- 21 -

vn. » Mulieres violantes Regularium virorum clausuram, et Supe-

riores aliosve eas admitientes (1).

» edictis, ubi Episcopus clausuram restituerit. II. » Utrum etiam excommunicationis incur- » rat poenam , qui sine licentia ingrediatur » septa monasterii, ubi clausura ab Episcopo » restituta fuerit.»

S. Congregatio respondit: Ad I. Negative quoad poenas sacris canonibus et Aposto- licis Constitutionibus praescriptas: affirma- tive relate ad censuras ab Episcopo for- tasse impositas.

Ad II. Affirmative si ab Episcopo de- creta fuerit.

u Notandum tamen (subiungit idem au- ctor), quod S. C. Episc, et Reg., quum clau- surae lex sub censuris in monasteriis voto- rum simplicium ab Episcopis imposita fuis- set, et proinde contra eam reclamatum esset, solitum servari responderit in Ravennaten. 18 Iunii 1728, 23 Sept. 1757, et 10 Mar. 1758.»

De clausura, quam dicunt papalem, de- que ea quam episcopalem appellant, videsis Appendicem IX.

(1) De hoc Articulo idem quaeri potest, quod de superiore dixi; eademque videtur danda responsio. Namque sermo est de clau- sura virorum regularium; hoc autem nomine non appellantur Congregationes ecclesiasticae eorum, qui emittunt vota simplicia. Notan- dum tamen est heic sermonem esse tantum de censura, non autem, utrum id sit conve- niens aut licitum ad normam sacrorum ca- nonum. Romae autem consuetudo viget, qua mulieres non solum non admittuntur in do- mibus Congregationum ecclesiasticarum, sed neque in locis piis ut in Seminariis et Col- legiis Clericorum aliorumve.

Hic Articulus declaratur uberius, inspe- cta sua origine, ex qua derivavit.

S. Pius V in Constit. Regularium, edita die 24 Octobris 1566 haec statuit : « Quia igitur et Carthusiensium Ordinis et aliorum regularem vitam professorum quies non pa- rum solet, sicut accepimus, perturbari, pro- pterea quod mulieres, modestiae matronalis

oblitae, domos ac monasteria eorum, contra ipsorum instituta, praetextu Confessionalium aut aliarum literarum Apostolicarum, ingredi audeant, ipsis etiam Abbatibus, Praepositis, Prioribus et aliis Praesidentibus aliquando recusantibns renitentibus, non sine magna eorum molestia, nec sine gravi aliquorum etiam offensione ac scandalo, si quando ad- mitti nimis facile videantur.

» Huic rei providere volentes, motu pro- prio et certa scientia ac de Apostolicae po- testatis plenitudine, omnes et singulas facul- tates ac licentias ingrediendi monasteria ao domus Carthusiensium, et aliorum quorum- cumque regularium Ordinum etiam men- dicantium, mulieribus, cuiuscumque status, et quacumque dignitate ac praeeminentia praeditis, etiam Comitissis , Marchionissis , Ducissis concessas revocamus

» Districte prohibentes mulieribus quidem praedictas facultates et licentias praeten- dentibus, sub excommunicationis latae sen- tentiae poena, a qua non possint, nisi a nobis aut Romano Pontifice, qui pro tempore fuerit, absolvi, praeterquam in mortis arti- culo ne dictas domos et monasteria ingredi audeant.

» Ipsis vero monasteriorum et conven- tuum Abbatibus, Praepositis, Prioribus et aliis Praesidentibus, quocumque nomine vocentur, et eorum Monachis, Canonicis et Fratribus, sive Mendicantibus sive non Mendicantibus, sub privationis officiorum, quae in praesen- tia obtinent, et inhabilitatis in posterum ad illa et alia omnia, et suspensionis a divinis ipso facto, sine alia declaratione, inourrendis poenis ne eas introducere admittereve prae- sumant."

In Constitutione Apostolicae Sedis de qua agimus, hae poenae, certe suspensio ipso facto incurrenda inflicta Regularibus introducentibus et admittentibus, conversae sunt ii» excommunicationem ipso facto in- currendam et Romano Pontifici reservatam.