- 19 -

V .

» Immunitatem asyl i ecclesiastici, ausu temerario, violare iuben- tes aut violantes ( 1 ) .

V I .

u Violantes clausuram Monialium, cuiuscumque generis a u t con-

ditionis, sexus vel aetat is fuerint, in earum monasteria absque le-

cis ubi viget ecclesiastica lex denunciandi, obligatio manet. Haec lex denunciandi tum ratione publici boni inducta est, tum ratione privati boni personae denunciatae: si eius- modi secunda ratio cessaret, manet prima ratio ; namque utile Episcopo et auctoritati ecclesiasticae semper erit pro pascendis fide- libus suae curae commissis cognoscere oc- cultos haereticos vel sectarios, aliosque de- nunciandos. Et ob has rationes, etiamsi lex ecclesiastica denunciandi cessavisset, mane- ret obligatio ex iure naturali derivans; quod ius naturale gravibus concurrentibus adiun- ctis, ut quando agitur de gravi damno evi- tando, graviter potest obligare.

De clausula donec non denunciaverint videsis Appendicem VII.

Cl) In prima editione Constitutionis ex officio facta, quidam error irrepsit in hoc Articulo: ita enim legebatur Articulus iii 5: Immunitatem asyli ecclesiastici violare iu- bentes, aut ausu temerario violantes. E converso eo modo legendus est, prout modo exposuimus. Id constat ex litteris Rmi Adses- soris Sancti Officii datis de hac re ad S. Poe- nitentiariam hoc anno 1871 die 10 Februarii.

Hoc Articulo comprehenduntur pari mo- do tum iubentes violare, tum violantes : ut autem in censuram incurrant duo copu- lative requiruntur, idest violatio immunita- tis asyli et ausus temerarius: ideoque si al- teruter terminus deficiat censura non incur- ritur.

Hic facile quaeritur, quid sit immunitas asyli? Intelligitur immunitas ecclesiastica ocalis quatenus refertur ad asylum reorum

ad eam confugientium.

Namque inter praecipua iura immunita- tis localis Ecclesiae fuit semper sacrum ius illud, quo Christiani, ob aliquod crimen con- fugientes ad ecclesias, non possent inde ex- trahi, nisi in casibus iure exceptis; formi quoque ab auctoritate ecclesiastica praescri- pta servata, quando extrahi deberent ob ca- sus exceptos. Quinam sint eiusmodi casus excepti et quaenam sint loca quae immuni- tate ecclesiastica gaudeant videsis Appendi- cem VIII.

Quaeritur, utrum milites, qui nollent vio- lare immunitatem asyli, tamen contra vel praeter voluntatem cogantur a suis ducibus eam violare, in censuram incurrant.

Resp. Non incurrunt: deest enim ausu3 temerarius, qui exigit et legum cognitionem et voluntarium spretum earundem legum.

Quaeritur, utrum qui iubeant reum ex- trahere ex aliquo loco quem Episcopus iudi- caverit immunitate ecclesiastica gaudere, ta- men illi iubeant, quod certum aliunde habeant, locum illum immunitate ecclesiastica non gaudere.

Resp. Non videntur incurrere in hanc censuram : namque deesset violatio iuris asyli, quamquam haberi posset ausus temera- rius ob contemptum legitimae formae.

De temerario ausu mentio quoque fit in Constitutione Benedicti XIII, Ex quo divina, edita sexto idus Iunii anno 1725. In ea nam- que Pontifex universos Episcopos hortatus est, ut « etiam sacerdotali pectore, quoties- cumque opus fuerit, iis omnibus obsistant, qui eiusdem praesentis Constitutionis ex- secutionem ac observantiam quomodocum- que temerario ausu impedire praesumerent.»