- 39 -

(1) Pariter haec censura in dominos vel magistratus inflicta, qui subditos cogèrent, quominus libere matrimonium contraherent in suo vigore permanet, quamquam minores admodum aetate nostra sint eiusmodi casus, qui frequentissimi erant Tridentini Concilii tempore.

(2) Casus in iure expressi ad hos redu- cuntur: in cap. 18 de Gonvers. coniugatorum Innocentius III ita legitur ad propositum ei- dem casum rescripsisse : « Significavit nobis A mulier, quod, quum ipsa E viro suo co- ram Decano Sancti Quiriaci, vice Archiepi- scopi Senonensis in hac parte fungente, li- centiam concesserit religionem intrandi; con- tinentiae tamen voto eidem iniuncto, et re- cepta fide ab ipsa, quod perpetuo contineret, idem Decanus, post factam professionem a viro praedicto in monasterio in quo habitum assumpserat monachalem, asseruit, ipsam debere religionem intrare, quamquam id pri-

mo non expressisset eidem, et hoc expressos illi licentiam non dedisset. Quocirca manda- mus quatenus si est ita, et est talis de qua suspicio haberi non possit, ipsam, votum continentiae observantem, intrare monaste- rium compelli non permittatis invitam. *> Ex quo capite Glossa sic arguit : « Ex eo enim quod dicit de qua suspicio haberi non pos- sit non debet compelli, intelligo quod si sit suspecta, debet compelli religionem intrare ex quo promisit continentiam.»

Item Gregorius IX in cap. 19 eod. tit. alterum consideravit casum, atque ita re- scripsit: u Mulieres vero, quae relicto mari- tali toro lapsu carnis ceciderunt , si mariti earum a te diligenter commoniti eas ad fru- gem melioris vitae conversas noluerint reci- pere propter Deum, in claustris cum religio- sis mulieribus studeas collocare, ut perpetuam poenitentiam ibi agant.»

piditates excaecant, ut viros et mulieres, sub eorum iurisdictione de- gentes, maxime divites vel spem magnae hereditatis habentes, minis et poenis adigant cum iis matrimonium invitos contrahere, quos ipsi domini vel magistratus illis praescripserat. Quare, quum maxime nefarium sit Matrimonii libertatem violare et ab eis iniurias nasci, a quibus iura expectantur, praecipit Sancta Synodus omnibus, cuius- cumque gradus, dignitatis et conditionis existant, sub anathematis poena, quam ipso facto incurrant, ne quovis modo directe vel indi- recte subditos suos vel quoscumque alios cogant, quominus libere ma- trimonia contrahant ( 1 ) . »

Excommunicantur, qui cogant mulierem ad ingrediendum monasterium, vel impediant.

Sess. 21, cap. 18 de Regni, u Anathemate Sancta Synodus subii- cit omnes et singulas personas, cuiuscumque qualitatis vel conditionis fuerint, tam Clericos quam Laicos, saeculares vel regulares, atque etiam qualibet dignitate fungentes, si quomodolibet coegerint ali- quam virginem vel viduam, aut aliam quamcumque mulierem, prae- terquam in casibus in iure expressis (2), ad ingrediendum monaste- rium vel ad suscipiendtcm habitum cuiuscumque religionis, vel ad emittendam professionem, quique ßonsilium, auxilium vel favorem dederint, quique scientes eam non sponte ingredi monasterium aut