- 9 -

exsistant, eisque credentes ( 1 ) , eorumque receptores , fautores , ac

generaliter quoslibet illorum defensores.

I I .

n Omnes et singulos scienter legentes sine auctor i tate Sedis

Apostolicae libros eorundem apostatarum et haeret icorum haeresim

propugnantes, nec non libros cuiusvis auctoris per Apostolicas lit-

teras nominatim prohibitos, eosdemque libros retinentes, imprimen-

tes, et quomodolibet defendentes (2).

smura, et a christiana fide penitus abscesse- rint, in quo proprie consistit Apostasia a christiana fide, quin necessarius sit terminus superstitionis ad quem accedant. Videsis Ap- pendicem I §. Haec Bulla.

(1) Quaeritur in quo consistat discrimen inter haereticos et inter eorum credentes.

Ad intelligendum hoc discrimen recolen- da est huius censurae historia. Innocentius III in Synodo Lateranensi IV excommunicavit omnes haereticorum sectas eius temporis,quae variis multisque nominibus appellabantur per haec verba: condemnantes haereticos uni- versos, quibuscumque nominibus censean- tur, facies quidem diversas habentes, sed caudas ad invicem colligatas, quia de va- nitate conveniunt in idipsum. Atque praeter excommunicationem, multas canonicas poenas adiecit cap. 13 de haereticis: deinde, secun- do veluti loco, subiunxit: credentes praeterea, receptatores, defensores et fautores haere- ticorum excommunicationi decernimus sub- iacere. Hi, constituebant secundam veluti classem, quum ad haereticorum sectas for- maliter non pertinerent, puta, quia cooptati non erant in sectas haereticorum. Postea ad dubium exortum Gregorius IX in cap. 15 de haereticis respondit: credentes autem eorum erroribus haereticos similiter iudicamus. Id fuit repetitum a subsequentibus Romanis Pontificibus. NihUominus quamvis et hi ut haeretici iudicarentur, non omnes tamen ca- nonicas poenas subibant, ut illi, qui ad hae- reticas sectas formaliter pertinerent.

Credentes itaque sunt illi qui adhaereant damnatis haereticorum erroribus, quamquam ad sectas haereticorum formaliter non per- tineant: possunt esse aut haeretici proprie

dicti, aut non omnino haeretici, si actio externa credendi non sit coniuncta cum ani- mi pertinacia in erroribus; quo in casu essent potius haereticorum sequaces quam haeretici, quo sensu hic accipiuntur. Videsis Appena. I.

(2) Libri in prima parte huius Articuli sub censura psohibiti tres praeseferre debent conditiones, quarum prima, ut sint aposta- tarum vel haereticorum; altera vero haere- sim contineant; tertia eandem haeresim pro- pugnent: quaeritur, utrum libri eorum qui credant apostatis et haereticis de quibus sermo est in primo Articulo, vel fautorum et defensorum, si haeresim propugnent, sint sub hac censura comprehensi.

Respondeo: non videntur comprehendi: ratio est quia prohibentur libri eorum hae- resim propugnantium, qui pertinent ad pri- mam classem, videlicet eorum, qui duces sunt apostatarum et haereticorum, vel qui ad eorum sectas formaliter pertineant.

Quaeritur, an libri apostatarum et hae- reticorum, in quibus haeresis simpliciter tra- ditur , quin propugnetur, sub hao censura comprehendantur.

Resp. Non comprenduntur sub hac cen- sura, quum requiratur haeresis propugnatio.

Quaeritur, an ephemerides seu diaria eo- rundem haeresim propugnantia sub ea cen- sura sint prohibita.

Respondeo: non videntur sub ea censura prohibita; quia diaria, quousque folia manent per se îompleta, non veniunt sub nomine li- brorum.

Quoad secundam partem Articuli, quae- ritur, utrum per verba Apostolicas Litteras, intelligantur Decreta Indicis librorum prohi- bitorum.