- 15 -

nec non ad singula praedicta auxi l ium, consil ium, favorem prae-

bentes ( 1 ) .

v A quibus omnibus excommunicationibus huc usque recensitis

absolutionem Romano Pontifici pro tempore speciali modo reserva-

tam esse et reservari ; et pro ea generalem concessionem absolvendi

a casibus et censuris, sive excommunicationibus Romano Pontifici

reservat is nullo pacto sufficere declaramus, revocatis insuper earun-

dem respectu quibuscumque indultis concessis sub quavis forma et

quibusvis personis etiam Regularibus cuiuscumque Ordinis, Congre-

gationis, Societatis et Ins t i tu t i , etiam speciali mentione dignis et

in quavis dignitate constitutis. Absolvere autem praesumentes sine

debita facultate, etiam quovis praetextu , excommunicationis vinculo

Romano Pontifici reservatae innodatas se sciant (2), dummodo non

a g a t u r de mortis art iculo , in quo tamen firma sit quoad absolutos

obligatio standi mandatis Eccles iae , si convaluerint (3).

O) Saepe accidit, ut sub censuris dican- tur comprehendi illi, qui auxilium, consi- lium, favorem praebeant actionibus prohibi- tis vel etiam qui adhaereant. Haec autem ita sunt intelligenda, ut interveniat formalis cooperatio et realis adhaesio, quae non con- sistat solum in intentione, sed in acjtione: non ex ignorantia aut timore, sed ex delibe- ìata voluntate. De qua re satis est mihi af ferre responsum S. Poenitentiariae inter plu- ra, quae in latinis ephemeridibus retuli : sic enim S. Poenitentiaria respondit die 10 De- cembris 1860 de his fere rebus rogata: « Cen- suras ecclesiasticas iuxta Litteras Aposto- licas die 26 Martii 1860 incurri ab iis, qui formaliter cooperantur vel adhaerent re- bellioni ditionis Pontificiae. Quare ad di- gnoscendum in Foro conscientiae Cde quo Sacra Poenitentiaria est sollicita), utrum quis censuras incurrerit, discutienda est per Confessarium uniuscuiusque con- scientia. «

Dictus Articulus XII in Bulla Coenae ita erat expressus: « Item excommunicamus et anathematizamus omnes illos, qui, per se seu, alios, directe vel indirecte, sub quo- cumque titulo vel colore invadere, destrue- re, occupare et detinere praesumpserint, in totum vel in partem , almam JTrbem , Re- gnum Siciliae, Insulas Sardiniae et Cor- sicae. . . . . et alias civitates, terras et loca, vel iura ad ipsam Romanam Ecclesiam

pertinentia dictaeque Romanae Ecclesiae mediate vel immediate subiecta; nec non supremam iurisdictionem in illis nobis et eidem Romanae Ecclesiae competentem de facto usurpare, perturbare, retinere et vexare variis^ modis praesumunt ; nec 'non adhaerentes, f autores, et defensores eorum, seu, illis auxilium, consilium, vel favorem quomodolibet praestantes."

Comparato hoc Articulo Bullae cum Ar- ticulo Constitutionis, apparet, submotos fuisse adhaerentes, f autores et defensores eorum. De hac re tamen adhuc vigent Litterae Apo- stolicae anni 1860.

(2) Quare casus Romano Pontifici sim- pliciter reservati, qui mox numerantur, non sunt septem et decem, sed, hoc comprehenso, sunt duodeviginti.

Heic quaeri potest, quid iuris si quis absolveret sine facultate eiusmodi poeniten- tes, non ex inobedientia, sed ex persuasione pertinaci, R. Pontificem vel Episcopos non habere ius reservandi peccata?

Respond. Hic Confessarius esset haere- ticus ex Can. 2 Concilii Trid. sess. 14 de poenit. in quo legitur : « Si quis dixerit, » Episcopos non habere ius reservandi sibi » casus, nisi quoad externam politiam » atque ideo casuum reservationem non «prohibere, quominus Sacerdos a reserva* « tis vere absolvat, anathema sit.»

(3) Videsis Appendicem V.