66 APPENDIX I .

in aedificatione, atque ita, divina

gratia adiutrice, sic praesentis vi-

tae quiete gaudeant, ut futura quo-

que beatitudine per fruantur. Ob quas

sane causas Romani Pontifices, prae-

decessores nostri, hodierna die, quae

anniversaria Dominicae Coenae com-

memoratione solemnis est, spiritualem

ecclesiasticae disciplinae gladium et

salutaria iustitiae arma per mini-

sterium summi Apostolatus ad Dei

gloriam et animarum salutem sole-

mniter exercere consueverunt. Nos igi-

tur quibus nihil optabilius est, quam

fidei inviolatam integritatem, publi-

cam pacem et iustitiam, Deo auctore

tueri, vetustum et solemnem hunc mo-

rem sequentes,

» §. i. Excommunicamus et ana- thematizamus' ex parte Dei omnipo-

tentis etc. quoscumque Hussitas, Wi-

ckleffistas, Luteranos, Zuinglianos,

Calvinistas, Ugonottos, Anabaptistas,

Trinitarios, et a Christiana fide Apo-

statas, ac omnes et singulos alios

haereticos quocumque nomine censean-

tur et cuiuscumque sectae existant,

ac eis credentes, eorumque receptato-

res, fautores et generaliter quoslibet

illorum defensores, ac eorundem libros

haeresim continentes vel de religione

tractantes, sine auctoritate nostra et

Sedis Apostolicae scienter legentes aut

retinentes, imprimentes, quomodolibet

defendentes ex quavis causa, publice

vel occulte, quovis ingenio vel colore,

nec non schismaticus et eos, qui se a

nostra et Romani Pontificis pro tem-

pore existentis obedientia pertinaciter

subtrahunt vel recedunt.

» §. 2. Item excommunicamus etc.

sequitur excommunicatio in eos, qui ad generale Concilium appellant, ut in Bulla Gregorii XIII.

Haec Bulla Coenae Pauli V est prorsus eadem cum Bulla Grego- rii XIII, si eximas verba et a chri- stiana fide Apostatas, quae verba heic inserta, non reperiuntur in prae- cedentibus Bullis, quae die Coenae Domini legi promulgarique consue- verunt.

Verba haec ob eam causam vi- dentur Bullae contextui inserta,quod quaedam quaestio inter Theologos exorta iampridem fuerat, utrum A- postatae a fide essent haeretici. De hac quaestione agit Melchior Canus de locis theol. lib. 4% cap. 7, qui de- monstrat et concludit Apostatas a fide, proprie loquendo, dici non posse haereticos, quum non nomine reli- gionis christianae, quam reliquerunt, suis erroribus adhaereant, quamquam nullum dubium existat, Apostatas a fide tamquam haereticos esse pu- niendos.

De puniendis Apostatis a fide, ut puniuntur haeretici, constituerat Bonifacius VIII in c. 43 de haereticis in 6°, his verbis: « Contra Christia- » nos, qui ad ritum transierint vel » redierint Iudaeorum (etiamsi hu- » iusmodi redeuntes dum erant in- » fautes, aut mortis metu, non tamen » absolute aut praecise coacti, ba- » ptizati fuerint) erit tamquam con- » tra haereticos procedendum , si » fuerint de hoc confessi aut per » christianos seu Iudaeos couvicti. Et