- 3 0 -

IL

» Procurantes abortum, effectu sequuto (1).

enunciatae personae in hanc censuram in- currunt , quae praesumunt matrimonium contrahere, idest praesumunt contractum illum inire, qui matrimonii habeat figuram: numquam enim possunt verum matrimonium contrahere. Quamvis autem matrimonium civile non sit matrimonium validum (ob im- pedimentum dirimens, quod clandestinitatis appellamus, ex defectu formae ab Ecclesia sub poena nullitatis praescriptae), est tamen contractus, qui iuxta naturae leges esset verum matrimonium: ideoque licet per acci- dens , ob carentiam praescriptae formae, sit nullum, in se tamen figuram matrimonii ha- bet, nullamque aliam habet figuram: ita ut matrimonium civile neque vim habeat spon- salium, quia sponsalia aliam habent indolem et naturam: ideoque personae illae, quae ad verum contrahendum matrimonium iam sunt inhabiles, matrimonium civile contrahere praesumentes, contractum illum inirent, qui habet matrimonii figuram, quod esset nullum ex duplici saltem capite.

Haec ad normam veterum canonum iam sanxerat Clemens V in Concilio Viennensi per Constitutionem, quae legitur in Clement, unica de Consanguinitate et affmit. his ver- bis: « Eos, qui divino timore postposito, in suarum periculum animarum scienter (his verbis significatur praesumptio)... cum monialibus contrahere matrimonialiter non verentur: nec non Religiosos et Moniales ac Clericos in sacris ordinibus constitutos matrimonia contrahentes, refrenare metu poenae ab huiusmodi eorum temeritatis audacia cupientes, ipsos excommunicationis sententiae ipso facto decernimus subiacere: praecipientes ecclesiarum Praelatis, ut il- los, quos eis constiterit taliter contraxisse, excommunicatos publice tamdiu nuntient, seu a suis subditis faciant nuntiari, donec tuum humiliter recognoscentes errorem se- parentur ab invicem, et absolutionis obti- nere beneficium mereantur. Per praedicta quoque iuribus, quae sic contrahentibus

alias poenas imponunt, in nullo volumus derogari.»

Quid autem iuris si haec praesumptio non oriretur ex humana fragilitate, sed ex pertinaci persuasione, quod matrimonium sit validum, quia Ecclesia non posset reddere irrita eiusmodi matrimonia?

Respond. Qui haec teneret, esset haere- ticus et puniendus quoque poenis in haere- ticos inflictis, ob Tridentinum canonem 9 sess. 24 de Ref. Matrim, qui ita se habet : u Si quis dixerit, Clericos in sacris Ordi- nibus constitutos, pel Regulares castitatem solemniter professos, posse matrimonium contrahere, contractumque validum esse non obstante lege ecclesiastica vel voto; et oppositum nihil aliud esse quam damnare matrimonium, posseque omnes contrahere matrimonium, qui non sentiuntt^se castita- tis , etiam si eam voverint, habere donum anathema sit, quum Deus id recte peten- tibus non àtmeget, nec patiatur nos supra id, quod possumus, tentari.»

Cl) In hoc Articulo nulla fit distinctio inter foetum animatum vel inanimatum atque ideo neque nos distinguere debemus. Indis- tincte pariter sub censura comprehendun- tur procurantes abortum, ideoque sive ipsa femina in se abortum procuret sive quisquis alius, nulla facta personarum distinctione omnes in hanc censuram incidunt.

Tamquam autem conditio, ut abortum procurantes in censuram incidant, est effe- ctus qui sequatur, ita ut effectu non sequuto ab excommunicatione sint immunes.

Quinam autem sub nomine procurantes abortum veniant colligi potest ex Consti- tutione Sixti V, quae incipit Effrenatam, edita die 29 Octobris 1588, per haec verba: omnes.. ¡ qui per se aut per interpositus persona abortus seu foetus immaturi tam animati quam inanimati, formati vel in- formis electionem procuraverint pereussio- nibus, venenis, medicamentis, potionibus, oneribus, laboribusque mulieri praegnante