- 27 -

XIV.

» Religiosos praesumentes clericis aut laicis extra casum neces- sitatis Sacramentum extremae unctionis aut Eucharistiae per via- ticum ministrare absque Parochi licentia ( 1 ) .

XV.

D Extrahentes absque legitima venia reliquias ex Sacris Coeme- teriis sive Catacumbis Urbis Romae eiusque territorii, eique auxi- lium vel favorem praebentes ( 2 ) .

(1) Clemens V in Concilio Viennensi, prout legitur in Clementina Ia de privilegiis, haec inter cetera statuit : « Religiosi, qui Clericis aut Laicis sacramentum Unctionis extremae vel Eucharistiae ministrare, matri- moniave solemnizare, non habita super his parochialis Presbyteri licentia special i , . . . . praesumpserint, excommunicationis incurrant sententiam ipso facto, per Sedem Apostoli- cam dumtaxat absolvendi, quos etiam loco- rum Ordinarii (postquam de hoc eis consti- terit) excommunicatos faciant publice denun- ciar!, donec de absolutione ipsorum eis fuerit facta fides...»

In eadem Clementina Constitutione li- mitatio in paragrapho ultimo fuit adiecta, his verbis: « Sane Religiosis illis, quibus est ab Apostolica Sede concessum, ut familiari- bus suis domesticis aut pauperibus in hospi- talibus suis degentibus sacramenta possint ecclesiastica ministrare, nullum ex praemissis volumus quoad hoc praeiudicium generali. »

Haec limitatio, uti patet, per Articulum de quo agimus non est abrogata: immo quod in Clementina dicitur, Religiosis illis, qui- bus est ab Apostolica Sede concessum ut familiaribus suis domesticis. ; . sacramenta possint administrare, transiit in commune ius ut colligitur ex Concilio Tridentino sess. 24 c. U de Ref. his verbis: « exceptis tamen iis, qui praedictis locis (a iurisdictione epi- scopali exemptis) aut militiis actu inserviunt et intra eorum septa ac domos resident, suoque eorum obedientia vivunt. » Confer de hac re causam Seminarii in ephemeridi- bus latinis expositam in Vol. ITI pag. 47.

Hic quaeri potest, utrum dictus Articu- lus , quo ex parte innovata est Constitutio Clementina, comprehendat quoque Instituta votorum simplicium.

Respond. Non videtur comprehendere. Namque in odiosis eiusmodi Instituta neque Regularia neque Religiosa appellantur. Quod autem illicite agerent si praesumerent admi- nistrare extremam Unctionem vel sacram Eucharistiam per viaticum extra necessitatis oasum sine licentia Episcopi vel Parochi non est quaestio. Namque haec duo iura sunt exclusive paroecialia, et nemo alius sine Episcopi vel Parochi licentia potest in illis sese ingerere; excipe tamen legitimam horum iurium praescriptionem, de qua habes exem- plum in latinis ephemeridibus in Vol. IV pag. 577.

(2) In hoc Articulo agitur de reliquiis e romanis priorum Ecclesiae saeculorum oryptis sine legitima venia .extrahendis; quum vero in eisdem cryptis seti catacumbis passim re - periantur ossa et cineres in loculis apertis de quibus iam constat non esse ossa et ci- neres martyrum, sed fidelium qui ibi recon- diti sunt, quaeritur, utrum, qui cryptas vi- sitans, memoriae vel devotionis causa sibi assumeret aliquid ex his ossis vel cineribus in hanc censuram incurreret.

Respond. Non videtur incurrere, ideo quia de his iam constat non fuisse corpora martyrum: secus esset dicendum si de reli- quiis ageretur, de quibus non adhuc constaret an sint martyrum vel tantum fidelium.

In quo autem consistat legitima venia, de qua sermo est in exposito Articolo de*