quae respiciebant piratas, cursarios, latrunculos marinos, qui impone- bat pedagia et gabellas, qui auxi- lium et favorem exhibebant Sarace- nis et Turcis, et alia id genus.

Multae adsunt ecclesiasticae leges huius generis, quae poenas gravis- simas infligunt, praesertim in rebus Beneficiorum, sive propter simoniam, sive propter ambitione»), sive ob turpe lucrum, sive alias causas, quae tempore, quo lex lata est, grassa- batur: cessantibus fere eiusmodi causis, poenae illae ex sese in de- suetudinem sive ex parte sive ex toto abibunt: lex enim finem suum obtinuit.

In Bulla Coenae Gregorii XIII, edita die 4 Aprilis 1583, post idem exordium , eademque anathemati- zandi formula adhibita, haec imme- diate sequuntur: quoscumque Ussitas, Vicleffitas, Luteranos, Zuinglianos,

Calvinistas, Ugonotlos, Anabapti-

stas, Trinitarios ac omnes et singulos

haereticos, quocumque nomine nuncu-

pentur et cuiuscumque sectae existant,

et eorum credentes, ipsorumque re-

ceptatores et fautores et generaliter

quoslibet defensores, ac eorundem li-

bros haeresim continentes vel de re-

ligione tractantes sine Auctoritate

nostra et Sedis Apostolicae scienter

legentes aut tenentes, imprimentes seu

quomodolibet defendentes ex quavis

causa publice vel occulte, quovis in-

genio vel colore, nec non schismaticus

et eos qui se a nostra et Romani Ponti-

ficis pro tempore existentis obedientia

pertinaciter subtrahunt vel recedunt.

DÍX i. 63

In hac Bulla maiori censu enu- merantur haereticorum sectae , at- que adiungitur eorum credentes, per haec verba eorum credentes indicatur quaedam distinctio inter ipsos hae- reticos: nam et qui pertinaciter cre- dunt haereticis sunt haeretici. Dis- tinctio quae indicari videtur haec est: alii enim sunt in quavis haere- ticorum secta magistri et duces, alii qui dant nomen haeresi quique unam sectam constituunt: sed alii quoque sunt, qui eisdem credunt, quamquam formaliter ad sectam non pertineant, scilicet nomen non dederunt sectae, non gubernantur per eorum leges, iuramenta si quae exigantur, non emittunt et ceteris externis formis non ligantur. Hi quamquam sicuti haeretici considerantur, tamen ad quandam secundam classem, pari censura muleta ta m , pertinent, ad quam classem pertinent quoque re- ceptatores haereticorum causa hae- resis propagandae, fautores quomi- nus ipsi puniri possint, ut dicitur in superiori Bulla, vel saltem opem ferant ad propagandam haeresim et eorundem defensores, seu patroci- natoti, ut poenas iure inflictas hae- reticis evadant.

Quod verba eorum credentes intel- ligenda sint de iis, qui ad haereticam sectam formaliter non pertineant, ex eo apparet, quod ab haereticis, quocumque nomine censeantur, qui sectam aliquam componant, distin- guuntur: de huiusmodi credentibus mentio occurrit in celebri Decreto Innocentii HI in Concilio Latera-