MATRIMONII. 515

Apostolica dispensatione super matrimonio rato et non consum- mato: ideoque Curiae sententiam esse confirmandam opinati sunt. Quod si tamen ad cautelam dicta dispensatio Apostolica implorari vellet, ostendebant simul non deesse in themate va- lidas causas dispensationis; praesertim impotentiam viri* quae si forte non fuisset antecedens vel non satis demonstraretur per- petua, causa tamen fuisset dispensationis; cui accedebant inimi- citiae, simultates etc.

Canonista enim, qui accuratissime omnia ad normam iuris expendit ad has conclusiones devenit sic scribens: « ex his omni- bus testium depositionibus iuramenti religione firmatis luculen- tissime constat: 1 Caium laborare impotentia coeundi: 2 hanc impotentiam esse omnino certam, non dubiam: 3 esse anteceden- tem matrimonio inito cum Iulia: 4 esse absolutam, non relati- vam: 5 esse organicam seu ex natura, non ex accidentali causa: 6 tales denique eam praeseferre characteres, ut tuto iudicari possit, eam esse perpetuam. »

Theologus in suo scribendo voto sibi quandam proposuit difficultatem quae partim processum respicit partim causae me- ritum: inquit enim, testimonium septimae manus ex parte viri videri omissum. Hanc tamen difficultatem illico solvit, animad- vertens, Medicos atque Chirurgus fuisse rite examinatos, qui cu- rabant Caii familiam ipsumque Caium. Animadvertit praeterea, in themate testimonium septimae manus ex parte viri non esse, ex iuris praescripto, necessarium, adducens auctoritatem Reiffen- stuel, lib. 4. Decret, tit. 15. n. 51, qui haec tradit: « Illud etiam » notandum, quod si una parte negante, altera pars coniugum » affirmet impotentiam perpetuam et res probari etiam debeat » cum iuramento credulitatis propinquorum, non requiruntur » quatuordecim, seu ex qualibet parte septem; sed sufficiunt » septem ex parte affirmantis; Sánchez lib. 7. disp. 109. n. 13, » cap. Proposuisti 4 de probat (1). » Notavit denique Theologus in themate undeviginti testes fuisse iuridice examinatos.

(1) Interpretes ss. canonum valde ac- stimonium in veteri methodo tractandi curate scripserunt de numero testium eiusmodi causas erat auxilium praeci- qui appellantur septima manus, idest au- puum ad iudicandum: sed in praesenti xilium septem testium ex utraque parte disciplina animadverti, eiusmodi testimo- propinquorum vel vieinorum, quorum te- nium septimae manus universim quidem.