricationis auctores, dum imperatoris gratiam sequuntur, Dei gratiam perdiderunt, 1372, 71.

Aristotelis sententia de narratoribus superfluis, 1110, 19. Duo principia rerum ponit, materiam et speciem, et tertium cum iis quod operatorium dicitur, 2, 2. Quid de mundi aeternitate senserit, 2, 3. V. Ariani.

Arius tinea est, et quam ob causam, 1207, 13. Quem martyres oblatione sanguinis Dei filium fatebantur, huic Ariani quaestionem generis inferebant, 1294, 37. Dum unum a consortio divinae operationis excludunt, plures inferunt, et praerogativam quam filio negant, servulis donant, 128, 40. Quod negant Christo, Antichristo non negabunt, 1509, 21. Eos in perfidiam ivisse cognoscimus, dum reliquerunt Apostolum, sequuntur Aristotelem, 1249, 10. Non multum a Judaeis differunt, 715, 26. In Manichaeorum assertionem perveniunt, 732, 70 et seq. Contra eos probatur filii divinitas, 1314, 95. Animam suam humiliant et dejiciunt, 847, 12. Regali subuixi potentia minantur acerba supplicia, nisi eis templum tradatur, 786, 19. Societatem regalis potentiae affectant, ut militaribus armis impugnent Ecclesiae veritatem, 1474, 17.

Arma. Infirmos tela sua vulnerant, nec potest bene uti armis, qui ea ferre non noverit, 1334, 50.

Armenii et Gothi praedicationi evangelicae crediderunt, 1507, 14.

Arrogantiae ruina mala est, 1005, 35. Didicisti humilitatem 2234 magis sequi quam arrogantiam, sedulitatem affectare quam potestatem, 196, 27. V. Divites et Superbia.

Arteriarum initium et insiti caloris cor esse plerique arbitrantur, 137, 61. Arteria minus habet sanguinis, multo amplius spiritus, 266, 92.

Artium aliae sunt actuosae, aliae theoreticae, 9, 17.

Arundini et calamo quinam comparentur, 1380, 104.

Ἄσκιοι qui sint? 73, 23.

Aser interpretatione Latina significat divitias, 524, 38. Benedictio ejus explicatur, ibid.

Asinus piger quid nos doceat, 117, 11.

In asina figuratur populus gentilium, nunc Christo subditus, 305, 71; 1296, 43.

Assyrii, hoc est, dirigentes, 151, 17.

Astutia timet omnia, nec se consiliis suis credit, 963, 21. Spiritalis esse debet, quae servet salutem, dolum nesciat, 781, 10.

Athletarum diversa certamina et nomina, 801, 55. Qui vocentur pueri, ephebi, et viri? 800, 52. Iis abstinentia necessaria, 885, 1. Athleta bonus membra sua monstrat, ut conversationis suae approbet disciplinam, 1228, 21. Ultimo die sortem coronae habet, 113, 1. Quandonam in certamine victus habeatur, 799, 51. Illius casus proprie ruina appellatur, ibid. Ambrosius puer athletam vidit, qui cum elisisset adversarium, frontem ei percussit calcaneo, quod signum fuit eo quod insultaverit ei, 876, 24.

Athleta Dei exercetur, et probatur adversis, 284, 16. Athletae sumus et impellimur: alii ruunt, et plerique eliduntur, 800, 51.

Atomorum validiorum complexionem causam perseverantiae jugis non praestare, 4, 7.

Audiendi officium omnium est firmamentum, 1158, 3. Tacendum est quando paratum non invenis auditorem, 916, 70.

Augusto Romanum imperium taedio bellorum civilium delatum est, 934, 21.

Aures cur exstantiores; et sinuatio interiorum, 138, 62; 235, 19. Earum ut necessarius usus, ita decora species, 235, 19.

Aurum non tam sua gratia, quam hominum poena commendat, 581, 55. V. Avaritia.

Avaritia possessionum jura, quae Deus omnibus voluerat esse communia, distribuit, 1064, 22. Refugit consortium plurimorum, 99, 47. Magna illecebra delinquendi est rerum affluentia secundarum: in superbiam extollit, oblivionem auctoris infundit, 659, 16. Quomodo laqueus in auro, viscus in argento, nexus in praedio, clavus est in amore, 397, 16. Auri cupiditatem materiam esse perfidiae, et avaritiae studio sacrilegia solere generari, 681, 16. Fidem frangit, nec tenet verborum simplicitatem, 755, 37. Verum est causam inopiae nostrae avaritiam videri, 1439, 124. Vanum est profluvium, 576, 42.

Avaritia hominum quanta sit, 90, 26. Arguitur, 92, 30. Invidia opum terras facit intutas, et ad latrocinium plurimos excitat, 557, 70. Inexplebilis mercatorum avaritia arguitur, 557, 70 et seq. Quam male crebra naufragia accusent, ibid. Inflammatur lucro avaritia, non exstinguitur, 567, 4. Quo plura abstulerit, eo magis inopem se esse credit, 193, 21. Nullus rapiendi modus, ubi nulla mensura cupiendi, ibid. Non minorem febrem amoris esse quam laboris: febris nostra avaritia est, febris nostra libido, 1351, 63. Vanum est carnalis cupiditatis incendium, 852, 23. Cur malus avaritiae languor, 750, 28. Ipsi rapina sub dita est, 1183, 45. In historia Achab et Jezabel avaritia divitum describitur, 576, 42. V. Divitiae.

Avari bona non sunt vera bona, 951, 17. Nescit bona nisi ea quae quaestuosa sunt, nominare, 574, 36. Sterilitas illi soli est quaestuosa, 574, 35. Avaris lucrum omne ad virtutem dispendium est, ad cupiditatem incendium, 89, 23. Quomodo quod putamus lucrum esse pecuniae, damnum sit animae, 1026, 26. Pecunia vendunt Christum, qui pluris eam ducunt quam religionem, 880, 32. Rarus qui legem Dei auro et argento praeferat, 1085, 21.

Avarum divitem quam juste Deus puniat, 578, 48. Dum plus volumus, etiam quod minus est amittimus, 1147, 21. Toto mundo eget, cujus non capit mundus cupiditates, 579, 50. Quantacumque spatia domus suae porrexerit, clauditur angustis opinionis suae finibus, 1042, 33. Custos est, non Dominus facultatum suarum, qui eas terrae infodit, 582, 58. Quid miserius quam ut custodia torqueat, quarum abundantia nihil prosit, 391, 4. Alios devorans, et ipse ab aliis devoratur, 84, 13 et 14. Oculi tui non lupi oculi sint, et insidiantis ad praedam, 1171, 8. Quomodo servus et mendicus omnis avarus, 490, 20. Cave ne cor tuum terrae vivus infodias, 466, 23. Quid aliud nisi metallum est mens avari, 661, 21. Omnes cupidi, omnes avari Giezi lepram cum suis divitiis possident, 1349, 54. V. Divites.

Avernum mare, 39, 15.

2235 Avium varia genera describuntur, 98, 47 et 48. Diversi pedes, et cur? 108, 74. Cur nulli pedum officio careant, 98, 46. Piscium cum avibus cognatio, 98, 45.

B

Babylon, hoc est, confusio, 278, 128.

Balneum. Romae olun cum parentibus filii et maxime puberes non lavabant, 274, 116.

Barrabas patris filius latine dicitur, 1526, 102.

Basiliscus quodcumque prior viderit animal fertur occidere: si hominis fuerit praeventus aspectu, interficitur, 1095, 24.

Baptismus Joannis oculus supplicationum est: baptismus Christi oculus gratiarum, 816, 3. Inter utrumque baptismum quodnam discrimen, 1175, 19, et 1307, 79. Aqua Joannes baptizabat, Christus Spiritu, 1535, 140.

Baptizatus est Dominus non mundari volens, sed mundare aquas, ut baptismatis jus haberent, 1308, 83. Aqua incipit prima, et complet mysteria, 1514, 48. Non ante altaris sacramenta quam baptismus, 1533, 135.

Baptizatus diabolo et operibus ejus abrenuntiat, 7, 14. Renuntiat et mundo, 1502, 36. Justificat Deum, quia peccata propria confitetur, 1204, 30. In baptismate est confessio et venia peccatorum, 1348, 3.

Baptizatus in Jordanem nudus descendit, 966, 32. Descendit etiam in mortem Christi, et in resurrectionem ejus ascendit, 819, 10.

Baptizatus licet toto corpore, postea tamen esca spiritali potuque mundatur, 1178, 29. Non offert sacrificium, nisi octavum ingrediatur diem, 972, 2. Servanda vestis qua nos sacro Dominus emergentes fonte vestivit, 1361, 25.

Baptisma Ecclesiae unum est, quo necesse est baptizari Catechumenos, 997, 14. Fit per sacerdotes Ecclesiae, ibid., 15. Cuilibet aetati conferendum, 349, 81. Nec umquam iterari debet, 1491, 78.

Quid per baptismatis sacramentum Christus operetur, 806, 63. In eo justitia omnis impletur, 689, 44, et 980, 17. Peccatum abluitur, 42, 23; 210, 10; 561, 83; 1031, 42, et 1476, 24. Aqua enim corpus abluente, Spiritu animae peccata mundantur, 1307, 79. Etiam in ipso fonte sanctificatio divinitatis aspirat, 1307, 79. Homo septiformem accipit spiritum, 652, 36. Arguuntur qui baptismo initiari differunt, 561, 83 et seq.; 1464, 221.

Mare rubrum, fuit figura baptismatis, 689, 43. Item Jordanis fluminis conversio, 1278, 37. Hujus quoque typum demonstravit Elias, 562, 48.

Baptismus passionis est, quo unusquisque sanguine suo mundatur, 997, 14. Quis baptizetur in lacte, 1176, 21. V. Sacramenta.

Bathuel sapientia dicitur: interpretatione autem Latina, filia Dei significatur, 426, 20.

Beatitudinem non in divitiis, non in potestatibus et honoribus, non in nobilitate generis aut decore aut pulcritudine, nec in corporis salubritate positam esse, 743, 15. Hic eam non magnam, non veram inveniri, 1166, 30. Ea enim potiora quae futura sunt, 1152, 33. Aristotelis et Peripateticorum, ac Pythagoricum dogma de beatitudine prius ab Abrahamo agnitum, 345, 70. Quod perfectum, beatum, 456, 34.

Beatitudo omnis a Deo est, 1028, 32. Sita est in sola possessione veri et boni, 455, 32; 1058, 7. Beatitudo aeternae vitae describitur, 411, 52 et seq. Quis Deum videat, 787, 21. Etsi multa bona, una tamen est vita aeterna, 1342, 30. In beatitudine perfecta omnia, 410, 49.

Beatitudinem vitae aeternae cur Christus proposuerit, 742, 13. Item cur diversa praemia, 1224, 9. Quae sint animarum post mortem habitacula usque ad ultimam judicii diem, 407, 45 et seq. Quo ordine digesta sit earum laetitia, 408, 48. In resurrectione nos in simplicis creaturae gratiam transfigurabimur, 1458, 194. Retributio, regnum coelorum et paradisi est incolatus, 1157, 46. Non meritis nostris adscribenda ejus acquisitio, 1166, 30.

Nulla Dei regno infirma aetas, 1462, 213. Nullus etiam sexus, 743, 14. Nemini intercluditur, nisi ei quem suae professio vocis excluserit, 1459, 200. Debilitas beatitudinem impedire non potest, 472, 34. Latro minister diaboli, eo pervenit, unde ipse dejectus est, 864, 17. Difficile videtur hominibus, ut spem periculis emant, damnoque praesentium futurae lucrum mercentur aetatis, 1421, 1. Quemadmodum regnum coeleste rapiatur, 1382, 112 et seq.

Cur quatuor tantum beatitudines sanctus Lucas Dominicas posuit, octo vero sanctus Matthaeus, 1367, 49; 1370, 62.

Bellatoris virtus difficilioribus locis est necessaria, 229, 5. Certamina bellorum insaniae sunt falsae, 866, 4.

Benacus lacus fluctibus non miscetur, 39, 16.

Benedictio pro maledicto vocatur, 578, 46.

2236 Benedictio est sanctificationis et gratiarum votiva collatio, 515, 7.

Cum Sacerdos benedicit, populus respondet Amen, et quare, 882, 36.

Beneficia nostra non vulganda, sed premenda, 1356, 5. In beneficio pari potior est, qui prior coepit, 230, 6; 1373, 74.

Beneficia divina plena semper et redundantia sunt, 1276, 29. Non dormientibus, sed observantibus deferuntur, 1347, 49.

Benjamin typus Pauli Apostoli. 530, 57 et seq.; 1038, 17. Ejusdem benedictio exponitur, 530, 57 et seq.

Bersabee filia sabbati, aut filia plena, vel puteus dicitur juramenti, 726, 51. Cur in generationibus Domini non praetermissa sit, 1328, 39.

Bestiis aliis cur Deus colla breviora, aliis longiora formaverit, 124, 30. Earum pluribus cur cornua concessit, 893, 15. Solo norunt odore noxia et profutura discernere, 120, 21. Nesciunt odia novercalia, 121, 22. V. Animalia.

Beth littera confusio declaratur, 981, 1.

Bethel, id est, domus Dei, 284, 6.

Bitumen vehementis ad constringendum naturae est, 234, 14.

Boni natura quaenam sit, 376, 60. Quod malum non est, illud etiam bonum, 389, 1. Ordo bonorum quis? 327, 33.

Unde philosophi bonum illud transtulerint, quod summum asserunt, 412, 55. Unde Epicurei traxerint summum bonum voluptatem esse, 351, 85. Iidem refelluntur, 314, 3.

Deus solus summum est bonum, 382, 78 et 79. Quod vere bonum, illud incorruptibile est, 314, 3.

Id quod bonum est naturaliter nobis intelligimus esse praeceptum, 161, 39. Quae bona sunt Spiritu Dei vivi scribuntur, quae autem vitiosa graphio ferreo, 731, 66. Quod bonum et faciendum, consonans est et adhaerens: quod vero turpe hoc dissonans, 154, 26. Bonum nostrum, non ex necessitate sit, non cum moerore atque moestitia, sed voluntarium, 1243, 36.

Quidquid nobis boni accidit, illud Dei justitiae deputemus, 183, 2; 1075, 52. Deus operatur quod bonum est, non quod malum; gloriam operatur, poenam relinquit, 179, 74. Divinum est quod bona promittantur, nostrum quod mutantur, 230, 6.

In Boni operatione remuneratio est, 744, 17. Multa in hoc saeculo bona esse et jucunda videntur, quae non sunt, 1080, 6. Bono viro ex sententia cujusdam philosophi quatuor inesse debent, et quae illa, 325, 29.

Bonitas fructus est Spiritus sancti, 782, 12. Nulla querela est ubi et mentis bonitas concordat et facti, 1272, 19.

Bonitas popularis abundat aliis, sibi restrictior, 1261, 2.

Boves impendente pluvia ad praesepia se tenere noverunt; naturali sensu serenitatem colligentes, foras spectant, 120, 20.

Buxus elementorum apicibus utilis exprimendis, 54, 53.

C

Cadavera mortuorum olim facibus ardere consueverant, 833, 41.

Caesar Pompeium Magnum, et juniorem debellavit, 934, 21.

Caesaries reverenda in senibus, veneranda in Sacerdotibus, terribilis in bellatoribus, decora in adolescentibus, compta in mulieribus, dulcis in pueris, 135, 56. Utilitas ejus et decus, 235, 21.

Cain dictus est acquisitio, et cur, 184. 3. Duplex defectus in ejus sacrificio, 195, 25 et seq. Alter defectus, 214, 18. Justitia defuit, 216, 21. Cur idem campum sterilem parricidio elegerit, 218, 26. Cur illum Deus interrogaverit ubi esset frater ejus, 218, 17 et seq. Cur signum acceperit, ut eum nemo occideret, 769, 7. Cur in illum continuo non vindicatum, 223, 38. Cur remissus sit sine praescripto poenae, 177, 71. Ei longaevitas indulta, vindicta fuit, 222, 37. A quo timeret occidi, 221, 33. Cain parricidalis figura fuit Synagogae populique Judaeorum, 185, 5.

Calceamenta de corio animalis mortui confici solent, 1423, 57.

Calices duo, unus mortis, alter vitae, 822, 17.

Calumnia gravior, tentatio levior, 1190, 24 et seq.

Adversus calumniantes et peccatores justus suo judicio contentus est: meritorum autem suorum judicium Christo reservat, 847, 13. Cur turbari non debeant, qui falsis criminibus appetuntur, 493, 27.

Cancri astutia ad capiendum ostreum, 88, 22.

Canis, rationis expers, sentiendi sagacitate vim sibi rationis adsciscit, 221, 23. Canis sanguine, omnis ferarum morbus curatur, 123, 26. Canes ad relationem gratiae humanum 2237 erudiunt affectum, 119, 17. Antiochiae canis militem qui Dominum suum necaverat, indicavit, 122, 24. Canum origines qui recensere solent, arguuntur, 580, 54.

Cantica Cantic. triplicem sapientiam continent, moralem, naturalem et mysticam, 365, 27 et seq.

Duo cantica Moysis quantum libros ejus illustrent, 739, 5.

Cantores cur sibi Salomon constituerit, 1052, 26.

Cantus Ecclesiae, 34, 5. Virorum, mulierum, virginum, parvulorum, 42, 23; 741, 9.

Cantibus aut fidibus certantes ultimo die habent sortem coronae, 118, 1.

Canere intus quid? 742, 12.

Cantico delectatur Deus non solum laudari, sed etiam reconciliari, 739, 5.

Caph littera significat curvati sunt, 1103, 7.

Caprae unde nomen, 334, 50. Capris et ovibus cibus medicina est, 48, 40. Armata venenis tela sentientes, herbis vulneri remedium adhibent, ibid.

Caprea dictamno excludit sagittas de vulnere, 123, 26. Capreae agrestis sanguine sibi medetur leopardus, 123, 26. Allium fugit, ibid., 28.

Captivitas haec est vere dolenda quae aeternae spei libertate privata videtur, 1172, 9.

Caput, membrorum omnium praestantissimum esse demonstratur, 135, 55 et seq.; 234, 17; 236, 23. Ex eo ductus venarum, meatusque spiritus, sanguinis vires in totius corporis partes derivantur, 1221, 1. Capitis ossa cur densioribus capillis vestiantur, 141, 73. Cur capite abdicantur qui in aliquo crimine damuantur, 1222, 1.

Caro posita in Scripturis pro homine terreno, 132, 32. Non potest esse ad imaginem Dei, 130, 45. Caro nostra terra est, quam improbus operatur, et bonus excolit, et quomodo, 271, 108.

Non caro, sed affectus auctor est culpae; caro autem voluntatis ministra, 448, 11. Fraude et veneno infusa serpentis, facta est caro peccati, et caro mortis, 817, 5.

Carnis natura disciplinae repugnat, quia voluptati obtemperat, 230, 7. Semper exaestuat, sibique ipsa tempestas est, 232, 12; 634, 23. Stimulus mentis est, et passiones ejus compunctiones sunt nostrae, 318, 13.

Carnis simul domestici et Dei esse non possumus, 373, 54. Peccatum est secundum carnem ambulare, et cur? 817, 5.

Caro et sanguis, et nequitiae spiritales, patientia et continentia corporis, et animi moderatione superantur, 801, 56. Nisi sensus carnis moriatur, nullus potest esse fructus vitae aeternae, 420, 8. Nemo gravior homini hostis quam homo ipse, et carnis suae infirmitas, 650, 30. Castigandum carnis nostrae tumorem, 847, 12.

Licet non condito carnis videatur nos humiliare, sed culpa; tamen multis humiliatur et caro, 918, 75. Si carnis fortitudo deseruit, mentis fortitudo praevaluit, 832, 40. Animae caro fiat appendix, 1444, 141.

Carnis humanae fragilitas eleganter describitur, 44, 30. Herba et flos feni figura est carnis humanae, 44, 29. Caro infirmitatis, est lectus doloris, 871, 12. Carnis timendam non esse infirmitatem, et qua causa, 826, 26; 830, 33.

Quorum carnalia sunt opera, hos filios dicimus carnis, 231, 9. Gigantum similes sunt homines studentes cultui carnis suae, 230, 8.

Maledixerat Deus carnem praevaricantium: benedicitur autem in Christo, 1033, 2. Vas erat diaboli, caro hominis peccatoris, quae post ea facta est vas electionis, 1240, 11.

Carthaginem Tyrii condiderunt, 557, 72.

Caspium mare, Creticum, et Septemtrionale, 38, 12.

Castitatis ubi est conscientia, vultus liberior est, 994, 6. Castitas omnes corporis passiones abolere consuevit, 151, 26.

Castitatis laus in juvene quam in sene major est, 504, 58. In castitatis vestigio bonus gressus est, 1188, 15. Portae Ecclesiae portae castitatis sunt, 1407, 99. Ecclesia domus est castitatis, 1040, 26. Quantum Evangelio profecerint studia castitatis, 1039, 21; 1113, 28. Pudicitia nos separat a pecudibus, angelis jungit, 963, 21. Quam merito expertes libidinis angelis comparentur, 1011, 8. In insulis se abdicant qui continentiae proposito eligunt mundo latere, 41, 23.

Catechumenus qua methodo imbuendus, 1410, 107. Quomodo cavere debeat ne male discat a Photino, Ario, et Sabellio, 172, 58.

Cedrus suspendendis tectorum apta culminibus, 54, 53. Cedrinarum tabularum usus eligitur tectorum fastigiis elevandis, formandisque litterarum elementis, 1256, 38. Cedri specie, majorum qui justi fuerunt, gloria declaratur, 1015, 20.

Cerebrum cur partibus caeteris mollius, 138, 61. Initium est nervorum et omnis voluntariae commotionis, 137, 61.

2238 Cervis cibi loco venenum est, 48, 40. Ramusculis oleae sanantur, 47, 37. Eorum cursus directior, vulpeculae flexuosus, 981, 2. Quanta eorum simplicitas, 638, 2.

Certamen lustrale subeuntibus disciplina vivendi necessaria, 885, 1. In certamine curuli quanta equorum graecorum industria, 690, 46. In circo vilis et abjecta contentio, litium foeda difformitas. Circensium studia insaniae sunt falsae, 860, 4. Arguuntur ii qui ad diversa circensium ludorum atque theatralium spectacula festinant, 1026, 27.

Certamen grave intra hominem, ut secum ipse pugnet, et cum suis cupiditatibus praelietur, 1234, 46. Gravior est pugna ejus qui intus, quam illius qui foris dimicat. 711, 15. Quare plerumque fiat ut in gravioribus et asperioribus certaminibus coronemur, 929, 8. Quid agendum sit ei qui nomen dedit ad agonem Christi, 560, 79.

Cete, immensa piscium genera, ubi habitent, 91, 28. In Atlantici maris profundo feruntur videri, 93, 32.

Cethura latine odorifera significatur, 194, 32.

Chaldaeorum opinio de mundo superiore, 316, 9. Eos superstitioni vanae intentos esse magis quam caeteros accepimus, 290, 22. Siderum cursus vanae studio superstitionis explorant, et impiae serunt gentilitatis errores, 747, 22. Chaldaeorum, id est, Mathematicorum scientia de hominum nativitate inutilis est, noxia, impossibilis, impia, 67, 12. Peritiores in numeris habentur, 1297, 47.

Cham significat calorem, 270, 106; 276, 120. Non Cham qui peccaverat, sed filium ejus Noe servituti addixit et quare, 274, 120. Cham improbum meruit habere filium, quia improbus fuerat patri, 270, 105; 273, 114.

Chamaeleon diversas species fertur vario calore mentiri, 109, 77.

Chanaan idem ac turbatio eorum, 270, 106; 276, 120.

Chananaea prima exivit de gentium nationibus, et perseveranti obsecratione tantum Domini testimonium meruit reportare, 907, 49. Christum praetereuntem revocat, tacentem rogat, excusantem adorat, negantem inclinat, 1383, 113.

Charitatem spes praecedit, sequitur salus, 1245, 22. Cum spes et fides in charitate sint, non est dubium quod major sit charitas, 1183, 44. Major omnibus charitas, 1542, 176.

Quam bonum ignis charitatis, 1131, 2. Bona charitas, et pietas bona, utrumque Dei, et utrumque est Deus, 846, 10. Si parentes diligimus, quanto magis diligere debemus creatorem parentum, auctoremque nostrum, 421, 10. Vere Deum diligit, qui sine tristitia, sine timore, voluntario potius studio quam coacto praecepta conservat, 1131, 4. Qui Christum sequitur, non praemio ducitur ad perfectionem; sed perfectione consummatur ad praemium, 672, 28. Charitas suscitatur in veteri Testamento, resuscitatur in novo, 1023, 20.

Charitatis alae, alae ignis, quibus dilectionis inflammat ardorem, 1217, 29. Habet clavum suum charitas: habet gladium suum, quo anima vulneratur, 1169, 39. Nulla vehementiora, nulla sunt graviora vincula quam charitatis, 1155, 39.

Bona charitatis vulnera, 723, 44. Bonum est vulnerari sagitta charitatis, 1023, 17. Cur durus sit zelus charitatis, 1169, 9. Mortem habet charitas, et zelum habet charitas, et alas ignis habet charitas, 381, 77. Beatus vir qui in charitate Dei tabescit, 1236, 52.

Charitas culpam, et omnia peccata mortificat, 1169, 39. Multam charitatem remittere peccata, 692, 49 et 50. Charitas excludit omnem perturbationem, 1079, 2; 1243, 16. Nos superioribus nectit, coeloque inserit, 53, 57. Sive in laeva, sive in dextera bona est mansio charitatis, 1023, 19. Qui diligit, ex voluntate facit mandata legis: qui timet, invitus observat, 951, 30; 1131, 3. Major est mentis dilectio quam sermonis gratia, 846, 10. Justus quasi suam putat fratris aerumnam, 870, 6. Pietatis et charitatis officiis benedictionem morituri nobis impetrandam, 404, 36.

Qui diligit, in omni statu suo debet servare diuturnae charitatis affectum, 752, 30. Ii qui videntur in Ecclesia debiles, pauperes, imprudentes, etiam peccatores abundantiori indigent honestate, et majore praesidio fulciendi sunt, 1076, 54.

Quo sensu Christus praecipiat par ntes odisse, et inimicos diligere, 1162, 15 et seq. Legis oraculum, ac philosophiae fastigium supergressus, in eos quoque qui laeserint, pietatis charitatisque porrexit officium, 1373, 73 et seq. Christianos etiam inimicos non licet non amare, 1100, 41; 1130, 57. Qui aliis non pepercerit, ipse sibi spem remissionis eripiet, 221, 34. Convicium ferre et non referre quam bonum sit, 1037, 14. V. Inimicus.

Christus est Messias, 365, 26. Verbum potuisse suscipere carnem, 717, 29 et seq.

Cur necessarius, ut Adami peccatum solveret, 1039, 22. Deus ex ipsa natura plurima exempla ante praemisit, quibus 2239 susceptae Incarnationis decorem probaret, et adstrueret veritatem, 105, 65. Christum in Adam et aliis patriarchis exspectatum fuisse inductione probatur, 860, 6 et seq. Isaac oblatus a patre figura ejus est, 862, 12. Et Jacob, 467, 25. Et Judas, 679, 11. Cujus benedictio eidem Christo accommodatur, 518, 16 et seq. Item designatus in Joseph, 679, 12. In virga Moysis, 1001, 24. In Columna nubis, 1019, 3. In serpente aereo, 1073, 15. David typus Christi, 686, 12, 14; 682, 120; 1202, 25.

Cur Lucas ad Deum putaverit generationem Christi esse referendam, 1318, 11. Radix est familia Judaeorum, virga Maria, flos Mariae Christus, 1289, 24. Cur ab Abraham plures secundum Lucam successiones usque ad Christum sunt pauciores, et per alios secundum Matthaeum, 1318, 14 et seq. Cur Matthaeus generationem Christi per Salomonem derivandam putavit, Lucas vero per Nathan, 1318, 13. In genealogia Christi posse plures esse successiones, pauciores generationes, 1331, 45. Quomodo Christus veri regalisque generis fuerit, si nullum ex semine Jechoniae regnaturum Propheta praedixerit, 1329, 42 et seq. Cur Matthaeus computaverit inter majores Dominici generis peccatores plurimos, idque Lucas declinaverit, 1327, 36; 1332, 46. Achab et Jechonias annumerantur ejus majoribus, ut omnes homines redempturus, beneficium a suis majoribus inchoaret, 718, 33.

Christus quando erat, quomodo erat, quid erat, quid egerat, quid agebat, ubi erat, quo venerit, quomodo venerit, quo tempore, et qua causa, 1295, 40. Christi caro erat Virginis partus, 682, 22. Nam etsi de Virgine natus est, et Spiritu sancto, tamen hominis est filius, quia homo Virgo, 864, 18. Judaei quem per mulierem venturum putabant, per virginem venisse non credunt, 1307, 78. In Christo caro dispensationis est, quam miserationis titulo, et pietatis jure suscepit, ut captivam redimeret, ablueret contaminatam, mortuam resuscitaret, 875, 20. Quomodo saltu quodam venit in mundum, 365, 31. Venit in signaculo, venit in lege, venit in corpore, 1450, 166.

Caro Christi nascitur nobis, Verbum datur, 754, 33. Creatus est, ut vias mihi demonstraret aeternas, quibus homo redire possit ad Dei regnum, 1025, 25. Natus est nobis qui credimus, non Judaeis, non haereticis, non manichaeis, 754, 33. Venit ut ruina sit perfidorum, justorum autem et fidelium resurrectio, 776, 28. Cito Judaeis venit, opportune gentibus: cito perituris, commode credituris, 1181, 38. Ubi nascitur, nisi in corde tuo et in pectore tuo, 1294, 34.

Si apostolorum umbra sanabat, quanto magis caro Christi quos tangit a morte defendit, 879, 30. Umbra erat quae sanabat, et nunc totum protegit orbem terrarum, 1210, 5, 6. Caro Christi cur Dei templum sit, 942, 16. Corpus ejus magnum est templum et mirabile altare, 1002, 26.

Christus nascens non mediocribus signis Deus probatur, 1296, 43. Omnis aetas, et uterque sexus, eventorumque miracula fidem generationis Domini astruunt, 1301, 58 et seq. Quando et quomodo natus, et quantus sit rimari, magis offendiculum quaestionis, quam aedificationis profectus est, 1406, 93. Non licet mihi scire generationis Christi seriem, non licet tamen nescire generationis fidem, 1406, 93. Christum non quasi parvulum nutrias, sed quasi verum atque perfectum Deum noveris adorandum, 940, 11.

Christus solus est plena imago Dei, 1514, 49. Deus ex Deo est, aequalis ex aequali, 767, 4. Ex intima et incomprehensibili Patris processit substantia et in ipso est semper, 527, 51. Christi velle, perfecisse est, 411, 54. Ille bene magnus, cujus virtus mundum replevit, qui ubique est, et erit semper, 1286, 13.

Christus non coepit ex virgine, qui ante virginem loquebatur, 1346, 44. Cur secundum divinitatem initium omnium sit et finis, 8, 15.

Christum qui non crediderunt Dei filium, nec filium Virginis crediderunt, 1267, 6. Ipsum loquitur Scriptura Jesum Deum hominemque, in utroque perfectum, 1346, 45. In uno Christi nomine et divinitatis et incarnationis expressio, et fides passionis est, 1405, 93. Christus non alter ex Patre et alter ex Virgine, 767, 4. Non deposuit quod erat, sed reservavit, 965, 27. Christum qui sine divinitatis fide, aut corporis sacramento cognoscit, tinea est, 1270, 13. Qui hominem eum negavit, Deum negavit, 1438, 120. Ipse est qui natus est ex Virgine, ipse est qui mirabilia fecit in populo, ipse est qui mortuus est pro peccatis nostris, et resurrexit a mortuis: unum horum si retraxeris, retraxisti salutem tuam, 1401, 101.

Christi caro nec detrimentum divinitati afferre potuit, nec augmentum, 717, 29. Illi soli servabatur magnarum praerogativa virtutum, 655, 6. Verus est propheta, et quomodo, 1075, 53. Temporum finem non per naturam hominis sed per naturam Dei novit, 1478, 34. Novit sibi, nescit mihi, 1479, 35. Christi caro velut murali divinitatis claritudine 2240 circumsepta, coelestis habuit protectionem gratiae, 1020, 7.

Christus habet semper in substantia sua charitatem sicut et regnum, 369, 46. Illi Deus est pater generatione propria, nobis adoptione voluntaria: illi per gratiam, nobis per naturam, 1540, 167. Homo erat secundum carnem, sed ultra hominem secundum operationem, 919, 76. Non humani corporis, sed divinae potestatis est regnum quod habet, 1528, 113.

Valde errant qui carnem hominis aiunt esse susceptam a Christo, affectum negant, 956, 5. Cum corpus suscepit, omnia debuit subire quae corporis sunt: divinitas autem commutari per hos nescit affectus, 1442, 133. Sequestrata delectatione divinitatis, taedio meae infirmitatis vere afficitur, 1516, 56 et seq. Fuit in doloribus quasi victor infirmitatum, non infirmitatibus victus, 956, 6. Ad vulnera nostra descendit, ut usu quodam et copia sui, naturae comparticipes nos faciat esse coelestis, 1366, 46. Multorum affectus et officia suscepit, ut doceret quomodo nos in his conversari oporteret, 1230, 33. Miseriis afflictus est, ut beatos faceret homines, qui erant in miseriis constituti, 829, 32. in Christo obedientia, humilitas, et mors, non divinitatis fuit, sed corporis, 720, 39. Orasse dicitur, non propter suffragium, sed propter exemplum, 1357, 10. Quomodo Christi anima timore turbata est, 642, 11.

In Christo nulla causa esse potuit qua peccati alicujus potuerit vulnus accipere, 839, 53. Solus Christus numquam deflectit, 315, 6; 679, 10. Caro qua se Chritus induit, ab omni fuerat munda delicto, 696, 59. Natus ex Virgine nihil debet muliebri haereditati, 1039, 23. Dignum fuit ut qui non erat habiturus corporeae peccatum prolapsionis, nullum sentiret generationis naturale contagium, 695, 57. Quare cum omnia noverit, peccatum non cognoscat, luculenter demonstratur, 830, 34.

Quomodo Christus in carne sua susceperit similitudinem carnis peccati, et pro nobis factus sit peccatum, 811, 5, 6. Susceptio peccatorum in illo pietatis est, non criminis, 817, 6. Solus ille non est captus saeculi hujus vanitate, et carnali tumore, 187, 10. Orat non ut pro se obsecret, sed ut pro me impetret, 1365, 42.

In Christo aliud est quod secundum unitatem divinitatis exprimitur, aliud quod secundum hominis est locutus affectum, 862, 16. Lucas satis se divitem fore credidit, si praesepe Domini sibi ex omnibus vindicasset, 1296, 43.

Christus qua ratione in terris patrem fabrum habuerit, 1313, 2. Honorabat Joseph et Mariam non naturae debito, sed pietatis officio, 784, 16; 1302, 65; 1490, 74. Subjectio ejus magisterium virtutis humanae, non divinae imminutio potestatis est, 957, 8. Non in specie infirmitatis est, sed in operatione virtutis; dispensationis magis temporariae arbitra, quam perpetuo servitio mancipata, 957, 6. Deposita cum ipsius corporis servitute, ibid., 7.

Christus operationis suae munus amiserat, nisi id humilitas recepisset, 1227, 18. Cur praebuerit se humilitatis auctorem, 1515, 51. Quanto abjectior humilitas ejus, tanto divinior providentia, 1312, 91. Formam dat humilitatis, 1375, 84. Se humiliavit, ut disceres quid sit humilitas, 929, 76. Ita se curvavit ad omnia obsequia, ut ne lectoris quidem aspernaretur officium, 1346, 45.

Christi servitus, paupertas et dolor, 767, 2 et seq. Christus in paupere atque despecto mundum redemit, 1205, 34. Ideo pauper huc venit, ne haberet diabolus, quod auferret, 1344, 39. Quomodo dives in paupertate, 869, 5. Quantus est in divitiis, qui paupertate sua omnes divites fecit, 524, 33. Christi inopia ditat, sanat fimbria, fames satiat, mors vivificat, sepultura resuscitat, 524, 38. Meum paupertas ejus patrimonium, et infirmitas Domini mea est virtus, 1295, 41.

Christus agebatur in desertum consilio, mysterio, exemplo, 1338, 14. Ejus de deserto, ut ad paradisum redire possimus, vestigia persequamur, 1338, 12.

Christus se a diabolo tentari patitur, ut in illo omnes vinceremus, 1335, 4. Sic fallit, ut vincat: sic vincit, ut fallat, 1339, 19. Diabolum et principem saeculi fefellit, 1283, 3. Ita multis tentationibus se objecit, ut nulla tentationis nostrae certamina praeteriret, 755, 38. Solus ille nobis dux constitui poterat adversus illecebras saeculi, et versutias diaboli, 1336, 9.

Tuum est quod Christus bestias patitur, suum quod ab angelis praedicatur, 1298, 52. Fames Domini pia fraus est, 1338, 16. Beata ipsius sitis; quia sitivit pro nobis, 960, 14.

Christus in Jordane baptizatus est, quando formam lavacri salutaris instituit, 642, 14 Nullo magis opere quam mysterio sui baptismatis Deus probatur, 1312, 91. Tria principaliter sunt in Christo quae ad usum proficiunt salutis humanae: sacramentum scilicet baptismi, desertum, jejunium, 1335, 4. Christi cum Joanne comparatio, 1285, 10.

Cur Christus cum peccatoribus manducaret, 1285, 10. Non gymnasia choris referta sapientum, sed plebem simplicem 2241 requisivit, 1299, 53. Cur inter Moysen et Eliam medius apparuerit, 522, 30.

Cur in passione a paucis? teneri potuit, qui aliquando a populo non tenebatur, 1349, 56. Cum legimus teneri Jesum, caveamus ne putemus cum secundum divinitatem teneri, 1519, 68. Calumniis appetitus, silentium detulit triumphale, 1190, 24. Cum se posset ulcisci, queri maluit quam vindicare, 1231, 35. Vili vult se aestimari Christus, ut ab omnibus ematur, 1391, 31.

Christi vulnera nullum fetorem poenitentiae, odorem omnem gratiae redolebant, 828, 32. Quomodo derelictus a Patre, 900, 31; 980, 19. Tantum fuit Domino studium tuae salutis, ut propemodum de sua periclitaretur, dum te lucraretur, 453, 25.

Christus inimicos suos vocavit ad gratiam quos oculus Dei vidit et amavit, 826, 26. Etiam hostes suos non passus est vulnerari, 1519, 71.

Solus Christus tali dignus electus est morte, qua tolleret peccatum mundi, 682, 22. Cur ad id electus est a Patre, 1410, 109. Christum moriturum nec sancti crediderunt, 1379, 98. Eum potuisse non mori, sed noluisse, 1333, 47. Omnibus in commune semel mortuus est, et singulis semel moritur, non frequenter, 1207, 42. Idem testator et haeres, 1500, 27. Quomodo crucem suam quasi currum triumphator ascendat, 1527, 109. Crucis locus ubi fuerit, 1528, 114. In Venerario passus est, 938, 5. Passio Christi imago fuit regni coelestis, 1156, 43. Reddamus Christo amorem pro debito, charitatem pro munere, gratiam pro sanguinis pretio, 1390, 26. In eo a morte sequestrata divinitas corporalium non subiit consortium passionum, 1391, 32.

Christus cur post mortem tantum percussus, 1533, 135. Exivit de vulnere Christi aqua, ut nos biberemus salutem, 829, 32. Sepulturae Christi et Moysis comparatio, 186, 9. Primus dies quo Christus mortuus est, quomodo computandus, 915, 69. Quomodo tribus diebus, et tribus noctibus post mortem fuit in corde terrae, 630, 14.

Christus ideo passus est, quia benefacere eum delectavit, non quia incrementum gloriae ex sua passione quaerebat, 672, 28. Crucifixus est pro fide nostra, crucifixus est pro cupiditatibus nostris, 1378, 96. Suscepit mortis servitutem, ut tibi tribueret vitae aeternae libertatem, 1207, 42. Sanguis Christi purpura est, qui inficit sanctorum animas et reges facit, 1190, 20. Sanguis et passio Christi corona est magni certaminis, et praeclarum munus sponsalium ejus, 370, 46. Crux Domini non credentibus praecipitium est, vita credentibus, 1158, 4. Haec est fidei gloria, si vere intelligas crucem Christi, 1410, 107. Paradisum nobis crux reddidit Christi, et cur? 766, 3. In ea requievimus, et peccata nostra deposuimus, 1461, 208. In ligno Domini navigamus tuti et securi, 941, 13. Crux Domini omnes abolet atque abscondit errores, 683, 24. Vera crux Domini non exurit merita aliena, sed fecundat, 1114, 29. Sumus in umbra, qui crucis Christi protegimur velamento, 999, 19. Est quidam clavus spiritalis, qui patibulo crucis Dominicae affigat carnes, 1168, 37.

Christus in infernum descendit; ut illi qui in infernis erant, a perpetuis vinculis solverentur, 922, 84. Christus atus auctoritate propria, mortuus propria voluntate, dormiens potestate propria, ipse resurrectionis suae auctor est, 519, 20. Ubi testimonium resurrectionis asciscitur, astipulantur ministeria servulorum: ubi gloria Domini resurgentis ostenditur, servulis splendor absconditur, 926, 2. Christus est Dominus, quia redemit servulos suos: Deus, quia ipse se suscitavit, 893, 14. Ejus divinitas vita est, aeternitas vita est, caro vita est, passio vita est, mors vita est, resurrectio vita est universorum, 793, 36. Primum et maximum fidei fundamentum in resurrectionem Christi credere, 509, 80. Christus non per corpoream naturam, sed per resurrectionis corporeae qualitatem impervia usu, clausa penetravit, 1540, 170.

Christus salit de coelo in Virginem, de utero in praesepe, de praesepio in Jordanem, de Jordane in crucem, de cruce in tumulum, in coelum de sepulcro, 1034, 6. Ascendit super omnes coelos ad Dei sedem, et quomodo, 849, 17. Descendit Deus, ascendit homo: Verbum caro factum est, ut caro sibi Verbi solium in dextera Dei collocaret, 996, 8. Eo unde venerat, naturae suae majestate remeavit, 1333, 47. Vulnera suscepta pro nobis cur coelo inferre maluerit, 1540, 171.

Christus finis Legis est, et mors ejus solvit aenigmata prophetarum, 910, 57. Cur finis legis sit, et plenitudo charitatis, 783, 16. Finis est viarum, finis justitiarum, finis testimoniorum, 1024, 22. Finis spei nostrae, plenitudo et consummatio universorum, atque omnium summa virtutum, 867, 1. Ad Christum omnia referenda, 891, 12.

Christus caput est omnium, 961, 18. Caput erat veteris Synagogae, quam Moyses fundavit, 912, 62. Caput est quod 2242 in omnibus nobis per singula membra assurgit, 827, 29. Eo dempto, vivere membra non possunt, 1222, 2. Appetitus est semel in suo corpore, appetitus est frequenter in eo corpore quod est Ecclesia, 961, 16. Soli Christo praerogativa vocandarum Ecclesiarum reposita erat, 312, 92. Solus est sponsus Ecclesiae, 520, 22.

Christus sanguine suo mundum lavit, cujus peccatum nullo alio modo potuisset aboleri, 942, 17. Remissio peccatorum est, captivorum redemptio, subsidium laborantium, 1184, 1. Non prodesset nasci, nisi ab eo redimi profuisset, 1295, 41; 1160, 10. Plus redimendo mihi contulit, quam creando, 1181, 40; 1227, 19. Nos redemit, adversarius vendit: ille auctionatur ad mortem, hic redimit ad salutem, 1436, 114. Ille viliori pretio nos addicit, hic magno nos redemit, 1437, 117. Cur solus hominem redemit, 949, 13. Hominis causam locumque susceperat, 671, 27. Beneficium redemptionis a suis majoribus inchoavit, 1327, 36. Nihil est quod magis esse ultra humana videatur, quam toto Christum se obtulisse pro mundo, 1379, 102.

Christus sicut redemptio, ita et misericordia, 942, 17. Spes et patientia nostra Christus est: ipse factus est redemptio nostra, ipse est nostra exspectatio, 854, 28. Religiosiori pretiosior est Deus, peccatori pretiosior est Redemptor, 488, 14. Solida ad singulos Christi dona perveniunt: omnes habent, et nemo fraudatur, 1155, 41. Quid tam proprium Christo, quam advocatum apud Patrem astare populorum, mortem suam offerre pro cunctis, repellere necem, vitam reformare perituris, 861, 8.

Christus quam bonus sit medicus, 816, 4. Apud eum nulla comperendinatio sanitatis, qui verbo curare consuevit, non ferro, 1209, 2. Ejus sermo medicamentum est, 1428, 75. Nec non ipsius cognitio, 884, 39.

Velle Christi commune in omnes est, 1003, 29. Omnibus ortus est, omnibus venit, omnibus passus est, et omnibus resurrexit, 1077, 57. Vel sero, vel nocte, vel quacumque hora veneris, invenies Jesum ad suscipiendum paratum, 1534, 138. Ubi gratia largienda est, Christus adest: ubi exercenda severitas soli adsunt ministri, deest Jesus, 299, 50. Quod severum in aliis in Christo dulce est, 1032, 43. Quos alligat, liberat; et quos astringit, absolvit, 933, 17. Nulli deficit, superabundat omnibus, nos deficimus, 1384, 116.

Christus verum lumen omnibus lucet, non vult tamen importunis irruere, non vult invitos cogere, 1117, 13; 1401, 74 et seq. Nec volentes repudiat, nec invitos alligat, nec ejicientibus reluctatur, nec rogantibus deest, 663, 4; 1349, 56. Eum nemo potest tibi auferre, nisi te illi ipse auferas, 1360, 20; 1395, 50. Perfidis dormit, fidelibus vigilat, 899, 26. Dormit in negligentibus, suscitatur in sanctis, 1024, 20.

Quomodo quaeratur Christus, 1055, 36; 1207, 41 et seq.; 1538, 161. Vult semper quaeri, frequentius inveniri, 1119, 17. Dignatur quaerentibus frequenter occurrere, et condescendere, ut eos elevet, 369, 44. Vult se praeveniri Sol justitiae; et ut praeveniatur, exspectat, 1217, 30. Januam cordis nostri pulsanti quam cito aperiendam, 1118, 14 et seq.

In omnibus sequendus est Christus, et ipsum quisque pro possibilitate sua debet imitari, 841, 1. Turba eum non sequitur ad excelsa, non ascendit ad sublimia, 1366, 46. Habet in se remunerationem suam qui sequitur Jesum, 454, 28. Perfectio et plenitudo Christi est portio servulorum, 1257, 42.

Christus veniendo incrementa gratiae secum vehit, 1034, 6. Nulla major salus quam esse cum Christo, et ei unitate quadam corporis adhaerere, 861, 11; 1393, 42. Qui domicilio Christum recipit interno, maximis delectationibus exuberantium pascitur voluptatum, 1359, 16 et 19. Non jejunat, 1360, 22. Ubi Christus, ibi vita, ibi regnum, 1530, 121. Nemo potest perire, cui non sublatus est Christus, 1222, 2. Vocem ejus quisquis perceperit, naufragium non timebit, 1334, 2.

Quomodo Christus teneri debeat, 368, 43. Solus est quem nemo debet deserere, nemo mutare, 1399, 67. Qui se ab eo separat, exsul est patriae, civis est mundi, 1462, 214. Quis eum concipiat et pariat, 1509, 24 et seq. Quis eum possit tangere, 1539, 165. Qui caput non tenet Christi, vel pedes teneat, 387, 15 et seq. Ipsum semper loquamur; et qua ratione id fieri debeat, 807, 65.

Quis imitator Christi, 817, 5 et 6. Quis sint participes et consortes ejus, 1075, 53. Quid participatione gloriae ejus erimus, cujus opprobrio sumus gloriosi, 1031, 41. Quod sub aliis contumelia, sub Christo gloria est, 933, 17. Optima conditio esse sub Christo, sub quo et pretiosa servitus, et gloriosa libertas, 448, 11. Jugum illius non conterit colla, sed honestat, 562, 83.

Via perfecta Christus est, 1026, 26. Moyses per desertum duxit populum Judaeorum, Christus per lilia ducit, 374, 56. Quomodo committere debeamus iter nostrum ductui Domini Jesu, 1019, 5; 1022, 13 et seq. Via est quae 2243 perducit, veritas quae confirmat, vita quae per se redditur, 1411, 54. Christum scire vita est sempiterna, 1420, 38.

Christus cur verum sit lumen omnium, 833, 41. Bene in mysterio dies Christus, cujus apostoli duodecim horae, 1464, 222. Dies est quibus adest Christus: nox est quibus se denegat, 1054, 33. Ante adventum Christi hyems, post adventum ejus flores sunt, 366, 35; 1040, 25.

Christus cur dicatur manus Dei, 1252, 22. Verbum dicitur, calamus, et scriba, 1380, 105. Verus levites, et quare? 210, 11. Verus est pastor, et qui noluerunt ab eo pasci, depascet eos mors, 952, 21.

Christi cibus virtus est, Christi cibus fortitudo est, 1401, 74. Ejus virtute egrederis ab Aegyptiis finibus, et pervenis in terram repromissionis, ibid., 75. Omnes esurient, quos non paverit, 499, 42.

Christus granum est tritici, et granum sinapis, 1454, 182 et seq. Quomodo vitis et uva fuerit, 520, 24. Agnus nobis est, Judaeis vero haedus, 489, 18. Cervo quam apte comparatus, 638, 2 et seq. Secundum Incarnationis mysterium est stella, 1297, 45. Quare sit petra, 859, 2. Mons magnus et exiguus, 644, 17. Bonus torrens qui Judaeis cessavit, ut nobis abundaret, 774, 20. Lectus sanctorum est, in quo universa fessa saecularibus praeliis corda requiescunt, 369, 45. Caro Christi acclinatio est Ecclesiae, 1015, 19.

Christus quomodo signaculum sit in fronte, in corde, in brachio, 380, 75. Ejus magna gratia, qui omnia prope vocabula sua discipulis suis donavit, 1407, 97.

Christiani quia nomen non habebamus in terris, de coelo accepimus, ut Christi populus diceremur, 780, 7. Habet Christianus dignitatem suam, et sunt honorum diversi apud Christum ordines, 1250, 14. Christiani viri quanta magnificentia, 1344, 36. Christianum cum dico, perfectum dico, 1130, 51.

Christianorum pleraque quemadmodum veterum Judaeorum, paribus et generibus formantur, et causis, 1265, 1. Christiani in divitiis simplicitatis suae non defecerunt, Judaei in suis divitiis eguerunt, 797, 44. Quomodo Judaeorum spolia habeant, 1240, 11 et seq. Oves sumus, petamus pascua: drachmae sumus, habeamus pretium: filii sumus, festinemus ad patrem, 1462, 211. Dei filius per lavacrum, amicus per virtutem, mercenarius per laborem, servus per timorem, 1466, 228.

Christiani viri quaenam sint bella, 1506, 11. Nihil laxum, nihil molle, Christi militem decet, 856, 23. Nihil non debet offerre, ut cum Christo resuscitetur, 825, 23. Christianis qui statuunt duriora praecepta, arguuntur, 1029, 37. Quam recte Christiani vineae comparentur, 1500, 29 et seq.

Cibus hominis cur post bestiarum pabulum creatus, 43, 28. An oleribus magis quam carnibus vescendum praeceperit Dominus, 265, 89. Victu simplicis herbae, olerisque cibis, aut pomi contentos esse omnes oportere, 43, 28. Lex quaedam naturae est tantum quaerere, quantum sufficiat ad victum, et alimentorum modo sortem censere patrimonii, 90, 26. Eum de cibo curare indecorum est, qui militet de regno, 1441, 130.

Cibus nobis sola naturalis medicina est, 56, 57. Cibus ovibus et capris medicina est, 48, 40.

Cicadis cantibus medio aestu arbusta rumpuntur, et cur? 109, 76.

Ciconia Romanorum usu pia avis vocatur, 102, 52. Ab ea ἀντιπελάργησις nomen accepit, ibid. Ciconiarum pietas in parentes, 101, 55. Quomodo proficiscantur, et a cornicibus deducantur, 101, 53. Annuntiant veris initium, 120, 20.

Circumcisionis praeceptum explicatur, 347, 78 et seq. Circumcisio corporalis figura est spiritalis, 293, 29. Ejus vocabulo quid praescribatur, 292, 27. Circumcisio purificavit, sanctificavit lex, justificavit gratia, 1450, 166. Cur illa hodieque non teneatur, 293, 29.

Cur circumcisus Ismael tertio decimo anno aetatis, 352, 91. Circumcisi apud Aegyptios non solum mares, sed etiam feminae, 348, 78.

Clericus non solum officii, sed etiam virtutis opera debet exhibere, 1418, 29. Clerus plerumque erravit, sacerdos mutavit sententiam, divites cum terreno rege senserunt: populus fidem propriam reservavit, 1189, 17. V. Sacerdos.

Coccum pro igne in Exodo collocatum est, 1201, 22.

Coelum unde sic appelletur, 30, 15. Quae sit qualitas et substantia ejus, 10, 21; 12, 23. Intelligibilis οὐσία est, terra autem visibilis vel sensibilis substantia, 332, 46. Philosophi aethera ex quinta quadam οὺσίᾳ esse asserunt, 338, 58. Refellitur haec opinio, 13, 23 et 24. Currum volucrem esse asserit Plato, 335, 54.

In coelum os suum ponunt, qui criminum auctoritates nativitatis putant quadam necessitate deferri, 666, 12.

Coelum multipliciter majus quam terra est, ut a plerisque punctum comparatione coeli terra sit aestimata, 761, 49. Plures esse coelos, 24, 5 et 6.

2244 Coelorum conversione inenarrabilem harmoniam excitari quinam crediderint, 336, 54; 738, 2. Eorum opinio refutatur, 24, 6 et 7.

In coelo fuit vitiis locus, 1117, 12.

Cur sanctum dicatur, 1121, 25.

Coelum is dicitur qui vitam angelorum custodia integritatis exercet, 1117, 12. Coeleste elementum vitae tuae imago esse debet, 1116, 8, 9. In coelum quomodo per varias distinctiones ascendat homo, 829, 17.

Cogitationi malae et concupiscentiae occurrendum, 1067, 34. Nulla mens, nulla anima est, quae non recipiat etiam malarum motus agrestes cogitationum, 251, 57. Cogitationes magis quam improvisae infusiones ad crimen tenendae, 746, 21. Cogitationes vanas cum expuleris, dabit tibi Deus vacuam possessionem cordis et mentis, 203, 44.

Cum cogitatione omnia facito, ut non te poeniteat operis tui, 1067, 32 et seq.

Cognitionis perfectae non est, scire quid facias, et ordinem nescire faciendi, 1012, 12.

Cognoscere se ipsum, quid et quam utile, 986, 13 et seq. Tunc oblivisceris Dominum cum oblitus fueris tui, 196, 26. Non potest plene quis intelligere quid acceperit, nisi meminerit ante quid fuerit, 1125, 35.

Cognoscere non in sola et perfunctoria scientia est, sed in eorum operatione quae oporteat fieri, 157, 30.

Collyrium oculorum morbis remedium est, 1000, 22.

Coluber cum urgetur periculo, caput abscondit, 1222, 2. Cervum fugit, leonem interficit, 48, 40.

Columba typus pacis Ecclesiae, 1312, 92.

Commendatum et depositum dicunt quod nos custodiae causa alicui commisimus, 614, 67.

Comparationum naturam spectandam esse, non speciem, 1453, 176

Concupiscenita et de bono et de malo dicitur, 832, 38. Concupiscentiarum, malarumque passionum flumina, ex carne velut ex fonte prorumpunt, lateque exundant, 232, 12. Concupiscentia rationem praevenit, sed ratio cupiditati resistit, 445, 3. Concupiscentiam ratio emollire potest, eradicare non potest, 443, 1 et seq. Concupiscentiis malis quam cito occurrendum, 978, 12; 1027, 29.

Confessionis tuae vocem Deus exspectat, 782, 14; 1465, 225. Si in aliquo labaris, respicit te Deus, ut fatearis errorem, 1523, 90. Peccatorum morbus dum tegitur, inardescit; confessionibus proditur, evaporat, 840, 57. Verus dolor est, et interioris cordis confessio, quando enumerantur omnia quibus secreta mentis viscera amarissimo conpunguntur affectu, 834, 42. Vulnus peccati medicum quaerit, medicus confessionem exigit, 872, 14. Venenum peccatum est; remedium accusatio peccati, 829, 11. Non potest quisquam justificari a peccato, nisi fuerit peccatum ante confessus, 178, 71. Quomodo qui se accusat, etsi peccator est, justus esse incipiat, 1012, 11. Quicumque dicit iniquitates suas Deo, justificatur, 199, 34; 559, 75; 996, 10. Condemnatio praesentium, absolutio futurorum est. 820, 13.

Confessio peccati compendium est poenarum, 219, 27. In Confessione est venia, et in peccati sui condemnatione justitia. 854, 30. Plurimum suffragatur reo verecunda confessio, et poenam quam defensione evitare non possumus, pudore levamus, 821, 14. Criminis commentum, non confessio pudori est, 1328, 38. Justificatio Dei est, ut cum boni operis aliquid fecerimus, semper tamen Deo peccata nostra fateamur, 1166, 30.

Deus non solum culpas ignoscere confitentibus, sed etiam praemia corrigentibus impertire consuevit, 732, 68. Justus suorum confessione peccatorum vocem eripit adversario, 769, 8. Non solum renuntiare peccatis, sed etiam memoriam omnem debes actus superioris abolere, 1481, 44. V. Ecclesiae Claves.

Confessio fidei pretium immortalitatis nobis est, 1354. 74.

Confessorum violae ubi reperiantur, 1441, 128.

Confusio bona est, quam pro Christi nomine subeas, 916, 68.

Conjugii quanta vincula? 86, 18. Conjugii charitatem lex divina in naturam vertit, 1163, 17. Cur homines conjugia non spernere, nec sibi sociare impares debeant, 288, 19. Conjugium non reprehenditur, sed ad majorem honorem vocatur integritas, 1458, 196.

Vir non est Dominus, sed maritus: non ancillam sortitus est, sed uxorem, 87, 19. Conjugum mores ferendos esse, 86, 18. Simul iis ad orationem nocte surgendum est, 309, 84. Religiosiores copulae mentium docentur esse, quam corporum, 1392, 26. V. Matrimonium et Uxor.

Conium vitae noxium, 47, 38. Eo plerumque furores libidinum marcuerunt, 48, 39.

Conscientiae emendatae gratia nulla melior voluptas, 351, 85. Conscientia boni facti merces piae menti, 332, 47.

Conscientia apud Deum se prodit, et cogitatio hominis 2245 apud eum se aut condemnat, aut purgat, 920, 79. Arbitrum justitiae, remuneratoremque meritorum innocens non metuit conscientia, 983, 7. Bona conscientia quae cum examinatur, probatur, 1004, 33. Non possunt aliena verba crimen affigere, quod propria non recepit conscientia, 847, 13. Bona conscientia non eget defensione verborum, quae suo nixa est testimonio, ipsa sui judex, 847, 13. Et ipsa obmutescit facundia, si aegra sit conscientia, 1041, 27.

Consilia salubriora tunc credimus, si propensiore meditatione examinata videantur, 981, 1.

Consolatio prima ordine est, quod non obliviscatur Deus facere misericordiam, 1195, 3. Secunda consolatio est quod diversis propter peccata nostra suppliciis, ad veniam pertinemus, ibid. Consolatio mitis esse debet, non aspera, 834, 42. Saepe lites de consolationibus vidimus excitatas, 834, 42.

Consules ascribuntur tabulis emptionis, 1294, 39.

Convertitur nemo, nisi qui voluntate convertitur, 752, 30. Beatus qui se potuerit reparare post lapsum, 677, 6. Plus est a vitiis se revocasse, quam prope vitia ipsa nescisse, 1247, 3. Cum virtute surgit quicumque corrigitur, 855, 33. Potest fieri ut quae interdum displicent, emendentur cum gratia, 326, 31.

Conversione animae nihil Deo gratius est, 905, 45. Novit Dominus mutare sententiam, si tu noveris emendare delictum, 1292, 33. Verbi Dei sententia est, ut conversis venia donetur; si tamen legitime est facta conversio, 1066, 30. Consummatae emendationis quanta virtus, 1247, 4. Non mediocris est virtutis ab improbis ad honesta, a terrenis ad aeterna transire, et carnalis vitae consuetudinem commutare, 939, 7. Castigare nos ipsos si noverimus, caedimus aerias potestates, 1123, 28.

Convivium quoddam exquisitum, et opipare accuratum, 115, 5. Fugiendas esse comessationes, 561, 81.

Cor salutis signa demonstrat, quando causas suae perturbationis agnoscit, 832, 39. Quae sit vox cordis, 1211, 8 et seq. Cor prius clamet, ut sermo possit a Deo audiri, 1212, 12. Etsi Deus videat omnia cordis occulta; bonum tamen est ut unusquisque animam suam ei aperiat et expandat, 1246, 24. Qui cordis clamorem perdidit, perdidit etiam linguae, 1280, 41. Quid sit effundere cor suum, 966, 30. Si cor otiosum non sit, non sunt otiosa tempora tua, 747, 24. Corde qui uritur, comburitur corpore, 711, 13. Cor si exagitatur, magnum periculum designat, 832, 38.

Quam grande munus sit, cordis esse mundi, 698, 64. Cor mundandum est, et quomodo, 1101, 45 et seq. Quomodo auferatur velamen, quod manet super oculos cordis, 1000, 22. Interdum melius est nudum esse corpore, quam corde velatum, 724, 46.

Cordis uteri duo, 233, 14.

Corallium in mari herba, si in aerem transferatur, in lapidis firmitatem solidatur, 93, 33.

Core filiorum officia, 935, 1.

Corium ad peram et calceamenta idoneum, 1423, 57.

Cornix plena voce pluviam vocat, 96, 39. Cornicum in filios amor, 103, 58.

Corona luctando quaeritur, non reluctando: studio, non refragio, 772, 17. Non est corona nisi ubi fuerit difficilioris lucta certaminis, 1213, 19. Non decet redimitos floribus corona, sed pulverulentos: nec molles deliciis, sed duros labore exercitii ornat victoria, 1196, 5. Quanto plura certamina, tanto praecellentior corona virtutum, 1264, 6; 1344, 37. Corona certantibus non nisi ultimo die dari solebat, 133, 1. Quo clarius meritum coronati, hoc uberior justitia coronantis, 1145, 16.

Corporis humani forma caeteris praestat, 135, 54. Ejus fabrica instar est mundi, ibid., 55. Singula humani corporis membra ita usum ministrant, ut praestent decorem, 235, 18 et seq.

Corpus humanum septum est corio, ut a frigore aestuque defendatur, 248, 50. Attextum est sicut nidus, 233, 14. Cur uter dicatur, 1108, 14.

Corporales impressiones cum patimur, cur exclamare consuevimus 1210, 7. Quantas occupationes corporis hujus necessitas invehat, quibus impeditur animae vigor, ac revocatur intentio, 394, 12.

Corporis virtus exercitatione augetur frequenti: at inexercitata minuitur et labitur, 216, 22.

Sancti etiam cum gerunt corpus, non sunt tamen in carne, sed in spiritu, 1062, 18. Sunt plerique in corpore siti, qui peregrinantur a corpore, et adsunt Deo, 1010, 2; 1167, 31.

Anima justi utitur corpore ut instrumento aut organo, 400, 25; 401, 27. Boni reges qui sui corporis possunt se praebere rectores, 939, 7; 1151, 30.

Corporis nostri usus nobis inimicus gravis est, 401, 26; 1112, 24. Anima beata est quam nulla adversa corporis praelia expugnant, 376, 61. Voluptates corporeae, escae 2246 malorum, 376, 61. Homo illecebris corporalibus deditus seipsum inhonorat, 117, 10. Corporis infirmitas sobrietas mentis est, 18, 31. Corpus nostrum hoc tabernaculum testimonii est, 1144, 11.

Correptio amantis est, non exsecrantis; bonitatis, non crudelitatis, 1081, 7. Correptio eruditio est, 822, 19. Medicina Christi correptio est, 840, 56. Qui sanari vult, argui non reformidat: sed non vult argui in furore, sed in verbo Dei, 823, 19.

Ordo correptionis fraternae, 1067, 32. Disciplina seu correptio molesta est, nisi habeat scientiam, 1082, 10. Sapiens quomodo alios corrigere studeat, 255, 66. Gravis verecundia pudorque delicti ab inferiore reprehendi, 728, 56. Plus proficit amica correptio, quam accusatio turbulenta, 1475, 21. Omnis disciplina seu correptio, etsi ad tempus habeat amaritudinem, postea tamen pacificos fructus ferre consuevit, 1082, 10.

Corrigere propositum et in melius mutare non levitas, sed virtus est, 1184, 45. Correctio post passionem Domini necessaria, 1424, 60.

Corvum quasi annuntium futurorum plerique aestimant, 254, 62.

Coturnices Helleboro vescuntur, 48, 39.

Creatura in sui exordio secuta est praeceptum Dei, et usum fecit ex lege, 36, 8. Non debemus condemnare in creaturis, si quae nobis difficilia intellectu videntur, 147, 7.

Crimina nostra bonis operibus, fideique pretio, et miseratione redimamus, 210, 10. V. Peccata.

Critias sanguinem animam esse existimavit, 266, 92.

Crudelitas. Multos vitia blandiora decipiunt, et contra avertit a se plurimos tristis et nimium severa crudelitas, 1183, 45.

Culpa substantiam nullam habet, 905, 44. In hunc mundum tamquam hospes intravit, aliena nostrae et peregrina naturae, 728, 59. Malitia fons peccati est, culpa infirmitatis est lapsus, 1165, 25.

Culpa plus quam aerumna a sancto viro defletur, 1194, 36. Intus est culpa, intus et virtus, 731, 66. Tua te ipsa culpa accusat et prodit, 579, 51; 731, 66.

Crescit culpa, cum proditur, nec cavetur, 449, 13. Tolerabilior culpa quae premitur verecundia, quam quae insolentia praedicatur, 302, 59; 719, 34.

Innocentia arrogantem me fecerat, culpa subjectum reddidit, 452, 21. V. Malitia et Peccatum.

Cupiditatum causae sunt carnis oblectatio, species gloriae, aviditas potentiae, 1343, 35. Defectio cupiditatum et vanitatis, adjectio est veritatis, 436, 47. Cum compressae fuerint cupiditates, possunt virtutes et bona opera germinare, 260, 77. Finis tentationum, finis est cupiditatum, 1343, 35.

Cupressus numquam amittit viriditatem suam, 1015, 21. Lacunaribus fastigiisque comendis habilis, 54, 53.

Custodis boni praesentia ibi frequentior, ubi muri fragiliores, 229, 5.

Cygno cur collum procerius? 108, 75.

D

Daleth significat Latine timorem, vel nativitatem, 1009, 1.

Damnentur cur multi, pauci coronentur, 870, 6.

Dan judicium interpretatur, 523, 34; 877, 25. Benedictio ejus explicatur, 522, 32 et 33. Figura fuit Antichristi, 877, 25.

Danubius de occidentalibus partibus Barbarorum atque Romanorum intersecat populos, 28, 12.

Darius Medus Rubrum mare Aegyptio pelago connectere voluit, 37, 10.

David Hebraei excelsum dicunt, Latini humiliatum interpretantur, 720, 39. Ejus se dici filium ipse Dominus gratulabatur, 676, 3. Arguuntur qui eum Filium Dei et Christum esse dicebant, 713, 22 et seq.

David magnus moralium magister, 971, 1. Illius fortitudo facta est universorum victoria, 684, 26. Major in eo pietas, quam virtus corporis militabat, 1008, 46. In ipso quam in Salomone major Dei gratia fuit, 843, 4. Quare ante arcam saltaverit, 1385, 5. Ejusdem clementia morum, mansuetudo pietatis, et vehemens devotionis intentio, 1162, 15. Quam injuriae patiens et doloris, 685, 30. Parcebat inimico, et malebat innocentiam suam quam vitam tueri, 768, 7. Didicerat de Christo bonus esse pater, 1150, 27. Cur Absalon prius dixit puerum, postea filium, 1190, 23. Irrationabilem concupiscentiam rationabiliter parato fraudavit remedio, 445, 3. Quid a Domino tamquam servus, miles, et vocatus exigeret, 1044, 4. Multo admirabilior qui potestatem vicit, quam qui amorem, 710, 9.

David sitiebat Christi sanguinem, non aquae elementum quod erat in lacu Bethleem, 686, 35. Vidit sacramenta novae legis, 695, 58. Vidit remissionem futuram omnium 2247 delictorum, praevidit fulgorem gratiae per lavacrum regenerationis, et infusionem Spiritus sancti, 683, 24. Resurrectionem Domini mullo post saeculo futuram pia fidei devotione celebravit, 819, 79. Quod ipse nesciebat, Nathan inferior propheta cognovit, 1119, 18.

David cur peccati exsors non fuerit. 687, 36; 718, 33. Ideo videtur peccatum gustasse, ut doceret quemadmodum peccatum posset aboleri, 815, 1. Quam efficaciter ille nos peccatorum nostrorum poenitere docuerit, 815, 1. Quam cito peccatum confessus ingemuit culpae dolore, 677, 5. Iniquitatem propriam confitendo, justificatus est in semetipso, 1051, 22. Quomodo peccatum suum petierit deleri, 820, 14. Eum homicidia sua, et adulteria decantasse male gentiles objiciunt, 709, 6 et seq. Non alia re praecelsior, quam quod commissum adulterium poenitentiae putavit lacrymis abluendum, 1327, 37 et seq. Peccavit David, quod solent reges: sed poenitentiam gessit et flevit, quod non solent reges, 681, 15; 709, 7. In electione poenae pro peccato suo rationem secutus est, in dolore pietatem, 822, 16. Quibus operibus peccatum suum texerit, 883 et seq. Sic dilexit Dominum, ut nimia charitate peccatum omne tegeret atque absconderet, 683, 25. Licet poenitentia abolitum, suspectus tamen erat, ne forte adhuc maneret ejus opprobrium, 1031, 40.

Davidis factum cum Uriae uxore, mysterium fuit in figura, peccatum in historia: culpa per hominem, sacramenta per Verbum, 1326, 38. Mysteria sub eodem adulterio adumbrata deteguntur, 720, 37 et seq.; 725, 50 et seq. Deus de sanctitate et justitia ejus jam judicavit, 676, 3. Figura Christi fuit, 122, 25; 182, 20; 686, 12 et 14; 703, 81 et 1241, 11. Quid ingressus in domum Achimelech, ubi quinque panes petiit, figuret, 1364, 35 et seq.

Debitum cum solvitur non quantitas, sed animus reddentis, consideratur, 217, 23.

Decorum quod bonum, quod autem indecorum hoc malum 375, 60.

Defensio est non arrogantia, quando non excellentia aliqua honoris assumitur, sed formidabilis aerumna propulsatur, 1172, 10. Melior est causa, quae non defenditur, et probatur, 1525, 97. Ambiant defendi, qui timent vinci, 1525, 97.

Delectatio naturalis est, 738, 2. Summum est virtutis et erroris incentivum, 737, 1. Prima est origo peccati, 179, 73. Ea mentis vigore resoluto sese effundit, 357, 2. Operiebat et quasi tegebat corpus nostrum per Adae errorem, 259, 72. Grave et iniquum certamen adversus delectationes praesentium, 748, 25. In exigua delectatione amaritudo perpetua est, 634, 22.

Delictum minus est quam injustitia vel iniquitas, 690, 45; 692, 49.

Democrito plurimum de physicis vetustas auctoritatis detulit, 2, 3.

Dentium utilitas, 139, 66; 236, 22.

Depositum et commendatum est, quod custodiae causa cuipiam commisimus, 614, 67.

Desertum. In deserto tentationes plurimae, nisus ad virtutem difficilis, lapsus facilis ad errorem, 1336, 8.

Desideria super nos extendere humanum est, 1192, 28. Constituendum ante Dominum omne desiderium nostrum, 831, 38.

Desperandum numquam est, et cur, 826, 26. Si quis leviores habeat passiones, non penitus divinam desperet gratiam, 269, 102. V. Spes.

Despicere neminem quare debeamus, 1226, 17.

Devotio in exsequendis Dei mandatis, virtus prima est ordine, et caeterarum fundamentum, 282, 3. Ipsa manet in aeternum, 1006, 41. Epulatur animus devotionis alimento, 1053, 29. Devotio religiosa ambitione caret, 1343, 34. Bona comes humilitatis, 1148, 23. Devotionis tria in nobis officia definiuntur, nimirum fides exigitur, studium desideratur, facta quaeruntur, 194, 22. Devotio sera nihil habet laudis, 1214, 19.

Deus operator operibus suis proditur, 421, 10. Qui ex corruptilibus mundi putat quod Deum comprehendere possit, infatuatur, 5, 9. Quae major est gloria quam pectoribus nationum cognitionem divinitatis infundere, 894, 16.

Deus dicens ego sum qui sum, rem expressit, non appellationem, 896, 19. Unus est, non unus e numero 1487, 65. Dives Philosophia plures sibi deos fecit: pauper Ecclesia unum Deum novit, 1474, 17. Illius est esse qui semper est, 1521, 80. Semper enim esse divinum est, 128, 41. Nec initium dierum, neque finem habet, 5, 9.

Deus est spiritus, 127, 40. Nihil habet in sua substantia corporale, 914, 65; 1456, 188. Incorporei Dei corporea adumbratio esse non potest, 9, 18. Refelli non potest personas Trinitatis ea specie videri, quam voluntas elegerit, non natura formaverit, 1274, 25. Corporalibus non videtur oculis, 1207, 41.

2248 Dei proprium est, ut bonus sit, 1083, 15. Deus universitate bonus, homo ex parte, 1487, 65. Supra meritum nostrum Dei bonitas redundavit, 761, 50. Quomodo bonus sit omnibus, 663, 4. Bonitas Dei in omnes est, severitas in paucos, 1081, 7. Manus Dei plenitudo bonitatis est, facies ejus illuminatio mentis est, 924, 88.

Deus in semetipso manens dat aliis, nihil autem in se ex aliis suscipit, 382, 78. Neque defectionem aut diminutionem patitur, neque adjectionem capit, 186, 8; 874, 20.

Deus qui ubique et omnibus praesens est, quomodo quibusdam propior sit, 1219, 39 et seq. Etsi immensus Deus, mensuram omnium tenet, 197, 30. Deo nihil immensum est, qui omnia mensura quadam suae scientiae comprehendit, 850, 20. Dei quaenam est deambulatio, 176, 68.

Deus cum immutabilis sit, cur dicatur irasci, 231, 9. Non cogitat sicut homines, ut aliqua ei nova succedat sententia, 231, 9.

Divinitatis splendor incomprehensibilis premit nostri corporis sensus, 1415, 17. Inscrutabilia judicia Dei, sed non inscrutabilia judicia oris ejus, 992, 29 et 30. Ejus consilium humana vota non capiunt, 1366, 43. Dei spiritus non humana opinione comprehenditur, sed quasi quodam eventu inopinatus illabitur, 1528, 115. Quam probabile sit desiderium videndi vultus divini, 1062, 19.

Nihil est praeter Dei scientiam, 1906, 28. Deo omnia praesentia quae futura sunt, et manifesta quae latent, 770, 11. Numerus capillorum quomodo Deo cognitus, 1436, 112. Qui novit Dominum, scitur a Domino, 791, 31. Cognitio Dei dignationis est, non visionis, 792, 33.

Dei immobilis voluntas, homines vero mobiles et cur, 961, 18. Deo lex voluntas est, et donandi jus, 838, 51. Voluntas divina fundamentum est universorum, 12, 22. Voluntas Dei potestas est, 1355, 3. Voluntas Dei mensura rerum est: sermo ejus finis est operis et ortus naturae, 24, 4. Virtus naturae est, 26, 10. Sermo Dei voluntas est, opus Dei natura est, 19, 33.

Quid non potest qui omnia potest, nisi quod posse nolit, 1231, 37. Dei operatio qualis? 179, 74. Vox Dei efficiens naturae est, 36, 8. Deum auctorem esse mundi ac diluvii, 243, 42. Christus et Spiritus sunt manus quibus Deus hominem creavit, 1092, 17. Prima Dei vox singulis creaturis impertita gignendis, lex naturae est, quae terris in omne aevum remansit, futurae successionis datura praescriptum, 42, 26; 49, 43. Quod jubet, facit, 37, 9. Non laborat in maximis, non fastidit in minimis, 80, 5. Mirabilis in utrisque, 126, 37.

Dei in homines providentia, 89, 25. Male quidam philosophorum illam negarunt, 268, 100.

Deus cujus servum esse virtutis est, ipse permisit ut eum patrem vocemus, 518, 17. Si honorari parentes atque amari justum est, quanto magis parenti omnium deferri debet amor et honorificentia, 345, 69; 463, 20.

Deus solus magister est verus, 1078, 59. Non vult cum aliis consortium habere dominatus, 1122, 27.

Dei in nos quanta charitas, 452, 24 et seq.; 729, 62 et seq. Quomodo misericordia ejus plena sit terra, 1077, 57. Misericordia hominis, in proximum suum, miricordiase Domini in omnem carnem, 1230, 29. Vita tua non in abundantia tua, sed in Dei est misericordia, 1140, 28. Aspectus Dei salus nostra est, atque in ejus vultu nostrum est adjumentum, 932, 15. Ubi adjumentum Dei, ibi certum salutis auxilium, 1151, 30; 1166, 29. Quos Deus aspicit illuminat, 697, 61; 792, 33. Cito dat, 198, 31. Non est serus ad remunerandum, cito promittit, et multa largitur; et quare? 288, 18. Tardius votum precantis; quam remunerantis est praemium, 822, 18. Uberiora sunt dona largientis Dei, quam merces operantis, 892, 12. Nihil imperfectum dat Deus, 196, 28. Sua donat sine ullo donationis dispendio, magisque fruitur eo, quo nos utimur, 240, 35.

Est misericordiae divinae ut nulli causa sit mortis, et omnes putet esse redimendos, 898, 25. Omnia salva esse vult, 760, 48. Si in te non ingrediatur, non ingredientis sed aperientis est culpa, 1220, 40. Omnes suos vult esse, quos condidit et creavit: etiam fugientes requirit, et absconditos non vult perire, 865, 20. Solet congregare dispersos, desertos requirere, colligere destitutos, 984, 9.

Deus neminem deserit aut repellit, nisi qui se ab ejus conspectu putaverit sequestrandum, 672, 29; 802, 57; 1167, 31. Nihil gravius quam errantem a Deo deseri, 221, 32. Quam grave sit projici a facie Dei, 672, 30; 699, 67. Quid sit a Deo repelli, 989 et seq. Unusquisque studiis suis sese jungit Deo, aut separat, 1167, 31. Deus relinquitur pravitate morum, et deformitate vitiorum, 1167, 31. Deseruntur a Deo qui oderant, eliguntur qui amaturi erant, 1495, 1. Deus excaecavit populum Judaeorum, non duritia, sed praescientia; nec malitia, sed aequitate ac justitia, 1191, 27.

2249 Duo quaedam in Deo principalia sunt genera virtutum, unum quo remittit, aliud quo vindicat, 212, 15. Misericordia Dei cum judicio, et judicium cum misericordia, 1232, 40 et seq. Deus ideo dicitur, quia indulget: Dominus, quia vindicat, 246, 47. Misericordiam quasi liberalis impertit, et judicium cum miseratione dispensat, 619, 86. Severus in corripiendo, sed dulcis in corrigendo est, 886, 3. Severitas ejus in bonitatem recurrit, 1081, 7. Opus suum probare magis atque augere, quam minuere aut damnare consuevit, 1200, 19. Etsi irascitur, ignoscit: etsi percutit sanat: etsi tradit in interitum carnem, spiritum salvat, 826, 26. Deus cum irascitur in reum, differt: cum miseretur, properat, ut absolvat; tenet, ut corrigat, admonet ut emendet; praevenit, ut ignoscat, 822, 17. Irascitur peccatis nostris, sed non obliviscitur pietatis, minatur supplicium, sed non permittit excidium: moderatur vindictam, revocat severitatem, 245, 45. Quam clemens, quam pius, cum aut miseretur, aut vindicat, 1081, 7; 1453, 175. In remuneratione praemiorum promissa custodit, in exactione poenarum praescriptum remordet, 822, 17. Fortis manus Domini sicut male percutit, sic cito sanat: quae fortis ad vulnus, fortis et ad remedium est, 855, 33. Non vult vindicare, qui paratus est ignoscere, 423, 14. Nullum prius ipse condemnat, sed unusquisque sibi auctor est poenae, 1394, 46. Quanta Domini patientia, ut non statim peccatorem puniat? 298, 46. Patientia Dei non praejudicat veritati, 667, 14.

Misericordiam magis petere Dei, quam justitiam implorare debemus, 1179, 32. Eam fide, studio, operibus meremur, 194, 23. Prius ad Deum quam ad humana subsidia confugiendum, 202, 40. Dominus etiam circa indignos promissa sua servat, 588, 73.

Sola Dei possessio est, quae perpetuae gratiae ferat fructus, 211, 11. Proposuit tibi Dominus in portione aurum, honores, nobilitatem, et se ipsum: elige quam putas, 1060, 13. Deum preferre debemus omnibus, 285, 9. Cui Deus portio est, nihil debet curare nisi Deum, 420, 7. Ille totius possessor est naturae, 1057, 5.

Non est solus, cui Deus praesens est, 845, 9. Nullus absens Deo, nisi qui se absentem fecerit, 787, 20. Stans cum Deo lapsum timere non poterit, 285, 9; 1136, 17. Deo vivamus, cui mori gloriosum, 1058, 7. Votis, et pura conscientia, et spiritu charitatis adhaereamus Deo, 209, 9. Quomodo per Christum Deo appropinquamus, 1248, 8. Quam rarus qui possit dicere Deo: Tuus sum, 1125, 37 et seq.

Deo duce omnis levatur labor, omnia impedimenta removentur, incentiva subministrantur, 799, 50. Bene dirigitur, cujus dexteram Deus manu sua tenet. 671, 27. Bonum est quaerere Dominum, sed aliquando in malum vertitur, 1342, 31. Quid sit vias suas ambulare hominem, et vias Dei? 1012, 10.

Deus quomodo justificetur; 1384, 2. Quomodo magnificetur, 1290, 27. Deo reverentiam qui non exhibet, naturae non deferet obedientiam, 219, 28. Hae praecipuae virtutes, ut Deum exprimas quasi imago archetypum, diligas quasi filius patrem, adores quasi subditus regem, 422, 11.

Quomodo loquatur Deus, 176, 69. Deo semel loquente, quomodo plura audita sint? 967, 33. Cur dicatur jurare, 203, 43. Quomodo irasci, 822, 19. Dei ingressus et egressus qualis, 899, 29.

Dei manu virtutem intelligimus puniendi, 823, 20. Cur Deus et lux et ignis esse describatur, 1066, 27. Ignis Domini lumen est aeternum, 1442, 132. Illuminare solet, non exurere, 66, 9.

Nihil est ultra Dei injuriam peccare gravius quod possis, 1435, 106. Omnium acerbissimum est quidquid in Dei fieri videtur injuriam, 759, 47. Nemo gravior hostis omnium, quam qui omnium laedit auctorem, 1200, 18. Respuenda est utilitas nostra, ubi divinitatis injuria est, 1485, 60.

Diaboli natura non improba, sed opera iniqua, 1350, 61. Cur non semper manebit, 1394, 46. Qua fraude deceptus sit, 1337, 11. Per superbiam naturae suae amisit gratiam, 1046, 8.

Differtur diaboli judicium, et cur? 1228, 23. Non vult Dominus commune sanctis cum diaboli sociis consortium esse judicii, 1228, 22. Qua poena puniatur, 433, 40 et 41.

Diabolum fuisse in paradiso terrestri sub figura serpentis, 148, 9. Id non reprehendendum, neque de eo dubitandum, 149, 10. Plerique tamen illud negarunt, 149, 11.

Diabolus quidnam in homine inviderit, 169, 54. Illius malitia facile occulta deprehendit, 1285, 3. Ipsam hominibus prodesse ad salutem, 148, 9. Improbus magister est diabolus, qui falsa veris permiscet, 1408, 102. Nomen Jesu Nazareni in Evangelio Lucae dixisse primus inducitur: et in Genesi primus Deum homini nuncupavit, 1350, 60. Sicut sancti membra sunt Christi, ita impii membra sunt diaboli, 776, 27; 919, 9.

Diabolus rex est saevissimus, 908, 54. Fugienda sunt omnia quae illius subjacent potestati, et quare, 1342, 30. Omnium auctor est flagitiorum, 844, 6; 1173, 12. Quis tam 2250 inimicus tuus, quam princeps istius mundi et socii ejus, 901, 33. Mons est qui se misit in cor Judae, 929, 9. Tripudiabat quod apostolum subtraxerat Christo: sed plus quam subtraxerat, in latronis conversione amisit, 864, 17. Quid mirum si gravare homines possit, qui pervicaci spiritu nec Deo cedit, 1174, 15. Socios quaerit ad culpam, ut obnoxios prodat ad poenam, 978, 13; 1447, 150. Imitatur perdicem quae aliena ora diripit et fovet, 118, 13. Mutuatus est quod non tenebat, nec vult restituere quod accepit. 797, 46.

A Deo permittitur diabolo in homines potestas, ut boni probentur, improbi puniantur, 1395, 49. Accepit tentandi licentiam, sed non accepit copiam subruendi, 149, 10; 1437, 115. Cognoscenda sunt tentamenta illius, ut docti instructique caveamus, 172, 58. Varia ejus tentamenta exponuntur, 170, 55. Ira, furor, caedes, arma sunt diaboli, 801, 56. Tibi blanditia ejus plus cavenda est, 1343, 34. Tentat, ut adversarius; defendit ut servus, 825, 25.

Nemini potest nocere diabolus, nisi ipse se miserit, 1340, 25. Neminem jugo servitutis astrictum tenet, nisi se prius ei aere peccatorum vendiderit, 447, 10. Non capit laqueus diaboli, nisi ante esca te ceperit, 1153, 37. Cito diabolus defidit januam cordis nostri si eam patentem invenerit, 649, 28. Si diabolum non conterimus, nostra culpa est, 1110, 18; 1344, 36. Adversus illum non vocis magnitudine, sed magnanimitate cordis utendum, 1211, 8. Non merito tuo, sed odio sui vincitur, 1418, 29.

Diabolus per antithesim Christo opponitur. 1436, 114; 1437, 117. Christus voluit in se principem mundi fallere, in discipulis triumphare, 1005, 34. Quam beatus vir in quo diabolus nihil offendit, quod suum agnosceret, 466, 24. In illo solo nihil invenit, qui peccatum non fecit, 374, 55.

Dialectica divitiis verborum fluit, pietas timorem Dei servat, 791. 28.

Διὰ παντὸς et omne tempus significat, et per omnia, 1024, 21.

Diei acceptio diversa, 244, 43. Dies temporis portio est, non principium, 10, 20. Viginti quatuor horarum mensura unius diei tempus est, 22, 37.

Dies Dominica habet ex numeri ordine praerogativam, et ex resurrectione Domini sanctitatem, 936, 1. Cum omnes dies fecerit Deus, huic tamen diei prae caeteris divini operis praerogativa delata est, quo peccatum omne sublatum est, 887, 6.

Dies Christus est, 1054, 33; 1464, 222. Quibus Christus adest, semper dies est, et numquam sol occidit, 1122, 26, Qui mali sint dies, 792, 32.

Digestio quomodo fiat, 141, 71; 238, 28.

Dignitas omnis saecularis diabolicae subjacet potestati, ad usum fragilis, et inanis ad fructum, 1341, 28.

Dilectionis et amoris differentia, 1542, 177. Ubi dilectio perfecta, ibi securitas, 1353, 70. V. Charitas.

Diligentia ingeniosi adminiculum, 316, 8. Diligentia et fides superiorem locum tenent, 831, 35. Non satis est recte facere nisi etiam matures quod facias, 295, 33. Molimina Deus sera condemnat; 1537, 162. Bona diligentia cum sapientia, et inventio cum ingenio naturali, 448, 50. Candidatum regni coelestis militem impigrum esse debere, 462, 10. Naturam nobis formare non possumus, possumus diligentiam, 808, 66. Deus praesentior est diligentibus, negligentibus abest, 1499, 23.

Diluvium verno tempore coepisse et desiisse, 246, 48; 252, 60. Cur sexcentesimo anno Noe, ibid. Qua ratione quadraginta dies diluvium fuerit, 244, Quomodo per quindecim aquae cubitos quibus montes diluvium superabat, quinque sensus humani adumbrentur, 248, 52. Cur secuturo diluvio, non defuerit gratia fecunditatis, 229, 6. Utrum folium oleae a columba allatum ante diluvium, vel diluvii tempore exortum fuerit, 256, 68, 69; 259, 74. Corvus et columba ex Arca dimissa malitiam et virtutem signabant, 254, 64. Diluvium Spiritus divini virtute repressum est, 251, 58.

Διορατικὸν quid, 335, 54.

Disciplina, sapientia, et intellectus quomodo inter se differant, 886, 3. Disciplinae perfectae plenitudo mentem non sinit edaci libidinum vapore consumi, 211, 11.

Discipulis suis Christus omnia fere vocabula sua donavit, 1407, 97.

Discordibus nulla spatia satis esse possunt: quietis et pacificis etiam angusta abundant, 323, 26.

Distinctio in omni re confusione melior est, 215, 21.

Dives unde dicatur, 572, 28. Quis vere sit dives, 582, 60. Hoc est esse divitem, habere quod satis voluntati sit, 320, 20; 361, 11. Dives est qui justus est, 1534, 139. Quis ditior quam qui dives in Domino est, 782, 12. Divites si custodiant mandata Dei, fit eis possibile quod impossibile videbatur, 988, 18. Non omnes divites avaros, 1493, 86. Dives cur interdum justus, inops autem peccator, et quare, 962, 18.

Definitur contra naturam esse dives misericors, 1488, 70. 2251 Divites clausas aures habent, et sono aeris obtusas: nummus illis magis resonat, quam verba divina, 1058, 9. Quanta divitum in pauperes duritia? 565, 1; 581, 56 et seq. Pauperi ipsam dives invidet sepulturam, 578, 46. Strangulat avaritia pauperem in hoc saeculo: sed in perpetuum dives suis laqueis suffocatur, 1028, 31. Dolor ac aestus pauperis cujusdam parentis quem dives ad vendendum filium cogebat, elegantissime describitur, 570, 21 et seq. Funesta fames divitum, funestior luxuries, 570, 20.

Divites quam longe lateque diffundant cupiditates suas, 276, 125; 286, 12. Quanti divites Deum sibi non sufficere judicant, 1125, 37. Quam rarus in terris qui possit dicere; Portio mea Dominus, 1056, 3. Omnibus in commune elementa donata sunt: patent aeque divitibus ac pauperibus ornamenta mundi, 134, 52.

Quanta sit insolentia et tumor divitum, 1473, 14. Inflat plerumque homines utilitatis jactantia, et rerum affluentia saecularium, nisi pudeat in te aliena magis quam propria laudari, 1139, 28.

Dives quod suum est quasi vile fastidit, quod alienum quasi pretiosissimum concupiscit, 568, 9. Quam sit inquietus, 573, 29. Divites quanto abundantiores tanto pauperiores sunt, 566, 4 et seq. Damnum suum credunt quidquid alienum est, 568, 11 et seq. Paupere miseriores sunt, 573. 31. Tolerabilior servulorum quam divitum conditio, 572, 28. Captiva est opulentia, paupertas libera, 579, 51. Divites miseram servitutem serviunt, 579, 52. Non possessores divitiarum sunt, sed a suis divitiis possidentur, 583, 63. Divitem recte argui stultitiae, 575, 38. Illum esse sicut pulverem ante faciem venti, 759, 46. Sicut cedrus frangitur, 812, 77. Divitis cujusdam egregie sordidi exemplum, 569, 18.

Dives non fastidiat inopem, neque diviti pauper invideat, et cur, 947, 5. Nulla discretio inter cadavera mortuorum nisi forte quod gravius fetent divitum corpora distenta luxurie, 133, 57.

Divitiae unde sic dictae, 339, 60. Alienae nobis divitiae sunt, neque nobiscum nascuntur, neque nobiscum transeunt, 1469, 246. Non divitiae accusantur, sed divitiae peccatorum, 790, 27. Fidei non praejudicant opes, si tamen uti operibus noverimus, 880, 31. Divitiae ut impedimenta in improbis, ita in bonis sunt adjumenta virtutis, 1493, 85. Non sancta omnis paupertas, aut divitiae criminosae, 1473. 13. Non eos qui habent divitias, sed eos qui uti his nesciunt, sententia coelestis condemnat, 1371, 69.

Divitiarum commendatio non hominum laus est, sed metallorum, in quibus homines puniuntur, 580, 54. Cur successus proflui saecularium commodorum, et abundantia divitiarum impiis concedantur, 668, 21. Fortuito divitiae ad impios, non aliquo merito deferuntur, nec praemia virtutis sunt emolumenta thesauri, 668, 17; 784, 17.

Divitiae quantum inutiles? 572, 27. Salutem afferre non possunt, 1120, 21. Directus ad regnum Dei opes et patrimonium non requiras, 853, 27; 1481, 44. Si vis Deus peccatoribus esse, terrori regibus, reverentiae aliis, contemne quae saeculi sunt, et Dominicae passionis opprobrium contende omnibus praeferre divitiis, 1061, 15. Mentis est optimae suis contentum esse finibus, non extolli divitiarum copiis, et rebus secundum gratiam voluptatum fluentibus, 321, 1. Fuge divitias peccatoris, ne inveniat ubi vulnerare te possit, 789, 24; 853, 27. Diaboli laqueum esse divitias, quem tetendit Salvatori, quo Judam apostolum strangulavit, 1153, 36. Quam magnum contemnere divitias: sed quam rarum hoc ipsum est, 1060, 15. Quid parcimus patrimonio, quod et ipse diabolus vile judicat pro salute, 825, 23.

Vides quia divitiae affluunt, non vides quia praeterfluunt, 966, 32. Quomodo divitiae saeculi abeunt veluti somnium exurgentis, 628, 8, 9. V. Abstinentia et Avaritia.

Divortium. V. Uxor.

Doctores inter et docentes discrimen, 1134, 12. Doctorum diversitates, 1161, 14. Doctores qui ab aliis exigunt, quae ipsi non queant aemulari, quibus comparentur, 1435, 105. Merito super omnes docentes intellexit, quem docebat ipsa sapientia, 1134, 11.

Doctrinam intellectus facit, non memoria, 1093, 19. Suavis omnis doctrina moralis, 971, 1. Bonus studio cognitionis, melior erit exequendae rationalis moralisque doctrinae gratiam quaerens, 992, 31. Vita bona sine doctrina habet gratiam: doctrina sine vita integritatem non habet, 973, 1. Ante vita quam doctrina quaerenda est, ibid. Doctrina non potest mercedem habere, ubi gratiam non habet innocentiae, 975, 6. Doctrina vitae immaculatae senilem praestat aetatem, 1135, 13.

Doctrina cur fermentum dicatur, 1457, 191. Qui errat in dogmate, viam veritatis non elegit, 1016, 25. Cum aliquos doctos audiunt impii, eos propter doctrinam vitare consuerunt, 1096, 27.

Doech typus Judae, 1364, 37.

Dolus bonus, ubi irreprehensibilis est rapina, 462, 10.

2252 Dominos plures habet qui unum non habet, 1496, 6.

Donare nemo potest quod non habet, 526, 45.

Donec in Scriptura quid significet, 254, 63.

Dothaim significat defectionem, 486, 11.

Draco elephantem ligat, cujus ruina mors victoris est, 48, 40.

Dura nemo putet esse, quae justa sunt, 1146, 16.

Ducibus malis cito erratur, 440, 55.

E

Ebrietatis duae species, 272, 11; 275, 18. Est ebrietas culpae, est et gratiae, 554, 61. Bona mensae spiritalis ebrietas, 1138, 24. Bona ebrietas poculi salutaris, 773, 19; 1239, 4. Sobrios facit, laetitiam generat non titubantiam, 192, 19. Pudicitiae custos est, 193, 20.

Ebrietas in vulgaribus hominibus quam ridicula sit et odiosa, eleganti descriptione exponitur, 548, 42; 553, 60 et seq. Et maxime in militaribus hominibus, 549, 46 et seq. Nec non in feminis, 555, 66. Potantium obtestationes propinationesque, 554, 62. Quaedam prodigiosa bibendi ratio arguitur, 555, 64.

Ebrietatis effectus, 192, 18. Ebrietatis et vini quanta mala, 539, 10 et seq.; 542, 23 et seq.; 551, 52 et seq.; 553, 59 et seq.; 556, 68. Oculis excitatur lidido, sed ebrietate succenditur, 712, 18. Vitanda ebrietas, per quam crimina cavere non possumus, 301, 57. Major vis vini quam veneni, 551, 52. Sicut mater fidei continentia: ita perfidiae mater ebrietas, 548, 41. Saepe secretiora vino extorquentur, 554, 63. Unius diei convivium, pretium tuae vitae est, 1126, 39.

Ebriosi comparantur navibus, 557, 72. Exemplum adolescentis ebriosi ad philosophiam conversi, 548, 45.

Ecclesia in primordiis mundi desponsata in paradiso, praefigurata in diluvio, annuntiata per legem, vocata per prophetas, Evangelii decorem diu expectavit, 974, 4. Rebecca Ecclesiae typus 461, 9. Et vidua illa ad quam Elias directus est, 1347, 50. Et Maria 1284, 7. Et mulier Evangelica, 1456, 187. Et mulier ingressa domum pharisaei, 1095, 25. Ecclesia merito speciem accipit peccatricis, 1388, 21. Dominus in typo ejus feminam salvat, 1453, 175. Figuratur in luna, 517, 13.

Ecclesia una Domini, una congregatio, 33, 2, 3. Christus dignatus est omnes gentes in unum corpus Ecclesiae congregare, 761, 50. Omnes vocantur, et omnes redimuntur a Christo, 946, 4. Nullus antequam Christus nationum populos vocavit ad Ecclesiam, 1495, 5. Dominus eam sibi ex peccatoribus congregavit, 938, 5. Christus per humilitatem, per crucem eam sibi congregavit, 1147, 20. Ecclesiae coetus Abrahae primo promissus 1316, 7.

Ecclesiae regnum prius quam Synagogae in praedestinatione delatum, 462, 10. Omnes vocantur ad Ecclesiam, sed prius Synagogae populus, deinde gentilium, 1121, 24. Deus Ecclesiam sibi ex non gente quaerendo, eam vetusto illi atque regali populo Judaeorum praetulit, 780, 7. In gentibus mendacium, veritas a Judaeis recessit, ad Ecclesiam venit, 1119, 19. Libera est Ecclesia, expulsa est Synagoga, 1324, 29. Rapuit Synagogae regnum, 1383, 115. Reddidit quam accepit a Domino pecuniam charitatis, sed Synagoga non reddidit, 797, 44. Calcaneum Christi Synagoga est, decor et gloria vultus ejus Ecclesia, 948, 11.

Ecclesiae suae Christus speciem concupivit, et paravit eam sibi uxorem adsciscere, 724, 48. Christus vidit eam nudam, et vidit et amavit, 722, 41 et 42. Congregatio nationum gentilibus indomita moribus, coepit esse sponsa Christi, 993, 32. Festinantibus dilecto atque dilecta, celebrata conjunctio spiritalis est Christi et Ecclesiae, 1257, 40. Christo nupsit, 1328, 38. Christi et Ecclesiae sacramentum spiritale esse nullus dubitat, 826, 27. Vir Christus, uxor Ecclesia est: charitate uxor, integritate virgo, 1472, 9.

Ecclesia vita est in Christo facta, in ejus costa, et in ipso resuscitata, 794, 37. Hinc mater est viventium, 1310, 86 et seq. Concepit nos virgo de Spiritu, parit nos virgo sine gemitu, 1284, 7. In ea sunt dolores acerbi et graves, donec formetur Christus in nobis, 940, 10. Cur in hoc mundo sterilis videatur, 345, 72.

Ecclesia diligit, nec unquam circa Christum suum mutat affectum, 72, 22. Nemo tantum potest diligere Deum, quantum Ecclesia, 1388, 22. Omnis spes ejus in Christo est, 519, 22. Auditu et operibus eminet ejus pulchritudo, 358, 7. Qualis quantaque sit, 1190, 21. Charitas dicitur, et diligendo Deum, ipsius et nomen accepit, ibid. Actinosa dicitur, et quamobrem, 643, 16. Quomodo immaculata sit, 1271, 17. Ad imitationem Christi speciosa est, et in calceamentis omni abluta delicto, 1189, 16. Corona est gloriae, 1160, 11. Corpus Christi est, 1161, 12; 1168, 35. Ex duobus constat, ut aut peccare nescias, aut peccare desinas, 1433, 96.

2253 Ecclesia columna est et firmamentum veritatis, 470, 34. Regnum ejus manebit in aeternum, et cur? 1431, 91. Deus eam fundavit et propagavit in aeternum, 942, 17.

Ecclesia in tribulationibus fundatur, in tempestatibus et procellis, in sollicitudinibus et moerore, in rebus adversis, et in fluminibus praeparatur, 946, 4. Super maria fundata est, et super flumina praeparata, 34, 6. Circa fluctus habitat, non fluctibus commovetur, magis ad subveniendum parata, quam periculo obnoxia, 521, 27. Diversi fluctus, tempestatesque ejus, 227, 1. Tunditur saecularium curarum fluctibus, sed non subruitur; caeditur sed non labefactatur, 1318, 11. In ea Christus impetitur, 961, 16. Perfectionibus suis non vincitur Ecclesia Domini, sed probatur, 889, 9. Multi eam tentant, sed nocere non possunt, 78, 33. Crebrae persecutiones ejus nobis titulos, et martyrii victorias ediderunt, 995, 7. Defectus habet, et ortus frequentes, sed defectibus suis crevit, 78. 32. Obumbrari potest, 65, 7. Cur pro ea Dominus Patri gratias agere consuevit, 1403, 83.

Ecclesia in nocte saeculi monstret tibi viam, 776, 26. Fides digito ejus reperitur, 1378, 97. Super omnes conventus Ecclesia Dei refulget, 1020, 7. Sola illa, non alia congregatio dicere potest: Teneo mandata tua omnia novi et veteris Testamenti, 1255, 33. In ea exultatio, in haeresi et gentilitate fletus et moeror. 33, 3. In ea omnes aurem habent, extra eam non habent, 1519, 69. Merito prodegit patrimonium, qui ab ea recessit, 1462, 213. Si qua est Ecclesia quae fidem respuat, nec apostolicae praedicationis fundamenta possideat, deserenda est, 1399, 68. Admonemur aliquando eos non refugere qui a nostra fide et consortio separati sunt, 55, 55. Quomodo ignobiliora Ecclesiae membra abundantiorem honorem aliquando consequantur, 236, 25.

Ecclesiae nascentis quale fuerit exordium, 1298, 50. Ibi est ubi virga et gratia floret sacerdotalis, 377, 64. Ab una Ecclesia plures Ecclesiae derivantur, 1354, 78. Singulae Spiritu quidem replentur et gratia; junguntur tamen ad temporalis speciem sacerdotis, 1284, 7. Qui ministerium sacerdotale suscepimus, non solum pro nobis, sed etiam pro Ecclesia Domini sustinere fortiter passiones corporis debemus, 829, 32. Vox exercenda pro Christo, quando ovile Ecclesiae incursant lupi, 119, 27.

Ecclesiae claves. Accepimus Spiritum sanctum, qui non solum nostra peccata dimittit, sed etiam nos facit sacerdotes suos aliis peccata dimittere, 1092, 19. Potestas remittendi peccata Evangelio servabatur, 858, 37, 38. Deus per eos quoque peccata dimittit, quibus dimittendi tribuit potestatem, 1358, 13. Remittuntur peccata per Dei verbum, cujus Levites interpres et quidam exsecutor est: remittuntur etiam per officium Sacerdotis, sacrumque ministerium, 212, 15. Deus est pater, Christus pastor, mulier Ecclesia: Christus te suo corpore vehit, quaerit Ecclesia, recipit Pater: quasi pastor revehit, quasi mater inquirit, quasi pater vestit: prima misericordia, secunda suffragatio, tertia reconciliatio: redemptor subvenit, Ecclesia suffragatur, auctor reconciliatur, 1461, 208. Ecclesia habet aulaea quibus peccata tegit, culpam obumbrat, 34, 5. Si gravium peccatorum diffidis veniam, adhibe peccatores, adhibe Ecclesiam, quae pro te precetur, cujus contemplatione quod tibi Dominus negare posset, ignoscat, 1357, 11. Si jam baptizatus errasti, Ecclesia pro te fleat, ipsa tua peccata deploret, et fleat plurimum, 819, 10; 1377, 91. Roget pro te Ecclesia, et illacrymet populus, 1465, 225. Plerique a conversionis studio revocari solebant, quod in Ecclesia quanto sanctiora praecepta, tanto sine venia putarent esse peccata, 1183, 43. Remittendis post poenitentiam debemus favere peccatis, 1467, 236. Neque difficilis venia, nec remissa sit indulgentia, 1475, 21. Non semper in eos qui peccaverint, vindicandum, et quam ob causam, 1417, 27. In Ecclesia ubi maxime misereri decet, quam maxime debet in peccatores teneri forma justitiae, 1065, 26. Facilitas veniae incentivum tribuit delinquendi, ibid. Melius est ut unius aut alterius damnatione plurimi liberentur, quam duorum absolutione plures periclitentur, 1198, 11. Nescit Ecclesia publicare leges suas, 420, 8.

Ecclesiam qui non frequentabant arguuntur, 1184, 45. Mane festina, et ad Ecclesiam defer primitias pii voti: et postea, si vocat saecularis necessitas, securus procedes ad tuos actus, 1218, 32. Quam jucundum inchoare diem ab hymnis et canticis, a beatitudinibus quas in Evangelio legis, 1218, 32. Plerique sunt dies, quibus statim meridianis horis adveniendum sit ad Ecclesiam, canendi hymni, celebranda oblatio, 1073, 48. Quotidie praecedentes in Ecclesiam, vel domesticis incubantes orationibus, a Deo incipiamus, et in ipso desinamus, 322, 22. Imber supplicantis Ecclesiae precibus datus, 76, 30.

Ecclesia justorum est tabernaculum, 318, 11. Domus est cujus ubertas redundantia gratiarum: torrens voluptatis Spiritus sanctus, 773, 19. Cubiculum ejus corpus est Christi, 979, 16. Piis domus Ecclesia est, piis patria coelum est, 951, 18. Civitas Dei est, 1168, 35. Munita per Christum, 2254 obsessa per diabolum, 131, 49. Murus est qui habet duodecim portas apostolicas, 1256, 37. Cujus turres sunt sacerdotes, 131, 49. Civitas Dei est, 1168, 35. Muri Hierusalem conventus ejus sunt toto orbe fundati, 702, 83. Portae ejus portae castitatis sunt et justitiae, 1407, 99. Coepit in hortis esse postquam in hortis passus est Christus, 1258, 45. Horto frequenter comparatur, 1534, 139. Et gregi caprarum, 1177, 22. Cur et coelum dicatur, et mundus, et orbis terrarum, 1121, 25. Imago est coelestium, 641, 9.

Echeneis navem ingentem sistit, 93, 31.

Echinus terrenus contra insidias spinis suis clauditur, 120, 20. Geminas sibi respirandi vias munit, et quare, ibid.

Echinus futuram tempestatem praenuntiat, 89, 24.

Edom, hoc est, terrenus et callidus, 1223, 6.

Eleazarus quam beatus in tormentis constanter toleratis, 474, 40, 41.

Electrum est lacryma virgulti, 58, 63. Cur exigua quaedam animantia in electro, ibid.

Electio. Non residet occasio resiliendi, cui datur optio eligendi, 286, 11.

Eleemosynam qui facit debitum reddit, non largitur indebitum, 580, 53. Dives de bonis suis eleemosynam debet pauperibus erogare, 574, 36 et seq.; 579, 52 et seq.; 582, 58 et seq.; 586, 67. Quam justum ut de bonis tuis aliquid pauperibus aspergas, 1064, 22. Fac de instrumento avaritiae subsidium misericordiae, sinceritatis gratiam de corruptionis illecebra, 559, 76. Quid prodest misereri inopis, nisi alimoniam eidem largiaris, 1128, 44. Vilis pecunia cum conditur: pretiosa cum dispergitur, 825, 24. Largiendo pauperibus, angelorum nobis caeterorumque sanctorum gratiam comparemus, 1469, 245. Multi qui sua pauperibus donaverunt, locupletati non debent a Domino saecularem hujusmodi exigere mercedem, 1059, 11. Nihil gravius quam ut fratres nostros pauperes superbo oculo despiciamus, 1005, 37.

Elementa graece cur στοιχεἶα dicantur, 40, 18. Quatuor sunt, ex quibus omnia componuntur, 10, 20. Cur Deus non prius ea creaverit, quam ornatus congruos daret, 15, 27. Quae eorum qualitates, quibus sibi invicem miscentur, 40, 18. Ex iis compositum resolvatur necesse est, 12, 23.

Elephantus cur prominentem promuscidem habeat, 124, 31. Ejus membra describuntur, ibid. Quomodo capiatur, ibid. Quomodo magnum rebus bellicis usum Persis minis tret, 125, 33. Trecentis et amplius annis fertur vitam producere, ibid., 34. Formidabilis ille tauris, murem timet, 126, 37. Illius cum mercede fraudatur, ultio 555, 65.

Elias atque Elizaeus ut transirent aquas Jordanis, passionum fluenta nostrarum mentis prius vestigio transierunt, 1243, 16. Elias virtutem magnam habuit et gratiam; et in quo, 1278, 36. Non mulierem fugiebat, sed saeculum, et saecularem illecebram, 431, 34. Cum Christo comparatur, 1406, 96.

Elizabeth erat ex Tribu Juda, 1315, 5.

Elisaeus qui sibi nihil reliquit, populis abundavit, 115, 6. Non putabat Deum sibi absentem, sed praesentiam ejus in beneficiis requirebat, 833, 40. V. Elias.

Eloquentia duorum ex gentilibus prudentum nivi et apibus comparata, 1414, 15.

Emendi et vendendi etsi aequalis quidam videtur contractus: unusquisque tamen viliorem sibi vendit, et complacitum emit, 904, 41.

Ἐμπειρικοὶ unde dicti, 815, 1.

Engaddi tentatio Latine dicitur, 995, 8. Locus est in Judaea ubi opobalsamum gignitur, ibid.

Ennon oculum superborum interpretati sunt, 1170, 2.

Enoch Latine dicitur Dei gratia, 152, 19. Manifestum pietatis Dominicae, et divinitatis indicium est, 1333, 48.

Enos Chaldaice, homo Latine dicitur, 356, 1.

Ἐυπιθμήτικον quid, 335, 54.

Ἐπου θεῷ quid, 283, 4.

Equus bellum odoratur eminus, excitatur sono tubae, 89, 25. Eum videmus popularibus incitari studiis, gaudere plausibus, blanditiis delectari magistri, 206, 3. Discrimen inter agitatorem et ascensorem equi, 584, 64, 65. Arguuntur qui solent equorum suorum nobilitatem sicut consulum praedicare, 580, 54.

Equi fluviales sive Hippopotami in Nilo, 80, 4.

Error nullus, ubi simplex pietatis affectus, atque omnis fidelis sensus est, 817, 6. Graviori dignus supplicio est, qui invalidum, et insipientem, et improvidum circumscripserit, persuasione erroris, aut exagitatione cordis affectum, 1245, 19.

Esaias quomodo viderit Dominum, 1267, 6. Diaboli ad quemdam prophetam forte Esaiam verba, 1124, 32. Facilius compaginem corporis ejus serra divisit, quam fidem inclinavit, 1500, 25.

Esau et Jacob figurabant populum Judaicum et Christianum, 1223, 6. Ille typus erat malitiae, 184, 4.

2255 Eucharistia. Christus corpus suum offerre manifestatur in sacerdotibus, cujus sermo sanctificat sacrificium quod offertur, 853, 25. Panem dedit, quem ipse quotidie sacerdos consecrat suis verbis, 524, 38. In convivio Ecclesiae et ministrat et ministratur, 192, 19. Mihi cibus et potus quotidie ministratur, eum dat omnibus, dat quotidie, dat semper, 1202, 27 et 28. Probatum est quod Dominus noster sit cibus, sit epulatio, vel alimentum edentium, 902, 36. Non dubites assistere angelum, quando immolatur, 1275, 28. Quando celebranda oblatio et sacrificium, quo Christus esurientem sui corporis epulis replet? 1073, 48. Sacrae oblationis veneranda communio, 1420, 43. Est cibus refectionis, est cibus sanguinis, 1483, 51. Carpis rosam, hoc est, Dominici corporis sanguinem, 1140, 2. Veni ad cibum corporis Dominici, ad illud poculum quo fidelium inebriatur affectus, corpus non titubat, sed resurgit, 1166, 28. Esca solidior corpus est Christi, potus vehementior sanguis est Christi, 1400, 71. Qui pacem et charitatem non detulerit ad Christi altaria, mittetur in tenebras, 1460, 204. Nemo cibum accipit Christi, nisi fuerit ante sanatus, 1400, 70. Ad mensam Eucharisticam jejunia sancta nos perducunt, 545, 33. Remissio peccatorum est, 525, 39. Corpus Christi edimus, ut vitae aeternae possimus esse participes, 1514, 49. Spiritales epulae non obesse solent, sed prodesse satiatis, 1251, 19. Omnem immundum a Christi altaribus secernendum, 561, 82.

Eunomianus dicit dissimilem esse Patri Filium, 45, 32. Eunomiani radicis degeneris fructus deterior, 32, 21.

Euphratem plerique ἀπὸ τοῦ εὐφραίνεσθαι dictum putant, hoc est, a laetando, 152, 18. Latine fecunditas atque abundantia fructuum nuncupatur, 151, 18. In Babyloniam tendit, 755, 36.

Euripi stant placidi in ortu lunae quoadusque sine lumine est, 76, 30.

Eva cur non de eadem terra qua Adam, sed de costa ejus facta sit, 166, 48. In paradiso sensus, Graece αἴστησις figura fuit, 149, 11. Quomodo diabolus eam aggressus sit, 170, 56. Promissi honoris ambitio illecebrosa decepit, 1343, 34. A muliere coepisse vitium, inchoasse mendacium, 171, 56. Adamo id quod gustaverat dando iteravit peccatum, 158, 33. Serpentem implicavit, non se absolvit, 978, 13. Si accensas habuisset faces, numquam nos praevaricationis suae criniculis implicasset, 149, 11. Vicissemus, si tacuisset, 843, 3. Confessa delictum, mitior eam secuta est et profutura sententia, 178, 72. Poena ejus qualis fuerit, et quid significet, 178, 72. Plerique eam excusandam putant, quod diligens virum, ab eo timuerit separari, 159, 34.

Evangelistae divino spiritu ubertatem dictorum rerumque omnium ministrante, sine ullo molimine Evangelium scripserunt, 1266, 3. Non potestate propria sunt locuti, neque omnes eadem omnia: sed sancti Spiritus gratia illis ea tribuit, quae loquerentur singuli de operibus Domini Jesu, 616, 73. Licet iis omnia in omnibus sint, tamen plenitudo in singulis est virtutum singularum, 1264, 8; 1403, 81. In quo a se incivem differant, 1529, 118; 1532, 129 et seq. Non discordant sententiae, quando concordat mysterium, 1527, 107. Non est credibile adversantia sibi potuisse dicere, 1313, 1. Ab hoc qui Evangelista esse meruit, vel negligentiae vel mendacii suspicionem aequum est propulsari, 1541, 172. Qualis esse debeat qui evangelizat regnum Dei, 1398, 65.

Evangelium plurimi voluerunt scribere: sed quatuor tantummodo, sunt recepti, 1269, 10. Quidam quatuor animalium formas quae in Apocalypsi leguntur, quatuor Evangelii libros intelligendos arbitrati sunt, 1264, 7. Unum tantummodo est Evangelium, etsi quatuor libri sint, 883, 38. Ecclesia cum quatuor Evangelii libros habeat, per universum mundum Evangelistis redundat, 1265, 1. Est vere sapientia naturalis in Evangelio secundum Joannem: Matthaeus moralius: Marcus rationabilius scripsit, 1262, 3. In omnibus fere Evangelicis locis spiritualis sensus operatur, 1442, 134. Lucas historico stylo Evangelium scripsit, et qua ratione, 1261, 1, 4 et 7. Quomodo Alexandrini et Aegyptii legant initium Evangelii Joannis, 393, 35.

In Evangelio omnem veritatem contineri, 1206, 37. Philosophiae imperfectionem excludit, 325, 30. Non solum fidei doctrina, sed etiam morum est magisterium, 1230, 33. In novo Testamento novarum virtutum praecepta cognovimus, et novos hausimus mores, 859, 3. Quomodo ad illud accedere debeamus, 912, 61. Sit effigies ejus in tuis factis, 1255, 34.

In Evangelio perfectio bonitatis, in Lege aequitatis eruditio, 1515, 53. In Evangelii bonitate melius docentur justificationes Dei, quam in Legis severitate, 1084, 16. Umbra in Lege, imago in Evangelio, veritas in coelestibus, 852, 25. In eo jam nobis non Legis caligat umbra, sed veritas fulget, 859, 2. Lex per occulta mysteria nuntiat Christum, non autem facie ad faciem monstrat sicut Evangelium, 1061, 16. Lex quasi figura sit nobis, Evangelium, quasi lumen et 2256 signaculum veritatis, 910, 58. Christus adjutor per Legem, susceptor per Evangelium, 1164, 23. Evangelium defunctae Legis reparationem operatur in posteris, 913, 63. Quod Deus annuntiavit per Prophetas, in Evangelio manifestavit, atque complevit, 1186, 7.

Evangelium via lucernae in umbra lucet, id est, in saeculo, 643, 14. Quomodo mare sit, 86, 17. Est calceamentum nuptiale evangelica praedicatio, 1308, 81. In ea praedicatione virtus est, 1107, 12.

Evangelia multa composuit dives haeresis: pauper fides hoc solum Evangelium tenuit quod habuit, 1474, 17. Haereses cum multa Evangelia habeant, unum non habent, 1265, 2. Pseudoevangelium, secundum Thomam, Matthiam, Duodecim, et Basilidis, 1265, 2. Evangelia ab haereticis corrupta, 1261, 2.

Evilath terra est in qua aurum bonum, et lapis carbunculus et prasinus, 755, 36.

Exemplum. Plerisque justi aspectus admonitio correctionis est, perfectioribus vero laetitia, 1094, 22. Praestantius ducitur paucorum similem esse quam plurimorum, 185, 5.

Exercitatione augetur corporis virtus, 216, 22.

Exercitus quomodo iter conficiant, 1018, 2.

Exhortatio pro consolatione, et consolatio pro exhortatione apud Apostolum, 1098, 34.

Existimatio bona pretium nostrum est, 963, 21.

Exsilio duriora claustra carceris in saeculo sunt, 1228, 23.

F

Famem patientur omnes, quos non paverit Christus, 449, 42. Famis neglectum inducit divina lectio, 1339, 20.

Fatale decretum non alligatur, 232, 5.

Febris si exaestuat, medicus ipsum potum sitientibus negare consuevit, 785, 18.

Fecunditas terrae non soli, sed divinae indulgentiae deputatur, 64, 6. Decorum quod fecundum, indecorum quod infecundum, 376, 60.

Felix, Nabor et Victor martyres nostri granum sunt sinapis, 1453, 178.

Fellis amaritudo ad salutem hominis utilis invenitur, 148, 8.

Fenerare vetus est, sed vetus culpa est, 620, 88. Feneratorum inhumanitas eleganter describitur, et castigatur, 793, 9 et seq. Judae et diabolo comparantur, ibid., 12 et seq. Nec non Echidnae et aliis serpentibus, 604, 41. Liberos pro paternis debitis vendunt, 600, 29. Prohibebant ne debitoris cadaver ad sepulturam deferretur, 602, 36, 37. Inhumanitas eorum etiam ab aleatoribus usuras exigentium, 602, 38 et seq. Varia nomina quibus utuntur, 604, 40. Quam insatiabilis eorum avaritia, 597, 31; 605, 43 et seq. Mari comparantur, 605, 44. Et eorum pecunia, 596, 16. Incautos adolescentes quam nequiter depraedentur, 597, 23 et seq. Fenerator et debitor uterque peccator, 609, 54. Arguuntur ii qui acceptam ab feneratore pecuniam intemperantia sua misere consumunt, 597, 17 et seq.; 600, 30. Qui se feneratori obligat, ipse se vendit non aere, sed culpa, 601, 32.

Fenus bonum et usura laudabilis fenerare Deo in manu pauperis, 610, 55, 56. Qui plus habuerit unde feneret, ille justior, 611, 59 et seq. V. Usura.

Feniculi pastu serpens caecitatem repellit exceptam, 119, 19.

Fenum quomodo fiat? 42, 26. Ante solem fuit productum, ibid., 27. Quomodo similes esse debemus feno, 45, 31.

Fertilitatis causa de coelo, 30, 16.

De Ficulneae foliis, 57, 60.

Fides prior quam littera, prior gratia quam Lex, 1321, 21. Sicut fides a veteri incipit Testamento, ita impletur in novo, 1379, 99. Christus in majorum nos actum, et antiquam simplicitatem fidei reformavit, 1323, 26. Aliud est in mandatis Dei credere, aliud mandatis credere, 1082, 12. Fides nostra Verbum Dei est, 1433, 98. Veritas fidei fundamentum est, 1237, 56. Propugnacula fidei gesta sunt Christi, 1042, 33. Quam indignum ut humanis testimoniis de alio credamus, Dei oraculis de se non credamus, 289, 21. Si viri boni dicerent, nefas putaremus credere: Deo ergo dicenti credendum, 1353, 71.

Fidei partus, bonus dolor est, quo Christus in Ecclesia formatur et nascitur, 776, 28. Cur bonum sit ut rationem praeveniat fides, 289, 21. Voluit Deus ut per gradus quosdam nasceretur, 15, 27. Quanti nobis praesidii sit fides nostra qua vivimus, 861, 11. Quibus pasci debeat, 215, 19, 20. Non in forensi sermone sapientiae, sed Dei virtute formatur, 1107, 12. Cur nemo excusationem praetendere debeat, quod serius credat, 346, 74. Pro dovotione credentis unicuique spiritale lumen infunditur, 1511, 37. Meliores qui fide magis spontanea, quam qui speratis beneficiis credidissent, 1356, 5. Ecce amat libertatem fidei, qui libertatem dedit, 1032, 45. Fides teritur premitur, seminatur, et 2257 quomodo, 1453, 179 et seq. Est fidei violentia religiosa, segnitia criminosa, 1469, 1. Circa fidem vir perfectus exigitur, 1334, 50.

Fides nos ab irrationabilium pecudum comparatione secernit, 1222, 2. Ante omnia nos commendare Deo debet, 208, 8. Virtutum omnium stabile fundamentum est, 868, 4. Et radix, 219, 28. Fidei radix est spes, 1165, 27. Ex fide charitas, ex charitate spes, et rursus in se sancto quodam circuitu refunduntur, 1478, 30. Fides praecedit devotionem, 509, 81. Virtutes sine fide folia sunt, videntur virere, sed prodesse non possunt, 757, 41. Et opera vana sunt, 1435, 103.

Fides vera ubi est, ibi veri luminis gratia, 1075, 51. Christus illuminat fidei claritate, resurrectionis suae gloria, et divinorum operum potestate, 1186, 8. Fides sapientes fecit, 1177, 24. Quaecumque crediderit anima, et concipit, et generat Dei Verbum, et opera ejus agnoscit, 1290, 26. Fide tangitur Christus, fide Christus videtur, 883, 39; 1003, 29; 1397, 57; 1357, 156. Vox nostra fides est, 1280, 42. Grandis ejus clamor, 1211, 8. Credentibus in Dominum est in Domini misericordia consolatio, 1194, 2. Fides nos Deo repraesentat, 787, 20. Fides est quae dona conciliat: humilitas est quae Deo oblata commendat, 585, 67.

Fide nihil pretiosius? 825, 24. Pretium tuum est, qua emuntur divina mysteria, 500, 45. Pretium nostrum est, quae omnes homines Christo acquisivit, 963, 21. Peccatum minuit, 698, 63. Suffragabitur ad veniam, etiam si qua in operibus offensa sit, 1254, 26. Potest ab omni mundare delicto, 1480, 42. Omne peccatum fidei mysteriis abluitur, 1518, 66. Eam si servaveris, etsi mortuus fueris sicut serpens, et tu resurges, 818, 8. Maluit Deus ut salus hominis fide potius quam operibus quaereretur, et quam ob causam, 893, 14. Non lacrymas nudas Deus, sed fidem exigit, 1539, 162. Si quis non credit in Christum, generali beneficio ipse se fraudat, 1077, 57. Qui calorem fidei non habet, tolerabilius illi fuerit fidem non accepisse quam neglexisse, 990, 24.

Fides sola unumquemque signat, 1293, 36. Fides plebis plerumque constantior est quam divitum ac sacerdotum, 1189, 17. Ubi fides modica illic turbatio, 1353, 70. Non debet scindi, sed solida permanere, 1529, 119. Adulteri sunt omnes, qui adulterare cupiunt fidei et sapientiae veritatem, 1472, 9. Religiosis lapsus amoris fidem non impedit, 1379, 98.

Fides sit tibi itineris tui praevia, 1143, 11. Janua nostra est, quae totam domum, si fuerit robusta, communit, 1118, 14. Nulla patria verior, quam fides, 1184, 2. Micae velut quaedam fidei dogmata sunt, 1474, 15. Fidei census numquam exinanitur, 1462, 212. Non gravatur annis, ibid., 213. Coelum et terra transibunt, fides autem permanet, 849, 17.

Fides credentium principalis est, confessio exsecutionis, 834, 4. Perfecta Christi confessio et animi quaerit devotionem et vocis professionem, 1235, 49. Non satis est involuta responsio confitentis Jesum, sed aperta confessio, 1522, 87. Fidei indumentum constat ex praedicatione coelestium, et Dominicae sanguine passionis, 617, 77. Ubi causa religionis agebatur, fides debuit sedem habere judicii, et quasi rea statui perfidia, 467, 25.

Fides pignori prima debetur, 1270, 12. Morale est omnibus, ut qui fidem exigunt, fidem astruant, 1288, 19.

Filii ex Patre generatio non habet tempus, 1213, 17. In Deo persona alter, potestate unus est, 1487, 66. Unigenitus est, non unus ex genitis, 1487, 65. Imago Dei solus ille est, ita habens similitudinem Patris, ut divinitatis et plenitudinis habeat unitatem, 128, 41. Vultus est Patris, 1192, 28.

Filio omnia cum Patre per naturam unius substantiae jure sunt propria, non dono collata per gratiam, 1426, 67. Dei sapientia est per naturam, non per profectum, 1383, 1. Novit cogitationes cordium, sicut Pater, 200, 37. Patri consors nullam injuriam patitur, quia mittitur, 1503, 1. Etsi missus, tamen Patre mittente minor non est, 1302, 65. Cur nihil a se faciat, 1230, 32.

Filius Dei absconditus in Lege, adopertus in prophetis, evangelicis praedicationibus adimpletus, 1456, 188. Antequam nasceretur ex Virgine, videbatur, 1274, 24. Etsi suscepit quod non erat, non destitit tamen esse quod erat, 730, 64. Etsi non licet mihi scire quemadmodum natus sit; non licet tamen nescire quod natus sit, 1353, 71. Cur carnem susceperit et mortem, 435, 44. Angelus angelis factus est, prophetis propheta, 773, 18. Quomodo sacerdos est secundum ordinem Melchisedech, 288, 16. Nihil sibi ex hoc mundo vindicandum putavit, 340, 62. V. Christus, Trinitas.

Filii praemia nuptiarum sunt, 1282, 2; 1509, 22. Non mediocre munus est Dei dare liberos, propagatores generis, successionis haeredes, et cur? 1276, 30. Erat deforme liberos non habere, et id legum civilium fuit auctoritate 2258 multatum, 1320, 18. Pudor est feminis praemia nuptiarum non habere, quibus haec sola causa est nubendi, 1282, 45. Recessuri ex hoc corpore, ipso carorum pignorum tactu delectamur extremo, et hoc mulcemur viatico, 510, 83. Liberorum amor plurimos a martyrii consummatione saepe revocavit, 1163, 18. Cur asperioribus exerceat pater filium, quam dominus servulum, 1145, 15. Quantum filii honorare debeant parentes, ut benedictionis ultimae habeant haereditatem, 513, 1.

Filios Scriptura sacra pro operibus frequenter declarat, 657, 14. Sanctorum majus in fide, quam in generatione semen est, 1330, 44.

Finis quid sit, 955, 1. Ille verus est finis, qui non unius erit finis, sed omnium, 849, 17. Quae initium habent, et finem habent: et quibus finis datur, initium datum constat, 6, 10.

Firmamentum unde appellatum, 31, 16. An idem sit ac coelum, 25, 8; 30, 15. Cur inter aquam et aquam Deus illud esse praeceperit, 787, 21.

Foliorum diversitates, 57, 61. Et ex eisdem remedia, 47, 37.

Fons ille qui irrigabat paradisum quis fuerit, 149, 12.

Formicae imitanda industria, 118, 16.

Fortitudo resistentia quaeque transverberat, nec aliquibus haeret obstaculis, 151, 17. Non habent fortitudinis laudem, qui stuporem magis vulnerum tulerint, quam dolorem, 1516, 56. Sicut fortitudinis incentivum est fides, ita fidei firmamentum est fortitudo, 1437, 118. Effectus ejus qui sint, 1371, 67.

Fratres sumus omnes una atque eadem matre generati, 267, 94. Omnes nobis jure quodam germanitatis velut fratres connectimur, et tanquam uterini nos diligere debemus, 323, 28. Inter fratres patrimonium non judex medius, sed pietas debet sequestra dividere, 1439, 122.

Fraudulenti homines cavendi, 88, 21.

Frons mentis habitum specie sui prodit, 136, 58.

Fructuum diversitates, 58, 62.

Fulica abdicatum Aquilae pullum cum suis nutrit, 104, 61. Praesentit commotionem maris, 97, 43.

Funes qui dicantur, 1499, 21. Iis utuntur qui terminos metiuntur agrorum, et possessionum spatia disterminant, 1070, 40.

G

Gad benedictio explicatur, 524, 35 et seq.

Galli cantus non solum suavis, sed etiam utilis esse demonstratur, 112, 88.

Ganges fluit contra Indiam, 150, 14.

Gaudium fructus est Spiritus sancti, 700, 12; 1237, 54.

Gemitus quis bonus sit, et primum Spiritus sancti donum, 831, 37.

Genetliaci in coelum os suum ponunt, et quomodo? 666, 12.

Gentiles Deum suum in antris et spelaeorum habitaculis requirere videbantur, 935, 24. Quantum differant beneficia quae Christus suis, et ea quae gentilibus dii contulerunt, 1404, 88. Qua methodo hi docendi sunt, qui ex gentibus vocantur ad Ecclesiam, 1408, 104 et seq. Quomodo sacras scripturas debeant legere, 172, 58. Habent cum Christianis salutationis et ejusmodi officiorum commercia, 1425, 62. Dominus cum iis non prohibet nos inire convivium, 1359, 18. Ager qui morte emptus est Christi ad sepulturam eis profecit, 960, 13. Tolerabilior causa illorum quam Judaeorum, 990, 24. Arguuntur qui sub imperatoribus Christianis veniebant in Ecclesiam, et Christianos se esse simulabant, 1235, 49. Multi ex iis habent misericordiam, habent sobrietatem, sed fructum non habent, quia fidem non habent, 757, 41. V. Fides et Matrimonium.

Genus immortale videtur, personae autem singulorum mortales sunt, 314, 4.

Geon Nilus circuit terram Aegypti vel Aethiopiam, 150, 14. Significat quemdam terrae hiatum, 151, 26.

Gervasii et Prothasii festus dies, 1037, 16.

Gigantes tempore Noe qui fuerint, 230, 7 et seq. Fabulae inducunt eos adversum superna voluisse pugnare, 278, 127.

Gimel tertia littera secundum Hebraeos, latine retributio dicitur, 993, 1.

Gloria bona Christo esse subjectum, 1224, 7. Non portio unius coronae, sed praemium omnium coronarum est, 1161, 11. Si opprobrium Christi gloria est, quanta est gloria ejus, 1031, 41. Gloria saeculi non descendit cum peccatore, sed gloria virtutis ascendit cum innocente, 953, 24.

Gomorrham et Sodomam lingua patria Chaldaei caecitatem et sterilitatem nuncuparunt, 257, 69.

Gothorum bella, 1516, 10.

Gratia Dei agnoscenda, sed non ignoranda natura, 1478, 31. In quo spiritus vitae, et spiritus gratiae differant. 1277, 33. Habemus adversarium magnum, qui vinci a nobis 2259 sine Dei favore non possit, 1327, 37. Nemo sine vero Jesu potest incerta sapientiae et occulta comprehendere, 944, 20. Nostrae non est potestatis iter nostrum ex voluntate dirigere, 783, 15. Ubique Domini virtus studiis cooperatur humanis; ut nemo possit quidquam incipere sine Domino, 1309, 84. Nullus perfectus esse potest, et tutus sine favore Dei, 980, 17. Quia haereditarium iniquitatis glutinum mentibus inhaesit humanis, opus est liberantis auxilio, 1015, 22.

Gratiam dedit Deus reformavit naturam, 1156, 42. Natura opus est creatoris, gratia munus est redemptoris, 505, 63. Quidquid sanctum cogitaveris hoc Dei munus est, Dei inspiratio, Dei gratia, 204, 45. Omnis creatura quaecumque bona habet, accepit a Christo, 1166, 30. Ut Deus honorificetur a sancto, Dei gratia est, 1269, 10. Deus quos dignatur vocat, et quem vult religiosum facit, 1417, 27. Commendatur gratia privilegio operationis aeternae, et protectionis dignatione coelestis, 632, 18. Salutis medicina vulneri quaeritur, gratia sanitati, 982, 3. Doctrina coelestis potest commutare vitiosos affectus, et operatio divina sacrilegis pectoribus studia pietatis infundere, 701, 76. Ubi gratia, non utique merito operum nec justificatione virtutum, sed liberalitate donantis, electione redimentis salvamur, 906, 47. Hebetis est cordis bonum quod agit, gratiae auctori non deputare, 196, 25 et seq. Justus ad auctorem Deum refert quaecumque fuerit bona consecutus, 199, 34. Qui totum ad gratiam refert, terram repromissionis possidebit, 891, 12. David non suae virtutis putat esse, sed gratiae coelestis, si non deseratur a Christo, 839, 55.

Ad gratiam Christi vocatur omnis anima, 930, 12. Ut sine pretio redimatur a crimine, 945, 2. Christi manifesta in omnes praedicatur misericordia, eo quod qui pereunt, sua pereunt negligentia; qui autem salvantur, Christi sententia liberantur, 221, 11. Dominus quos miseratur etiam imprudentes advocat, 1419, 33. Incrementa gratiae Christus veniendo secum trahit, 1038, 6.

Gratia Dei beatiores nos facit quam nostra innocentia, 837, 47. Cui adest spiritus gratiae nihil deest, 1277, 35. Mensura Legis est, superabundans autem gratia, 909, 56. Lex intra mensuram est, ultra mensuram gratia, 1434, 98. Excludit fervorem gratiae saecularis, gratiae fervor aeternae, 1241, 10. Spiritalis gratia ab omni superfluorum labe mundavit, 1177, 24. Deus sine labore nostro, non ex operibus, sed ex fide per gratiam suam nobis peccata donavit, 885, 1. Lucet Deus super justos per gratiam, super injustos per misericordiam: illis mercedem meritorum tribuens, istis peccata dimittens, 984, 9. Qui suo peccato pereunt, misericordia Domini liberantur, 1229, 29.

Gratia pro meritis nostris diversa, sed eadem divini operis misericordia, 1461, 208. Bonus Dominus studia exigit, vires ministrat, 1400, 72. Nescit tarda molimina sancti Spiritus gratia, 1288, 19. Ipse tibi es vel injuriae auctor vel gratiae, operatio divina nihil errat, 919, 77. Faciat fructum qui potest gratiae, qui debet poenitentiae, 1306, 76. Plerumque derelinquit Deus quos vult probari, penitus autem derelinquit, quos deserit, 980, 18. V. Christus et Deus.

Gratitudo. Nescit virtus mensuram gratiae: nec contenta referre quod acceperit, vult cumulare quod sumpsit, 1373, 74. In vicissitudinibus gratiarum non est satis reddere quod acceperis, sed commendare quod reddis, 217, 23. Gratiam et qui reddit habet; et qui habet in eo ipso quod habet, solvit, 1389, 25. Relationem gratiae a canibus homines discunt, 119, 17. Beneficiorum Dei tenax gratiae memoria perseverare debet, et obedientia non deesse, 197, 30. Nec die, nec nocte, nec ullo tempore a gratiarum actione debemus vacare, 1075, 52.

Gratianus Imperator a suis destitutus ac proditus, 961, 17. Calumniis et dolis circumventus, 963, 21 et seq. Ei sepultura negatur, ibid., 24.

Gruum vigilantia in custodiis, et ordo inter volandum, 99, 50 et 51.

Gula de paradiso regnantem expulit: abstinentia ad paradisum revocavit errantem, 538, 7. Quas perturbationes in familiam inferre soleat? 542, 24. In utero ambulant, qui ventri et gulae serviunt, 179, 74. V. Ebrietas.

Gutturis utilitas, 140, 69. Sepulcrum patens est guttur hominis, in quo perfidia lethalis, et mortua verba conduntur, 1535, 141.

H

Haeredis humani damnum est descriptio cohaeredis, sed indivisa est Christi haereditas, 1155, 41.

Haereses omnes dum se impugnant, in se recurrunt, 732, 69. Velut Eva femineo rigorem fidei tentant affectu, 1459, 200.

Haeretici impugnatores sunt fidei, veritatis inimici, 1132, 6. Falsam habet imitationem, qui fidei non habet 2260 veritatem, 658, 15. Haereticorum feralis doctrina insaniae sunt falsae, 860, 4. Manichaeus, Marcion, Sabellius, Arius, Photinusque non aliud quam fratres Judaeorum sunt, 1473, 13. Haereticus de generatione Domini juxta usum saeculi disputans, dives est in verbis, pauper in viribus, 1372, 70. Christus non est in his disputationibus, 1110, 20. Multi ex iis praetendere volunt corporis continentiam, ut assertionis suae fidem testimonio sobriae carnis acquirant, 248, 49. Circumspectos nos in respondendo adversus haereticos vel Judaeos esse debere, 1502, 34. Non te capiat haereticus, quia potest de Scripturis sanctis aliqua exempla proferre, 1340, 26. Imperfectum tentare potest, non potest supplantare perfectum, 1114, 29. Quam graves illius morsus sint, 1422, 51. Madianitis est ejus perfidia, 1198, 11. Haeretici lupis comparantur, 1037, 16; 1421, 48 et seq. Et vulpibus, 1418, 31; 1421, 47. Omnes haereticos et schismaticos a regno Dei et ab Ecclesia intellige separatos, 1432, 95.

Halcyon ubi, et quot diebus pullos suos educat et nutriat? 96, 40 et seq. Hos dies praesumptae serenitatis nautae Halcyonidas vocant, ibid.

Harmonia quid sit, 1470, 3.

He littera latine significat, est, vel vivo, 1018, 1.

Helleboro aegri corporis passiones saepe solvuntur, 48, 39.

Heptateuchus quid significat, 1241, 12.

Herbarum succi salubres, 47, 37. Medicorum est opus potestates earum noscere, 56, 57.

Herodem nullo affinem generi Judaeorum regnum adulterina fide fraudasse, 1329, 41. In eo omnes impii significantur, 1525, 99.

Herodias in nece Joannis Baptistae iniquitatem pravis artibus quaesivit, 771, 13.

Heth interpretatione latina dicitur pavor, 1056, 1.

Hippocrates Critiae opinioni de anima non acquievit, 266, 92.

Hirundinis sedulitas, industria, pietas in filios, 102, 56, 57. Eorum caecitati medetur, ibid.

Homo Graece ἄνδρωπσς unde dicatur, 130, 46. Quid sit, et in qua potissimum parte consistat, 357, 3. Ex anima et corpore constat, et spiritu, 207, 6. Creatura est Dei, omnium in terris praestantissima, 341, 63. Pretiosissimum est opus Dei, 1088, 6 et seq. Habet aliquid quod angeli non habent, 1091, 14.

Hominis duplex generatio, una secundum imaginem Dei, altera secundum figmentum de luto terrae, 263, 86. Verbum non ad imaginem, sed imago Dei, homo non imago, sed ad imaginem Dei, 1064, 23; 1091, 16. Supra terrena omnia eum constituit Deus, 264, 86. Nec vult suum esse quod corruptibile atque terrenum, qui ad imaginem et similitudinem Dei meminit se esse creatum, 886, 4. Illum gloriosum virtus facit, fides rarum, imago pretiosum, 1089, 10. Eumdem Deus creavit in incorruptionem, sed homines a naturae munere deviantes, obnoxios fecere se morti, 760, 48. Cur illum Deus non approbarit nisi post factam mulierem? 165, 46 et 47. Cur eo creato Deus requievisse dicatur, 142, 76. Evanuerat rerum natura, nisi qui ea uteretur, divina providentia esset adjectus, 1088, 6. Cur Deus pauca quae homini noceant, esse sinat, 93, 31.

Homo noscere seipsum debet, 127, 39; 132, 50. Id dictum non ab Apolline Pythio, sed a Salomone, ibid. Ante Legem nesciebant homines quod luti corruptione sint resolubiles, et limo durescente formati, 1137, 20. Sibi semper debent attendere, cur, et quomodo? 133, 50 et seq. Non possumus plenius nos cognoscere, nisi prius quae sit omnium natura animantium cognoverimus, 114, 3.

Homo comparatione angelorum mutum videtur esse jumentum, 670, 26. Qui non intellexit, comparatus est jumentis: qui autem intelligit, comparatur angelis, 952, 20. Piscibus bonis et malis comparatur, 85, 15. Avis est qui de terris in coelum debet evolare, 1154, 38 et seq. Cur eo deleto, caetera irrationabilia deleta sunt, 231, 10; 239, 31 et seq. In quo animantibus caeteris praestet, vel inferior sit? 850, 20; 1213, 14. Cavendum homini, ne pecudum more curvetur, 117, 10. Magnum ejus munus est mundo magis quam sibi nasci, 1088, 6. Homines quadrati qui dicantur, 233, 13.

In homine duae mentes, et duae leges, 1479, 49 et seq. Petitiones exterioris hominis, interiorisque communes non sunt, nec omnes probantur a Christo, 782, 13. Quomodo Dominus utrumque sibi invicem voluntatum unitate sociaverit? 807, 64. Interior in Christo crucifixus, sepultus, resuscitatus, 794, 37. Minorem laborem nobis exspoliatus vetus homo quam supervestitus afferet, 851, 22.

Homicidii poena, 267, 94 et seq. Interficiunt opus Dei, qui humanum sanguinem fundunt, 131, 48.

Honor est non solum honorificentiae, sed largitatis, 1490, 75. Saepe honor saeculi abit, antequam venerit, 1341, 28. Ubi honorari et exaltari quis creditur, ibi ut meatus fluminum 2261 praeteriisse citius quam venisse comprehendas, 795, 39.

Hortum illum quem Jovis hortum alibi, alibi hortum mentis appellavit Plato, undenam composuit? 398, 19.

Hospitalitas commendatur, et ad eam omnes teneri ostenditur, 295, 34 et seq. De hospitii religione venerabilis est forma praecepti, 1398, 66. Hospitalia jura servanda, 101, 54. Tanta hospitalitatis est gratia, ut libenter in nos aliena pericula transferamus, 1364, 35. Hospitalem remuneraturis esse affectus avaritiae est, 1458, 195.

Hosti intra te clauso resistere, plus est quam remoto, 468, 29. In te ipso tibi bellum est, 1070, 39. Honorandam in hoste virtutem, 687, 36.

Humilitas in paradiso defecit, ideo venit e coelo, 1024, 32. Orta est de culpa, 1083, 14. Etiam in Christo laudem virtutis invenit, 1146, 19. Eam didicimus non solum sermone sed actu Christi, 1228, 20. Et quomodo, 1157, 46. Cur is auctorem illius se praebuerit, 1515, 51. Illa in hoc mundo contemnitur, sed Dei judicio comprobatur, 1006, 41. Bona est praesertim si adjungatur ei devotio voluntaria, 1148, 23. Vide Christus.

Humilitate nihil pretiosius, 1089, 10. Nihil excelsius, 1480, 40. Grande est in omnibus humilitatis teuere mensuras, 1147, 20. Justus in ea gloriatur, 1224, 7. Quo quis sanctior, hoc humilior, 646, 22. In humilibus magis elucet gratia, 1020, 7. Potestas decipit, humilitas non destituit, 2146, 19. Nihil affert dispendii, 1227, 18. Nihil appetendo, totum quod contemnit, adipiscitur, 1147, 20. Omnis summa studii nostri est, ut simus humiles, et veritatem sequamur, 1222, 3. Non mirabilis in senectute, sed rara et miranda in juvenibus, 1204, 31.

Cum humiliamur peccata nostra cognoscimus, et ipsa humilitate delicta nostra purgamus, 1097, 30. Cum repleta fuerit humilitas, peccatum solvitur, 1087, 4. Humiles dum subjiciuntur a divitibus et opprimuntur, exaltati sunt, et subito refulserunt, 795, 39. Humilitas omnis honorificentiae studio non definitur, 1515, 51. Non semper virtutis est, sed etiam afflictionis, 1122, 28. Multos crimen humiliat ad ruinam, 919, 76. Est humilitas laboris et fatigationis, est et humilitas virtutis atque propositi, 1226, 15. Etsi perturbationis non virtutis sit, virtutem tamen saepe generat, 1083, 14.

Hunnorum seu Chunnorum populi aleae solius legibus obediunt, 603, 39. Feneratoribus sunt subjecti, ibid. Omnibus rationibus bellum inferunt, ibid. Chunni in Alanos, Alani in Gothos, Gothi in Tayfalos, et Sarmatas insurrexerunt, 1506, 10.

Hyems nobis est, cum sol meridianis partibus immoratur, et quare, 72, 21.

Hymnis vere Deus laudatur, in quibus est remissio peccatorum, 973, 3. Mane hymni dicuntur, et canuntur psalmi, 552, 55. Non desinamus circa Dei laudes, sive hymnum dicendo, sive divinam per omnia momenta gloriam concinendo, 897, 23.

I

Ictericis animal visum, et cornu ejus prodest, 1094, 23.

Idithum fuit propheta, et psalmos cum sex filiis canebat suis, 955, 3.

Idololatriae auctorem serpentem in paradiso fuisse, 174, 61. Error est gentilium qui ligna venerantur, 1064, 23. Lignum adorant, quia imaginem Dei putant, 1095, 25. Ecclesia inanes ideas; et vanas nescit simulacrorum figuras, sed veram novit Trinitatis substantiam, 429, 27. Error gentium quo honorem divinum soli tribuebant, a Deo confutatus, 43, 27. Gentiles metalla et saxa venerando similem rigorem stuporis attraxerunt, 1132, 5; 1305, 75.

Ignorantia et concupiscentia animae sunt aegritudines, 376, 60.

Ignis et aquarum natura cur necessaria, 28, 12.

Ignem ut in terram mitteret venit Dominus, quo illuminaret animas universorum, studium accenderet, crimen exureret, 848, 15. Tripliciter ignitum eloquium Dei, vel quod mundat, vel quod accendit, vel quod illuminat, 1201, 21. Ignis divinus mundat animum, consumit errorem, 1200, 20. Peccatum minuit, et suo culpam ardore depascit, 848, 15. Urit, ut corrigat conscientiam peccatoris: non exurit, ut perdat, 1200, 20.

Ignis deputatus diabolo et angelis ejus quis? 998, 17. Neque est corporalium stridor aliquis dentium, neque ignis aliquis perpetuus flammarum corporalium, 1460, 204. Omnes oportet per ignem probari quicumque sive Joannes sive Petrus ad paradisum redire desiderant, 1225, 12 et seq. Quomodo justi et peccatores per ignem sint transituri, 789, 26 In retributionibus meritorum ignis illuminat justos, exurit impios, 66, 10. Peccatores abyssum petunt, ubi caligo tenebrarum, 787, 21.

Imperatores in statuendis legibus severiores, in exigendis suppliciis misericordes esse debent, 823, 19. Tu imperator, eripe subscriptione indulgentiae eum qui ducitur ad 2262 mortem, et solvisti peccata tua, 1071, 42. Majorem imperii gratiam, qui propiores imperatori sunt, consequuntur, 1370, 61. In civitatibus bonorum principum imagines perseverant, delentur imagines tyrannorum, 670, 24. Qui coronat imaginem imperatoris, utique illum honorat; cujus imaginem coronavit: et qui statuam contempserit, imperatori videtur fecisse injuriam, 1095, 25.

Imperatoris filia propter Graecorum exercitus transferendos ad sacrificium vocata, 1410, 108.

Impietas contra naturam est, 759, 47. Mater quaedam est delictorum, 217, 25. Prima praecepta prophetae David sunt, impietatem fugere, in peccato non stare, in lege meditari, 772, 17.

Impii etiamsi videantur vivere, miseriores sunt omnibus mortuis, 220, 31. Erroribus delectantur alienis, 273, 115. Quam miserabilis eorum portio sit? 660, 21. Membra sunt diaboli, 819, 9. Cur Deus avertat se ab eorum precibus, 220, 31. Illorum successus non mediocris tentatio est justis, 1047, 10 et seq. Quam incredibilis extinctionis eorum celeritas, 669, 22. In bonis imago coelestis perseverat semper, in impiis deletur atque dejicitur, 669, 24. Quomodo servata substantia eorum iter pereat, 765, 58. Ibi scribuntur eorum nomina, ubi vivere maluerunt, 951, 19. Non mediocris poena impii est requiem mortis non habere, 660, 18.

Improbitas usu atque exercitatione augetur, 240, 34.

Improbus dicitur qui probitatem malitia sua destruere velit, 956, 17. In seipso coarctatur, malitiae suae laqueis strangulatus, 1042, 32. Eum plus praesentia quam futura sollicitant, 220, 32.

Impudici cujusdam descriptio, 320, 10. V. Avaritia, Libido, Incontinentia.

Impunitate nutritur audacia, 240, 34.

Incontinentia hominum arguitur, 92, 30.

Indictionum usus, 253, 60.

Indicum mare superius est aequore Aegyptio, 37, 10.

Indifferentia non habent robur validae virtutis, sed ejus augent et diffundunt gratiam, 229, 5. Plerisque nocuerunt, 276, 122.

Infernus. V. Ignis.

Infirmitas officina virtutis est, utilior quam gratia, 796, 42. Nemo tentet invalidum, aut praecipitet infirmum et cur? 1486, 61.

Ingenio naturali utere, ut superna aspicias, et terrena non quaeras, 1028, 31.

Ingratus est qui debitum gratiae ut a se exigatur, exspectat, 260, 78. Cito beneficii irrepit oblivio, secundis rebus, 495, 33.

Inimicos diligere quo sensu Christus praecipiat, 1100, 41; 1162, 15 et seq. Nihil est quo possit offendi, cui ignoscendi est consuetudo, 1476, 24. Justus adversus insolentes sibi tacet, et orat, 845, 9, 10. Quomodo justus accusare se malit, quam alium, etiam a quo injuriam patiatur, deformare, 1049, 18 et seq. Justi propositum longe omnibus perfectius et potentius est, intervenire pro persequentibus, et excusare peccantes, 1051, 23. Bonum scutum triumphantis, ut inimicum suum quem possis ferire, defendas, 846, 11. V: Charitas, Injuria.

Iniquitas inverecunda usurpat indebita, nec reveretur auctorem, 259, 75. Plus est ut ipsa iniquitas deleatur, quam peccatum, 698, 62. Tales leges iniquitas habet, ut oderit innocentiam, scelus diligat, 1526, 102. Ubi iniquitas propendet, nulla bonorum operum commutatione revocatur, 906, 46. Iniquitas per lavacrum remittitur, peccatum tegitur bonis factis, 692, 49. Iniquitatis poena acerbi fenoris accessione differtur, 820, 13.

Iniquus quis dicendus, 950, 17.

Injuriam aequanimiter subeundam, 1525, 97. Insidiantibus non vicem injuriae reddendam, 1150, 28. Vult Deus discipulos suos injuriarum esse patientes, nec referire facile, nedum ferire, 1087, 3. Injuriarum tempora, tentationum certamina, et examina probationum sunt, 685, 30. Aliud est dignum se praemio dicere, aliud indignum injuria, 1171, 10. V. Charitas, Inimicus.

Injustitiam fuge quae adhuc viventes mortuos facit, 1242, 13. Injusti anima nec viventis clamat, quia Deo mortua est, 1211, 8. Injustus aliis inutilis, et sibi noxius est, 768, 6. Quidquid loquitur, iniquitas est, quae in suum refertur auctorem, 768, 6.

Innocentia tempore posterior est quam malitia, sed meritorum nobilitate antiquior, 188, 11 et 12. Servile est omne peccatum, libera est innocentia, 490, 20. Ipsa Deum videt, 814, 81. Non in clamore vocis, nec in forensis assertione patrocinii, sed in conscientiae integritate esse innocentiae defensionem, 1231, 35. Non amat multis innocentia se defendere, 617, 78. Quando fructus ejus deferatur, 806, 63.

Innocens nulli nocet, in neminem peccat, 881, 35.

In Innocentibus expers licet sensus infantia; Deum tamen pro quo interimitur confitetur, 1298, 49.

2263 Inobedientia mortis causa fuit, 159, 35. Quicumque praevaricatur mandatum Dei spoliatur, atque nudatur, et fit ipse sibi vilis, 175, 65.

Insipiens est, qui male sapit, 950, 17.

Institutio tantum valet, ut vincat naturam, 205, 3.

Intellectus, sapientia, et disciplina qui differant, 886, 7. Intellectus Dei donum est, 1093, 19; 1180, 34. Thesaurus noster pretiosus intellectus est, 1115, 4. Initium intellectus plenitudo est virtutis, 1208, 45 et seq. Est intellectus ad mortem, sicut est prudentia ad interitum, 1249, 9.

Intemperantia accendit libidinem, cruditatem generat, corruptelam creat, 238, 29.

Intemperantes proprio sibi viles esse judicio, 446, 6.

Intestinorum cur circumplexi orbes, 140, 61; 237, 28. Geminus eorum amictus, 237, 29.

Invidia cito prosperitatem sequitur, 303, 65. Illa lenitatem naturae concretione malitiae vitiat, 1085, 19. Quomodo placanda, 319, 15; 463, 14; 465, 21. Quantum Dominus aspernator invidorum sit, 1346, 46 et seq.

Invisibile quid sit, 42, 25.

Ira quam gravis passio sit, 785, 18. Gravis est magistra peccati, ibid. Ubi iracundia, ubi tristitia gravis, non permanet ibi Verbum, 1119, 18 Potentibus ira sua gravis, improbis nequitia, justis conditionis infirmitas, 632, 16. Quantum ab ea praecavendum, 508, 78. Praeclarum est motum temperare consilio: nec minoris virtutis ducitur, cohibere iracundiam, quam omnino non irasci, 1368, 54. Nulla iracundia, ubi plenitudo est charitatis, 1417, 28.

Iris pluviam futuram cur significet, 269, 103. Quem et cur Deus arcum in nubibus posuerit, ibid.

Isaac risus Latine significatur, 355, 1. Prophetat sermone non scientia, 306, 74. Quare ad genus suum magis quam ad populum appositus legatur, 185, 6. In eo figura generationis et passionis Christi, 186, 7; 288, 20; 305, 71, 72; 355, 1; 862, 12. V. Christus.

Issachar benedictio mystice de Christo exponitur, 522, 30, 31.

Italiae populi aestus serena pace temperantur, 1501, 32.

J

Jacob cur pastor ovium inducitur, 195, 24. Figuram bonitatis gerebat, 184, 4. In summis periculis positus beatitudinem vitae non amisit, sed potius acquisivit, 459, 1 et seq. Continentia et fide humanarum supplantavit vestigia passionum, 194, 23. Quam perfectus fuerit? 459, 3 et seq. Christum praevidit in terris, 464, 15. Et in Christo refulgentem Ecclesiam, 472, 34. Quam beatus in ipso mortis supremo, 471, 35 et seq.

Jacobus primus solium sacerdotale conscendit, 1413, 9.

Jactare se nemo debet, 123, 91; 1418, 29. Jactantia etiam fortes decipit, 1341, 27. Insolens est etiam in integro et justo, 832, 38. Inanis est, 1226, 15. Dum homines gloriam virtutis suae jactare desiderant, de loco meritorum suorum decedunt, 1340, 21. Non de praelatione jactantia sit, sed de humilitate contentio, 1515, 51. Deflectentibus a vero amica jactantia est, 327, 33. Si jactantia declinanda est, quanto magis nemo debet falsa jactare pro veris, 191, 16.

Jacula saepe in ipsos qui ea jecerint refunduntur, 789, 25.

Japheth latitudo dicitur, 276, 124.

Jecur melle tenditur, escae amaritudine temperatur, 547, 39.

Jejunii origo et antiquitas, 537, 6 et seq. Sicut homo per appetentiam interdicti fructus amiserat gratiam, ita per jejunium reparari ejus virtutem oportuit, 867, 1. Jejunavit Christus, ne praeceptum declinares, 1285, 10.

Jejunium quale debeat esse, 545, 34 et seq. Jactantia in jejunio declinanda, 547, 40. Indictum jejunii non ante finem diei frangendum, 1073, 46. Quanta virtus jejunii, 123, 28; 536, 2 et seq.; 540, 541; 544, 29 et seq.; 545, 35; 547, 40. Nulli grave est, 542, 23. Condimentum cibi est, 544, 32. Bonum operimentum est, 665, 10. Nos commendat, 1361, 23. Jejuna, si vis vincere carnis illecebram, 1340, 24. Jejunium culpae interfectorium est, 547, 37, 38. Quadraginta dierum numero jejuniis et orationibus crebrioribus nostrorum levemus supplicia peccatorum, 244, 44. Si quis fructum resurrectionis vult adipisci, mystici jejunii praevaricator esse non debet, 1338, 15.

Jephte suo victus est sacramento, 681, 16.

Jericho, quid figuret, 1427, 73.

Jerusalem a Romano exercitu triumphata, injecto flagravit incendio, 1242, 14. In Jerusalem standum, de Babylone fugiendum, 749, 26.

Jesus Nave figura Christi, 944, 21. Non in sua virtute, sed Christi mysterio coelestibus luminibus imperabat, 714, 24. Eum nominis sacri similitudo liberavit, 1203, 29. V. Christus.

2264 Jetro dicitur superfluus, 195, 24.

Jesabel, id est, effusio vanitatis, 431, 34.

Joachim in libris Regum qui dicitur, is Jechonias ab Jeremia est nominatus, 1328, 40. Duos Joachim, hoc est, duos Jechonias fuisse, 1331, 46.

Joanni spiritus vitae nondum erat, sed erat spiritus gratiae, 1277, 33. Ungebatur quasi bonus athleta, et exercebatur in utero matris, 1291, 29. Infantiae impedimenta nescivit, ibid., 30. Nativitas ejus non solum a parentibus, sed etiam a majoribus nobilitatur, 1271, 15. Cur Vocis nomen acceperit, 802, 57. Cum Christo comparatur, 1285, 10; 1406, 96. Omnibus prophetis major, sed inter mulieris, non virginis natos, 1382, 110. Illius cum Elia comparatio elegans, 1278, 36. An Christum quem venturum crediderat non crediderit moriturum, 1378, 98. Qui Joannem loquitur, Christum prophetat, 1292, 32. Dum ei creditur, creditur Christo, 1278, 37. Videbat cordis occulta, 1307, 78. Praenuntius natus, praenuntius mortuus est, 1279, 38. Typus Legis est, 725, 48; 1303, 68; 1377, 94. Personam accepit populi Judaeorum, 1308, 81. In praenuntio Christi nihil magis quam aedificationem Ecclesiae debeo surgentis agnoscere, 1305, 75.

Joannis anima fusca per vitium, sed decora jam per lavacrum, 984, 8. Juvenis fuit, qui viam suam in juventute correxit, 983, 7. Majora et altiora tetigit, 1541, 172. De morte ejus quidam dubitaverunt, 1225, 12. Mortuus est, 1411, 4 et seq. Nec in morte corporis interruptus est ordo vivendi, 1412, 4. V Evangelistae.

Job sancti virtutem et patientiam malitia diaboli fecit esse clariorem, 148, 9; 1145, 16. Fortior erat aeger quam sanus, 654, 3. Quantae simul coacervatae sunt afflictiones, ut periret, 1123, 29. Cur in tentatione positus mysteria loquebatur, 1345, 40. Manus Domini ei omnia abstulit, et omnia repraesentavit, 855, 33. Ejus laus condemnatio Angeli est, 824, 21.

Jod Latina significatione confessio dicitur, vel desolatio, 1086, 1.

Jonam emendavit aqua, quem terrena deflexerant, 94, 35; 922, 83; 1433, 97.

Jordanis nomen descensionem significat, 327, 34; 422, 12; 642, 14.

Joseph figura Christi, 267, 25; 679, 12; 893 et seq.; 905, 43 et seq. Etiam in somniis suis typus Christi, 485, 7 et 8. Et missus ad fratres, 486, 9 et seq. Et venditus, 487, 14; 490, 20. Et aliis vitae suae actionibus, 498 et seq. In eo praefigurata Christi mysteria, 526, 47 et seq. Quam dura et aspera fortiter pertulerit? 1123, 31. Castitatis speculum fuit, 483, 1, 2; 1332, 47. Ejus castitas commendatur, 491, 22 et seq. Subibat pro castitate martyrium, 493, 26. Illius castimonia numquam ad nostri memoriam pervenisset, nisi illius Domini mulier affectus ejus tentasset, 148, 9. Eum culpa non coepit, non carcer inclusit, non Aegyptus decoloravit, 1003, 27. Ejus tentatio virtutis est consecratio, 1345, 42. Partes singulae benedictionis ejus explicantur, 526, 46 et seq. Joseph coronam habuit castitatis, Paulus justitiae, Petrus fidei, 1161, 11.

Joseph magis quam Mariae generatio cur in Evangelio describatur, 1314, 3. Spiritus sancti templum, uterum mysterii, matrem Domini violare non potuit, 1284, 6. Dominus in cruce positus manifestavit eum cum Maria conjuge non convenisse, 1283, 4.

Judas typus Christi, 518, 16; 679, 11. Et passionis Dominicae, 1332, 47. Tribus Juda et Levi per admixtionem generis junctae sunt, 518, 16.

Judae praevaricaturo mandatum cur Christus dederit, vel elegerit proditurum, 161, 39. Qua ratione non per imprudentiam, sed per providentiam electus, 1366, 45. Justus erat, cum apostolorum numero necteretur, 940, 9. Meditabatur Christum vendere, sed revocabat eum tanta Domini gratia, et quaedam paternae delinimenta pietatis, 844, 6. In illo convivio miser periit, in quo alii salvantur, 607, 47. Latro in cruce sua regnum Domini mente conspexit, quod in convivio Christi Judas videre non potuit, 864, 17. Egrediebatur de convivio Christi ad latrocinium diaboli: egrediebatur de gratia sanctificationis ad laqueum mortis, 873, 17. Patientiam Domini ferre non potuit, qui majestatem prodidit, 863, 17. Servus Dominum, discipulus prodit magistrum, electus auctorem, 1518, 63. Aliqui eum excusandum putant, sed male, 875, 21. Sanctificandi alios munus acceperat, 876, 22. Se ipse proprio ore egit in mortem, 769, 8. Quaesivit avaritiam, et invenit sacrilegium, 771, 14. Figura erat infidelis populi Judaeorum, 880, 32.

Judaeorum populus quibus temporibus reges habuerit, 1319, 16. Erat populi Judaici gratia discernere spiritus, ut cognosceret quos referre deberet in numerum prophetarum, 1265, 1.

Judaeorum decem Tribus ad Assyrios ductae sunt, duci autem Juda et Benjamin tamquam gravioris reae flagitii in Babyloniam transierunt, 755, 37. In Babyloniam abducti 2265 etsi propter peccata sua videbantur esse subjecti, tamen, multo meliores gentibus habebantur, 908, 53.

Cessavit aliquando torrens profluvii spiritalis in populo Judaeorum, 774, 20. Cur post Christi adventum cessaverit eorum oblatio, et sacrificium, 861, 10. Deus ab eis abstulit prophetas, abstulit sacra, abstulit vocem, 1279, 40. Hostili odio Christum persequuntur, quibus si converterentur, remedium non negabat, 862, 14. Jam non sunt excusabiles, 630, 13. Eorum duritia increpatur, 257, 70; 1532, 128. Habent castimoniam, sedulitatem in lectione multam, sed sine fructu sunt, et cur, 757, 41. Latro Christum in suppliciis agnovit suis, quem Judaei in beneficiis non agnoverunt, 864, 17. Gravius quam gentiles punientur, et quare, 1486, 64. Ex patre diabolo sunt non carnis successione, sed criminis, 1349, 54. Pejores magistro diabolo, 1350, 61. Cur ad arguendam eorum perfidiam signum Jonae accersitur, 946, 25.

Judaicae res omnes quasi parabolae sunt, hoc est, quasi figurae egentes solutione, 909, 55, 56. Judaeus non in veritatem sed in umbram credit, 1221, 43. Legem spiritalem ignorat, 1131, 4. Ejus verba corporaliter interpretatur, 175, 66; 1242, 12. In corde Legem non servat, 1025, 24. Cur apud Judaeos non est lex Dei, 1206, 36. Videntur nec psalmis nec threnis propheticis credidisse, 1358, 5.

Judaeorum populus dives, Christianorum pauper, 728, 57. Apostolus ostendit eum jure esse ab Ecclesiae corpore separatum, 1065, 27. Deus viliorem vendidit populum Judaeorum, potiorem emit populum Christanum: ille peccato venditus, hic emptus sanguine, 904, 42. Illius delicto salus gentibus, 908, 53. Zelo fidei populus gentilium vitam sibi acquisivit aeternam, quam negligentia sua atque desidia populus Judaeorum amisit, 1198, 13. Culpa Israel profuit gentibus: fides gentium Israelitem populum liberavit, 966, 29. Judaei non debent desperare indulgentiam, si velint agere poenitentiam, 1433, 97 et seq. Deus illis etiamsi nolint sanari, reservat gratiam regressionis, 666, 12. V. Ecclesia.

Judex bonus non voluntati suae obtemperare debet, sed tenere quod legum est, 1231, 36 et seq. Nec invidiae cedere, nec timori, 1525, 99. Quomodo divinae sententiae providentia magnanimitatem et patientiam eum doceat, 223, 38. Cui non licet in plurimis causis a gladio temperare, potest tamen lucrum donare poenarum, 838, 51. Usus disciplinae saecularis accepit, ut unus quisque judicem suum laudet, 1083, 15.

Judicii finis justitia est, in altero veritatis custodia, in altero fructus est aequitatis, 1173, 14. In judicando caveatur ne major poena quam culpa sit, 709, 5. Terribilia sunt peccatoribus etiam humana judicia, quanto magis divina formidini sunt! 1049, 17. Grave hoc judicium, cum Dominus de se postulat contra hominem judicari, 811, 72. Judicia Dei sanctos, et peccatores adjuvant, sed diverso modo, 1253, 26. V. Deus.

Judicium Christi ultimum quale erit, 762, 52. Primus ejus adventus propter redimenda peccata, secundus propter reprimenda delicta, 1058, 17. Cur Dominus in igne venturus sit, 1442, 132. Judicium sanctis ac diaboli sociis non vult Deus esse commune, 1228, 22. Triplex ordo hominum qui ultimo Christi judicio interesse debent, 764, 56. In Christi judicio nemo innocens periclitabitur, nemo sceleratus eludet, 1172, 10. In judicio Dei idem homo et salvatur ex parte, et condemnatur ex parte, 1238, 58. Cur sanctus ad judicium veniat, impius non veniat, 1229, 24. Qui in judicio resurgunt, habent spem veniae, 1032, 44. Impii in judicium non resurgunt, sed tamquam habito judicio, puniuntur, 1413, 9. Cur impii et perfidi qui in Christum non crediderunt, in judicio ultimo non sint judicandi, 761, 51. Anima post finem vitae hujus adhuc futuri judicii ambiguo suspenditur, 209, 9. Adest judicii dies: si vis non comprehendi, quotidie time, quotidie fuge, 1479, 39.

Judicare de altero grave est, 1230, 31. Saepe in judicando majus peccatum judicii est, quam peccatum ipsius de quo fuerit judicatum, 709, 5. Necesse est eam formam in te redire judicii, quam in alium ipse decernendam putaveris, 1229, 26.

Jugum Christi suave, si ornamenta putes cervicis tuae esse non onera, 994, 6. Cur non solum tollere jugum Verbi, sed in juventute tollere debeamus, 982, 3. Quis portet jugum illud a juventute sua, 1080, 3; 1214, 19.

Jurare indicium scientiae, testimonium conscientiae est, 1145, 14. Quam periculosum jusjurandum, 1521, 82. Quis jurare possit, 1145, 14. Mos tactis, evangeliis, jurandi, 964, 25.

Justitiam in tres partes philosophia divisit, 1373, 76. Communis est virtus, 1291, 30. Parens est caeterarum fecunda virtutum, 153, 22. Sola virtutes omnes complectitur, 344, 68. Ubi justitia, ibi concordia est virtutum caeterarum, 152, 18. Nulla virtus abundantiores videtur fructus habere, 151, 18. Nulla potest locupletior esse possessio, 825, 25. 2266 Sola est quae aliis potius nata est, quam sibi, 227, 2; 768, 7; 1174, 14. Justitiae opus est circa uniuscujusque meritum servare mensuram, 1385, 6. Illa vera justitia est quae ipsis quoque defertur inimicis, 1205, 35. Soli Deo suppetit in perpetuum per omnia possidere justitiam, 1205, 35. Quae sit fames justitiae, 1369, 56. Non possumus cognoscere quae sit forma justitiae, nisi cognoscamus quae sit iniquitatis effigies, 765, 1. Sicut justitia Dei magna, ita severa vindicta, 669, 22. V. Deus.

Justificatio a justitia derivata est, 131, 46. Opus justitiae est, 1084, 16. Justificationes Domini in hymnis, canticis et psalmis, 1052, 25.

Justum quod sit numquam est durum, 1147, 17. Potest justum injuste fieri, 1272, 18.

Justum virum videre pretiosum est, 1095, 25. Imago et gloria est Dei, et quare, 425, 17. Quis vere justus? 1195, 5. Illa forma justi est, ut nihil metuat, nihil reformidet, nisi virtutis dispendia, 457, 38.

Justum esse ante Deum perfecta laus est, 1272, 18. Cur multi hominibus justi videantur, pauci Deo; aliter hominibus, aliter Deo, 241, 37; 1272, 18. Cur Deus noverit justos, et nesciat injustos, 791, 31. Justus solus in aeternum manet, 240, 35. Perpetua vita justorum, nulla improborum, 223, 37. Plenitudinem justi vita habet, inanes autem dies sunt impiorum, 1291, 29. Vita justi quieta est, injustus autem inquietudinis et perturbationis plenus est, 468, 28. Possessio justi est gratum esse Deo: insipientium autem nullus gradus, 322, 22. Quomodo possideat terram, 797, 45. Illi omnia transeunt, 813, 79.

Justi quae sint proposita et agendi rationes, 1048, 14 et 15. Sub oculis Domini tamquam miles sub conspectu imperatoris, et veluti in ministerio positus stare debet, 749, 27. Ipse sibi claustrum est, ipse sibi pervigil custos, 844, 6. Hic sunt laquei, quibus etsi non implicatur, tamen impeditur, 640, 6. Advertit magis fragilitatem suam quam injustus, 633, 20. Si offendiculum incurrerit, et ceciderit, sobrietatem teneat, poenitentiam gerat, saepe se reparet, 800, 51. Quod conditionis est, cadit: quod justitiae, resurgit, 799, 51. Eo cadente, fortes trepidabunt, 940, 9. Quando mens ejus mundare se incipiat, 254, 62.

Justo Deus parcit, quasi conditionis fragilitate peccanti: injustum punit, quasi detestetur ingratum, 811, 73. Eum non aliena absolvit sententia, sed sua vita, 964, 25. Deus illum non judicat, 811, 73. Etiam mortuum audit, 220, 31. Sanat justos cum tangit eos manus divina, non vulnerat, 791, 30. Neque peccator poenam suae improbitatis evadit, neque justus aequitatis suae praemiis defraudatur, 1048, 15. Etsi in saeculo derelinquitur, a Domino tamen non derelinquitur, 802, 58. Cur? 810, 70. Manet ante Deum, etiamsi condemnetur ab hominibus, 327, 36. In Domini potestate justorum auxilium non ruina est, 629, 11.

Justus quomodo semper loquatur opera Dei, 1008, 46. Benedicit Dominum cum laborat, peccator cum luxuriat, 1146, 16. Justi vita fructuosa aliis, et sibi dulcis, 768, 6. Quantus murus sit patriae, 299, 48. Quantum numerus justorum prosit populorum saluti, 211, 12. Justi vita redarguit peccatorem, quem tacita majore auctoritate condemnat, quam si clara voce loqueretur, 788, 23. Cur facilius homines peccatorum quam justorum viam sequantur, 748, 25. Justorum reliquiae virtutes sunt, impiorum reliquiae improbitas atque perfidiae peccatum, 814, 82.

Juventus ad amorem liberior, ad lapsum incautior, ad infirmitatem fragilior, ad correctionem durior est, 1183, 45. Luxuria, et deliciis, et adulteriorum affectibus juvenes se jactare consuerunt, 262, 81. Juvenior scire se debet, ut corrigat viam suam, 987, 15 et seq. Sunt quidam in juventute senes, et alii juvenes in senectute, 803, 59.

K

Koph, id est, conclusio, vel aspice, 1209, 1.

L

Laban candidus Latine dicitur, 428, 26. Sive dealbatus, 466, 24.

Labor homini communis est cum omni creatura, et quare? 452, 24. Creati ad laborem sumus, redempti ad quietem, 1146, 19. Laborem animae majorem esse, quam carnis, 829, 33. Laboris causa ignorantia est, 668, 19. Soli homini vitae cursus in labore praescribitur, et quamobrem, 1264, 6. Laboris plenae sunt viae Domini; ideo fugiuntur a perditis, 159, 16. Nulla sine labore virtus, quia labor processus virtutis est, 209, 8. Licet non suavis sit ad gratiam, tamen fructuosus ad praemium est, 188, 12; 209, 8 et seq. Nobilis est illius fructus, 1264, 6. Eo proficit, ut quae nobis tributa sunt resumamus, 156, 29; 1381, 108. In portione divina gemitus et labores sunt, 1060, 13. Labor jugis avertit affectum, 100, 52.

Lacrymarum commendatio, 112, 89. Quam sint utiles, 2267 1192, 31 et seq; 1523, 89 et seq. Qui peccator est, defleat se et arguat, ut fiat justus, 1194, 1; 1369, 55. Lacrymae solent legationem suscipere pro delictis, 819, 10; 831, 38. Non solum nostrum possunt lavare delictum, sed etiam Verbi coelestis rigare vestigium, 1388, 18. Lavent lacrymae delictum, quod voce pudor est confiteri, 1523, 88. Nescit flere, qui flenda committit, 1054, 32. Lacrymae non amarae, sed amarus qui eas fundebat affectus, 831, 37.

Lacus Larius, Benacus, Albanus non miscentur maris fluctibus, 39, 16.

Laetitia cito infundit errorem, 753, 32. Qui ex cognitione rationis induit laetitiam, nonnisi in exsultatione perpetua constitutus est, 1098, 33.

Lamed, id est, cor, vel servo, 1114, 1. Cur amplius vindicatum in eum, quam in Cain, 224, 38.

Larius. V. Lacus.

Laudare Deum commendare est votum et solvere, 199, 34. Non otiosus boni operis actus est in Dei laude requiescere, 1365, 39. Quomodo justus omni tempore circa Dei laudes debeat esse intentus, 1053, 30. Dum in peccato sumus plene laudare Deum qui possumus? 1253, 25.

Laudes propriae fugiendae, 1478, 32.

Lauro coronantur victorum capita, 54, 53.

Lectio quotidiana sit nobis pro exercitio, ut nulla tentationum nos possit perturbare congressio, 1124, 33. Lectio frequens doctrinae munus operatur, 1100, 39. Divinae pabulo lectionis intentus, famem corporis negligit, 1339, 20.

Legimus aliqua ne legantur; non ut teneamus, sed ut repudiemus, 1265, 2.

Lectoris officium non est aspernatus Christus, 1346, 45.

Lectus sanctorum Christus, 369, 45.

Leonis rugientis sonitu multa animalia icta deficiunt, 118, 14. Leo cibum fastidit hesternum, et ipsas suae escae reliquias aversatur. 118, 14. Gallum et maxime album veretur, 123, 26. Exiguo scorpionis aculeo exagitatur, 126, 37. Caeditur canis, ut pavescat leo; et qui sua injuria exasperatur, coercetur aliena, 206, 3. Leo aeger simiam devorat, ut sanetur, 123, 26.

Leopardus capreae sanguine sibi medetur, 123, 28.

Lepidus Sertoriusque rebelles Romano imperio, 934, 21.

Lepores hyeme albescunt, aestate in suum colorem redeunt, 109, 77. Generant simul, et educant, et continuo parturiunt, 605, 43.

Lepusculus in mari formidabilis, 93, 31.

Levi benedictio explicatur, 516, 10 et seq. Christus ex Tribu Levi videtur secundum corporis susceptionem genus ducere, 517, 14. Ex ea etiam principes sacerdotum qui Christum occiderunt, 517, 13.

Levites significatur susceptus pro me, vel ipse mihi, 210, 11; 1056, 4. Levitae cur primogeniti dicantur, 208, 7. Quare Moyses eos primogenitos et caeterorum redemptores appellaverit, 212, 13. Sanctitate vitae suae et oratione plebis peccata lavabant, 210, 11.

Lex gemina est naturalis et scripta, 123, 15. Major lex naturae quam legum praescriptio est, 285, 8. In corde justi lex est non scripta, sed naturalis, 810, 68. Non solum qui legem nescit, sed etiam ille qui non agit secundum legem, exsors legis est, 1164, 21. Iram legum incidere quis dicatur? 823, 19.

Legi non obsequitur, qui dominus legis est, sed legem facit, 1356, 7. Quomodo lex Dei veritas sit, 1205, 36. Lex primo diligenda, secundo in ea meditandum, 751, 30.

Lex vetus non solum Hebraeo lata est, verum etiam advenam vocavit, 424, 15. Num profuerit legem veterem promulgari, 451, 20 et seq. Quo sensu antiqua lex bona et utilis esset, 1323, 26 et seq. Quomodo bonum Legis mandatum, etsi operetur mortem, 449, 13 et seq. Lex auctor boni, quae mittit ad gratiam, 1392, 35. Lex non solum agendi munus informat: verum etiam secretae emendat mentis affectum, 1048, 13. In Lege mandata sunt, justificationes, testimonia justitiae, praecepta, 1125, 34. Legis via, stare in viis Legis, 1024, 22.

Fulgor Legis non in littera, sed in intellectu est spiritali, 1191, 26. Qui corporaliter Legem interpretati sunt, eam non custodiunt, sed praevaricantur, 1061, 15. Non inania Legis, sed solida utilitatis nobis sequenda produntur, 1364, 32. Qui a Lege se separat, separat se a vita aeterna, et a Christo, 1219, 35. Quis per omnia Legem Dei custodiat, 1041, 30. Legis praecepta ex voluntate facit, qui diligit; invitus, qui timet, 715, 30.

Lex annuntiatrix Christi est, 1181, 39. Umbra est Christi, 1021, 10. Omnem legis veteris seriem fuisse typum futuri, 1299, 56. Quae mysteria vetus lex praenuntiaverit, 1377, 94. Lex et Ecclesiae praenuntia, et gratiae poenitentia est, 1303, 68.

In Lege etsi est justitia, non est tamen per Legem, 1360, 21. Lex merita examinat, gratia fidem spectat, 892, 12. Secundum veritatem nemo ad perfectionem justificatur in Lege, 1125, 34. Cur lex vetus non satis plena, 346, 74; 2268 644, 18. Infirmum fuisset Legis auxilium, nisi ipse Jesus venisset in terras, 891, 11. Lex non habet remissionem peccatorum: sed quod in ea minus est, consummatur in Evangelio, 1389, 23. Servit littera, libera est gratia, 463, 13.

Quid intersit inter aemulos Legis et gratiae, 1359, 17. Moyses tabulas priores legis fregit Judaeis, ut posteriores manerent Christianis, 245, 45. Verbum in utero, Lex in silentio: Verbum editur, Lex absolvitur: sed Legis absolutio verbi est explicatio, 1280, 42. Intellectus Legis evanuit, et factus est spiritalis, 629, 12. Mortua est Legis interpretatio corporalis, ubi Christus spiritalem ejus gratiam monstravit, 1061, 16. Caput Synagogae lex mortua est, sed spiritalis ejus intellectus astruitur, 1159, 8. Non defectus, sed plenitudo Legis in Christo qui ejus finis est, 910, 57; 1206, 37. Quid prodest Lex, si finem Legis ignores, si mysterium nescias, si sacramenta non noveris, 1132, 6; 1427, 70.

Lia figura Synagogae, 1226, 24.

Liber is solus est qui omnia prudenter agit, et ita vivit, ut vult, 463, 12. Non servili ad obediendum constringimur necessitate, sed voluntate arbitra, sive ad virtutem propendemus, sive ad culpam inclinamur, 443, 1. Volentes Christus curat, non astringit invitos, 663, 4; 1117, 13; 1349, 56. Libertas sub Christo gloriosa, et pretiosa servitus, 448, 11.

Liberalitatis gratia in auctorem redit, 575, 37. Quo diligentior liberalitas, eo inexcusabilior pervicacia, 1499, 23.

Libertum inter atque liberum quae differentia? 448, 12.

Libidinis commotiones, in lumbis sunt, quae plerumque excitantur a diabolo, 829, 33. Homo, sicut in navigio constitutus, avertere debet oculos animae, ne videant sentinam libidinum, 1028, 33. Arguitur epheborum aliquis lascivus, et egregie libidinosus, 828, 30. Libidini quisquis subditus est, servus est, 490, 20.

Lien cum jecore habet viciniam fructuosam, et cur, 140, 71.

Lignum scientiae boni et mali vere in paradiso fuit, nec in hoc aliquid reprehendendum, 147, 8. Ligna terrena fructum non dare, sed ferre dicuntur: lignum vitae ac sapientiae dat fructum, hoc est, largitur et donat, 756, 40. An lignum vitae plus operari videatur ad vitam, quam insufflatio Dei, 155, 28, 29. Cur Deus lignum scientiae boni et mali nec permiserit tangi, nec prohibuerit? 171, 57. An Deus tantummodo prohibuerit Adamo lignum scientiae boni et mali solum comedere, non autem cum aliis fructibus conjunctum, 173, 59.

Lilii absconditur viriditas, non amittitur, 1440, 127.

Linguae utilitas, 138, 65; 139, 67. Quomodo ea quae Dei sunt semper loqui possimus, et debeamus, 808, 66 et seq. Loquacitas innocentiae virtutisque naufragium, atque incentivum prolapsionis et culpae, 791, 28. Laudandus qui prius vult loquenda cognoscere, quam proferre quae sentiat, 982, 5.

Litterarum apices delentur sine fraude librorum: atramentum deletur, sed lignum manet, 245, 45.

Locustae foliis oleae sanantur, 47, 37. Cibus sunt prophetarum, et populi gentilis figura, 1304, 71. Illam devorat σελευκίς, 110, 83.

Λογιστικὸν in homine quid, 335, 54.

Lolium et zizania non ex tritici semine, sed proprium quoddam genus habet, 49, 44.

Lot Latina interpretatione declinatio dicitur, 287, 14; 315, 6; 323, 25; 327, 35. Quanta ejus hospitalitas, 299, 51. Ejus in generos suos pietas commendatur, 300, 54. Uritur flammis mulierum, quem sulphurea flamma non ussit, 1112, 25.

Lucas E angelista laudatur ab Apostolo, 1269, 11. Historice singula prosecutus est, 1543, 186. Satis se divitem fore credidit, si Domini praesepe sibi vindicasset, 1296, 43. V. Evangelistae.

Lucrinum mare, 39, 15.

Luctator, si genu fixerit, vel pede lapsus fuerit, pro victo habetur, 799, 51.

Lumen diei aliud est, aliud solis, et lunae, et lumen stellarum, 65, 8. Unde vox Dei in Scriptura debuit inchoare, nisi a lumine? 19, 33.

Luna cur dicatur luminare magnum, et unde magnitudo ejus probetur, 74, 25. Lunae globus aeque spectatur ab omnibus, ibid. Quomodo sit in potestate noctis, ibid. Imminutionem luminis habet non corporis, 65, 7. Ex sole et luna signa aliqua colliguntur, sed non nativitatum, 67, 12 et seq. Lunam quartam si pura fuerit, dare reliquis diebus usque ad exactum mensem judicium serenitatis existimant, 78, 34. Animantium cerebrum, maritimorum humida, et arborum interna exinaniuntur vel cumulantur juxta lunae processum, 76, 29. Ridiculum est quod plerumque homines credant lunam magicis carminibus posse deduci, 78, 33. Luna Christi mysterium atque Ecclesiam 2269 repraesentat, 77, 32. Lunae mutatio rerum instabilitatem docet, 77, 31.

Lupus si prior hominem viderit, vocem eripit; si se praevisum senserit, deponit ferociam, 123, 26; 1095, 24; 1421, 48. Folia squillae fugit, 123, 9.

Luscinia signare solet diei surgentis initium, 96, 30. Cur cum ova fovet, insomnem noctem cantilenae suavitate solatur, 111, 83.

Lux est quae reliquos domus commendat ornatus, 19, 33. Est maligna lux dubia, 72, 22.

Luxuria hominum quanta, 91, 26. Nec fidem habet, nec observantiam disciplinae: seminarium est et origo vitiorum, 556, 69. Si caro luxuriae moriatur atque incontinentiae, tunc veram vitam resumit, 652, 36. Luxurioso carere deliciis poena est, 1474, 18. Luxuriosis domus sepulcrum est, et qua de causa? 951, 18.

Luxus mulierum arguitur, 571, 25, 26.

M

Machabaei septem fratres quam beati et constantes in suppliciis, 475, 42 et seq.

Magister verus solus Deus est, 1078, 59; 1122, 27.

Magi a Balaam genus ducebant, et magicis artibus erant dediti, 1297, 47, 48. Cur incunabula Christi spoliis orientalibus referserint, 1334, 49. Aurum regi, thus Deo, myrrham defuncto obtulerunt, 1296, 44. Cur alia venerunt via, alia redeunt, 1297, 46.

Mala granata plerumque cito florent, et fructum afferre non possunt, nisi excolantur, 55, 56. Cum iis Ecclesia comparatur, ibid.

Malitia nihil est, 428, 24. Quid est, nisi boni indigentia? 376, 60. Non substantialis, sed accidens est, 16, 28. Ex nobis orta, non a Deo condita, 17, 30 et seq. Fons peccati, 1165, 25. Et causa perfidiae, 1435, 110. Diabolus ei praesidet, virtutibus Christus, 831, 35. Cur Deus eam reprimendam interim, quam abolendam putaverit, 434, 43. Malitiam simplicitas, culpam virtus resolvit, 254, 64. Egressus malitiae virtutis operatur ingressum; eodemque studio quo crimen excluditur, innocentia copulatur, 213, 16. V. Culpa.

Mala non sunt, nisi quae crimine mentem implicant, et conscientiam ligant, 18, 31. Deus malum non creavit, sed nostra sibi merita repererunt, 1479, 36. Ex bonis mala orta sunt, 376, 60. Id quod malum est, naturaliter intelligimus esse vitandum, 161, 39. Cognitio mali saepe nobis prodesse potest, 172, 58. Prius irrepit quod malum est, postea agnoscitur quod bonum est, 187, 10. Incentivum mali aut ira, aut cupiditas esse consuevit, 159, 34. Numquam malum malo corrigitur, nec vulnus curatur vulnere, sed exasperatur, 618, 82. Quod malum putamus, plerumque non per omnia malum est, sed in commune utile, 148, 8.

Mandatum Dei quam latum, 1129, 49 et seq. Sicut sunt sancta sanctorum, ita est praeceptum praeceptorum, 1025, 23. Cur Deus mandaverit mandata sua custodiri nimis, 978, 14. Cur Deus statuta sua, coelo terraque testibus, sanxerit, 1213, 15. Nimium mandare providentiae atque cautelae est, 1197, 9. Deus infirmis dare non debuit perfecta praecepta quae sustinere non possent, 1175, 18. Justus mandata accipit, servus imperia, 246, 47.

Homo licet ablutus a peccato, laborabit ut praecepta vivendi servet, et a mandatis coelestibus non recedat, 450, 15. Custodire mandatum necessitatis plerumque est et timoris; diligere charitatis, 1237, 55; 1246, 23. Quam pretiosum est custodire Domini praeceptum, et praecepti ipsius scire mysterium, 975, 7. Qui facit mandata Dei, justificat Deum, 1009, 47. Observatio mandatorum Dei naturae ipsius auget gratiam, 976, 9. Si quis unum mandatum custodiat, et aliud praevaricetur, nihil ei prodest, 979, 15.

Mandragorae mares et feminae, 1216, 24. Per eas somnus accersitur, 48, 39.

Manichaeus alium a Deo sibi adsciscit auctorem, 45, 32. Impugnantur Manichaei dicentes alterum Deum esse veteris, alterum novi Testamenti, 732, 70 et seq. Haeresis Manichaea prophetas non suscipit, 1255, 33. Manichaeus et Valentinianus redarguuntur, qui aiunt Christum non esse filium David, nec suscepisse carnem, 716, 27 et seq. Ille non ambulat in via, 976, 8.

Manna erat panis Eucharistici umbra, 1203, 27.

Mansuetudo omnibus grata est, quae vulnera interiorum curat animorum, 945, 1. Domina crudelitatis pietas est, et mansuetudo duris motibus praestat, 462, 11. Ante Domini passionem necessaria erat, 1424, 60.

Mansuetus quis sit, 787, 22.

Manuum utilitas, 140, 69. Manus conciliatrix divinae gratiae sacris infertur altaribus, per quam offerimus, et sumimus sacramenta coelestia, 140, 69.

Mara, id est, amaritudo, 1019, 5.

2270 Marcionista Legem non suscipit, 1131, 4. Unde Marcionis, Valentini, et Manichaeorum pestes, 17, 30.

Mare quare bonum? 41, 21 et 22. Terris praestare ostenditur, 94, 34 et 35. Plura in mari quam in terris. 80, 5. Cur non facile superfundatur terris, 27, 12. Cur salsum et amaram habeat aquam, 29, 14. Circumscripta imposito fine maria claudantur, 37, 10. Mare non ad navigandum fecit Dominus, sed propter elementi pulchritudinem, 557, 70. Non potest mare quisquam navigare intrepidus, nisi qui ante in fluminibus navigaverit, 294, 30.

Maria diversa, eorumque nomina, 38, 12 et 13. Diversi sinus maris, 38, 13. Adrias interius Thyrreno, Adriae caetera maria miscentur, ibid. Mare Britannicum, 39, 15. Caspium, Creticum, et Septemtrionale, 39, 12. Lucrinum et Avernum mare in Italia, 39, 15. Mare Tiberiadis in Palaestina, 39, 15. Mare Rubrum in mari Indico, 37, 10. Sesostris Aegyptius mare Rubrum Aegyptio pelago connectere voluit, 37, 11. Continua unda ab Indico mari usque ad Gaditanum littus, et inde in mare Rubrum orbem terrarum includit, 38, 13.

Maria de Tribu David manavit, 1316, 5. Non minor, quam matrem Dei decebat, 1532, 132. Virgo per gratiam, ab omni integra labe peccati, 1255, 30. Ejus humilitas, devotio, fides, pudor, 1287, 17 et seq. Virgo erat moribus, verecundia, oraculo, mysterio, 1284, 8. Non minus ore pudica, quam corpore, 1299, 54. Nubes erat secundum haereditatem Evae: levis erat secundum virginitatis integritatem, 1019, 3. Uberrimum testimonium ejus virginitatis, 1533, 133. Non virilis coitus vulvae virginalis secreta reseravit, sed immaculatum semen inviolabili utero Spiritus sanctus infudit, 1300, 56. Cum Scriptura frequenter Mariam conjugem dicit, non virginitatis ereptio, sed conjugii testificatio, nuptiarum celebratio declaratur, 1283, 5. Cur ea potissimum electa est, ut Christum pareret, quae erat desponsata viro, 1281, 1. Servatur ei sicut pudore integra, ita inviolabilis opinione virginitas, 1281, 1. Maluit Dominus aliquos de suo ortu, quam de matris pudore dubitare, 1281, 1.

Mariae praesentia erudivit Joannem in utero constitutum, 373, 53. A Christo non (ut quidam haeretici tendicula aucupantur) mater negatur, 1392, 38. Christum non parturivit, sed peperit, 941, 11. Non facile ullam mulierem prophetasse uberius quam matrem Domini reperimus, 1293, 35. Ecclesiae typus, 1533, 134. Sit in singulis Mariae anima, ut magnificet Dominum: sit in singulis spiritus Mariae, ut exsultet in Deo, 1290, 26.

Mariae plures et plures Magdalenae apud Evangelistas, 1537, 154. An unica sit Maria mulier quae unxit Jesum, 1386, 12. Maria soror Marthae unxit pedes Jesu, 1269, 9. Cur Maria prima vidit Dominicae resurrectionis mysterium, 296, 39.

Marius pugnavit adversus Cinnam, et in utraque parte Romanus fusus est sanguis, 934, 21.

Martyr gratis persecutionem patitur, et qua ratione? 1240, 7. Martyres timorem poenarum excluserunt amore martyrii, 1079, 2. Qualis vox martyris Christum non erubescentis, 1042, 33. Tolle persecutiones, et martyres desunt, 1146, 17. Tolle martyrum certamina, tulisti coronas: tolle cruciatus, tulisti beatitudines, 1345, 41.

Mors martyrum valida, quae culpam abolet superiorem. 381, 76. Fides principium Christiani est, plenitudo autem Christiani justitia in martyrum passione, 1238, 57. Trepidatio martyris fiduciae viri constantis aequanda, 1240, 8. Martyres mortuis regibus in perpetuum regnum coelestis gratiae honore succedunt, 1507, 13. Martyres in coelo nobis cicatricis suae corona monstrabit, 1540, 171. Martyrum rosae ubi quaerendae, 1441, 128. Arguuntur qui calices ad sepulcra martyrum deterunt, 554, 62.

Martyres Christi in occulto multi sunt quotidie, et Jesum Dominum confitentur, 1234, 47 et seq. Tempus martyrii, quando ea quae divina sunt, omni charitati necessitudinum sunt praeferenda, 1163, 20.

Mater. Matres debent lactare filios suos, 303, 63. Quid maternus affectus, quid reverentia filialis debeat, 1533, 132.

Materia prima a Platonicis vocatur hyle, et increata, 1. 1. Non est aeterna sed creata, 13, 25; 23, 2. Non, ut philosophi volunt, reperta, sed facta, 1404, 85.

Mathusalae ultra diluvium numerantur anni, 1332, 48.

Matrimonio jungi gentilibus Christiani non debent, nec Judaeis aut haereticis, 309, 84. Christianae gentilibus Dei judicio non copulantur, 1470, 2 et seq. Plerique gentiles uxoris ducendae gratia, quae a Christianis parentibus negabatur, fidem Christi ad tempus simulaverunt profiteri, 1235, 48.

Non est virginalis pudoris maritum eligere, sed judicium parentum exspectare debet, 3011, 91. Junior vidua si nubere voluerit, electionem mariti parentibus deferre debet, 312, 91. Qui suavitatem quaerit conjugii, non superiorem censu ambiat, quam necessitates non teneant maritales, 2271 284, 6. In uxore non aurum, non argentum, non possessiones, sed gratia bonae indolis quaeratur, 309, 85.

Conjugium Dei jussu copulatur, ut haeresis destruatur, 1276, 30. Qui nuptias damnat, ejicitur ab Ecclesia, 1337, 10. Cur is qui uxorem acceperit, innectit sibi vincula mentis, 1004, 32. Tempora praescripta esse conjugio, et liberis procreandis, 1280, 43. Justus qui probrum conjugis deprehenderit, incruentum ab homicidio, castum ab adulterio praestare se debet, 1283, 5. V. Conjugium.

Sponsus animae, Verbum Dei cui legitimo quodam connubii foedere copulatur, 398, 20. Bonae nuptiae quando Verbo anima, spiritui caro nubit, 1386, 9.

Mattilaeo Persia patuit, 934, 21.

Super Matthiam sors cecidit, ne apostoli electio a mandato discrepare legis veteris videretur, 1274, 23.

Maximus imperator Pilato saevior, Gratiano sepulturam negavit, 965, 26.

Medicina de vulnere sumpsit exordium, 815, 1. Ea antiquior est quae herbis curare consuevit et succis, 56, 57. Principium medicinae est causas languoris incidere, 252, 59. Ferventibus vulneribus molliora medicamenta consuevit adhibere, quibus dolorem mitiget, 834, 42. Contraria studiosis divinae cognitionis praecepta sunt medicinae, 1253, 23. Eam pauci profitentur, plurimi tamen remedia ejus aliqua scire se dicunt, 778, 3.

Medici unde sic dicti, 815, 1. Medicorum pueri qui dicantur, 778, 3.

Medicus ac medicina Christus est, 816, 4; 884, 39; 1209, 2; 1428, 75. Non est medicus iste de terris, qui omnes curat infirmitates, et populos integros sanat, 1001, 23. Vir sapiens ipse medicus est sibi, 848, 15.

Meditatio Scripturae maxime sacerdotibus necessaria, 1100, 39. Exerceamur indefesso illius usu, et cur? 1123, 28. Cur tota die in Lege meditandum, 1133, 7. Qui salutem Dei quaerit, die ac nocte meditatur in Lege, 1253, 23. Ei qui in Lege meditatur, semper dies est, et lumen sine defectu, 1133, 7. Meditatione mandatorum coelestium operis boni usus inolescit, 1043, 35. Cui lex Dei meditatio est, huic praesto sunt misericordiae, ut vivat in aeternum, 1099, 39.

Mellis utilitates, 107, 70. Eo plerumque viscera vitiosa laeduntur, 1138, 25.

Melchisedech sancti gratiam praecedens sacrificii figura monstravit, 1321, 21.

Men significat viscera, vel ex ipsis, 1130, 1.

Mendacium omne sitim habet, veritas ubertatem, 960, 14.

Mens hominis in capite locata secundum plurimorum sententiam, 234, 17. Dividitur in id quod est rationabile, et in id quod est irrationabile, 314, 2. Animae principale est, et virtus animae, 407, 44.

Mentis cibus quis, 537, 5. Alitur inventis sapientiae, 318, 11. Mens sobria passiones omnes cohibet, sensus gubernat, sermonem regit, 241, 38. Sobrietas mentis medicina est corporis, 242, 38. Cur mens bona auro comparetur, 320, 20. Quomodo exeat de terra, et de cognatione sua? 313, 2. Quandonam descendat in Aegyptum, vel inde ascendat, 318, 13. Quando sit hyems mentis, 723, 43.

Mensem significantes triginta dierum, significamus et noctes, 244, 43. Menses ab initio lunae veteres observare consueverant, 895, 18. Primus mensis Martius, secundus Aprilis, 253, 60.

Mercenario solvendam esse mercedem. 621, 91 et 92. Non insolentis arrogantiae, sed innocentis est conscientiae ab ipso cui servieris, mercedem petere, 994, 3. Hoc est interficere hominem, vitae suae ei debita subsidia denegare, 622, 92.

Merces facilius sequitur non exspectantem, 1263, 4. Serva futuris mercedem tuam, et istius saeculi opprobria incrementa mercedis tuae cogita, 1244, 18.

Mergi unde sic dicti? 97, 43.

Merita ubi diversa, praemia diversa, 508, 76. Relevantur solutione poenarum, qui absolvuntur commendatione meritorum, 1194, 2. Non secundum merita nostra, sed secundum misericordiam Dei coelestium decretorum in homines forma procedit, 1233, 42.

Mesopotamia dicitur, quod inter duo flumina Tigrim et Ephratem constituta sit, 150, 14.

Militiae idcirco constituta stipendia, ne dum sumptus quaeritur praedo grassetur, 1306, 76, 77. Quid militibus in victoriis erogandum, 288, 17. V. Rex.

Militem Christianum qualem esse decet, 856, 35. Quaenam eidem bella sustinenda, 1506, 11. Eis de cibo non curandum, qui militant de regno, 1441, 130.

Miraculum in elementis, documentum in mysteriis, 1353, 69. Miracula ante Evangelium vel rara, vel nulla, 1379, 101.

Miseria quae excusari non potest, nihil intolerabilius, 597, 20. Nemo miserum eum qui sit justus appellet, 829,32.

2272 Misericordia plenitudo virtutum est, 1306, 77. Bona prudentia sed dulcis misericordia: illam pauci assequuntur, haec ad omnes pervenit, 339, 10. Misericordia justitiae portio est, 1064, 21. Est justa misericordia et injusta, 1065, 25 et seq. A domestico progredi debet pietatis officio, 1491, 79. Non cognatio facit proximum, sed misericordia, 429, 84. Ad misericordiae opera manus extendenda est, 1365, 40.

Misericordiam sequere, ut merearis gratiam, 1374, 78. Oleum misericordiae sanat aegrotos, 1141, 7. Pretium nostrum misericordia est, quae nos redimit a morte, 963, 21. Esto misericors, ut invulnerabilis maneas: vel curare te possis, si fueris vulneratus, 789, 24. Quod alteri contuleris, tibi solvis: quidquid a te procedit, in te recurrit: et quidquid profueris, tibi proficit, 1090, 10.

Misericordia non de meritis judicare consuevit, sed necessitatibus subvenire: juvare pauperem, non examinare justitiam, 576, 40. Omnibus inopibus debetur, sed major, cum ex divitibus atque nobilibus in ultimum statum aliquos aerumna dejicit, 1185, 6. Sola nos sequitur misericordia, quae coelestium dux praevia mansionum, pecuniae vilis usura tabernacula defunctis acquirit aeterna, 1439, 122. In psalmo quadragesimo et in Evangelio misericordia coronatur, 745, 19. V. Eleemosyna. Misericordia Dei. V. Deus.

Moderatio naturalis est: supra mensuram quidquid est, superfluum habetur, 554, 61.

Moduli dicuntur ornamenta pretiosa, quae suspendi matronarum cervicibus solent, 1189, 18.

De Monasteriis qui exierant nonnulli arguuntur, 799, 50.

Moralia prima sunt, secunda mystica: in illis vita, in his cognitio, 973, 2. Verborum moralium etsi pungunt mella, non laedunt, 1138, 25. V. Scriptura.

Morbus corporis sobrietas est mentis, 18, 31.

Morum grandis assuefacienda maturitas, quae vincat naturam, 1204, 31. Quis est tumulus tuus, nisi mali mores: sed ab eo te liberat Christus, 1371, 91.

Mors a Graecis τελεῦτή, in Scripturis somnus nuncupatur, 404, 34. Tria genera mortis, 390, 33; 1419, 35 et seq. Mors secessio quaedam est animae et corporis, 186, 8; 222, 35; 392, 8; 404, 33. Cur Deus patiatur nos discedere ex hoc saeculo, 341, 64.

Mors an sit malum, 389 et 390; 402, 30. Nemini nocet, utinam vita non noceat, 1242, 13. Magis peccati fuga, quam morientis est detrimentum, 961, 17. Acerbitatem non mortis esse, sed culpae, 404, 33. Christus ascendit crucem, ut doceret mortem non esse metuendam, 1025, 25. Mortem non esse terribilem, quae naturae finis non poena est, 1436, 110. Non mors ipsa terribilis est, sed metus et opinio de morte, 403, 31. Si fortis es, contemne mortem: si imbecillis es fuge, et Christum qui vita est sequere, 1411, 1. Mors corporis non metuenda fortibus, desideranda sapientibus, miseris expetenda, 1419, 36. Mors omnifariam bonum est, 395, 15. Cur mortuus praefertur viventi, et mortuo is qui natus non est, 1195, 3. Mors honesta redemptio vitae est etiam decoloris, aut innoxiae firmamentum, 839, 52. Vitae est testimonium, 404, 35. Per eam non adimitur vita, sed ad meliora transfertur, 222, 35. Per vitam ad mortem est transitus, per mortem ad vitam reditus, 403, 32. Justo non naturae finis, sed culpae est, 962, 19. Justis mors quietis est portus, nocentibus naufragium, 403, 31. Sola mors requies viro, 395, 12. Ubi resurrectionis fides est, non mortis est species, sed quietis, 1398, 62. Dominus soporem mortis vertit in gratiam voluptatis, 1358, 14. Mors aut suae quietis bono utitur, aut malo alieno laborat, 395, 13. Propior est saluti, qui moritur, ut resurgat, quam ille qui vivit, ut moriatur, 839, 52. Mors stipendiorum plenitudo, summa mercedis, gratia missionis est, 404, 35.

Mors tentat, et vita tentat, 1244, 18. Mors corporis libando gustetur, vita animae possessione teneatur, 1411, 2. In Christo mori arduum et gloriosum, 920, 79. Gloriosius est pro Christo mori, quam regnare in hoc saeculo, 392, 8. Nonnulli philosophi disputaverunt obesse improbis absolutionem, prodesse mortem, 1195, 3. Vetus erat sententia, ut qui se ligasset in terris vinctus migraret a corpore, 858, 37. Legiones saepe et magnos populos oblatis aliquorum mortibus liberatos, 1410, 108.

Motus contra naturam corpus facit corruptioni obnoxium, 12, 23.

Moyses ab aquis nomen recepit, 3, 6. Cur Dei nomine donatus sit, 186, 7. Venturi Doctoris figura fuit, 186, 7. Et virga ejus, 1001, 24. Eruditus erat in omni sapientia Aegyptiorum, ac in omnibus saecularis prudentiae disciplinis, 3, 6. In secretum Aethiopiae se contulit, et cur, ibid. Inanem et usurpatoriam Philosophiae doctrinam veritatis rationi post habuit et quare? 116, 8. Cur oves Getro pasceret, 195, 24. Gracili voce loquebatur, et plus omnibus a Deo audiebatur, 1211, 8. Quotidie clamat in Ecclesia, et a solis Judaeis non auditur, 1211,8.

2273 Moyses precabatur, Christus operabatur, 1203, 29. Putavit Deo possibile esse, ut corporeis oculis faceret id quod est incorporeum, comprehendi, 1061, 17; 1192, 28. Totam divinitatis plenitudinem non vidit, 924, 89. Cur terram repromissionis non introierit? 1245, 20. Cur semper praeliatus est? ibid. An mortuus sit? 186, 8.

Mulier domesticis ministeriis habilior aestimatur, sicut vir publicis officiis, 167, 50. Quam mulieres praegnantibus cognatis sedulitatem exhibere debeant! 1288, 20. Mulier delet picturam Dei, si vultum suum materiali candore oblinat, et acquisito rubore perfundat, 131, 47. An puellae inaures habere debeant, 311, 89.

Mulieribus periculosa est copula adolescentis, et species juventutis, 1533, 134. Omnibus modis lascivae mulieris cavendum occursum, 711, 14. Vilis tibi videtur mulier ad pretium, sed fortis ad vitium, 711, 12.

Mulier etsi prior peccatura, tamen redemptionem sibi paritura non debuit ab usu divinae operationis excludi, 166, 47. Cur resurrectionis prima accepit mysterium, 1520, 74; 1537, 157. Sicut peccatum a mulieribus coepit, ita etiam bona a mulieribus inchoantur, 1290, 28.

Multiloquio quomodo intret peccatum, 200, 36. V. Lingua, Silentium.

Mundum incorruptum, nec creatum, aut factum existimat Plato, 1, 1. Semper fuisse et fore Aristoteles usurpat dicere, 2, 3. Quid de eo alii Philosophi senserint? 1, 1 et seq. Licet figura sphaerica sit, aeternum non est, 5, 10 et 11. Sua sponte subsistere asseritur a quibusdam, 9, 18. Veris initio coelum et terra facta sunt, et cur? 7, 13. Deus absque ulla mora mundum creavit, 4, 8; 8, 16. Mundus divinae operationis specimen est, et insigne, 8, 17. Qui mundum condidit, tuetur accolas mundi, 1209, 2. Quomodo quatuor virtutes cardinales velut mundi istius incluserunt tempora? 152, 17 et seq. Cur orbis terrarum aliquando solvendos est? 560, 78.

Mundum et saeculum fugiendum, 417 et seq. Quid sit illud fugere, 425, 17; 433, 38; 816, 2. Quomodo bene fugiamus, 439, 55. Quomodo possumus animo fugere, etsi ibi retineamur corpore, 435, 45. Mundum cur fugere debeamus? 428, 25; 432, 37. Et quam velociter, 430, 32. Quo fugiendum, 432, 36. Nihil jam debes mundo; cui semel renuntiasti, 340, 56. Fuge saeculi mare, et naufragium non timebis, 1343, 32. Mundum fugisse magis est gratiae, quam subiisse, 658, 15. Fugam saeculi gloriosam esse, 426, 19. Quam beata sit? ibid., 20. Mundum quasi felidum vito, quasi luem caveo, quasi nociturum relinquo, 1410, 107. Mundum hunc si fugias, et ipse te effugiet, 813, 79. Proponuntur exempla eorum, qui bene saeculum fugerunt, 438, 51 et seq.

Supra mundum ascendat oportet, qui salvus esse vult, 418, 4. Anima nostra sicut aquila mundana transcendere, coelo volatus inferre debet, 396, 16. Supra mundum suos voluit esse discipulos, 1161, 11. Disce esse sub Christo, ut sis supra mundum, 1497 11. Ultra mundum quies, ultra mundum fructus quietis, 1402, 80. Non possunt perpetua succedere, nisi terrena defecerint, 672, 29.

De mundi vanitate quam frequenter David disseruerit, 661, 1. In mundo inane est omne quod magnificum putatur, et ibi qui se putat quid esse, nihil est, et omnino non est, 428, 25. Nihil sunt omnia quae in hoc mundo sunt, 661, 21. Haec terra captivitatis est, alia terra libertatis: ista peccati, illa quietis aeternae; vallestris ista, illa coelestis, 796, 41. Quomodo qui temporalia sequuntur, similes sint uxori Lot, 900, 32, 33. Merito defecerat, cui substantia erat cibus saeculi, 682, 20.

Cum saeculo nobis lucta est, 784, 17. Quam multa sint vincula in hoc saeculo, 1004, 32. Quot quantique in hoc mundo laquei, 1336, 10. Lubricum est saeculum, cito labimur, 791, 31. Qui delectatur hoc mundo, obnoxius est sensuum passionibus, 426, 20. Quanta in hoc mundo malitia, 433, 38, 39. Homines sine auxilio divino non possunt terrenas illecebras et cupiditates fugere, 417, 1 et seq. Plenus est orbis terrarum remediis, quia plenus est laqueis, 977, 12. Quae Deus remedia adversus mundana vitia, et saeculi naufragia providerit? 421, 9, 10.

Mundus cui deficit, in eo Christus aeternus est, 1506, 8. Qui domesticus est Dei, exsul est mundo: qui conversatur in coelis, peregrinus est in terris, 1053, 28. Qui contempserit saecularia, ipse merebitur aeterna, 1367, 50. Quicumque vicerit hoc saeculum fit columna Dei, 1030, 38. Qui transit de hoc saeculo, magnum visum videt, 798, 47. Victores saeculi principibus anteferuntur, 1507, 12. Beatum esse qui se a perfidorum consortio temperaverit, 459, 2. Qui sint mortui saeculi? 811, 72. Cui crucifixus sit mundus? 1392, 34. Qui Deo ligatus est, solutus est mundo, 1155, 39.

Murenae cum vipera commixtio quid nos doceat, 86, 18.

Murices qui insigne dant regium, sunt maritimi, 94, 33.

Mutuum qui accipiunt, ii reprehenduntur, 618, 80 et seq.

In Myricis figura improbae calliditatis, 60, 69.

2274 Mysterium omne latere debet, ne profanis temere divulgetur auribus, 296, 38. Mysteriorum premendam esse doctrinam, 200, 35. Cavendum ne Symboli vel Dominicae orationis divulgentur mysteria, ibid., 37. Peccat Deo, qui commissa sibi secreta mysteria putaverit indignis esse vulganda, 990 et seq. Fidus mysteriorum interpres tacendo plus Christum praedicat, 1014, 18. Solus Christus aurem aperuit humanam ad cognoscenda mysteria, 968, 35. Quae in figura contingebant, haec Patriarchis crimini non erant, 293, 28. Mystica praestant moralibus, 757, 42. V. Scriptura.

N

Naaman salutem futuram gentibus declarabat, 1347, 50.

Naason, id est, serpentinus, 993, 33. Figura est Christi, ibid., 34.

Nabuthe inter sanctos habetur, et qua de causa, 786, 19. Etsi nullum acceperimus propheticum ejus verbum, accepimus tamen propheticum factum, 1500, 25.

Narium utilitas, 138, 63; 235, 20. Simae contra naturam videntur, 235, 20.

Natura melior magistra veritatis est, 121, 20. Validius est ejus testimonium, quam doctrinae argumentum, 120, 21. Praecepti imperialis interpres est, 88, 22. Semel praeceptum Verbi divini in perpetuum inolevit naturae, 116, 9.

Necessitas quae invito imponit obsequium, affert plerumque fastidium, 100, 52. Ubi decreta necessitas, ibi inhonorata industria, 71, 19. Corrigit necessitas, quem pietas provocare debuerat, 421, 10. Qui peccatum suum ad quamdam referunt decreti aut operis sui necessitatem, divina arguere videntur, 219, 27.

Nembroth per interpretationem dicitur Aethiops, 278, 128. Principium regni Babylon fuit, 2778, 128.

Nephthalim benedictio explicatur, 525, 41.

Nervi sunt velut sensuum singulorum organum, 237, 61. Eorum initium est cerebrum, ibid.

Nilus dictus est Aegyptus, et Geon, 344, 68. Ex altissimis montibus se in Catadupa praecipitat, et magnitudine fragoris sui aures accolarum obstruit, 25, 7. Effuso Aegyptum stagnat flumine, 28, 12. Quo tempore, et cur exundet? 247, 48.

Nix cum cadit, laetior solito tritici proventus exuberat, 1415, 16.

Nobilitas generis ubi periclitatur, deformior est victus, 580, 54. Virtutis quam nobilitatis major est gratia, 718, 33.

Nocens singulis, in commune prodest, 148, 9. V. Homo.

Noctua in tenebris tantum videns, quos mundi sapientes figuret? 111, 86.

Noe dicitur Latine justus, vel requies, 227, 2. Merito domus ejus in diluvio servatur, 241, 36. Obedientia ejus laudatur, 246, 47. Unde aquas defecisse cognoverit? 256, 68. Quomodo videatur sicut Adam terram esse operatus? 271, 107. Quid dormiens et nudatus figuraverit? 860, 6. Typus Christi fuit, 1332, 48. V. Vinum.

Nomen est quo proprie unusquisque significatur, quod ei non sit commune cum caeteris, 896, 19. Habent hoc merita sanctorum, ut a Deo nomen accipiant, 1292, 31.

Nosce te ipsum, 1088, 10. V. Cognitio, Homo.

Novatianus in lapsu, nos in remissione; ille in impoenitentia, nos in gratia, 858, 37.

Noctem facit umbra terrarum, 67, 11.

Nubis columna typus Christi, 1019, 3.

Nudus non est nisi quem culpa nudaverit, 493, 25. Hoc quod erubescis esse te nudum culpa docuit, non natura, 967, 32.

Numerus cum adjicitur, qui prius erat, tollitur, 183, 3. Secundus numerus non est plenus, quia divisus, 242, 39. Ternarius est mysticus, 1278, 36; 1291, 29. Salutaris est et conveniens sacrificaturis, 305, 69. Perfectio muneri quaternarii, 342, 65. Quam vanum sit eum cavere, 78, 34. Septimus mundus est, plenus, et sacer, 242, 39. Virgo dicitur, ibid. Hebdomadis numeri semper virgines, 349, 80. In eis universitas aliquoties comprehenditur, 1433, 95. Numerus est quietis, 1043, 1. Septem dodecades, et duae quadragesimae sacrum videntur numerum designare, 1301, 62. Octavi numeri perfectio, 972, 2. In eo resurrectionis est plenitudo, 1452, 173. V. Octava. Decimus septimus, quadragesimus et quinquagesimus mystici sunt, 1319, 16; 1338, 15. In quinquaginta Jubilaeus est numerus remissionis, quo Spiritus sanctus missus e coelo est, 276, 123; 688, 42.

Nun, id est, unicus, vel pascua eorum, 1140, 1.

Nuptiae inde dictae, quod pudoris gratia puellae se obnuberent, 312, 93. V. Conjugium, Matrimonium.

Nutus quid sit? 1279, 41.

O

Obedientia omnium virtutum fundamentum, 1375, 82. Ex 2275 eo nascitur ex quo humilitas, et in eo desinit, 720, 39. In paradiso orta est inobedientia, ideo obedientia cum Salvatore descendit, 1204, 32. Christus obedientiam prae caeteris debuit reformare, et quamobrem? 955, 4. Christus obedientiae magister ad praecepta virtutis suo nos informat exemplo, 1365, 42. Quomodo mandatum Dei exsequi debeamus, 311, 90. Si quid mandato addas vel detrahas, praevaricatio quaedam videtur esse, 171, 56. Praecepta Dei contemuentes arguuntur, 33, 1; 91, 29. Obedientiam naturae non defert, qui Deo non exhibet reverentiam, 219, 28.

Oblatio nostra Deo ut possit non displicere, interiora nostra mundanda, 205, 46. Deus non muneribus oblatis placatur, sed offerentis affectu, 214, 18. Ea quae incontaminata sunt debemus offerre, in quibus affectus reluceat offerentis, 261, 79. In quo te offerre debeas Christo? 1237, 55. Primitias animae praecipue offerendas, 202, 41 et seq. Hoc est vere sacrificium primitivum, quando unusquisque se offert hostiam, et a se incipit; ut postea munus suum possit offerre, 215, 19.

Oceani fluxus et refluxus, 76, 30.

Octava sicut spei nostrae perfectio est, ita octava summa virtutum est, 1367, 49. Cur plerique psalmi in Octavam inscribuntur, 1412, 6. V. Numerus.

Oculorum utilitas, 136, 59. Et decus, 235, 18. Aptissimo in loco sunt constituti, 137, 60. Visus omnibus corporis sensibus praestabilior aestimatur, 253, 61. Ejus infirmitas, 75, 26. Dolor ejus collyrio sanatur, 1000, 22. Cur eum avertimus, cum in aliquem movemur, 1187, 77. Plus est quod probatur aspectu, quam quod sermone laudatur, 20, 34.

Ex oculorum conspectu aut bona, aut adversa generantur, 1170, 6. Hinc saepe tentamur, 1170, 3. Oculi est ut intuendi officio fungatur: tuum est cavere quod videris, 1170, 2. Qui sint oculi mentis? 1105, 7 et seq. Ipsi totum hominis corpus illuminant, 919, 77.

Odor acceptus cur diutius flagrat, quam sermo resonat, aut visus apparet, 138, 63. Fructuum nuntius est, 194, 23.

Oleae foliis sanantur locustae, 47, 37.

Oleo materiale hoc lumen fovetur, et tenebrarum fugatur obscuritas, 256, 67.

Opium quotidiano prope usu innotuit, et cur? 48, 39.

Opprobrium sustinere prodest magis quam refellere, 855, 31.

Operis boni magistra natura ipsa est, 424, 15. Bonorum operum proprium est, ut externo commendatore non egeant, 20, 34. Sicut lilium fulget, ita splendent opera sanctorum, 1020, 7. Quomodo opera nostra cum mundo praetereunte non praetereant, 436, 46. Opus est ut opera tua ad Deum dirigas, et ejus tibi aspiret favor, 209, 9. Non facile nisi id quod diligentius pertractaverimus et probaverimus, ad opus aliquod est sumendum, 174, 62. Ab homine requiritur, ut et operibus nova quaerat, et parta custodiat, 154, 25. Miserabiliora sunt jejunia bonorum operum atque virtutum, 1463, 215. Relinquenda sunt opera quae verum fructum bonosque processus habere non possunt, 209, 9.

Orandum quomodo, quando, quid? 201, 38; 1243, 15; 1365 et seq. Quam frequenter orare nobis praeceptum sit. 1430, 87 et seq. Continua et jugis debet esse oratio, et qua ratione, 216, 22. Quomodo semper orandum, 1213, 18; 1218, 33. Nocte et mane imprimis orandum, 1213, 17; 1215, 22; 1217, 30 et seq. Non satis est dies ad deprecandum, surgendum est nocte, et media nocte, 1072, 45. Maximam ejus partem lectioni et orationibus deputemus, 1053, 31. Vae mihi est si non media nocte surrexero ad confitendum Deo, 1306, 76. Qui orat redimitur, si pie intendat orationibus, et in oratione assiduus sit, diem praeveniat, noctem frequentet, 808, 65. An nescis quod primitias tui cordis ac vocis quotidie Deo debeas, 1215, 22. Ubi mens humana turbatur, et certaminum dura atque aspera nos fatigant, Domini auxilium postulandum est, 772, 18.

In oratione quae requirantur virtutes? 215, 21. Qualis sit justi oratio, 994, 4. Quae sit praeclara illa oratio et gemitus quem non despicit Deus? 831, 35. Est interioris clamor affectus, qui auditur e coelo, 1186, 9. Apud Deum loquuntur non verba, sed cogitationes, 200, 37. Humilitas commendat orationem, 194, 34 et seq. Ea divinum sibi precando adsciscit auxilium, 1173, 11. Qui meditatur justificationes Domini, semper humiliatur, 1166, 30. Flexis genibus mitigatur offensa Domini, et gratia provocatur, 141, 74. Si oramus sermone, compatiamur et mente, 1026, 26. Volare facit orationem bona vita, et dat alas precibus spiritales, quibus sanctorum ad Deum evehatur oratio, 1247, 5 et seq. Oratio fidelium apostolico cibo pasta pinguescit, 216, 22. Non divulganda oratio, 200, 35 et 36. Cum oras, magna ora, id est, quae aeterna sunt, quae divina, quae coelestia, 1212, 11. Non audit Deus, nisi quod dignum suis ducit esse beneficiis, 1212, 11. Semper Dominus plus tribuit quam rogatur, 1530, 121. Pro quibus orandum? 201, 39. Cur Deus frequenter non concedat oratus? 1431, 90. Quando vult 2276 Dominus ignoscere, dat gratiam et fiduciam deprecandi, 821, 15.

Orationis dignitates sunt, 1250, 15. Cibus est mentis, 1445, 142. Bonum scutum infirmitatis est, 846, 11. Ii qui perfectiores sunt, appropinquant Deo: sequentis autem ordinis justi viri satis habent, si eorum appropinquet oratio, 1248, 7. Adversarius etiam orantibus frequenter saeculares offundit cogitationes, 1252, 20. Deprecatio in peccatore laudabilis, 832, 38.

Ordinem nescire faciendi, etsi noveris quid facias, non est perfectae cognitionis, 1012, 12.

Oreb significat exsiccationem, 431, 34.

Origano venenum pellit testudo, 119, 19.

Origenes multorum interpretationes Scripturae diligenti discussit indagine, 1014, 16. Vir Ecclesiastico deditus fuit officio, 336, 54. Plurimum indulsit philosophorum traditioni, ibid. Stellarum harmoniam asseruit, 336, 54.

Originis macula non potest impedimento esse virtuti, 1327, 36. V. Adam, Peccatum.

Oris utilitas, 138, 65; 140, 68; 236, 22.

Osculum est pignus pietatis et amoris, 139, 68; 359, 8; 863, 17; 1388, 20; 1462, 212.

Ostium quo egeruntur ciborum superflua cur in posteriori parte sit? 141, 72; 236, 24.

Otia periculosa securae esse virtuti, 1112, 25.

Ovis cur sub adventum hyemis herbam insatiabiliter rapiat, 120, 20.

Οὐρανὸς, id est, coelum, unde sic vocetur? 108, 73.

P

Padus maritimorum commeatuum Italicis subsidiis fidus invector, 28, 12.

Paedagogi terribilia flagella proficiunt, 126, 38.

Πάλη Graecorum, lucta est Latinorum, 801, 56.

Palmae quomodo similes esse debeamus, 61, 71.

Pampini folia, 57, 60.

Pane angelorum, et aqua refectionis non indiget, cui Spiritus sanctus est requies et perfectio, 805, 61. Multiplicatio quinque panum designat auctorem, et totius naturae materialis creatorem, 1404, 85.

Paradisus terrestris quis, qualis, ubi sit, et quem hominem in eo Deus posuerit? 145, 1 et seq. Cur secundum Orientem, et non contra Orientem dicatur, 153, 23. Quae sint quatuor flumina ex eo orientia, et quid designent? 150, 14 et seq. Quomodo bestiae, pecora et volatilia in eo fuisse dicantur? 167, 51. Quomodo eum quidam mystice interpretentur? ibid.

Paradisus est vera domus, quae hominem prima suscepit, non jure amissa, sed fraude, 1358, 14. Paradisi gratia non uno die quaeritur, nec duobus aut paucis mensibus, sed quaeritur semper, et quaeritur per omnia, 1024, 21. Justi in eum saepe rapiuntur, et quomodo, 168, 53. Qua ratione tertii coeli ascensio necessaria sit homini, ut rapiatur in paradisum? 168, 53. V. Beatitudo.

Pardus varietate coloris motus varios animae prodit, 118, 15.

Parentum erga filios aequalem esse debere affectum, 460, 5 et seq.; 484, 5, 6. Ad negligentiam patris refertur dissolutio filiorum, 404, 35. Parentum in filios impietas arguitur, 103, 58 et 61. Odia patrum in filios, filiorum in parentes arguuntur, 121, 22.

Parentibus quantum debeamus, 1302, 66. Non diligere parentes, sed eos Deo praeferre prohiberis, 1443, 136. Necessitudini parentum divinae religionis pietas anteferenda, 1420, 41; 1459, 21. Primus gradus pietatis est honorare parentes, 1489, 74. In necessitate pascendi sunt, ibid. et seq. Pietatis in parentes exemplar ciconia, 101, 55. Parentes honorabat Christus non naturae debito, sed pietatis officio, 1490, 74. Non ridendus pater, sed verendus, 275, 118. Docet nos Scriptura oportere parentes laudari, et cur? 1271, 15. Majorum probra non possunt posteris esse dedecori, 718, 33. Et pater in filio, et filius in patre redarguuntur, 273, 114.

Pascha Domini cur dicatur, 198, 31. Verno tempore quotannis celebratur, 7, 14. Castos et sanctificatos oportet illud celebrare, 151, 16. A Paschate usque ad Pentecosten vacant jejunia, laus dicitur Deo, Alleluia cantatur, 688, 42. V. Pentecostes.

Passionum immunem animam reperire difficile est, 209, 8. Affectus innoxii passiones bonae sunt, 264, 88. Omnis affectus praeter deformis delectationis illecebram, passio quidem est, sed bona passio, 264, 88. Cum vitiosae passiones mentem movent, corruptela generatur; cum excitant studia virtutum, disciplinae profectus est, 249, 53. Intemperantia fons quidam passionum corporalium, 327, 34. Passionum velut duces naturales sunt delectatio et dolor, quas sequuntur caeterae, 445, 5. Caro nostra freti modo diversis agitatur et fluctuat passionibus, 248, 51. Prius nobis vincendae sunt proprii corporis passiones, 889, 9. Magna 2277 naufragia quando mentis pariter et corporis sensuumque omnium turbo et procella miscentur, 247, 49. Quomodo securitas, ubi diversarum pugna est passionum? 1188, 14. Servilis est omnis passio, 463, 12. Clavi sunt omnes passiones, 397, 16. Rara virtus et difficilis passionum tolerantia, 1129, 49. Latibula passionum, ubi mersantur quicumque inciderint, non emergunt, 34, 4.

Passionibus turbidis ac procellosis anima consummatur, deficientibus, virtutem resumit, 254, 63. Praesidet unusquisque sibi quadam potestate regali; si coerceat in se corporis luxus, et servituti redigat carnem suam, 362, 16. Mens validior principalem virtutem habet imperitantem corporis sensibus, non obedientem, 321, 19. Studia doctrinae, et disciplinae attentio mitigare possunt quaslibet aegritudines passionum, 55, 56. Justus, amputatis corporalibus passionibus, quasi incorporeus manet in corpore, 250, 55. Grande est intra se aliquem tranquillum esse, et sibi convenire, 468, 29. Id immortalis cujusdam est viri, 195, 24.

Pastores ovium cur Aegyptiis abominationi essent? 195, 24.

Patrisfamilias officia erga servulos, 308, 83.

Patientia humilitatis indicium est, 1087, 3. Si spem auferas, non potest perpetua esse patientia, 1165, 27. V. Injuria.

Patriarchae praevenientes Legem, praescriptorum vinculis absoluti, libera et consimili nobis Evangelii gratia refulserunt, 1321, 21. Instruunt te Patriarchae non solum docentes, sed etiam errantes, 301, 58.

Paulum praefigurabat Benjamin, 500, 44 et seq.; 530, 57 et seq.; 1038, 17. Caecitas Pauli fletus est Christi, 504, 59. Cecidit persecutor, et surrexit Evangelii praedicator, 855, 33. Vide Paulum hesterno persequentem, hodie credentem, die crastina praedicantem, 1511, 32. Paulus doctor gentium electus, 826, 28. Ejus vocatio Ecclesiae firmitudo est, 365, 31. Cavebat ut poterat, ne post suscepta baptismi sacramenta peccaret, 1031, 40. Non de scientia, sed de ignorantia gloriatur: quod scientiae est, negat: quod charitatis est, confitetur: quod alienum est, attollit, quod suum est, negat, 795, 40. Videbat aeterna, ubi coepit corporalia non videre, 1105, 8. Quomodo illa audierit, quae postea ipsi non licuerit loqui? 795, 41. Libera pro Christo praedicatio ejus nudavit populum Judaeorum, et omnem eorum rescidit gratiam, 505, 64. Quomodo in omni certamine est probatus? 801, 56. Naturalibus magis quam vulgatis aut secundum artem utitur verbis, 424, 16. Quos arguebat, eos contristari volebat usque ad poenitentiam, non usque ad moestitiam profundiorem, 1049, 18. Quam recte Domini pecuniam feneraverit, 796, 43. Pro eo tertia decima tribus sanctificata, 513, 2.

Paupertas media est: possunt et boni, et mali esse pauperes, 1368, 53. Non omnis sancta, nec criminosae divitiae, 1473, 13. Non est poena peccati, 668, 17. Nemo de ea queri debet, 102, 57. Quae paupertas bona sit, nec fugienda, 728, 57. Beata, si bona sua noverit cum veritate paupertas, 89, 23. Prodest homini, exercet corpus, non opprimit, 133, 51. Bona si a pietate procedit, et virtutum exercitatione suscipitur, 925, 91. Facilius Deo quam thesaurus acceptior est, 1006, 37. Si beata paupertas cui patet coelum, terrenas istas divitias negligamus, corporalem redundantiam declinemus, 925, 91. Est pauperies gloriosa, et cur, 1423, 55. In paupertate et divitiis tentamenta sunt? 134, 53; 1069, 37 et seq. Saepe frangit sanctos inopiae deformitas, quos mortis formido non fregerat, 1153, 35.

Pauperes divitibus quomodo praestantiores sint? 134, 52. Nemo irrideat pauperem, et cur? 1486, 61. Qui irridet pauperem, exacerbat eum qui fecit illum, 1095, 26. Pauper ille irridendus et exsecrandus videtur, cui tamen portio in coelo est? 1058, 8. Quam injuste in ipsa Ecclesia plerumque justus contemnatur, qui facultates suas pauperibus dispensavit, 1244, 18. Paupertas Christi. V. Christus.

Pauper mysticus quis? 797, 44. Est in moribus paupertas bona, 869, 5. Esto pauper spiritu, et eris dives qualicumque censu, 194, 21.

Pax una est quae offendiculum habet, et altera quae non habet, 664, 6. Virtutis totius finis est, et corporeae ipsius fortitudinis; ut confecto bello, pacem reformet, 1244, 17. Christus dedit pacem, qui animorum bella sedavit, 788, 22. Ubi pax, et multa pax, ibi crux Christi non opprobrio, sed saluti est, 1245, 21. A te pacem incipe, ut pacem ahis feras, 1369, 59. Periculosa aliquando pacis otia, 1111, 22. Ramulum oleae pacem petentes praeferre consueverunt, 256, 67.

Peccare est deviare ab eo quod est secundum naturam, 759, 47. Peccatum est praevaricatio legis divinae, et coelestium inobedientia praeceptorum, 161, 39. Antequam nascamur, maculamur contagio; et ante usuram lucis, originis ipsius excipimus injuriam, 694, 56. Nisi Dominus ignoscat, nemo salvus esse potest, quem ipsa noxiae conditionis haereditas astrinxit ad culpam, 854, 28. Per naturae successionem, culpae quoque ab uno in omnes transfusa successio est, 732, 2278 71. Adamus vitii haereditatem ad nos usque transmisit, 918, 75. In illo nudata est omnis humana conditio per successionem naturae, non solum culpae, sed etiam aerumnae obnoxia, 721, 41. Alia iniquitas nostra, alia calcanei nostri, in quo Adam dente serpentis est vulneratus, et obnoxiam haereditatem successionis humanae suo vulnere dereliquit, 947, 8. Hinc peccatum manasse proditur, tamquam corpore animaque genitoribus, dum corporis natura tentatur, anima male sana compatitur, 1445, 143. Peccatum erat caro secundum illud quia haereditario erat damnata peccato, 1039, 21. Vitium traxit conditio, infecit culpa naturam, 712, 19. Regnum peccati mortis est regnum, quod diu toto orbe praevaluit, 932, 16. Maluit Deus plures esse quos salvos facere posset, et quibus donaret peccatum, quam unum solum Adam qui liber esset a culpa, 166, 57.

Sine peccato an homo esse possit, 1271, 17. Nemo sine peccato, 681, 15; 683, 24. Negare hoc, sacrilegium est: confiteri Deo, impunitatis est remedium, 1254, 27. Quomodo manifestum sit nos omnes esse sub peccato, 693, 53. Homo potest uni alicui vulneri non petere, ut puta, injustitiae, intemperantiae, impudicitiae; aliis autem vulneribus patet, 839, 53. Plerumque peccata hujusmodi sunt, ut si alterum declines, incurras alterum, 1183, 45. A te non exigitur ut peccatum non facias, sed ut non maneas in peccato quadam statione diuturna, 746, 22. Non virtutis est non posse peccare, sed nolle, 1485, 57. Culpam incidisse, naturae est: diluisse, virtutis, 681, 15. Nullum tempus vacuum debet esse tutelae, quia nullum est vacuum culpae, 349, 81. Cur plerumque in illustribus et beatis viris gravia peccata fuisse reperimus? 1327, 37. Quantum lapsus sanctorum utilis sit? 1523, 89. Alii sunt peccatores coeli, alii peccatores terrae, et quinam illi sint? 168, 34.

Peccatorum tres species sunt, cogitationis, operationis, permansionis, 745, 20. Peccata voluntaria et fortuita, 998, 17. Peccata mortalia, 701, 77; 1407, 99. Qui graviora peccaverit, in caetera facile prolabitur, 217, 25. Peccata quae gravia sunt et manifesta sine ulla dubitatione merguntur: quae autem leviora sunt, bonis operibus saepe relevantur, 906, 46. Si hinc peccata gravia portaveris, illic requiem non habebis, 816, 2. Peccasse conditionis humanae est, et impie agere perfidiae et nequissimae mentis est venenum, 632, 17. Inveniabilis qui laboraverit, ut malum quod quaesierat, inveniret, 770, 12. Gravius est ad peccatum vivere, quam in peccato mori, 402, 28. Nemo gravius moritur, quam qui peccato vivit, 240, 34. Tu ipse tibi es causa improbitatis et criminum incentor, 18, 31. Vel exigua scintilla peccati, si quo vitiorum fomite fuerit excitata, incendium grave excitat, 749, 26. Corporis lapsus in vitio esse non debet, nisi animus inclinetur in culpam, 274, 115. Peccati auctor non caro, sed affectus, 448, 11. Vere miserabilis conditio, ut homo peccati sui quod vitare non possit rationem praestare cogatur, 634, 22. Is qui ad imaginem Dei est, sine peccato esse debet, 811, 73. V. Culpa.

Peccantibus lex absens est: si adesset, non delinqueretur, 189, 14. Magis postquam peccavimus, delicta nostra cognoscimus, et cur? 177, 70. Dum sumus in peccandi libidine, oculi mentis fumo quodam iniquitatis caligant, ne videat eorum quae concupiscit, deformitatem, 319, 16. Multi propter nimias iniquitates non suscipiunt peccati conscientiam, 180, 75. Gravat conscientiam memoria delictorum, nisi medicina poscatur, 840, 57. Non est pax animae virtutibus, quando ante oculos nobis nostra peccata concurrunt, 826, 28. Semper nobis peccatum nostrum tanquam malus exactor occurrit, vel tanquam improbus fenerator conveniens debitorem, 769, 8. Rei sumus sine accusatore, sine tortore cruciamur, sine vinculis astringimur, sine venditore vendimur, 827, 28.

Peccare cogitantem Deus videt, 977, 12. Peccantem vident Deus, angeli, diabolus et ministri ejus, 978, 13. Sicut Deus justorum bona respicit, ita et peccatorum occulta deprehendit, 826, 26. Quam misera conditio hominis, qui putat peccata sua Dei cognitionem fallere posse, 627, 6. Metueres non dicam facere, sed loqui, aut etiam cogitare quod pravum est, si Deum tibi praesentem adesse crederes, 976, 10 et seq. Iniquitas quo putatur occultior, eo frequentior esse consuevit, 1048, 13. Latro diem refugit quasi criminis testem, lucem adulter erubescit quasi adulterii consciam, parricida terrarum foecunditatem fugit, 218, 26.

Peccata meritum oblivionis Deo infundunt, ut oblitteret eos quos indignos sua visitatione cognoverit, 646, 22. Nemo longe est a Deo, nisi quem flagitia propria relegaverint, 586, 68. Non est Christi, nisi qui est alienus a crimine, 1127, 41. Cur Christus in animas peccantium non intret, 830, 35. Qui culpam sequitur, exit a Christo, 486, 10. Non repellitur a Domino, sed ipse se repellit, 898, 25. Non refugit peccatores salus, sed ipsi salutem, 1229, 27. Non possumus Deo vivere, nisi peccato moriamur, 510, 83. Quasi patrio jure Deus filios degeneres abdicare solet, 645, 20.

Plerique in suis lapsibus gloriantur, et putant ea laudi 2279 esse quae crimini sunt: sed mutis animantibus aestimandi sunt deteriores, 690, 46. Eo sunt detestabiliores, quod cum tanta crimina committunt, non confundantur, 1100, 41. Quam mali sint quibus virtutes probro sunt, peccata laudi! 751, 29. Apud plerosque innocentia pro ignavia, et culpa pro laude habetur, 262, 81. Injustitiam plerique pro laude profitentur, 775, 25. Quomodo peccator sese excusare conetur, de Scripturis divinis promens exempla, 175, 65. In peccatore illo adhuc remedium sanitatis est, qui audit verbum Dei, et qui se abscondit, 177, 70.

Nihil est quod majoris doloris sit, quam culpae reatus, 228, 2. Gravior adversarius nobis, nostra culpa est, 827, 28. Cur omnis culpa velut adversario nisu de loco dejicere, et de proprio statu mentem movere consuevit? 962, 19. Quot peccata, quot vitia, tot reges, 1236, 50. Tantam vim habet inveterata consuetudo peccandi, ut excludat naturam, et immedicabilis inveniatur, 749, 27. Quid aliud est peccatum nisi sarcina, quae hujus saeculi onerat viatorem, 628, 7. Quomodo potest ab humanis temperare, qui divina violavit, et hominibus bonus esse qui Deum laesit? 217, 25. Quanta vilitas delictorum, 1437, 117. Sunt qui viventes sepulcro sunt circumdati, et repleti mortuis, 763, 55. Quantae stultitiae sit majestatem irritare divinam, 780, 8. Homo peccato nomen hominis amittit, et fit serpens, mulus et bestia, 1090, 11. Peccator Deum laudare non potest, 1253, 25. Peccatum equo comparatur, 330, 43. Et gelicidio, 1108, 15.

Peccata quomodo puniantur, 213, 15. Justos sequuntur peccata, non praeeunt: injustos praecedunt, 683, 24. Propter scelus hominum et ipsa elementa damnantur, 218, 26. Imperfecta anima peccati tantummodo judicium declinare desiderat, perfecta vero meritum regni coelestis acquirere, 1176, 19. Injusti sicut paleae ventilantur, justi sicut triticum, 659, 17. Cum peccamus, in opprobrium tradimur adversario; ut ille nos quasi inimicus in die judicii accuset et prodat, 854, 30. Omne peccatum semen inimici est, 943, 20. Nocentes vel inviti finem non naturae, sed culpae adipiscuntur, 222, 35. Cur Deus peccatum damnando, in auctorem ejus vindictam distulerit? 433, 39.

Peccata magna tollit magna medicina, 559, 75. Quomodo eorum funes et vincula solvantur? 1071, 40 et seq. Inflexi vitiis non voluntariis, propitiemus nobis Deum, sequamur quae jubet, vitemus quae prohibet: sit propitiandae divinitatis ambitio, sequendae praeceptionis obeditio, interdictae praevaricationis cautio, 422, 12. Peccator culpam fateatur, impius ingemiscat, justus non se extollat, 633, 19. Veniabilis culpa quam sequitur professio delictorum, 177, 71. Ille justificatur qui peccatum proprium confitetur, 199, 34. Quomodo justificat Dominum is, qui peccatum suum fatetur, 693, 53 et seq. Hoc bonae mentis est, vulnus sentire peccati, 691, 47. Immedicabilis est aegritudinis non sentire vulneris acerbitatem, 691, 47. Non cognitio improbitatis, sed societas criminosa est, 648, 27. Cum peccatoribus cur Christus manducarit, 1285, 10. Non absurdum quod facinorosi cohabitent piis, ac maculosi sacratis, 212, 14. V. Confessio et Poenitentia.

Peccata condonat Trinitas, 1369, 55. Hic solus potest sanare vulnera, qui sua nescit, 1362, 27. Quam bonus Deus et facilis indulgere peccatis, 1292, 33. Quanta clementia Domini supra modum, misericordis ad peccata relaxanda, 243, 42. Quae semel peccata Deus donavit, ea resolvere ac renovare non solet, 848, 14. Quos Deus redemit a peccato, auget in praemio, 713, 20. Peccatum donatur per gratiam, deletur per sanguinem crucis, tegitur per charitatem, 697, 62. Justitia remittat iniquitates, fortitudo timorem, temperantia impuritates; ut perpetua fiat remissio peccatorum, 1016, 26. V. Ecclesiae claves.

Remissione peccatorum quis dulcior fructus esse potest? 1021, 12. Quibusnam criminum suorum absolutione laetandum? 402, 29. Bonum est condemnari in peccato, et flagellari in delicto, 177, 71. Saepe videmus aliquos qui ante negligentes fuerant Christiani, peccato aliquo commisso, fieri diligentiores, et ex illo per poenitentiam evad re solere perfectos, 819, 11. Felix ruina quae reparatur in melius, 865, 20. Qui sine peccato est subjectus est Christo, et quare? 784, 16. Qui se servitio delictorum exuit, principatum habet non servitutem, 321, 19. Reges ex semine Abrahae ii sunt, qui peccato non serviunt, 347, 77. Qui ad Dominum regreditur, se sibi reddit: et qui recedit a Christo, se sibi abdicat, 1463, 220. Nisi remissum peccatum hic fuerit, non habebimus requiem; si requies non fuerit, non erit vita aeterna; si vita aeterna non fuerit, non erimus, 858, 38.

Pectus velut quoddam sacrarium sapientiae est, 236, 23.

Pecunia corpus animumque male quaesita commaculat, 1348, 53. Pecuniariis in causis refuso pretio, jus solvitur. 1524, 94. V. Avaritia.

Pedum utilitas, 141, 74. Cur duo tantum homini, ibid. 2280 Etsi exsiliores videntur eorum gressus, fiunt tamen latiores cum incedimus, 236, 23.

Pentecosten facit Octavae hebdomadis initium, 1476, 25. Majores tradidere nobis Pentecostes omnes quinquaginta dies ut Paschae celebrandos: et sunt omnes dies tanquam Dominica, 1476, 25.

Perdix aliena ova diripiens et fovens ludit operam, 117, 13.

Perfectio et consummatio in quo sita sit, 375, 59. Ille perfectus est, cui nihil deest; justus, cui nihil superest, 465, 21. Perfectus nescit incommoda hujus corporis, aut adversa mundi, 455, 32. Perfectae mentis est nihil de terrenis, nihil de corporalibus assumere, 331, 46. Perfectus est, qui malitiam nescit, nec dolum novit, 814, 81. Perfectio ante Christi adventum unde? 286, 12.

In homine perfecto gemina virtus est, intentio scilicet et actio, 1268, 8. Perfecti est non deflectere, prudentis non penitus declinare, 315, 6. Non est perfecti exspectare, sed exspectasse, 859, 1. Perfecta virtus habet quietis tranquillitatem et stabilitatem, 468, 28. Manet semper inter adversa et delectabilia perfecta virtus; neque adversa de perfectione ejus quidquam minuunt, neque delectabilia adjungunt perfectioni, 456, 35 et seq. Non hic perfecta vita est, sed in umbra, 1029, 35. Christus dormit trepidis, perfectis vigilat, 1353, 68.

Perfecta non in principiis quaeruntur: sed de principiis ad ea quae perfecta sunt, pervenitur, 1409, 105. Finis disciplinae nostrae et studiorum perfectio est, 668, 20. Perfecta in fine unum sunt, 1416, 21.

Perfidia confiteri potest, credere non potest, 1358, 12. Graviora ejus arma sunt quam pugnae, 1200, 18. Gemina illius est causa, aut malitia aut metus, 1435, 110.

Persae non obtemperantes legibus regis, in se propriae mortis exsequuntur sententiam, 107, 68.

Persecutio ideo fit, ut fides luceat, virtus excellat, mens interna omnibus manifestetur, 824, 21. Multi in otio quaerunt Christum, et non inveniunt: sed inveniunt in persecutionibus, et cito inveniunt, 368, 41. Qui persecutorem refugit, rejicit etiam Christum defensorem, 1236, 51. Tolerantia injuriarum et usu periculorum fundatus est populus Christianus, et Ecclesia incrementum est consecuta, 907, 37. Persecutores interiores multo plures sunt aliis, et graviores, 1234, 45 et seq. V. Adversa, Ecclesia et Martyres.

Perseverantibus eadem fornax aurea est, quae ferrea est fragilibus, 1225, 11. Non est in hominis potestate, sed miserantis Dei, ut possis complere quae coeperis, 1098, 35.

Pestilentia prius ea quae sunt irrationabilia et maxime canes, equos, boves et ea quae cum hominibus conversari videntur, inficit, 239, 31. Lues boum atque hominum, caeterique pecoris, 1506, 10. Pestilentia regionum, unius alicujus morte resoluta, 1410, 108.

Petrus in mari titubat, sed non labitur, 94, 35. Quid navis Petri figuret, 1352, 68. Non turbatur navis quae Petrum habet, turbatur illa quae Judam habet, 1353, 70. Ubi Petrus, ibi Ecclesia: ubi Ecclesia, ibi nulla mors, sed vita aeterna, 879, 30. Petri hamus non occidit, sed consecrat, 85, 16.

Petrus merito reprehensus a Christo, quod ausus sit usurpare constantiam nec obnoxiam considerare naturam, 940, 9. Sermo Petri titubantis fidelior est, quam doctrina multorum, 932, 15. Error ejus doctrina justorum est: et titubatio illius omnium petra est, 1522, 84. Male Eva induxit Adam, male Petrum introduxit femina, 1520, 75. Negatio Petri expenditur, 1520, 74 et seq. Quem visus est voce denegasse, lacrymis fatebatur, 932, 15. Lapsum suum confessione charitatis abolevit, 684, 25. Ita novum fuit Petrum potuisse peccare, ut peccatum ejus nec ab Evangelistis potuerit comprehendi, 1520, 78. Jesus respexit Petrum, et statim error abscessit, 112, 88; 699, 68. Christus ubi primum intuitus Petrum vidit et illuminavit, 699, 68.

Petro cur trina interrogatio dilectionis facta, 692, 50. Merito sacerdos eligitur, qui spiritu charitatis divinae triplici se ligavit, 894, 16, Cur Ecclesiae praeponitur, postquam tentatus a diabolo est? 904, 40. Christus eum nobis velut amoris sui vicarium relinquebat, 1542, 176.

Petro crux tantum gloriae dedit, ut inversis Christum honoraret vestigiis, 1245, 21. Cur inverso suspendi poposcit vestigio, 626, 2.

Pharao quo sensu maluit diaboli esse quam Dei portio, 1061, 15. Deus Pharaonem puniendo, non suae laudis, sed nostrae correctionis incrementa quaerebat, 1197, 7.

Phares interpretatur divisio, 914, 65; 1322, 24.

Phares et Zara geminam vitam et duplicem sub Lege et Evangelio militiam praefigurabant, 1321, 21 et seq.

Pharisaei unde sic dicti, 1322, 24. A veritate divisi, 1160, 9. Nec exiguo puncto atque momento transferunt se ad intelligentiam spiritalem Legis, 914, 65. Nihil ad interiorem 2281 hominem referunt, totum ad exteriorem et terrenum, 914,66

Phe Latine significat erravi, sive os aperui, 1184, 1.

Philosophiae duplex species? 335, 52. Aliena quaerit, cum sua nesciat, 1249, 9. Divinitatem quaerit in statuis, 765, 1. Plures Deos fecit, 1274, 17. Quam multa ex libris sacris transtulerit? 407, 45; 410, 51. Non est cura sanctis axem coeli, et elementorum spatia philosophico more describere, 1120, 30.

Philosophorum ratiocinandi methodus, 121, 23. Minus Latinis et receptis usi sermonibus sunt; ut propriis uterentur, 1296, 42. Plerique phaleratis sermonibus artem suam jactant, 1426, 66. In sermone divites sunt, fidei inopes, veritatis exsortes, 790, 27. Sententia eorum de summo bono unde sumpta? 412, 55. In sermone philosophico vanitas mundi, 1107, 12. Quid Philosophiae summus, ut aiunt, magister, cum accusaretur, interrogatis responderit? 1172, 11.

Phison secundum Hebraeos dicitur oris mutatio, et cur? 151, 153; 755, 36. Illius pulchritudo, et fecunditas, ibid.

Phoenix in Arabia quandiu vivat, quomodo moriatur, et resurgat, 110, 79; 1212, 13.

Phoenice, Tyrus, Sidon vicinae sunt civitates, 556, 70.

Photinus Christum David filium non Dei dicit, 715, 26. Christus dicit volo propter Photinum: imperat propter Arrium, tangit propter Manichaeum, 1356, 4. Photinus tinea est, et cur? 1270, 13.

Photinianus dicit in constitutione mundi nondum fuisse Christum, 45, 32.

Pictor umbras exprimere debet, 66, 11.

Pietas quanta virtus sit, 1208, 45. Pietas prima in Deum, secunda in parentes, 746, 20. Pietati mensura ordinis non praeponderat, 471, 33. Munda debent esse receptacula, in quibus sunt pietatis occulta mysteria, 927, 3. Sicut per unitatem et plenitudinem divinitatis Pater Deus totus in Filio est, et Filius in Patre: ita per intentionem et pietatis affectum homo totus in Christo est, 794, 37. Aliquando diabolus hominem nimia pietate impium esse compellit, 1337, 10. V. Deus et Parentes.

Pignus dicunt quod pro mutuo aere susceptum est, 614, 67. Quid sit pignus quod Lex reddi jubet? 611, 57; 614, 67 et seq. V. Usura.

Pilatus typus fuit omnium judicum, qui damnaturi essent eos quos innoxios existimarent, 1525, 101.

Pinus lacrymula vulpis sibi medetur, 119, 19.

In Pinea magna Dei virtus, 60, 68.

Piscium creatio, 79, 1 et seq. Diversa eorum genera recensentur, 80, 5. Quomodo in eis fiat respiratio, 83, 10, 11. Quare dentes habeant densos et acutos, 84, 12. Lambunt terram, et ex ea sibi praedam requirunt, 80, 3. Herbis pascuntur ac minutis vermibus, 84, 13. Quare sublati de aqua, vivere non possint? 83, 10.

In Piscibus multiplex generandi ratio, 82, 7, 8. Nesciunt adulterina contagia, 82, 9. Eorum in prolem suam singularis pietas, 82, 7. Necessitudo parentis et filiorum, 83, 10. Quidam iterum natos suos in uterum revocant, ut eos tueantur, 82, 7. Quorumdam solemnis peregrinatio fovendi partus necessitate, 91, 29, 30. Praescripta sibi domicilia habent, 90, 26. Minor a majore devoratur, et rursus major a validiore, 84, 13. V. Tymallus.

Planetae unde sic dictae, 69, 15.

Plantae omnes semen habent, aut aliquid quod habeat virtutem seminis, 59, 66.

Plato pater Philosophiae, 328, 37. Tria rerum omnium principia constituit, Deum, exemplar et materiam increatam, I, 1. Fictam et adumbratam πολιτείαν proposuit, et cur? 281, 2. Eruditionis gratia in Aegyptum profectus est, ut prophetarum dicta cognosceret, 1195, 4. Inde dialogum transtulit, quem scripsit de virtute, ibid. Potuit Moysis scripta legere, 236, 24. Ex notris in suos libros transtulit, 438, 50. Quid de siderum harmonia senserit, 336, 54. Platonis hortus qualis? 398, 19.

Pluvia ex mari in terras transfunditur, 41, 22. Ecclesiae precibus conceditur, 41, 22.

Poena reorum quaedam absolutio est delictorum, 1228, 22. Qui veretur poenam, custodiat gratiam, 1041, 28. Poena corrigit et emendat errantem, 1195, 3.

Poenitentiae magister Christus, 827, 29. Emendare futura attentionis est humanae, praeterita damnare divinae est potestatis, 1247, 3. Opus hominis est gerere poenitentiam delictorum: Dei munus est gratiam implere mysterii, 1307, 79.

Poenitentiam agere nihil prodest, nisi ita agatur, ut oportet, 815, 1. In orationibus et obsecrationibus, cum dolore et lacrymis exigenda poenitentia est, 842, 59. Plena poenitentiae definitio, commemoratio delictorum, et quomodo? 815, 2. Peccator tardius semper culpam suam agnoscit, 176, 68. Qui agit poenitentiam, excludit pudorem flagitii confitendi, 1080, 5. Ille qui errorem suum non agnoscit, 2282 insanit, furit, desipit, 691, 47. Pudore culpa minuitur, defensione cumulatur: et silendo corrigimus, contentione prolabimur, 217, 24. Nec honores considerandi, nec amici erubescendi, ubi poenitentia agenda est, 838, 51. Qui poenitentiam agit, commoveri non debet, si quis ei peccati sui crimen objiciat, 820, 13. Offerre se debet ad poenam, et occurrere divinae indignationi, ibid. Non est gravis infirmitatis ruina, si non sit etiam voluntatis studium ab ea non resurgendi, 837, 47.

Poenitentiam gerere vera medicina est, 816, 4. Aqua lacrymarum, aqua poenitentiae secundum est poculum, quo primum repares, 819, 11. Deus facile reconciliatur, quando impense rogatur, 1465, 224. Dulcia judicia agenti poenitentiam, 1032, 43. Laboriosa poenitentia, suavis gratia, 851, 22. Poenitentia patientiam quaerit, patientia mitigat delicta magna, 836, 46. Poenitentia delictum abolet, sapientia cavet, 1433, 96. Quomodo quem peccati poenitet, is poena supplicioque liberetur? 212, 13. Fugit venturam iram, qui egerit poenitentiam, 816, 2. Arguuntur qui eam in mortem differunt, 1464, 221.

De poenitentia libri duo ab Ambrosio scripti, 815, 1.

Pomorum diversitas, 56, 58 et 59.

Pontus reliquo sinu maris dulcior, 92, 29.

Populus quid mystice declaret? 54, 53.

Possessor esse non potest, qui non capit fructum, 1370, 61. Quod possideas, eo quod adhuc speres, praestabilius est, 471, 32.

Polypi astutia, ad praedam capiendam, 88, 21.

Potestatum ordinatio a Deo: a malo ambitio potestatis, 1341, 29 et seq. Non potestas mala, sed is qui male utitur potestate, ibid. Lex naturae est, ut leniores sint ad puniendum, qui maxima potestate potiuntur, 107, 68. Plerumque non coercere delinquentes majoris auctoritatis est, quam si ulciscaris, 1016, 24. Continua et diuturna potentia gignit insolentiam, 100, 52. Grave est potestate uti, ut sub potestatem recidas, 1455, 186. Mala potestas licere quod non liceat, 1232, 38. Omnis potentia saeculi somnium, non veritas est, 495, 30.

Potus homini quis necessarius? 272, 110.

Praeconum clamore quis deducatur? 44, 30.

Praecipitium est de altissimis cadere, in planis lapsus vocatur, 776, 26.

Praemium quanto praecellentius, tanto impensius officium, 1374, 78. V. Merces.

Praesumere facile cur nemo debeat? 123, 24. Neminem virtuti propriae debere confidere, 1327, 37.

Praevaricator Graece a discedendo apostata vocatur, Latine autem transgressor, et cur, 1167, 32.

Presbytero dandum quod tibi abundat terrenum, ut ab illo accipias spiritale quod tibi deest, 1491, 79.

Primitiae non tempore, sed sanctitate aestimantur, 207, 7. Quae sint sensuum nostrorum primitiae, quas Deo offerre debemus? 206, 5, 6.

Ptimogenitum omne sanctum, 529, 55. Sancti vocantur primogeniti, 8, 15. Non omnia primogenita sancta: sed omnia quae sancta sunt, sunt etiam primogenita, 208, 7.

Principum sola capita aere fusa, et ducti vultus de aere vel marmore ab hominibus adorantur, 136, 57. Facultatem imperandi, incentivum est peccati, 710, 12. V. Imperator et Rex.

Principiorum varia genera, 6, 12.

Processus vitae nostrae quis debeat esse? 180, 76. Exordium processionis ad virtutem est abstinere a peccato, 744, 18.

Prophetia est annunciatio futuri, 515, 7. Non solum rerum completur miraculis, sed etiam proprietate verborum, 1289, 24.

Prophetae interioribus oculis dicebantur videntes, 1105, 8. In eis Dominus locutus est, et ideo errare non potuerunt, 1509, 22. Non semper prophetabant, sed cum infunderet his gratiam spiritus prophetandi, 1119, 18. In excessu mentis positi prophetabant, repleti Dei spiritu, 860, 5. Et quomodo, 339, 61. Cur ut prophetarent, psallendi peritum jubebant psallere, 1052, 26. Eis futura pro praesentibus erant, 807, 64; 1077, 57; 1122, 27. Quae ventura sunt eis tamquam praesentia spiritu revelantur, 559, 77. Non potest esse propheta, nisi qui de Dei filio prophetarit, 1413, 10. Veritas Dei ex prophetarum oraculis colligenda, 772, 18. Cur interdum refugiamus verba quibus utuntur prophetae, 558, 73. Secundum Evangelium vita prophetarum est, 1322, 23. Cibus eorum, divinae voluntatis effectus est, 1304, 72.

Propria dum vindicamus, communia amisimus; nec proprium quidquam est, ubi perpetuum nihil est, 1439, 124.

Prosperi peccatorum successus nutare nos faciunt, 776, 27. Praescientia ac providentia Dei hoc ipso amplius probatur, quod in peccato positus, successu affluit saecularium prosperorum, 667, 14. Plurimos supplantarunt secundae 2283 res, quos supplicia acerba non fregerant, 1124, 31. Voy. Adversitas.

Providentiae divinae subsidia hominibus non deessent, si Dei justitiam servare vellemus, 1213, 14. V. Deus.

Prudentiae effectus qui sint? 1371, 66. Prudentes et continentes, virtutis atque animae possessores sunt, 316, 7.

Psallendi geminum officium, 884, 41.

Psalmorum ordo non quadrat secundum gestorum ordinem, et quam ob causam? 688, 41 et seq. Psalmi qui titulantur in finem, aut de Christo sunt, aut ipsius Christi, 955, 1. Pro octava multi scribuntur, 1367, 49. Et pro torcularibus, 1500, 24. Quanta virtus prophetiae in psalmis, 740, 8. Etsi omnium psalmorum corpus unum, in eo tamen viget naturalis, mysticus, et moralis sensus, 777, 2. Psalmorum laudes et virtutes, 740, 9 et seq. Quis psalmus non medicamentum est conscientiae peccatricis, 815, 1. Homo sine psalmorum celebritate diem claudere non debet, 95, 36.

Psalmus XXI de Passione Christi est, 1185, 3. Trigesimus tertius moralis, sed trigesimus sextus diffusior, et dulcior, 777, 2. Explicatur titulus psalmi trigesimi quinti, 765, 2. Trigesimus septimus majorem vim habet excitandae poenitentiae, 815, 1. In trigesimo et nono novum Testamentum annuntiatur, 859, 1. Quadragesimus ex persona inscribitur Salvatoris, 745, 19. In quadragesimo adhortatio magis virtutis fit, quam erroris depressio, 745, 19. Quinquagesimo docemur quemadmodum agenda poenitentia sit, 689, 42. Qualis titulus septuagesimi secundi, 661, 2. Cur pro Assyrio septuagesimus quintus inscribitur, 1447, 153. In octogesimo quarto evidentius Domini Jesu prophetatur adventus, 1033, 2 et 3. Centesimus decimus, et centesimus undecimus asseruntur per metra esse compositi, 973, 3. In CXVII descripta est Domini passio, 973, 3; 975, 7. Cur CXVIII per litteras Hebraeorum digestus, 991, 1; 1140, 1. De Christi persona formatur, 994, 2; 1092, 17; 1140, 10. Quantum in eo ethica praecellat, 971, 1. Perfectionem hominis totus informat, 1131, 3; 1246, 1.

Psalterium videtur in quinque libros esse divisum, et quomodo? 882, 37 et seq. Secundum Hebraeos emendatus apud Graecos Psalmorum liber, 1056, 2. In eo profectus est omnium, et medicina quaedam salutis humanae, 739, 7. Bonum Psalterium, cum fidei vita consentit, et caro animae, virtuti aspirat voluntas, 947, 7.

Pudicitia corporalis et gratia spiritalis verum est Christi sacrificium, 104, 62. V. Castitas.

Pudor plerumque corrector est nostri, 1100, 41. Quem commissi pudet, nescit postea aliquid tale committere, unde similiter erubescat, 691, 48. Infirmus custos diuturnitatis est timor, pudor autem bonus magister officii, 1475, 21. Magna sanctis cura est verecundiae, ut plerumque in ipsis pudor votis sit, 1280, 43. Verecundia excusat reum, pudor suum accusat auctorem, 1012, 11. Quantus pudor esse debeat feminarum, 297, 42.

Puella sacra pio consecratur velamine, 1038, 20.

Pueritiam virtutem esse nos docuit Christus, 800, 52. Et in pueritia est quaedam venerabilis morum senectus, et in senectute innocens pueritia, 1485, 58. Proverbialiter dicitur: quasi puer machaeram tractat, 1334, 50. Pueros dicimus, quando servulos significamus, 308, 82.

Puerperio vir interesse non potest, 68, 14.

Pulchritudo vera quae sit? 32, 21.

Pulmo cur mollior? 140, 70.

Pupilla oculi tutissimo quodam naturae vallo munita, 137, 60.

Purpura ornat regum convivia, amictus imbuit, 81, 6. In regibus adoratur, ibid, Ex aquis fit, ibid. Fulgor purpurae variis variorum succorum infusionibus conficitur, 690, 45.

Putei quos fodit Isaac, quid significent, 363, 20 et seq.

Pythagoras inventor nominis Philosophiae, 328, 37. Unde sectam instituit, ut discipuli sui quinquennio non loquentes, tanto silentio loqui discerent, 982, 5. Unum mundum asserit, alii vero innumerabiles, 1, 2, 3. Confessio Pythagorica, 349, 80. David et Esaias Pythagoricis antiquiores sunt, 983, 5.

Q

Quadragesima totis praeter Sabbatum et Dominicam jejunatur diebus, 545, 34. V. Jejunium.

Quadragesimus dies per Domini resurrectionem jam non habetur primus sed novissimus, 244, 44.

R

Radices qui non habent exterminantur, sicut olera vel fenum, 786, 19.

Raphidin, idest, latitudo judicii, 1019, 5.

2284 Ratio ubi est, nihil superfluum, 316, 8. Quomodo concupiscentiae resistat, 443, 1 et seq.; 445, 3. Haec rectae rationis tractatio quam Graeci λογισμὸν nuncupant, qua mens sapientiae intenta solidatur, 446, 6.

Rebecca Ecclesiae figura fuit, et quomodo, 310, 87, 88; 311, 90; 1013, 14.

Redemptio. V. Christus et Deus.

Regnum non praeripiendum, etiamsi debeatur; sed exspectandum, ut suo tempore deferatur, 684, 27.

Religio praestat pietatis officiis, 1446, 146. Contuitum regalis potentiae non habendum, ubi religioni exhibetur obsequium, 685, 28. Ubi religio sanctior, ibi fides veritatis est plenior, 1145, 14.

Reliquiae dicuntur hominis de corpore mortui, de ejus exuviis, 814, 81.

Renovamur per lavacri regenerationem: renovamur per Spiritus sancti effusionem: renovabimur etiam per resurrectionem, 652, 35. Cum effunditur malitia, nova sumitur gratia qua unusquisque renovatur, 966, 30. Qui renovatur, semper in luce est, 921, 81.

Reptilia non modo serpentes vocitantur, sed etiam pisces, 80. 4.

Res littera interpretatione Latina dicitur caput, vel primatus, 1221, 1.

Resina marmora confracta sociantur, 489, 17.

Respiratio in homine quomodo fiat? 83, 11.

Responsoria psalmorum, 42, 23.

Reipublicae antiquae status describitur, 100, 52. Usus et leges, 106, 66.

Resurrectionis duo genera, 763, 54. Resurrectionem mortuis imperare divinae solius est potestatis, 1350, 59. Multo divinius illud est, quam peccata donare, 1358, 13. Naturale est omnibus animantibus nasci et mori, hanc Deus homini praecipue contulit gratiam ut mortuus reviviscat, 874, 20. Resurrectio non facile nisi a perfectioribus et fundatioribus capi potest, 1540, 166. Exemplis docemur resurrectionem credere, 109, 78, 79.

Resurrectio mortuorum cur data, 396, 15. Nos in simplicis creaturae gratiam illa reformabit, 1458, 194. Justi post resurrectionem immutabuntur in incorruptionem, manente corporis veritate, 762, 51. Resurrectio est qua inimici omnia vincula solvuntur, triumphus omnis aboletur, 881, 34.

In Revelationibus cur minime gloriandum sit, sed in infirmitatibus, 796, 42.

Rex etsi leges in potestate habeat, plus tamen Deo subditus est, 1179, 33. Non solvit potestas justitiam, sed justitia potestatem: nec legibus rex solutus est, sed leges suo solvit exemplo, 710, 8. Reges nullis ad poenam vocantur legibus, 692, 51. Rex quamvis legibus absolutus, suae tamen reus est conscientiae, 701, 77. Christiani sublimioribus potestatibus debent esse subjecti; ne quis constitutionem regis terreni putet esse solvendam, 1354, 73. Si habes divitias, obnoxius es Caesari, 1502, 35. Virtutis officium est, ut etiam per pericula regali imperio voluntarii milites obtemperent, 686, 34. Rei imperatoi et judicibus offerre se prohibentur, 1063, 19. Regum lapsus poena populorum est, 727, 56. Regibus non temere facienda injuria est, vel a prophetis Dei, vel a sacerdotibus, si nulla sint graviora peccata in quibus debeant argui: ubi autem peccata graviora sunt, ibi non videtur a sacerdote parcendum, ut justis increpationibus corrigantur, 835, 43.

Rex est qui non erubescit, ne in actu reprehendatur, redarguatur in sermonibus, 1043, 34. Verus rex qui flagitiis esse nescivit obnoxius, in quo culpae et erroris illecebra regnare non potuit, 939, 7. Et qui corpus suum bene regit, 939, 7.

Rhaab typo meretrix, mysterio Ecclesia, 1322, 23; 1480, 40. Illa te docere debet quemadmodum Christus sit sequendus, 825, 24.

Rhenus Romani memorandus adversus feras gentes murus imperii, 228, 12.

Rhodanus rapido concitus cursu, Tyrrheni aequoris freta scindit, 28, 12.

Ros tum largior, cum serenior nox est, luna et pernox, 75, 29.

Rota primum sine spinis orta, 51, 48. Tamquam humanae speculum praefert vitae, ibid.

Ruben benedictio quae mysteria significaverit, 1515, 8, 9.

Rubi folia serpentem interimunt, 47, 3.

Rubrum mare, 37, 10. V. Mare.

Ruth cur in Christi generatione mentio facta sit, 1324, 30 et seq.

S

Sabbati dies erat dierum ordine posterior, sanctificatione Legis anterior, 935, 1. Sabbatum est non solum dierum, sed etiam mensium, annorum, generationum, et 2285 ipsius mundi, 1475, 23. Sabbatum δευτερόπρωτον quid sit, 936, 1. Secunda sabbati est Dominica dies, 935, 1. Sabbata perpetua feriae sunt resurrectionis aeternae, 1363, 30. Cur sabbato medicinae Dominicae opera coepta, 1350, 58.

Sabellius tinea est, et quamobrem, 1270, 13. Sabellianus arguitur, qui dicit eumdem esse filium Dei ac Patrem, 715, 26.

Sacerdotium magnum in Verbo Dei est, 424, 16. Sacerdotes offerunt pro populo sacrificium, etsi infirmi merito, tamen honorabiles sacrificio, 853, 25. Postquam Christus advenit, semetipsos coeperunt offerre pro hostiis, 715, 25. Sacerdote benedicente, populus respondet: Amen, 882, 36. Sacerdos summus, presbyter, minister sacri altaris quam strenue suscepto munere fungi debeant, 989, 23; 1441, 131. Qualem zelum habere debeant? 1198, 11. Tu sacerdos, eripe eum qui ducitur ad mortem, et solvisti peccata tua, 1071, 42. Fugitans est suorum sacri altaris minister, exsul est mundi, et abdicat se omnibus, 420, 7. Nunc sacerdotes magisteria docent castitatis, 517, 12. Angelorum more nuptias refutamus, 859, 3. Bonum in me per misericordiam et gratiam Christi, et per ministerium sacerdotii, 1225, 13. Sunt plerique simplices Domini sacerdotes, in sermone pauperes, abstinentia et virtute sublimes, 790, 28. Homines cum a sacerdotibus corripiuntur, peccatum suum ingravant, dum negare cupiunt aut defendere, 677, 6. Turres Ecclesiae sunt sacerdotes, quibus abundat et de naturalibus verbum, et de moralibus disciplina, 132, 49. Grex populus, nox saeculum, pastores sunt sacerdotes, 1298, 50. V. Ecclesiae Claves.

Sacerdotes sunt omnes filii Ecclesiae, et quam ob causam, 1364, 33; 1484, 53. Vitam sacerdotalem imitari debemus, 1364, 33.

In Sacramentorum figura si virtus magna fuit, quanto magis in veritate eorum magna misericordia est? 689, 43. Tunc plus dies lucet, quando sacramenta celebramus, 502, 52. Bona pascua sunt divina sacramenta, 1140, 2. Alii in loco pascuorum, alii in privilegio sacramentorum, 773, 19. Ecclesia duobus stipatur fluminibus, lavacro gratiae, et fletu poenitentiae, 310, 87. Quis sacramentis non debeat interesse coelestibus, 1466, 232.

Sacrificium acceptabile quodnam? 214, 17. Quandonam plenum et perfectum sit, 208, 8. Quatuor genera quibus sacrificia commendabantur, 214, 19. Sacrificium et celeritate commendatur et gratia, 195, 25; 197, 29 et seq. Is qui sacrificat in unam lucem debet credere Trinitatis, 197, 30. In sacrificiis odor suavis Ecclesiae est, 1029, 34. Parata omnia ad sacrificium deferre debemus, et non delegare aliis, 305, 68.

Sade littera Latina interpretatione dicitur consolatio, 1194, 1.

Saecularis plures dominos habet, quorum vile mancipium est, 1126, 39.

Saeculum saeculari subjacet malignitati, 812, 76. Si transeas saecularia, pertransibis ad paradisum, 812, 77. V. Mundus.

Sales Britannici salubres corporis cibo, et potui nimis grati, 93, 33.

Salim ipse ascendens dicitur, 816, 3.

Salix quid mystice declaret, 54, 53.

Salomon sapientiam postulavit, et in illa omnia etiam quae non postulavit, invenit? 926, 93. Templum Deo condidit, sed corporis sui templum ipse non servavit, 712, 16. Cur in illo cantores fecerit? 1052, 26. Ille cujus sapientia totis celebratur saeculis, factus est insipiens; quia nimium amavit uxorem, 1163, 18. Ideo fortasse erravit tam graviter, ne errarent homines, et ad ipsum manasse futuri Messiae promissum crederent, 1317, 9. Vulgus Judaicum existimat Salomonem venisse pro Christo, 680, 13. Arguuntur Judaei qui eum filium Dei et Christum dicebant, 713, 22 et seq.

Saltatio in honorem Dei laudabilis habetur, 1052, 27. Non congruunt resurrectionis revelata mysteria, et opprobria saltationis exacta, 1386, 8.

Salus nostra soli Deo committenda, et cur? 814, 83. Omne tempus opportunum saluti est, 1181, 38.

Samaritani vocabulo custos significatur, 1428, 74. Voy. Scriptura.

Samech, id est, audi, vel firmamentum, 1157, 1.

Samson leonem suffocavit, sed amorem suum suffocare non potuit, 711, 16.

Sanctorum vita caeteris norma vivendi est, 483, 1. Eos non naturae praestantioris, sed praestantioris observationis fuisse; nec vitia nescisse, sed emendasse, 484, 4. Providentia Domini sanctis obrepsere peccata, et cur? 677, 4, 7; 680, 13. Sancti membra sunt Christi, 819, 9. Montes aromatum sunt, ad quos confugit Christus, 1258, 44. Coelum dicuntur, 1121, 25. Gratias agunt auctori suo, qui non habent unde eos poeniteat in hoc mundo fuisse, 322, 22. Haec 2286 est merces et vita sanctorum, quod alios redemerunt, 507, 71. Dominus aliorum merito ignoscit aliis, 1357, 11. Sancti omnes transibunt per ignem, 997, 14 et seq. V. Ignis.

Sanguis calidus et ignitus est, 266, 93.

Sapientiae triplex disciplina θεωρητικὴ, πρακτικὴ, λογικὴ, 992, 31. Philosophi triplicem distinguunt sapientiam, naturalem videlicet, moralem, et rationabilem, 1261, 2. Sapientia, intellectus et disciplina qui differant, 886, 7. Omnibus pro possibilitate infunditur spiritus sapientiae, sed omnibus qui fideles sunt, 808, 65. Sapientia mentis sublimis est, 847, 12. Mens invalida ejus fulgorem non sustinet, 319, 16. Quo magis quaeritur sapientia, eo profundior judicatur, 906, 48. In occulto cordis recondenda est, 925, 1. In altitudine cogitationis humanae certum est eam esse, 1177, 24. Ibi quaerenda, ubi tranquillitas mentis, et pax quae super omnem intellectum est, 662, 22. Sapientiae summus finis est, ut simus mente tranquilla, 1244, 17. Quid est initium sapientiae, nisi saeculo renuntiare, 1029, 36. Non arguas eos, et otiosos judices, quos videas studere sapientiae, 1430, 85. Non facultates discriminat, sed voluntates: ille aptior qui propior affectu et proximus disciplina, 947, 6. Melior insipientia, quae oculos habet ut videat ubera sua, quam sapientia quae non habet, 828, 31.

Sapiens definitur a Sophistis: vir bonus dicendi peritus, et unde id desumpserint? 347, 75. Cum sapientem videris, cognosce quia descendit super eum gloria Domini, 1191, 26. In tribus census sapientis, in sensu, sermone, mente, 320, 20. Vir sapiens subditus legi est voluntate, non necessitate, 751, 30. Qualis debeat esse sapientis viri vigilantio, 346, 76. Quomodo mens ejus retrorsum ambulet, id est, praeterita spectet, 274, 117 et seq. Mentem illius hospitalem esse decet, 352, 92. Quando minuit, addit, 436, 47. Quomodo delectetur sanitate corporis, aliisque rebus prosperis? 455, 33 et seq. Occultat injuriam suam, 928, 4. Septem sapientum sententia: Sequere Deum, ex nostris desumpta, 315, 5.

Sara dicitur Graece ἄρχουσα quae regat: Sara ἀρχὴ ἐμὴ, hoc est, potestas mea, vel principatus mei initium vel regis, 351, 85. Typus Ecclesiae fuit, 294, 31; 296, 38.

Satanas de coelo in terras, ubi tentationes solito asperiores, cecidit, 1117, 10. V. Diabolus.

Saul regis quam atrox invidia, qui sermonis errorem in innocentis exitium derivavit, 781, 9. Ejus casus aliis est terrori, 940, 19.

Scandala quos exagitant, non solum pusilli sed etiam minimi sunt, 1244, 19. Non debemus malignis aemulandi adversus nos aculeos ministrare, 780, 9 et seq. Cur diligentibus non est scandalum, 1245, 20.

Scarus solus inter pisces ruminat, 84, 12.

Scena hominis, 44, 30. Acroamata scenicorum mentem emolliunt, 34, 5.

Scientiam boni et mali cur Deus in homine esse voluerit, 148, 8. Fuge quaerere quod non licet scire, 1415, 18. Gravat scire, quod vel exsequi vel vitare non possis, 160, 36 Quod legi, praesumo: quod non legi, veneratus scientibus relinquo, 1225, 14. Nullus cibus scientia et doctrina dulcior, 490, 19.

Scin littera, id est, super vulnus, 1238, 1.

Scribae de tribu Simeon descendebant, 517, 13.

Scripturae sacrae veteris Testamenti primus liber Genesis est, 1177, 25. Samaritani quinque tantum libros Moysis Synagoga septem sequitur principaliter, 1503, 38. Vetu, Testamentum est fidei firmamentum, 1474, 19. Sermo Christi Testamentum est vetus et novum, 754, 33. Novum Testamentum in veteri Testamento erat, intra illud currebat, per quod annuntiabatur, 1017, 28. Quomodo arguendi sint, qui vetus non recipiunt Testamentum, 160, 38. Haeretici qui legem veteris Testamenti non accipiunt, Christum tenere non possunt, et quamobrem, 1024, 23.

Multa non otiose a Septuaginta viris Hebraicae lectioni addita. Septuaginta virorum sententias magis sequitur Ecclesia, 1082, 13. In describendo Scripturae textu graeco scriptor potuit errare, 1193, 35. Scriptor antiquarius psalmorum potuit falli, 1254, 27. Potuit interpres Scripturae vel antiquarius scriptor falli, 1013, 15. Sensum scripturae frequens translatio ex Hebraeo in Graecum, ex Graeco in Latinum attenuare consuevit, 837, 49.

In veteri Testamento triplex sapientia, naturalis, moralis, et rationabilis, 1261, 2. Omnis scriptura divina vel naturalis, vel mystica, vel moralis est, 777, 1. Littera quae occidit, mentitur: spiritus qui vivificat, verax est, 1206, 36. Illa maledictum habet, hic benedictionem affert, 914, 67. Judaeus dum sequitur litteram Scripturarum, mortuus est, 813, 80. Ecclesia duos oculos habet, unum qui mystica videat, alterum qui moralia, 1176, 20. Mysticus sensus acutior est, moralis dulcior, 1105, 7. Mysticus sermo coelestium Scripturarum velut fortior cibus est: suasorius autem ethicus dulcis et mollior, 1138, 24. Salomon in libro de 2287 Proverbiis moralem locum uberius expressit, naturalem in Ecclesiaste, mysticum in Canticis canticorum, 364, 23; 974, 3; 1262, 2.

In Scripturis propheticis multa obscuritas, et quomodo possint intelligi, 1078, 59. Veritas Dei ex iis colligenda, 772, 18. In eis non una tantum figura sed multiplex esse consuevit; ut unus sermo plures species comprehendat, 1483, 52. Non verborum seriem, sed rerum pondus examinare debemus, 1486, 63. In eis non facile reprehendamus aliquid quod intelligere non possumus, 147, 7. Quomodo Christus nos cum aliquid de Scripturis difficile cogitamus, illuminet, 1035, 9. Praeterita pro venturis vel praesentibus solent ponere, 304, 67.

Scripturarum traditiones sunt corpus Christi, 1391, 33. Pecunia Domini scriptura divina est, 1498, 18. Iter tibi sit illa, 1143, 11. Omnes aedificat, 946, 4. Qui exercet mentem in Scripturis divinis vel consiliis, diutius exercere debet, 1013, 13. Sit nobis tota die ac nocte exercitii usus in quadam coelestium scripturarum palaestra, 1123, 28. Cur earum alloquia diu terere ac polire debeamus, 216, 22. Est ignis qui coelestium illarum meditationibus excitatur, 848, 15. Habet verbum Dei epulas, alias fortiores ut Lex, et Evangelium, alias suaviores, ut sunt Psalmi et Cantica canticorum, 1251, 17. Bona pascua sunt libri Scripturarum coelestium, 1140, 2. Ede quotidie earum cibos, ut non esurias sed replearis, 1251, 19. Micae sunt, 1474. Deus praeceptis salutaribus eas replevit, quibus infirmitas animae sanaretur, 818, 7. Remedium taediorum omnium, atque in tentationibus unum sunt perfugium, 644, 18. Alii sunt terrores prophetici, aliae apostolicae suasiones, in utroque tamen unius est verbi disciplina, 1499, 21. Prius Propheta legitur, et Apostolus, et sic Evangelium, in quo verba lucida, et validiora praecepta, 1187, 10. Si quis illa quae miranda philosophi putant, ibi quaerit, inveniet, 1261, 1. Diabolus de Scripturis ipsis saepe laqueum fidelibus parat, et haereticos facit, 1340, 26.

Sebastianus Mediolanensis oriundus, Romae passus est, 1234, 44.

Sem, Cham, Japhet significant bonum, malum, et indifferens, 228, 3.

Semina numquam proprie degenerant, 49, 43.

Seminaria virtus inest nascentibus, 45. 33.

Senectus in bonis moribus dulcior, in consiliis utilior, ad constantiam subeundae mortis paratior, ad reprimendas libidines fortior, 18, 31. Portus debet esse, non vitae superioris naufragium, 475, 41. Bona juventus, sed melior senectus, et cur? 804, 60.

Sensus hominis etsi communes cum bestiis, ipsis tamen praestant, 139, 67. Eorum initium est cerebrum, 137, 61. Virtus in capite est, 1161, 12. Duplex sensuum nostrorum genus, aliud domitum et mansuetum, aliud indomitum quod proruit ad irrationabiles delectationes corporis, 206, 4. Sensus corporis velut ostiorum similes habentur, 253, 61. Sicut mors intrat per sensus nostros, ita et vita, 1038, 20.

Sepulcra pretiosa cur homines frustra post mortem struant, 407, 44.

Sepultura mortuorum nullum officium praestantius, 592, 5.

Seraphim quando voluit, apparuit, 1275, 26.

Sericae vestes, et auro intexta velamina quibus divitis mortui corpus ambitur, damna viventium, non subsidia defunctorum sunt, 566, 3.

Sero quid proprie significet? 1537, 152.

Serpens unde sic dictus, 98, 46. Nihil reprehendendum quod creator serpentes aliaque venenata creaturis suis miscuerit, 126, 38. Non debemus eorum condemnare creaturam, 147, 7. Deus non ad hoc serpentem fecit, ut noceat; sed quid futurus esset, ostendit, 179, 74. Caro serpentis exuritur, cujus pulvere theriaca conficitur, 818, 8. Jejuni hominis sputum si serpens gustaverit, moritur, 123, 28. Celebris sermo est serpentem aquis appropinquantem sibilo sibi feminae anguis sponsare concubitus, in quibus serpentis caput abscinditur, 818, 8.

Serpens in paradiso non sine Dei voluntate generatus est, 148, 9. Quomodo in paradiso mysterium fidei expresserit? 818, 9. Figura fuit delectationis, 149, 11; 737, 1. Explicatur ejus damnatio, 179, 74. V. Adam et Eva.

Serpens aereus figura Christi, 1037, 15.

Sertorius ac Lepidus rebelles, 934, 21.

Servitutis observantiam ipso jure naturae Auctori debemus aeterno, 784. 16. Est consolabilis servitus, servire vel justis, 1123. 31. Misera servitus, cui vagum jus est, 1496, 6. Stipendium libertatis est, 768, 5. Nihil tam speciale illi est, quam semper timere, 491, 20.

Servitus gloriosa, qua pro nobis servivit et Christus: beata servitus qua et tu servis, 994, 6. Servitus sub Christo pretiosa est, et gloriosa libertas, 448, 11. Quam utilis religiosa 2288 servitus Dei, 178, 72. Pretiosa est servitus, quae virtutum constat expensis, 1174, 15. Ea quae servitutem animae inferunt, inutilia sunt omnia, etsi non desit effectus, 209, 9.

Servuli multi Dominis liberiores sunt, 490, 20. Non conditio fortuita servum facit, sed probrosa insipientia, 463, 12. Declinanda non despicienda servulorum jurgia, 286, 10. Servulis gravius est per agellulos relegari, quam caedi verberibus, 699, 67. Servis poena decernitur, liberis confertur gratia, 679, 11. Servus Domini non potest idem esse servus peccati, 1180, 34.

Severitas Dei in paucos, bonitas in omnes, 1081, 7. V Deus.

Sicerae nomine Hebraei omnem potum qui inebriat, vocant, 552, 54.

Sichem dicitur interpretatione latina humerus, vel cervix, 316, 8; 486, 9.

Signa in coelo nulla esse malefica et noxia, 70, 17.

Signum suum posuit Christus in frontibus singulorum: ibi quoque Antichristus signa sua ponet, ut proprios recognoscat, 648, 27.

Silentium ad omnia utile, et quomodo, 847, 13. Divina oracula solent singulariter sedentibus revelari, 982, 4. Silentium et tutum est et decorum, quod servat cum gravitate cautelam, 844, 5. Validum est scutum circumspectae munitionis: et firmissimum stabilitatis fundamentum, 842, 2, 3. David tacendo vicit adversarios suos: et quia sicut mutus factus est, vocem recepit, 837, 47. Etiamsi in te verbum Dei sit, et tacebis in Dei verbo, et tacitus clamabis, ut audiaris a Christo, 845, 8. Taciturnitas ipsa medicina est, et velox in sermonibus magis vulnerat, 834, 42. Supra fundamentum virtutis vox tuta est, sine fundamento, lubrica, 843, 4. Rarior tacendi virtus est quam loquendi, 1497, 10 Quicumque est facilis in verbis, interiora evacuat sua, et exterioribus passionibus inundatur, 1014, 17. Diabolus sonum quaerit, Christus silentium, 930, 11.

Simeon benedictio explicatur, 516, 10 et seq. In eo vindictae laesi pudoris exemplum, 1332, 47. Ex ejus Tribu Scribae descendebant, 517, 13.

Simonia. Obsequio gratuito usus ministerii sacerdotalis esse debet, 1498, 17. Non pretio taxatur Dei gratia, nec in sacramentis lucrum quaeritur, sed obsequium sacerdotis, 1348, 51. In Ecclesia Dei consortium ii habere non possunt, qui sancti Spiritus gratiam nundinentur, 1499, 19. Inexpiabilis est venditi culpa mysterii, et gratiae vindicta coelestis transit ad posteros, 1348, 53.

Simplicitas quaeritur, non ambitio desideratur, 1299, 53. Simplicitate nihil pretiosius, nihil ditius, 963, 21. Non dulcior fructus, 769, 9. Ea concurrens veritati in ipsa humilitate sublimis est, 1485, 60. Cauta debet esse, provida et spiritalis, 781, 10. Tarde inter astutias istius mundi, et saecularium fluctus cupiditatum portum solet invenire, 255, 64.

De Sirenis gentilis quid tradat historia? 918, 73.

Sobrietatem elegimus, cujus gratia Jacob primatus quos non habebat, invenit, 932, 14. Non solum sobrii, seb juste sobrii esse debemus, 1101, 43. Nullum frugalitas occidit, nulli parcimonia nocuit, 192, 18. Luxuriando facimus membra peccati, sobrietate autem membra justitiae, 856, 34.

Socoth significat tabernaculum, 1019, 5.

Socrates scripta Moysis potuit legere, vel ab aliis percipere qui legerant, 236, 24.

Sol creatura est, non Deus, 63, 1 et seq. A filio Dei creatus, 64, 5. Quantum Deus praestantior illo sit, 63, 2. An natura ignitus sit, 29, 14; 66, 9. Cur dicatur luminare magnum, 74, 25. Unde magnitudo ejus probetur? 75, 27. Quomodo in potestate diei sit? 65, 7. Globus ejus nulli propior, aut remotior, 74, 25. Ex eo signa aliqua colliguntur, 67, 12.

Sortis omne augmentum generaliter exclusit Dei sententia, 608, 52; 610, 57 et seq. V. Usura.

Spadonem qui ex homine efficiunt, arguuntur, 83, 9.

Sperat qui quod sperat, optat et diligit, 1080, 3. Quis supersperet? 1164, 22. Dat vires spes proxima, 1103, 3. Robur spei nostrae, et quaedam sperantis auctoritas confidentia est, 1165, 28. Semper sperandum, ibid. De Domini miseratione non diffidendum, et quare? 838, 51. Non videtur homo esse, nisi qui in Deum sperat, 356, 1.

Quantis ad sperandam veniam nos Deus titulis indulgentiarum provocaverit? 1185, 6. Justus quo graviora toleraverit, magis sperat, 1214, 20. Spem semper adjicit spei, 1215, 21. Etsi conteraris, etsi affligaris, etsi aegretudine deficias; tamen exspecta Dominum, et non te confundet spes, 811, 74. Quomodo potest turbari, cui spes regni coelestis assurgit, 1245, 21. In tempore humilitatis nostrae spes consolatoria est, 1045, 7. Quando anxii et solliciti sumus, spes nos futurorum exspectatione confirmet, 642, 12. De divina miseratione tum sperandum amplius, cum praesidia humana defecerint, 103, 57. Plus gravamus eum, in quo plurimum 2289 spei vel fiduciae habuisse dicimus, si postea nostram opinionem destituit, 875, 21. Spem periculis emere durum videtur, 1411, 1. Desperare segnitiei est materia: sperare autem incentivum est laboris, 994, 3.

Sphaerae inerrabilis solis portiunculas μόιρας Graeci vocant, 68, 14.

Spiritus accepit et Filio, 1487, 66. Filius a Patre procedit, et Spiritus ab ipso procedit, 958, 9. Quis sit Spiritus principalis, 700, 72 et seq. Spiritus rectus quis sit, 698, 66. Cui Spiritus sanctus infunditur, magnarum plenitudo virtutum est, 1277, 34. V. Trinitas.

Spiritus in homine, 83, 10, 11.

Squillae folia fugiunt lupi, 123, 9.

Stella Christi figura, 123, 9.

Stephani martyrium gloriosum, 85, 16. Primus ille martyr habebat in ore thesaurum, cum Christum in passione loqueretur, 1354, 75. Cur Deus Adae ambulare visus est, et Stephano stare, 931, 13. Martyrio coronatus est, quia stantem videbat Jesum? 962, 18.

Stoici unde dogmatis sui hauserint sententiam: Omnia sapientis esse, 328, 37.

Στοιχεῖα quid? 40, 18.

Stola spirituale indumentum, et vestimentum est nuptiale, 1466, 231. Est insigne conjugii, 1504, 39.

Stomachus conscius secretorum capitis, compassionisque consors, 236, 23.

Stultus est qui nihil sapit. et stulta intellegit. 950, 17.

Sturni cur conio vescantur, nec illis noceat? 48, 39.

Subjectio Deo bona, non abjecta, non vilis; sed gloriosa atque sublimis, 783, 16. Subjectio mentinm facit sedulam servitutem, 1122, 27. Ante subjicitur, qui alios vult habere subjectos, 1126, 39. V. Christus.

Subsolanus locus, 831, 35.

Superbia quid et quantum vitii habeat, 1904, 34 et seq. Peccati diabolici causa fuit, 1040, 8. Maximum peccatum in homine superbia est, et cur? 1046, 8, 9. Hominem prima dejecit, 1147, 20. Cavenda est, quae etiam in prosperis supplantat, 776, 26. Nescit stare; et si ceciderit, non novit resugere, 777, 29. Testimonium dicere, veritatis est: meritum elationis non refugere, gloriantis, 795, 40. Nihil tibi declarandae virtutis contemplatione faciendum, 1339, 18. Omnis qui se exaltat, etiamsi vera dicat, offendit, 1005, 36. Immitis et agrestis est omnis malitia, et Inflatur aerio quodam tumore, 264, 87. Christus humiliavit se, ut tuae lapsum aboleret superbiae, 1226, 17. Veritas adversaria su perbiae est, 1485, 60. est, 1485, 60.

Superborum descriptio, 250, 54. Cur omnis superbus immundus est in conspectu Domini? 1167, 31. Subtile cor sanctorum, coagulatum cor superborum, 1085, 19.

Superciliorum decus et utilitas, 136, 58; 235, 18.

Supplicium. Cur ea quae ad usum tibi diuturna esse non possunt, ad supplicium diuturna deposcis, 1343, 33.

Sylla Mario victori bella civilia commovit, 934, 21.

Synagoga nec initium nec finem habet, 1222, 3. Ejus caput erat Christus, 912, 62. Prior facta congregatio Dei, 984, 9. Postea derelicta, et quare? ibid. Legi nupsit, eaque mortua, Evangelio debuit nubere, 911, 61. Quamdiu viguit, laboravit Ecclesia: defectus illius, hujus est virtus, 1396, 57. Structura ejus Ecclesia surgente, dissolvitur, 1505, 6. Dereliquit Dominus judaeos, et statim secuta est ruina Synagogam, 931, 13. Qui credit, non Synagogae jam fructus est, sed Ecclesiae, nec ex Synagoga nascitur, qui renascitur in Ecclesia, 1452, 172. Nemo de Ecclesia ad Synagogam sine periculo transit salutis, 1395, 52. Quam apte arbori fici comparetur? 1449, 161 et seq. Ejus mysteria videntur plerisque in Canticis exprimi, 984, 9. Quomodo Dominus condemnavit meretricios Synagogae mores? 779, 6. Cain ejus figura fuit, 185, 5. V. Ecclesia et Evangelium.

Synapis granum Christus, 1454, 182 et seq.

T

Tactu plerumque probamus, quae oculis probare non possumus, 138, 64.

Ταπείνωσις et humilitas virtutis dicitur, et humilitas afflictionis, 1224, 10.

Tau Latina interpretatione significat erravit, vel consummavit, 1246, 1.

Taurini haustus sanguinis lethalis est homini, 48, 41.

Temperantia est correctionis praevia, disciplinae magistra, 446, 5. Resecat cupiditates, 446, 8.

Templum quod aedificavit Salomon typus Ecclesiae fuit, 1311, 89.

In Templis Dei conduntur fidelium Domino reliquiae, 308, 80.

Tempus ab hoc mundo, non ante mundum, 10, 20. Divide saltem Deo, et saeculo tempora tua, 1218, 32.

Tenebrae sunt universa comparatione lucis aeternae, 926, 2290 2. Tenebras cordis prope ubique loco criminis legimus, 920, 79.

Tentationem inter et probationem discrimen, 304, 66. Quando mens probetur? 318, 13. Diabolus sic tentat, ut exploret: sic explorat, ut tentet, 1339, 19. Tentat ille ut subruat, Deus tentat, ut coronet, 304, 66. Adest inimicus, qui semper insidiatur: et si illum non vides, adest: et si illum non sentis, incursat, 844, 7. Non impugnaret adversarius substantiam animae, nisi potestatem accepisset a Domino, 855, 32. Nemo sine tentatione potest ex hoc vitae curriculo demigrare, et cur? 1393, 39. Nemo potest esse expers tentationis, 1073, 46. Quomodo omne iter istius vitae plenum sit laqueorum? 400, 24. Quo magis justus est quisque, eo magis illi insidiatur inimicus, 810, 70. Prior hominum tentatio, quam natura quae alimenta dedit, non vitia praescripsit, 79, 2.

Tentari saepe justos cur Deus patiatur, 678, 9; 917, 71; 1196, 5. Homo nisi tentationibus fuerit ventilatus, fragilia quaeque veluti paleas a se non potest separare, 903, 40. Propter peccatum tentationes saepe nascuntur, 1083, 13. Tunc adversariis nostris potestas gravioris tentationis permittitur, cum culpa animae gravior reperitur, 835, 48. Quomodo principes mundi te in tuo pectore interdum gratis persequantur, interdum non gratis, 1239, 6.

Tria praecipue docemur esse tela diaboli, gulae jactantiae, ambitionis, 1339, 17; 1343, 35. Tentamenta diaboli plena esse mendacii, 174, 61. Tentationes verborum maximae sunt, 655, 8. Vides inopem justum tentaris, vides divitem iniquum tentaris, et haec infirmitas serpit in multos, 1245, 20. Grandis laqueus cum divitiae promittuntur, cum honores, cum amicitiae tyrannorum, 1153, 35. Exiguis momentis mens inclinatur humana, et huc atque illuc per versutias suadentis frequenter impellitur, 1337, 10. Diversitas tentationum pro diversitate certantium est, 1344, 39. Multa imprimis noctis tempore tentamenta proserpunt, 1072, 45 et seq. Cavendum ne quos in domo Dei manus divina plantavit, manus adversa supplantet, 776, 27. Tempus tentationum tempus humilitatis nostrae, 1045, 7.

Quomodo Christus nos docuerit tentationibus resistere? 191, 16. Justorum est ut cum se tentari viderint, adjumentum deposcant, 921, 82. Rogare debemus ut eas tentationes subeamus, quas ferre possimus, 1345, 42. Manus Domini ibi dicitur esse, ubi est hominis, diabolo infestante, tentatio, 824, 21. Qui statuit custodire judicia Dei, non timet tentationes, 1146, 18. Cur tentationem neutiquam timere debeamus, 1344, 37 et seq. Quomodo diabolus dum sanctos Domini tentat, meliores reddit, 904, 40. Torrens voluptatis est in tentationibus fortitudo, 775, 24. His qui tentationes omnes subeunt, debetur paradisi requies, 756, 38. V. Diabolus.

Terrae qualitas et positio quae sit? 11, 22. Quomodo invisibilis fuerit? 14, 26; 35, 7; 38, 14; 42, 25. Et incomposita, 15, 28. In tres species dividitur, continentem, insulam, peninsulam, 336, 55. Terra in qua consistimus, in hemicyclo coeli est, 1120, 20. Mensuram circuitus terrae Geometrae centum octoginta millibus stadiorum aestimaverunt, 115, 7. Eam comprehendere impossibile esse Scriptura demonstrat, ibid. Plerasque partes terrarum saepe fuisse descriptas loquuntur historiae, 1294, 38. Terra minima mundi portio est, 761, 49. Non habitatores, sed accolae sumus terrae hujus, 330, 41.

Terrae fecunditas quanta? 46, 35. Ante et post hominis peccatum, 49, 45 et 46. Nihil inane germinat, 47, 39. Quomodo germinet ac fructificet, describitur, 46, 34. Decens ordo in terrae fructificatione, 49, 42.

Terra coelestis quae non praeterit, quae sit? 786, 20.

Testamentum dicitur, quo defertur bonorum haereditas, 196, 28.

Testamentum vetus in typo, novum in veritate, 197, 28. Venit Dominus Jesus, novum detulit Testamentum, et illud quod erat vetus, factum est novum: evertit intellectum secundum litteram, et statuit intelligentiam spiritalem, 629, 12. Testamento novo divinae gratiae pignus tenemus, 197, 28. Cur Testamentum Domini canticum dicitur, 1052, 26. V. Evangelium et Scriptura.

Thales dixit quod omnia ex aqua constarent, 3, 6.

Thamar mulieris famosae nomen in Dominica generatione cur Evangelista inseruerit? 1319, 17 et seq.

Theotimus sciens prudensque impetu libidinis oculos amissurus dixit: Vale amicum lumen, 1351, 64.

Theriacam de corpore serpentis confici solere dicitur, 173, 59.

Theth, id est, exclusio, 1079, 1.

Thomas non de resurrectione Domini, sed de resurrectionis videtur qualitate dubitasse, 1540, 169. India illi patuit, 934, 21.

Thymallus piscis a flore nomen habet, 81, 6. De eo dictum: Aut piscem olet aut florem, ibid.

2291 Tigridis catuli qua arte eripiantur, 120, 21.

Tigris fluvius dicitur esse velocior omnibus, 151. 17. Assyrios praeterfluit, ibid.; 755, 36.

Timor ex corporalibus et materialibus nascitur, 1009, 1. Excludit timor timorem, 1241, 10. Si noxii nihil timerent, innocentes semper timerent, 1175, 18. Quae poena major, quam timere quod vitare non possis, nec quod timueris, evadere, 769, 8.

Timere virtutis est, 1076, 55. Est timor sanctorum, 1240, 8. Deum solum esse metuendum, 1436, 110. Timentes Deum et sapientes sunt et beati, 1056, 1. Christum timere, pietatis timor est, non infirmitatis, 1033, 3. Plenitudo sapientiae timere Deum, 1151, 31. Nisi quis timuerit Deum non potest renuntiare peccato, 6, 12. Timor disciplina sapientiae est, 791, 28. In eumdem concurrit effectum confidentia cupientis aeterna, et divina trepidantis, 1240, 8. Est timor qui configit carnes, 1169, 40. Contritio cordis et timor judicii salubriter compungunt, stimulant non vulnerant, 1252, 20. A timore Domini processus quidam est ad gratiam charitatis, 1237, 56. Basis aurea timor plenus disciplinae, 1030, 38. Informatur per sapientiam, instruitur per intellectum, consilio dirigitur, virtute formatur, cognitione regitur, pietate decoratur, ibid. Timor Domini nisi secundum scientiam sit, nihil prodest, immo obest plurimum, 1029, 36, 37.

Tobiae misericordia commendatur, 591, 2 et seq.

Tonitrui filii quomodo homines esse possint? 412, 5.

Topazii lapidis historia, et qualitates, 1182, 41.

Trecentos T Graeca littera significat, 287, 15. In trecentis crucem Christi significari certum est, 276, 123. Trecenta aera crucis insigne declarant, 1391, 30.

Trinitas distinctionem significat personarum, unitas potestatem, 774, 22. Nihil materialis compositionis immune atque alienum putamus praeter solam Trinitatis substantiam, 338, 58. Sola immutabilis est, 1119, 18. Nihil praescriptum, nihil circumscriptum, nihil emensum, nihil dimensum habet, 1286, 13. Evidens testimonium ad probandam Trinitatem coaeternam atque perfectam, 1346, 45. Haec una sententia haereticorum omnium machinas destruit, ut unius potestatis, majestatis atque virtutis Trinitatem esse credamus, 734, 72. Una Trinitatis voluntas est, 699, 71. Qui unius voluntatis Trinitatem asserunt, unius utique asserunt potestatis, 1355, 3. Si unitas Trinitatis est, indiscreta utique magnitudo, sicut indiscreta operatio, 1438, 19. Unde colligatur unum esse regnum Patris et Filii et Spiritus sancti, 958, 8. Licet individua divinitas, distincta persona est, 1432, 92. Numquam potest a se Trinitas separari, 1312, 92. Ea specie videri potest, quam voluntas elegerit, non natura formaverit, 1274, 25. In constitutione mundi operatio Trinitatis elucet, 16, 29. In mysterio Trinitatis triplex sapientia, 1263, 5.

Filium Dei unius naturae esse cum Patre, 518, 18. In Patre et Filio non una persona, sed una substantia est, 128, 41. Filii cum Patre unitas majestatis et divinitatis, 155, 26. Eodem Pater et Filius majestatis honorantur nomine, 31, 18. Pater et Filius per luminis et nominis unitatem ambo unum sunt, 774, 22. Fides aequat Filium Patri, atque utriusque eamdem gloriam profitetur, 142, 74. Cave ne putes Filium Dei non primum esse, quia Filius est, 1285, 12. Non alia voluntas Patris, alia Filii, 517, 60. Filius ejusdem cum Patre est Divinitatis, qui ejusdem est voluntatis, 862, 14; 864, 18. Sicut imago Dei Deus, sed unus Deus: ita et divinae imago bonitatis bona, sed una bonitas, 1488, 68. Claret unum Patris et Filii esse dominatum, 1470, 248. Patrem et Filium potestatis unius esse, 1341, 27. Eamdem esse Patris et Filii gloriam eamdemque virtutem, 1309, 84. Una est operatio Patris, Filii et Spiritus sancti, et una operationis potestas, et majestas una factorum est, 729, 6. Unitas operationis in Patre et Filio, 852, 24. Cur Patri et Filio una virtus, et communis operatio, 875, 20. In operibus Patris Jesus videtur, in operibus Filii et Pater cernitur, 1268, 7. In Filio totus est Pater, sicut in Patre totus est Filius, 943, 18. Solum divinitas facit: generatio et Patrem testificatur et Filium; ut nusquam Filius sine Patre aut Pater videatur esse sine Filio, 1286, 12. Qui Filium a Patre separat, majorem Patri injuriam facit, 1033, 3. Pater in Filio personarum definitione distinguitur, potestatis veritate connectitur, 1505, 5. Cum solum dico Patrem, Filium non separo, 643, 15. Quomodo Pater complaceat in Filio, et Filius benedicat Patrem, 881, 35. Trinitatem confitentur qui ad baptismum veniunt, et quare? 1488, 67.

Tristitia quae nobis sit utilis? 180, 75. Utilior saepe est, quae comitem solet habere gravitatem, 1116, 9.

Triumphantium pompa qualis olim fuerit, 1527, 109 et seq. Minuit fructum triumphi mercedis susceptio, 288, 17.

Triumviri ex hostibus amici, ex amicis rursus in hostiles tumultus sunt progressi, 934, 21.

2292 Θυμητικὸν quid? 335, 54.

Turtur, ne pullos suos incurset lupus, nido squillae folia superjacit, 123, 29. Ejus viduitas laudatur, 104, 62. Compare amisso, concubitui indulgere non novit, 1212, 13.

Turtur marina post mortem amplius quam viva nocere perhibetur, 93, 31.

Tyranni qui jam victus interiit, imagines si quis habeat, jure damnatur, 853, 27.

U

Ulyssem post decem annorum exsilia festinantem ad patriam Lotophagi, et horti Alcinoi retardarunt, ac Sirenum cantus ad naufragium pene deduxerunt, 1334, 2.

Umbra sua corpori omni adhaeret, et quibus modis, 19, 3; 66, 11. Quare sol minores umbras faciat in meridiano, 72, 21. Cur majores in hyeme, in aestate minores, 73, 23.

Umbra aliqua salutis est, 73, 22. Praeterit umbra, non veritas, 1159, 6.

Unguentum olere luxuriosi hominis, vel potuis non hominis est, 1390, 27.

Unitas praevaricari non potest, 155, 26. Coercet omnia, et regit, 972, 2.

Urias lux mea dicitur, 725, 49. Occisus est in typo Legis, ut Synagoga Legis laqueis solveretur, 725, 48.

Ursa fertur informes catulos lingua fingere, 119, 18. Verbasco vulneribus suis medetur, ibid., 19.

Ursus aeger formicas devorat, 123, 26.

Usura ab usu dicta, 605, 43. Cur graeci τοκούς appellaverunt usuras. Quodcumque sorti accidit, usura est, 607, 49. Sortem fenoris dicunt id quod debetur, 595, 14. Quae bona et mala usura sit? 805, 62. Ubi jus belli, ibi etiam jus usurae, 608, 51. Malum est fenus quo quaeruntur usurae, 593 et seq. Veteris atque divinae praescripto legis inhibetur, 606, 46. Arguuntur qui cum pecuniam dederint negotiatoribus, de mercedibus eorum tamquam usurarum emolumenta percipiunt, 607, 49. Scriptura feneratorem cum idololatra copulavit, ut crimen aequaret, 609, 52. Usuram petere, suffocare est: fenerare, est hominem occidere, 607, 46. Cavendum ne nos alieno obligemus debito, 620, 90. Dominus non nostrae, sed suae pecuniae, quaerit usuram, 1494, 93.

Uxoris non tam pulchritudo, quam virtus et gravitas delectat virum, 284, 6. Nulli licet scire mulierem praeter uxorem, 301, 59. Lex divina eam dimitti prohibet, 1471, 4 et seq. Vulgus mulierum nunc male audit, ut, relicto seniore marito, juniorem sequantur, 1333, 134. V. Conjugium et Matrimonium.

V

Valentinus haereticus vulneratus est, 1480, 41.

Vanitas temporalium est, veritas aeternorum, 1016, 25. Sapiens qui cognoscit hujus saeculi vanitatem, non diuturnam vitae hujus precatur usuram, 857, 36. Avertamus oculos nostros a vanitatibus, ne quod oculos viderit, animus concupiscat, 1026, 27 et seq. V. Mundus.

Vau littera cujus interpretatio, ille est, et non alius: vel, et ille, 1033, 1.

Vena plus habet sanguinis quam spiritus, 266, 92. Venarum pulsus infirmitatis vel salutis internuncius, 141, 73.

Venerarium, locus ubi passus est Christus, 938, 5.

De Venatoribus nullum in divinarum serie scripturarum justum invenimus, 1071, 42.

Venenati alicujus animantis creaturam condemnare non d bemus, 147, 7. Quare cum utilibus alimentis lethalia et perniciosa generentur? 47, 38 et seq. Ad correptionem nostram nata sunt, non ad deformationem, 126, 38. V. Serpens.

Verbum Dei substantivum unum est, et non multa verba, 529, 55. Verbum Dei est nomen Patris, 896, 19. Non opus est, sicut quidam ait, sed operans, 198, 32. Vita est, et quamobrem? 793, 34. Regale est, judiciale, et plenum justitiae sacerdotalis, 361, 14; 423, 14. Ubique est, 199, 32. Vocem non habebant, qui Verbum negabant, 1159, 6. Qui verbum videt, qui particeps Verbi est, utique et ipse est: qui autem nescit Verbum, non est, 812, 78. Verbum cognoscere majus opus est, quam ministrare, 1106, 11.

Verbi coelestis virtutes cognitione sunt placidae, non sonitu ac fragore terribiles, 930, 10. In coelo permanet Verbum, quia inde dejectus est Satanas, 1117, 10. Omnia nobis factum est Verbum Dei, 927, 4. Quale Verbi divini cum carne conjugium? 726, 51. Verbum Dei sanitas est, 823, 19. Osculatur nos Dei Verbum quando sensum nustrum Spiritus cognitionis illuminat, 975 5. Osculum Verbi est lumen cognitionis sacrae, 359, 8. Verbum divinum nobis aliquando vere moritur, 422, 13. Unum Verbum multa sunt, et multa verba unum est, 999, 20. V. Filius et Trinitas.

2293 Verbum prius intus operatur, sequitur vocis officium, 1303, 68. In hominibus verbum consecratur voce doctoris, 1305 73. Nihil apud me distat in verbo, quod non distat in sensu, 1296, 42. Negligere verba debemus, spectare mysteria, ibid. Otiosum verbum est, loqui opera hominum, pro quo rationem sumus reddituri, 1251, 20. Si pro otioso verbo periculum est, quanto magis pro criminoso, 844, 5.

Verbo Dei semper possumus inhaerere et noctibus et diebus, si in lege Dei meditemur die ac nocte, 876, 23. Quomodo nunc viventes umbram sequimur verborum Dei? 999, 19. Numquam negligamus verbum Domini, ex quo nobis omnium origo virtutum est, universorumque operum quidam processus, 1144, 12. Non gladio diabolus sed verbo Dei vincitur, 845, 7. Debitor est omnis qui audit verbum regni, et non intelligit, 615, 71. Sed nulli est auferendum, ibid. et seq. Non multi sunt, qui verbo Dei vivunt, 114, 91. Verbum Dei aliis magna lux est, aliis lucerna, 1141, 6, 9. Verbum Dei gladius est Spiritus sancti, et gladius spiritus nequissimi est verbum malum, 788, 24. Clavis tui oris est, 1367, 48. Repulsorium taediorum est, 1013, 15. V. Meditatio.

Veritas tota hic non potest comprehendi, 999, 19. Nunc de iis quae non comprehendimus, loqui vera non possumus, 810, 68. Quomodo fiat processus a veritatis confessione ad cognitionem justitiae divinae, 1238, 57. Anima solium veritatis attingit, quando se ab isto secernit corpore, nec a sensibus illuditur, 394, 10, Periculum est non solum falsa dicere, sed etiam vera, 990, 25.

Vermis Indici conversiones, 109, 77.

Vermes qui in visceribus puerorum ex cibi indigestione nascuntur, potu extinguuntur amariore, 347, 38.

Vespertilionis descriptio, 111, 87.

Vestis mollioris cura plerosque effeminat, 1381, 107.

Viae Domini cur fugiantur? 659, 16.

Videntes aliquid illius qualitatem assumunt, 95, 36.

Viduitatis quanta gratia, 105, 62. Si coegisti viduam prosilire in publicum, inverecundius quam injustius litigare, iniquissime egisti, 1171, 7. V, Virginitas.

Vincula Domini quae sint? 1071, 43. Quae sint diaboli vincula, quibus nos ligat? 1071, 42.

Vindicandum in quos arbitraris, eorum propius scrutanda commissa, 298, 47. Bonum est convicium convicio non referre, sed silentio redarguere conviciantes, 655, 4, 5 et seq. Melius est dissimulare injuriam, quam cum redarguis, vindicare, 836, 45. Perfectus vir non movetur ulciscendi doloris injuria, nec malorum rependit vicem, 484, 3. Beatus qui potest tantam habere virtutem, ut lacessitus non irascatur, commotus se nolit ulcisci, 835, 45. V. Charitas et Inimicus.

Vineam cur Noe prius plantaverit quam triticum aut hordeum, 271, 108. Quam recte ei populus Christianus comparetur? 1500, 29.

Vinum cur Deus dederit? 62, 72. Noe per vinum patuit deformitati, qui per diluvium excrevit ad gloriam, 62, 72. Ebriosi est omne absorbere vinum, continenti autem utendum mensura legitima, 272, 111. V. Ebrietas et Noe.

Vipbrae partus suam scindit parentem, 768, 6. Os ejus calcatum gravius quam venenum nocere perhibetur, 93, 31.

Viri persona in omnibus curiis generis asserit dignitatem, 1314, 3, 4.

Virga praeferendae potestatis insigne est, et ulciscendi instrumentum doloris, 1424, 59.

Virginitatis et viduitatis ante Christi adventum nondum vernabat gratia, 1320, 18. Nunc plurima virginalis integritatis exempla, 517, 12. Quid intersit inter mulieris et virginis verecundiam, 1285, 9. Quantam virgines verecundiam servare debeant? 312, 93. Teneram esse virginis verecundiam, et lubricam famam pudoris, 1281, 1. Trepidare virginum est, et ad omnes viri ingressus pavere, omnes viri affatus vereri, 1284, 8. Demorari non debent in publico, et in plateis, 1288, 21. Decet ut quanto castior virgo, tanto humilior sit, 1289, 22. Impossibilem non esse Virginis partum, 105, 65. Virginum lilia ubi quaerantur? 1441, 128. V. Puella.

Virgultorum remedia, 47, 37.

Virtutum Cardinalium initia unde philosophi transtulerint, 150, 14. Quosdam in gravissimis criminibus confinia lusere virtutum, 824, 20. Virtus et voluptas sub typo quarum mulierum inimicitiis ac discordiis dissidentium, describuntur, 188, 13. Simplicitatem sine arrogantia, charitatem sine invidia, devotionem sine iracundia esse debere, 1416, 23. Quicumque studio fuerit virtutis accensus, omnes delicias ventris excludit, 266, 93. Eadem virtutis natura, quae nemorum, 1336, 8. Virtus quasi materia quaedam virtutum est, 1371, 65. Quomodo justus virtute quasi speculatrice utatur, 255, 65. Apud ignavos nulla sunt insignia virtutis, apud sapientes prima habentur, 188, 12. Quanto tolerabilius est amare virtutes, etsi implere, non 2294 possis, quam odisse virtutes, quibus nocere non possis, 826, 25. In sermone sanctorum virtus est, 1107, 12. Munimenta virtutis aeterna, 788, 23. Fuga malorum similitudo Dei est, et virtutibus imago Dei acquiritur, 397, 17. Virtutes sibi sunt connexae et concretae, 133, 22. Una tamen in sanctis habet principatum, 1370, 63. Quando virtutes perfectae sint? 208, 8. Soli Deo gloria virtutum debetur, 799, 50. Magisterio divino processus humanae virtutis excrevit, 655, 6. Vireta virtutum fontem habent Christum, et spiritalis ubertatem gratiae, quo exuberent, 327, 34. Finis omnium virtutum Christus, 1129, 48.

Virtutes perfectae totum accipiunt gloriae patrimonium, usitatis et mediocribus vile aliquid aspergitur, 194, 23. Singularum virtutum coronae sunt, 1161, 11. Sola virtus comes est defunctorum, 1439, 122. Mors vilis, sed pretiosa virtus 1437, 17. Mori non potest, quem humeris suis virtus portaverit, 1255, 31. Qui deficit sibi, ut virtuti adhaereat, amittit quod suum est, accipit quod aeternum est, 1105, 6. Deus ipse est merces perfecta virtutum, 1059, 11.

Virtutis signa ad fidem, opera virtutis ad imitationem describunt Evangelistae, 1356, 4. Numquam sine virtute spiritus, nec sine spiritus virtus est, 1278, 36.

Vita est spirandi munere frui, mors privari, 389, 2. Vita nostra coepit ex inspiratione divina, quae non solvitur, 1091, 15. Brevis hujus laboris est meta, et corona perpetui fructus: tolerabilis passio, merces inaestimabilis, 452, 23. Forte propter peccata hominum breviores vitae istius dies fecit Deus, quae ante ad nongentos et septingentos annos extendebatur, 851, 21. Vita in corpore umbra est vitae atque imago, non veritas, 998, 18.

Quae sit vera vita, 1032, 46; 1100, 40. Hoc est vita frui bonis, mors contra bonis exui, 389, 2. Bonum vita est, sed aeterna, 432, 37. Vitae imago ex coelo desumenda, 1116, 8 et seq. Quid sit vita vivere, morte mori, vivere morti, et mori vitae, 264, 44, 45. Vita vivere plus est quam vivere, 1004, 33. Vita nostra aut virtutis via est, aut iniquitatis, quarum una est eligenda, 748, 25. Examinatur igne, ut virtus certaminibus approbatur, 1097, 30. Dum in hac vita quisquam est, non potest definita praedicatione laudari, 744, 16. Certamen debetur, non praemium, 811, 73. Haec vita non est loco praemii, quae in loco mortis est, 996, 1. Quam multi viventes in inferno sint, 1253, 24.

Vitis nobis ad imitationem proposita, 53, 52. Laudatur, 51, 49. Cum Ecclesia comparatur, 52, 50.

Vitia prima cavenda, 750, 28.

Volandi nobis gratiam natura dedit, voluptas abstulit, 1436, 114.

Voluntarius minister habet praemium, coactus dispensat obsequium, 1148 24. Multum refert inter eum qui necessitate invitus aliquid agit, et inter eum qui ex voluntate quod bonum est, eligit, 1402, 80. Dominus operationes servulorum suorum spontaneas probat potius quam coactas, 1131, 3. Voluntarium sibi militem elegit Christus, voluntarium servum sibi auctionatur diabolus, 447, 10. Nemo tenetur ad culpam, nisi voluntate propria deflexerit, 447, 10.

Voluptas ejusque artes eleganter describuntur, 189, 14. Sollicitatio a voluptate quomodo virtus saniora consulat? 190, 15. Quomodo carnis voluptas sapiens dicatur? 169, 54. Christus naturales amputat voluptates, 1469, 1. Cur Epicureis voluptas summum bonum visa est? 351, 85. Confutatur eorum opinio, 314, 3. Resoluto mentis vigore, illa sese effundit, 357, 2. Nihil prodigae satis est voluptati, 1463, 215. Pro animi voluptate corporis salus plerumque contemnitur, nec a periculis abstinetur, 1351, 64.

Votum est postulatio bonorum a Deo cum solvendi muneris promissione, 195, 25. Prima ejus gratia est celeritas solutionis, 197, 29 et seq.

Vocis utilitas, 139, 67. Vox est operum, fideique clamor, 1280, 41.

Vulnerum triumphalium bonae cicatrices, quibus victores hujus terreni praelii gloriantur, 839, 55.

Vulnus est mentis, et quomodo curari debeat? 1238, 2 et seq.

Vultur sine ullo masculorum concipit semine, 105, 64. Usque ad centum annos vitam producit, 105, 64. Signis quibusdam mortem hominum annuntiare consueveit, 110, 81.

X

Xenocratis historia, 1182, 41.

Xenophon Socraticus fictis rebus personam voluit informare sapientis in libro, quem Κύρου παιδείαν inscripsit, 282, 2.

Z

Zabulon significat liberationem a nocturnis, 521, 26. Benedictio ejus explicatur, 521, 26.

Zacharias videtur summus Sacerdos designari, et esse figura Christi, 1273, 22.

2295 Zachaeus cur Christum interioris domus recepit hospitio, 1492, 81.

Zain significat latine, duc te, vel huc, 1043, 1.

Zara interpretatione significat Oriens, 1321, 22. Typus fuit Christi, 1324, 29.

Zelum aliud esse, aliud parazelum, 779, 5. Est zelus ad 2296 vitam, et est zelus ad mortem, 1197, 10 et seq. Zelum qui habent omnes sibi inimicos putant, qui sunt hostes Dei, etiam patrem, fratres, sorores, 1198, 12.

Zenon Stoicorum magister, atque auctor sectae ipsius, 328, 37.